Aτρόμητη, αφοπλιστική, κινηματογραφικά όμορφη (δεν θα πρωτοτυπήσετε αν της πείτε ότι μοιάζει στη Ρόζαμουντ Πάικ, το έχουν προλάβει άλλοι) και απρόσμενα φιλική, σε πείσμα ενός μάλλον αυστηρού επαγγελματικού προφίλ («ξέρω ότι με λένε “ξινή” και “σκληρή”», έχει πει σε προηγούμενη σνέντευξή της), η Ράνια Τζίμα έρχεται στο ραντεβού μας για τη φωτογράφηση και αποκτά αυτόματα οικειότητα με όλους, απολαμβάνει τo styling, ποζάρει με άνεση. Αν την έχετε παρακολουθήσει, θα γνωρίζετε ήδη ότι δεν διστάζει να διαφωνήσει έντονα στον αέρα με υπουργούς, όπως το ίδιο αυθόρμητά θα υπερασπιστεί τους συνεργάτες της και θα μιλήσει δημόσια με λατρεία για το σύζυγό της και πατέρα της 5χρονης κόρης τους, Γαβριήλ Σακελλαρίδη (πρώην βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ, κυβερνητικό εκπρόσωπο στην κυβέρνηση Τσίπρα το 2015 και νυν διευθυντή του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας). H επαγγελματική πορεία της ξεκινά πριν από 17 χρόνια από την ΕΤ3 στη γενέτειρά της, τη Θεσσαλονίκη, συνεχίζεται σε άλλα Μέσα και ποικίλα ρεπορτάζ στην Αθήνα, μέχρι να ασχοληθεί με εκείνο που πάντα ήθελε, το πολιτικό, το οποίο και θα τη φέρει στη λίστα με τις πρωταγωνίστριες της ενημέρωσης. Από τον Σεπτέμβριο του 2020 παρουσιάζει το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του MEGA, σε ένα all female πρόγραμμα ειδήσεων του καναλιού που έτυχε θερμής υποδοχής. Σήμερα, έξι μήνες αργότερα, αντιστρέφουμε τους ρόλους και κάνουμε εμείς τις ερωτήσεις.
Eφερε νέες προκλήσεις και αλλαγές η πανδημία στην τηλεόραση και στον τρόπο που μεταδίδονται οι ειδήσεις;
Η δημοσιογραφική κάλυψη της πανδημίας είναι σίγουρα μια πρόκληση, καθώς είναι από εκείνες τις φορές που αυτό που καλύπτεις και αυτό που ζεις εσύ ο ίδιος ταυτίζονται. Καταγράφεις το φόβο των πολιτών, τον ίδιο φόβο όμως νιώθεις κι εσύ. Καταγράφεις καθημερινά τα χτυπήματα αυτού του ύπουλου και αόρατου εχθρού, την ίδια στιγμή που τον βλέπεις να πλησιάζει εσένα, να χτυπά τους συγγενείς σου, τους συναδέλφους σου στο ίδιο κτίριο. Μεταφέρεις τα νεότερα για το εμβόλιο που κι εσύ περιμένεις να κάνεις. Μιλάς για παιδάκια 5, 6 ετών ή και μηνών που μπαίνουν στις μονάδες και σκέφτεσαι το δικό σου παιδί. Ολο αυτό προφανώς δεν συμβαίνει στους δημοσιογράφους σε όλα τα θέματα, όχι σ’ αυτό το βαθμό. Αυτή η ταύτιση κάνει την κάλυψη της πανδημίας εξ ορισμού πρόκληση, γιατί δεν είναι εύκολο να πάρεις τις αναγκαίες αποστάσεις. Από την άλλη, δεν υπάρχει πραγματικά κανένα περιθώριο λάθους στις πληροφορίες που μεταδίδεις γιατί τώρα πραγματικά είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Η πανδημία όμως είναι και μια χρυσή ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Να κοιτάξουμε μέσα μας, δίπλα μας, να εκτιμήσουμε τα άλλοτε δεδομένα, μια ανάσα χωρίς μάσκα, ένα πάρτυ με φίλους, μια αγκαλιά χωρίς φόβο, μια βόλτα χωρίς ωράριο, μια εκδρομή έστω και κοντινή, ένα πρωινό ξύπνημα χωρίς φόβο…
Πιστεύετε ότι η ταχύτητα με την οποία μεταδίδονται και αναπαράγονται πλέον οι ειδήσεις στο Ιντερνετ και στα social media είναι υπέρ ή εις βάρος της ενημέρωσης;
Πράγματι το Διαδίκτυο και τα social media είναι πλέον ασυναγώνιστα στην ταχύτητα διάδοσης τόσο της εικόνας όσο και της πληροφορίας. Αυτός είναι και ο λόγος που πιστεύω ότι ένα δελτίο ειδήσεων δεν πρέπει να είναι μόνο καταγραφικό των γεγονότων, αφού πράγματι αυτό μπορείς να το βρεις γρήγορα παντού. Πρέπει να μπορεί να φιλοξενήσει μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, μια συνέντευξη, μια ανάλυση. Να μην επενδύει μόνο στην ταχύτητα και στα εφέ, αλλά και σε μια διαφορετική προσέγγιση των γεγονότων.
