Είναι μία γυναίκα που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τον Φιλέα Φογκ, τον ήρωα του Ιουλίου Βερν που γύρισε τον κόσμο σε 80 ημέρες. Λάτρης της βραδύτητας και όχι της ταχύτητας, η Κατερίνα Κατώπη-Λυκιαρδοπούλου, σύμβουλος τουριστικής ανάπτυξης, προτιμά να απολαμβάνει τα ταξίδια ως εμπειρίες ζωής και να βυθίζεται στην καθημερινότητα των τόπων που επισκέπτεται. Έχει επισκεφτεί περισσότερες από 120 χώρες, ενώ δεν αποκλείεται να προσθέτει σε αυτές ακόμη μία ενώ εσείς διαβάζετε αυτές τις γραμμές.
Ποιο είναι το νόημα του να ταξιδεύεις σήμερα, την εποχή της υπερπληροφόρησης και της διαρκούς σύνδεσης με τον κόσμο, με εικόνες από όλο τον πλανήτη να βρίσκονται 24/7 στο feed της οθόνης μας; Τι μας προσφέρει το ταξίδι;
Το ταξίδι είναι φυγή, εξερεύνηση, όνειρο. Οι εικόνες μπορεί να μας εμπνέουν όλους να πάμε κάπου, αλλά το ταξίδι είναι αυτό που τελικά μας δίνει τη δυνατότητα να μάθουμε, να δημιουργήσουμε αναμνήσεις, να «εξελιχθούμε». Για μένα είναι πραγματικά το μόνο πράγμα που αγοράζεις που σε κάνει πλουσιότερο. Εξάλλου, ο Καβάφης το είπε καλύτερα από όλους «Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι να ’ναι μακρύς ο δρόμος, γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις…».
Οταν ταξιδεύουμε όλοι μας θέλουμε να αυτοπροσδιοριζόμαστε ως ταξιδιώτες και όχι ως τουρίστες. Τουρίστες είναι πάντα «οι άλλοι». Τι μας διαχωρίζει, όμως, από τους τουρίστες και πώς μπορούμε να πετύχουμε την αντίθετη εμπειρία ταξιδιού;
Πάντα τουρίστες είναι «οι άλλοι»! Συνήθως είμαι ταξιδιώτης, αλλά έχω υπάρξει και τουρίστας κάποιες φορές – ιδίως όταν δεν είχα χρόνο στη διάθεσή μου. Ως ταξιδιώτης δεν πηγαίνεις κάπου μόνο για να βγάλεις μία φωτογραφία, προσπαθείς να αφουγκραστείς το μέρος, να περπατήσεις, να χαθείς, να μιλήσεις με τους ντόπιους , να μάθεις τις συνήθειές τους, να εντρυφήσεις στην ιστορία τους. Να μη φοβάσαι το απρόσμενο και να είσαι ανοιχτός σε όσα σου φέρει ένα ταξίδι. Υπάρχουν φορές που δεν θέλω να τραβάω φωτογραφίες και θέλω απλά να απολαύσω τη στιγμή, τον τόπο όπου είμαι, και να τον κλείσω μέσα μου στη θύμησή μου μόνο. Για μένα αυτό σημαίνει «είμαι ταξιδιώτης».
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου προορισμοί όπου σου αρέσει να επιστρέφεις;
Στην Ελλάδα είναι τόσο πολλοί οι αγαπημένοι μου προορισμοί που φοβάμαι να τους απαριθμήσω για να μην ξεχάσω κανέναν: Λατρεύω την Κίμωλο, τη Μήλο, την Πολύαιγο, τη Σίκινο, το Καστελόριζο, τους Λειψούς, τη Λέρο, την Αλόννησο, την Ιθάκη, γενικά προτιμώ τα μικρότερα νησιά. Επιστρέφω πάντα στα Ζαγοροχώρια για τα χρώματα, τη φύση και τα treks, στην Κρήτη για το φαγητό, και στα Μετέωρα για τις φωτογραφίες. Στο εξωτερικό κάθε χρόνο πηγαίνω στο Αμάλφι αλλά και στη λίμνη Κόμο… γιατί η Ιταλία είναι απλά τόσο γλυκιά. Οι Μαλδίβες είναι ο τέλειος, εύκολος και σχετικά κοντινός εξωτικός προορισμός. Θα ήθελα πάρα πολύ να επιστρέφω κάθε χρόνο στη Γαλλική Πολυνησία και στα Φίτζι, αλλά δυστυχώς είναι πολύ μακριά! Έχω γυρίσει όλο τον κόσμο και το λέω συνεχώς και το εννοώ… ζούμε στην ομορφότερη χώρα του κόσμου.
