Από την Κατερίνα Δαφέρμου
Σήμερα, με τα μουσεία στην Αθήνα και στην Άνδρο να έχουν μόλις ανοίξει τις πύλες τους ξανά στο κοινό και μπροστά στην άγνωστη εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης η Fleurette Καραδόντη δηλώνει θαρρετά: «Θα βάλουμε πλάτη».
Ποιες χαρακτηριστικές αναμνήσεις έχετε από το χτίσιμο της θρυλικής συλλογής; Πόσο κοντά βρεθήκατε σε συνταρακτικές στιγμές;
Δεν ήμουν παρούσα, είτε ήμουν πολύ μικρή είτε δεν είχα ακόμη γεννηθεί, οπότε ορισμένες συγκλονιστικές στιγμές δεν τις έζησα – τουλάχιστον όχι συνειδητά. Ωστόσο, η αγάπη, η αφοσίωση και το μεράκι που επιδείκνυαν ο Βασίλης και η Ελίζα όταν άρχισαν να χτίζουν τη συλλογή τους, δεν σταμάτησε ποτέ ως το θάνατό τους. Αγαπούσαν πάρα πολύ αυτό που έκαναν, προσπαθούσαν να πείσουν και τους υπόλοιπους να αντιμετωπίσουν την τέχνη με τον ίδιο τρόπο: με ανοιχτά μάτια.
Εκτός από τις σχέσεις που διατηρούσαν με συγκεκριμένους εμπόρους τέχνης, ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή κινήθηκαν κυρίως με γνώμονα το προσωπικό τους γούστο και τις προσωπικές τους σχέσεις με τους καλλιτέχνες, σωστά;
Έπαιξε ρόλο βέβαια το προσωπικό τους γούστο, αλλά όχι μόνο αυτό. Ξέρετε, συνέχεια διάβαζαν, συνέχεια ενημερώνονταν. Επρόκειτο για γούστο που εκπορεύεται από γνώσεις τις οποίες προσπαθούσαν οι ίδιοι να καλλιεργούν μιλώντας με καλλιτέχνες, μιλώντας με ιστορικούς τέχνης, μιλώντας με εμπόρους. Εξελισσόταν με πολύ μεγάλη ένταση μέχρι το τέλος της ζωής τους. Εβλεπαν εκθέσεις, μιλούσαν με όλο τον κόσμο. Δεν δημιουργήθηκε εκ του μηδενός. Το καλλιέργησαν συστηματικά.
Μέσα από αυτήν τη γόνιμη όσμωση προκύπτει και το υπέροχο πορτρέτο της Ελίζας από τον Σαγκάλ. Υπάρχει κάποια άγνωστη ιστορία γύρω από τη δημιουργία αυτού του έργου; Πραγματοποιήθηκε από φωτογραφία ή ζωντανά;
Ο Βασίλης, που όπως είπα διαρκώς ενημερωνόταν, θαύμαζε πολύ τον Σαγκάλ και κάποια στιγμή επεδίωξε να τον γνωρίσει και του ζήτησε να φιλοτεχνήσει το πορτρέτο της. Βεβαίως η αποτύπωση έγινε ζωντανά, σε διάφορες φάσεις. Γνωρίστηκαν και έγιναν πολύ φίλοι μέσα από αυτό το έργο. Και δεν ήταν αυτό καθαυτό το πορτρέτο της Ελίζας καθισμένης σε μια καρέκλα που ζωγράφισε ο Σαγκάλ. Ηταν περισσότερο η ιμπρεσιονιστική εντύπωση που αποκόμισε ο ζωγράφος από τη σχέση τους και τη ζωή τους. Γι’ αυτό παρατηρείτε τον Βασίλη επάνω αριστερά, σε μια πολύ προστατευτική στάση πίσω της. Ήταν πιο πολύ η ψυχή του Βασίλη και της Ελίζας, παρά η εικόνα τους. Η αποτύπωση του ζευγαριού ως οντότητα.
Πώς νιώθετε εδώ στο Παγκράτι πλησιάζοντας τη συμπλήρωση ενός έτους σχεδόν από την τελική σας εγκατάσταση;
Αν μου μιλάγατε πριν από δύο μήνες θα σας έλεγα ότι αισθάνομαι υπέροχα. Είμαστε πάρα πολύ αισιόδοξοι, ο κόσμος το αγκάλιασε με πάρα πολλή αγάπη. Βέβαια, καταλαβαίνετε ότι τώρα αισθανόμαστε όπως όλος ο κόσμος σε σχέση με τις εξελίξεις που μας έχουν κυριεύσει: με μια σοβαρότητα για το πώς θα πορευτούμε στο μέλλον.
Ποιες φιλοδοξίες διατηρείτε ακόμη σε σχέση με το Μουσείο της Αθήνας ή ατόνισαν με τη στέγασή του;
Όχι, καθόλου, ίσα-ίσα. Συνεχίζουμε όλες μας τις δραστηριότητες ως Ίδρυμα. Καταρχήν στο Μουσείο της Άνδρου, διότι, όπως ξέρετε, ήταν η γενέτειρα του Βασίλη και την υπεραγαπούσε. Και θα αναπτύξουμε περαιτέρω τις δραστηριότητες της Αθήνας, θα παραμείνουμε παρόντες με εκθέσεις και τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις εικαστικές τέχνες και τους καλλιτέχνες.
Με ποια αίθουσα και περίοδο αισθάνεστε να διατηρείτε τις μεγαλύτερες αισθητικές συγγένειες;
Στο Μουσείο της Αθήνας αισθητικά με τραβούν δύο πλευρές. Από τη μία το συναίσθημά μου με καθοδηγεί στον πρώτο όροφο με τα αριστουργήματά μας, τα οποία έζησα δίπλα στον Βασίλη και στην Ελίζα: τους ιμπρεσιονιστές. Σε προσωπικό επίπεδο, όμως, με τραβάει η αφηρημένη τέχνη. Αν αισθάνομαι πιο πολύ συναισθηματικό φόρτο πηγαίνω στον πρώτο όροφο, αν αισθάνομαι ότι θέλω να ξεφύγει το μυαλό μου πηγαίνω στον δεύτερο.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη της Fleurette Καραδόντη στο Marie Claire που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή 19 Ιουλίου με το Θέμα.