Κάποτε η τηλεόραση είχε τα πιο γρήγορα αντανακλαστικά, κάτι που άλλαξε λόγω της τεχνολογίας, και τώρα διαβάζουμε πρώτα ό,τι συμβαίνει στα ειδησεογραφικά sites. Χάνει η τηλεόραση την επιρροή της;
Δεν είμαι άνθρωπος των social media. Οριακά μάλιστα με ενοχλεί η κατάχρηση που θεωρώ ότι γίνεται από πολλούς… Εχουμε χάσει το πραγματικό μας κέντρο… Υπερέκθεση, ναρκισσισμός, εμμονή στην εικόνα, σε πολλές περιπτώσεις μια περίεργη αίσθηση ασυδοσίας ότι στα social μπορούμε να εκφραζόμαστε όπως θέλουμε και μια αντίληψη ότι αυτά που διατυπώνουμε εκεί δεν «γράφουν» και δεν μας ακολουθούν στην υπόλοιπη ζωή μας και στους ρόλους και τις δραστηριότητές μας. Για την ενημέρωση είναι εργαλείο, αλλά ως εκεί. Χρειάζεται προσοχή και φίλτρο.
Από την αρχή της χρονιάς είχαμε χειροκροτήσει την επιλογή του MEGA να έχει κεντρικό δελτίο γένους θηλυκού. Μπορείτε όμως να αλλάξετε τον τρόπο με τον οποίο απεικονίζονται οι γυναίκες στις ειδήσεις;
‘Eνας άνθρωπος μόνος του δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα, αυτό όμως δεν τον απαλλάσσει και από την ευθύνη να προσπαθήσει. Αν η ερώτηση αφορά τη θέση των γυναικών στην παρουσίαση των δελτίων, δεν αισθάνθηκα ποτέ την ανάγκη να λειτουργήσω με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι οι άνδρες συνάδελφοί μου. Δεν αντιλαμβάνομαι καν τον προβληματισμό που σχετίζεται με το φύλο. Αποδίδω σεβασμό στους συνομιλητές μου και τον θεωρώ ανελαστικά δεδομένο είτε αφορά σε άνδρες συνομιλητές είτε σε γυναίκες. Είναι σαφές ότι με τον τρόπο μου δεν θα επέτρεπα σε κανέναν να μου συμπεριφερθεί με «ιδιαίτερο» τρόπο επειδή είμαι γυναίκα.
Το dress code στην παρουσίαση των δελτίων είναι επικοινωνία. Εσείς, με τις δικές σας επιλογές, τι θέλετε να περάσετε;
Πράγματι ο τρόπος που ντυνόμαστε στα δελτία είναι και αυτός ένα μήνυμα. Για εμένα ο δημοσιογράφος πρέπει να είναι λιτός, να μην προσπαθεί με την εικόνα του να τραβήξει περισσότερη προσοχή από τις πληροφορίες που επιχειρεί να μεταφέρει. Να είναι συμβατός με τους πολίτες στους οποίους απευθύνεται. Να μην είναι εκτός τόπου και χρόνου. Από την άλλη, για να μη φτάσουμε στο άλλο άκρο, βεβαίως με ενδιαφέρει να αισθάνομαι καλά με την εικόνα μου και άνετα μέσα στο ρόλο μου. Δεν αισθάνομαι την ανάγκη να κρύψω τη θηλυκότητά μου, δεν θεωρώ ότι τα 12ποντα τακούνια υπονομεύουν την αξιοπιστία μου, ούτε ότι μια στενή φούστα με καθιστά λιγότερο σοβαρή, αυτά είναι ξεπερασμένες αντιλήψεις. Δεν είναι όμως το πεδίο στο οποίο επενδύω.