Βλέπεις τον υπερτουρισμό να διαμορφώνει το μέλλον του ταξιδιού;
Στη μετά COVID εποχή, βλέπουμε ότι ο ταξιδιωτικός τομέας όχι απλά επέστρεψε, αλλά ανθεί σταθερά. Σε συνδυασμό δε με τα social media, τα οποία καθημερινά μας βομβαρδίζουν με δεκάδες εικόνες από διάφορους προορισμούς, βλέπουμε μία πρωτοφανή δίψα να επισκεφτεί ο κόσμος νέα μέρη και κυρίως «insta famous spots». Ο υπερτουρισμός είναι πλέον γεγονός, και ενώ προσωρινά μπορεί να αποφέρει μεγάλα έσοδα στις τοπικές κοινωνίες και τις τουριστικές επιχειρήσεις, συνοδεύεται δυστυχώς από πολλά προβλήματα όπως αυξημένος θόρυβος, κίνηση, ρύπανση, χαμηλότερη ποιότητα ζωής για τους ντόπιους· και μειωμένη εμπειρία επισκεπτών, για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Σε διεθνές πλέον επίπεδο βλέπουμε να υιοθετούνται σε πολλά μέρη πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου, όπως τουριστικοί φόροι (βλ. πχ. ημερήσιος φόρος στη Βενετία) και ανώτατα όρια και συγκεκριμένοι χρόνοι προσέλευσης σε δημοφιλή αξιοθέατα (πχ. Ακρόπολη, Macchu Pichu κ.λπ.). Πιστεύω, ωστόσο, ότι στη χώρα μας χρειάζεται μία πιο ολοκληρωμένη και θεσμική αντιμετώπιση του προβλήματος, καλύτερες υποδομές, προγραμματισμός και μακροχρόνιος σχεδιασμός ώστε τόσο οι τουρίστες όσο και εμείς οι Ελληνες να μπορούμε να απολαμβάνουμε τους θησαυρούς της.
Ethical Travel Tips:
- Υποστηρίζουμε πάντα τις τοπικές κοινωνίες, αγοράζουμε ντόπια προϊόντα, σεβόμαστε τα ήθη και έθιμά τους, καταναλώνουμε τοπικά, ντυνόμαστε όπως αρμόζει.
- Αφήνουμε τον τόπο όπως τον βρήκαμε αν όχι καλύτερο. Μαζεύουμε πάντα τα σκουπίδια μας (ακούγεται απλό, αλλά είναι τόσο σημαντικό).
- Δεν κάνουμε κατάχρηση της φύσης και της άγριας ζωής – αφήστε τα κοχύλια στις Μαλδίβες, είναι κομμάτι του οικοσυστήματος!
- Ανακυκλώνουμε παντού – ευτυχώς πλέον πολλά καταλύματα παρέχουν αυτή τη δυνατότητα.
- Οπου μπορούμε δεν χρησιμοποιούμε πλαστικά μπουκάλια και γεμίζουμε τα δικά μας δοχεία / κύπελλα νερού.
- Ακόμη και στα πολυτελή καταλύματα που αλλάζουν κλινοσκεπάσματα καθημερινώς, ζητάμε να τα αλλάζουν πιο αραιά.
Φωτογραφίες: Κατερίνα Κατώπη-Λυκιαρδοπούλου
