Η κλιματική αλλαγή είναι ένα ζήτημα που έχει ενταχθεί, σε πολλές περιπτώσεις, στο δημόσιο διάλογο, ωστόσο δεν υστερεί ακόμα μόνο σε δράσεις αλλά και σε επιστημονική βιβλιογραφία. Στο δεύτερο τομέα συνεισφέρει η έρευνα «Κλιματική αλλαγή και έμφυλη ισότητα στη Μεσόγειο και την Ελλάδα», μια πρωτοβουλία του Women On Top σε συνεργασία με τη SUSTAINABLEWE και την QED, με τη συνδρομή ερευνητών και ερευνητριών του ΕΚεΠεΚ του Παντείου Πανεπιστημίου, και την πολύτιμη υποστήριξη των ΔΕΗ, Henkel, Όμιλος Sani/Ikos, Quest, Lush Fund και MedWomen Fund.
Το β’ μέρος της, που έχει ως στόχο να συμβάλει στην κάλυψη του κενού δεδομένων που παρατηρείται στη χώρα μας, περιλαμβάνει ποσοτική και ποιοτική διερεύνηση για τις αντιλήψεις και την επιρροή της κλιματικής αλλαγής στη ζωή των γυναικών στην Ελλάδα, σε πανελλαδικό δείγμα 1.027 γυναικών.
Η έρευνα επιχειρεί να ρίξει φως στην αλληλεπίδραση της κλιματικής αλλαγής και της έμφυλης ισότητας, και αναδεικνύει ότι οι γυναίκες, όπως και άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, επηρεάζονται δυσμενέστερα από το φαινόμενο σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής, τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο, αλλά συμμετέχουν λιγότερο απ’ όσο χρειάζεται στις στρατηγικές και τις δράσεις για την αντιμετώπισή του.
Η έρευνα επιχειρεί να ρίξει φως στην αλληλεπίδραση της κλιματικής αλλαγής και της έμφυλης ισότητας, και αναδεικνύει ότι οι γυναίκες, όπως και άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, επηρεάζονται δυσμενέστερα από το φαινόμενο σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής, τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο.
Χαρακτηριστικά, το 42% των γυναικών στην Ελλάδα δηλώνουν πως η εργασία τους έχει επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή, ενώ το 40% ότι δεν συμμετέχουν καθόλου στη λήψη περιβαλλοντικών αποφάσεων, με τα μεγαλύτερα ποσοστά μη συμμετοχής να εμφανίζονται στις γυναίκες άνω των 45 ετών, όπου αγγίζουν το 54%. Αντίστοιχα, σε επίπεδο κινητοποίησης, ενώ οι γυναίκες γνωρίζουν για δράσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης εντούτοις δεν φτάνουν να συμμετάσχουν σε αυτές: το 51% ανέφερε ότι δεν συμμετέχουν σε καμία απολύτως δράση, με κύρια αιτία την έλλειψη χρόνου (62%). Παράλληλα, το 70% των γυναικών θεωρούν ότι οι επενδύσεις και αλλαγές που πραγματοποιούνται στην οικονομία στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης επηρεάζουν θετικά την κοινωνία.
Οι δημοφιλέστερες πρακτικές καθημερινής ενεργοποίησης των γυναικών για το περιβάλλον είναι κινήσεις που συνεπάγονται και έναν θετικό αντίκτυπο για τον προσωπικό ή οικογενειακό προϋπολογισμό τους, όπως η ανακύκλωση, η αλλαγή λαμπτήρων για εξοικονόμηση ενέργειας, η εξοικονόμηση νερού, η χρήση επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών αγοράς και η μείωση χρήσης ηλεκτρικών συσκευών. Χαρακτηριστική είναι, ωστόσο, η χαμηλή υιοθέτηση από πλευράς τους πρακτικών που απαιτούν σημαντική οικονομική επένδυση ή αλλάζουν σημαντικά τις καθημερινές τους συνήθειες.
Οι δημοφιλέστερες πρακτικές καθημερινής ενεργοποίησης των γυναικών για το περιβάλλον είναι κινήσεις που συνεπάγονται και έναν θετικό αντίκτυπο για τον προσωπικό ή οικογενειακό προϋπολογισμό τους, όπως η ανακύκλωση, η αλλαγή λαμπτήρων για εξοικονόμηση ενέργειας, η εξοικονόμηση νερού, η χρήση επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών αγοράς και η μείωση χρήσης ηλεκτρικών συσκευών.
Από τη βιβλιογραφική επισκόπηση που αποτέλεσε τη βάση του α’ μέρους της έρευνας, διαφαίνεται ότι, διεθνώς, οι γυναίκες επηρεάζονται δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή, στους περισσότερους τομείς της ζωής τους. Όπως συζητήθηκε και στο «Inclusivity Lounge | Toward a sustainable and gender responsive economy», τόσο στο Delphi Economic Forum όσο και στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, η όξυνση των ανισοτήτων για τις γυναίκες, λόγω της κλιματικής αλλαγής, γίνεται κυρίως εμφανής στον γεωργικό και τον τουριστικό τομέα, αλλά και κατά την έκθεσή τους σε ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές: γεγονός που επιβεβαιώθηκε -δυστυχώς- και από τις τραγικές φυσικές καταστροφές των τελευταίων ετών στη χώρα μας.
Πώς θα ανταπεξέλθουμε στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην καθημερινότητα και τις προοπτικές των γυναικών στην Ελλάδα; Πώς θα δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για μεγαλύτερη κινητοποίηση και συμμετοχή των γυναικών στη λήψη περιβαλλοντικών αποφάσεων; Η έρευνα κλείνει με τα εργαλεία που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις αυτές, αλλά και να ενσωματώσουμε την οπτική του φύλου σε κάθε πρωτοβουλία και πολιτική που αποσκοπεί στην κλιματική προσαρμοστικότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Δείτε παρακάτω γραφήματα της έρευνας:
Info
Διαβάστε την έρευνα εδώ.