Είχατε ποτέ το άγχος ότι πρέπει να δείχνετε λιγότερο σέξι για να σας πάρουν στα σοβαρά;
Όταν ήμουν στο ξεκίνημα της δουλειάς μου και δουλεύοντας κυρίως με άνδρες, πράγματι είχα αισθανθεί ότι πρέπει να κρύψω αυτή την πλευρά μου. Αυτό το έχω αφήσει πια πίσω μου. Ξέρω καλά μέσα μου ότι αν ένας άνθρωπος σου φερθεί χυδαία, αυτό δεν θα συμβεί γιατί εσύ δείχνεις περισσότερο σέξι απ’ ό,τι πρέπει, αλλά επειδή ο άνθρωπος αυτός είναι χυδαίος.
Ως γυναίκα σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα, χρειάστηκε να αναπτύξετε περισσότερο κάποια χαρακτηριστικά σας;
Ναι, δυστυχώς, τα πρώτα χρόνια ζητήθηκαν από εμένα πολύ περισσότερες αποδείξεις για την επάρκειά μου απ’ ό,τι ζητήθηκαν από άνδρες συναδέλφους μου. Αυτό με έβαζε άλλοτε σε θέση άμυνας και άλλοτε σε θέση επίθεσης γιατί δεν ήξερα πώς να το αντιμετωπίσω. Όλο αυτό όμως με έκανε πιο δυνατή, με πείσμωσε περισσότερο, η «κριτική» τους μου έκανε καλό… Μεγαλώνοντας πάτησα καλύτερα στα πόδια μου, σταθεροποιήθηκα πρώτα απ’ όλα μέσα μου, έμαθα να αντιμετωπίζω τα πράγματα με κρύο μυαλό. Να διαβάζω τις προθέσεις των ανθρώπων πίσω από τις ενέργειές τους. Η αλλαγή έρχεται από μέσα μας – όχι από τους άλλους.
Την εποχή των αποκαλύψεων του #MeToo κάποια από τα θύματα επέλεξαν τηλεοπτικές εκπομπές για να κάνουν καταγγελίες και όχι τις διαδικασίες που προσφέρει η νομοθεσία. Πώς το σχολιάζετε;
Το ένα προφανώς δεν υποκαθιστά το άλλο… κι αν δεν κάνω λάθος, όσοι δημοσιοποίησαν τις ιστορίες τους επέλεξαν, όπως έπρεπε, και το δρόμο της Δικαιοσύνης. Οι δημοσιογράφοι δεν αποδίδουμε δίκαιο, αυτό το κάνει η Δικαιοσύνη. Η δημόσια συζήτηση όμως για την άσκηση κάθε μορφής βίας, λεκτικής, σωματικής, σεξουαλικής, πιστεύω ότι βοήθησε πολύ να κάνουμε μια πρώτη ρωγμή σ’ αυτό το κέλυφος σιωπής που υπήρχε. Το ένα στόμα άνοιγε το άλλο, η μία ιστορία αποκάλυπτε μια άλλη, ένας άνθρωπος έπαιρνε θάρρος από τον άλλο. Μια γυναίκα αναγνώριζε τη φρίκη που έζησε στην αφήγηση μιας άλλης. Ολα καλά ως εδώ. Θα κρατήσει όλο αυτό; Θα πετύχουμε μια βαθύτερη αλλαγή με διάρκεια όπως τη χρειαζόμαστε ως κοινωνία; Πολύ αμφιβάλλω… Δυστυχώς, πιστεύω ότι το πρόβλημά μας είναι δομικό και χρειάζεται να επενδύσουμε σε μια νέα διαπαιδαγώγηση. Εμείς έχουμε πια την ευθύνη να μεγαλώσουμε τους γιους και τις κόρες μας με εντελώς διαφορετικό τρόπο, μήπως έτσι καταφέρουμε να σώσουμε την επόμενη γενιά…
Σας έχουμε δει αρκετές φορές στα δελτία του σταθμού να αντιμετωπίζετε ιδιαίτερα δυναμικά ακόμα και τους πιο δύσκολους καλεσμένους. Φοβηθήκατε ποτέ το χειρισμό μιας έντονης διαφωνίας στον αέρα;
Όχι, γιατί να φοθηβώ; Θα βγω να υπερασπιστώ τη θέση μου, την αντίληψή μου με απόλυτο σεβασμό προς το συνομιλητή μου. Ακόμη και στις δύσκολες στιγμές δεν έχω ποτέ απευθύνει χαρακτηρισμούς προς τους συνομιλητές μου. Δεν θα το επέτρεπα στον εαυτό μου. Το μέτρο είναι για μένα χρυσός κανόνας. Θα πιέσω, αλλά δεν θα προσβάλω. Και πάντα και πρώτα απ’ όλα δεν ξεχνώ ούτε λεπτό ότι υπόλογη δεν είμαι στον εκάστοτε πολιτικό, αλλά στον πολίτη.
Πόσο εύκολο είναι να κρατάει κανείς την προσωπική του ζωή μακριά από τα φώτα όταν εργάζεται στην τηλεόραση και ειδικά όταν και ο σύντροφός του είναι πρόσωπο με δημόσιο αξίωμα;
Δεν είναι καθόλου δύσκολο. Ο τρόπος που ζούμε και λειτουργούμε κοινωνικά με τον Γαβριήλ δεν διαφέρει σε τίποτε από τη ζωή οποιουδήποτε άλλου. Ως εκ τούτου, δεν παρουσιάζει πραγματικά κανένα ενδιαφέρον. Νομίζω ότι κανένας από τους δυο μας δεν έχει εκπέμψει το μήνυμα ότι θέλει να τραβήξει περισσότερη προσοχή πάνω μας. Νομίζω πως αυτός είναι και ο λόγος που δεν μας έχει συμβεί ποτέ.
Τι σας γοήτευσε όταν μπήκατε στο χώρο της τηλεόρασης; Έχει αλλάξει η οπτική σας για το Μέσο;
Όταν πρωτομπήκα στην τηλεόραση όλα έμοιαζαν μαγικά! Γρήγοροι ρυθμοί, εναλλαγή εικόνων και πληροφοριών κάθε λεπτό, ευφυείς άνθρωποι, αδρεναλίνη μπόλικη, έμπειροι συνάδελφοι που είχαν πολλή διάθεση να μάθουν πράγματα σ’ εμάς τους νεότερους! Μετά από 17 χρόνια κάποια πράγματα εξακολουθούν να με γοητεύουν όπως την πρώτη μέρα. Η αίσθηση ότι είσαι εκεί την ώρα που συμβαίνουν τα γεγονότα, η αδρεναλίνη των ειδήσεων, όλα αυτά παραμένουν πολύ γοητευτικά. Από την άλλη, υπάρχουν πλέον στιγμές που θα ήθελα να ξεχάσω, κάτι που δεν μπορώ να κάνω, τον παράγοντα της εμπορικότητας των ειδήσεων. Θα ήθελα να πω στους πολίτες που μας παρακολουθούν «ρίξτε μια ματιά και σε αυτή την είδηση», χωρίς να με προβληματίζει αν αυτό θα ρίξει τα νούμερα του δελτίου. Σε κάθε περίπτωση, δεν αισθάνομαι ότι η τηλεόραση είναι για μένα μονόδρομος, μπορώ να με φανταστώ εύκολα έξω από αυτήν.
Τι θα θέλατε να σκέφτεται ένας έφηβος/μια έφηβη που σας βλέπει στις ειδήσεις;
Πρώτα απ’ όλα, θα ήθελα να μην απογοητεύουμε αυτό το νέο παιδί με τον τρόπο που κάνουμε τη δουλειά μας. Δεύτερον, θα ήθελα αν μπορούσαμε να προσθέταμε κάθε μέρα έστω και μία μικρή ψηφίδα γνώσης. Τρίτον, να μπορούσαμε να συνεισφέρουμε στο να διαμορφωθούν πολίτες με προβληματισμό για τα πολιτικά πράγματα. Αυτά θα ήθελα και για το δικό μου το παιδί. Τέλος, ναι, θα ήθελα έστω και ένα παιδί να σκεφτεί να ακολουθήσει το επάγγελμά μας.
Διαβάστε τη συνέντευξη της Ράνιας Τζίμα στο Marie Claire Απριλίου, που κυκλοφορεί
