Για τους περισσότερους ανθρώπους, η αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος αποτελεί σημαντική αιτία άγχους.
Σύμφωνα με μια μελέτη που χρησιμοποίησε το τυποποιημένο εργαλείο αξιολόγησης Holmes-Rahe Life Stress Inventory, η αλλαγή της εργασίας δημιουργεί κατά μέσο όρο περίπου το ένα τρίτο του στρες που προκαλεί ο θάνατος του συζύγου, το μισό του διαζυγίου, περίπου το ίδιο στρες με το θάνατο ενός στενού φίλου και 50% περισσότερο από ότι η διακοπή του καπνίσματος.
Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι οι άνθρωποι με σταθερή δουλειά είναι συχνά απρόθυμοι να την εγκαταλείψουν, ακόμη και όταν η εμπειρία της εργασιακής τους ζωής δεν είναι σπουδαία.
Οι άνθρωποι αντιστέκονται σε μεγάλες αλλαγές στη ζωή τους, όπως η εύρεση νέας εργασίας, εν μέρει για βιολογικούς λόγους. Για παράδειγμα, ο εγκέφαλος είναι πιο αποδοτικός, χρησιμοποιώντας λιγότερη ενέργεια, όταν μπορεί να βασιστεί στην παγιωμένη μνήμη – όταν δεν χρειάζεται, δηλαδή, να επεξεργαστεί πάρα πολλές νέες πληροφορίες.
Μια νευροεπιστημονική υπόθεση εξηγεί γιατί ορισμένοι άνθρωποι είναι δογματικοί και κλειστοί- εξηγεί επίσης την αντίσταση των ανθρώπων στο καινούργιο – γιατί μπορεί να είναι απρόθυμοι να μάθουν νέες δεξιότητες στην εργασία τους, να γνωρίσουν μια ομάδα νέων συναδέλφων, να καταλάβουν πώς να παραμείνουν στη σωστή πλευρά ενός νέου εργασιακού περιβάλλοντος και να βρουν ταχύτερα μια νέα ρουτίνα.
Οι ψυχολόγοι έχουν μελετήσει τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που είναι πιο απρόθυμοι να αλλάξουν – όπως ήταν αναμενόμενο, εκείνοι που φοβούνται τα ρίσκα, δεν έκαναν εύκολα αλλαγές.
Σε μια μελέτη του 2015 σε Γερμανούς υπαλλήλους πληροφορικής, για παράδειγμα, οι ερευνητές διεπίστωσαν ότι ακόμη και όταν οι εργαζόμενοι είχαν εξίσου μεγάλη πρόθεση να παραιτηθούν από τη δουλειά τους, εκείνοι που αντιστέκονταν στην αλλαγή είχαν περίπου το ένα τρίτο των πιθανοτήτων να κάνουν το βήμα, σε σύγκριση με εκείνους που ήταν ανοιχτοί στην αλλαγή.
Ταυτόχρονα, μελέτη του 2016 απέδειξε ότι οι άνθρωποι με υψηλή συνείδηση, αλλάζουν δύσκολα δουλειά, ενώ γίνονται οι καλύτεροι στον χώρο εργασίας που ανήκουν.
«Δεδομένων όλων των παραπάνω, αυτό που πραγματικά θέλουν να μάθουν οι άνθρωποι είναι αν μια αλλαγή εργασίας, με όλο το άγχος και την αβεβαιότητα που κουβαλά, θα φέρει μεγαλύτερη ευτυχία. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι απόλυτη. Προφανώς, ο τελικός προσδιορισμός εξαρτάται από το πόσο δυστυχισμένος είναι κάποιος στην παλιά δουλειά του και από τα δεδομένα της νέας», γράφει σε άρθρο του στο Atlantic ο συγγραφέας και καθηγητής πανεπιστημίου, Arthur Brooks.
Σύμφωνα με μια μελέτη, οι άνθρωποι που αλλάζουν δουλειά συνήθως βαθμολογούν την ικανοποίησή τους από τη θέση από την οποία φεύγουν με 4,5 σε μια κλίμακα από το 1 έως το 7. Η νέα θέση εργασίας απέσπασε ένα 6 κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι εβδομάδων, αλλά αυτό τείνει να φθίνει κατά τους επόμενους έξι μήνες σε περίπου 5,5. Παρόλα αυτά, ένα μακροπρόθεσμο καθαρό κέρδος ενός βαθμού ικανοποίησης δεν είναι τίποτα το ανησυχητικό.
Αν θέλετε να βρείτε έναν τρόπο να αντιμετωπίσετε το άγχος σας και να κάνετε το μεγάλο βήμα στην αλλαγή χώρου εργασίας, ο καλύτερος τρόπος για να το κάνετε είναι να ξεκινήσετε με την αναγνώριση ότι η ανησυχία είναι μια μορφή φόβου. Για να πάρετε καλές αποφάσεις σε μια αβέβαιη κατάσταση με λιγότερο άγχος, πρέπει να εστιάσετε την προσοχή σας στο γιατί ακριβώς είστε δυστυχισμένοι και στο τι ακριβώς θέλετε αντ’ αυτού.Με αυτόν τον τρόπο, η όλη διαδικασία αλλαγής εργασίας γίνεται λιγότερο τρομακτική.
Ο καθηγητής του Χάρβαρντ Ethan Bernstein, στο βιβλίο του «Job Moves», καταγράφει τις εμπειρίες εκατοντάδων ανθρώπων που άλλαξαν θέση εργασίας και διαπιστώνει ότι οι αλλαγές τους παρακινούνται σε μεγάλο βαθμό από μία από τις τέσσερις «επιδιώξεις».
Επιδίωξη 1: Βγείτε έξω
Μοιάζει να βρίσκεστε σε αδιέξοδο και το μέλλον στη δουλειά σας φαντάζει μελαγχολικό. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι δεν βλέπετε περιθώρια εξέλιξης ή αλλαγής – και για αυτό μπορεί να φταίει και ο εργοδότης σας. Ο στόχος εδώ είναι να αναζητήσετε μια νέα δουλειά στην οποία πιστεύετε ότι μπορείτε να έχετε τη στήριξη που χρειάζεστε και η οποία θα σας προσφέρει την αδρεναλίνη που αναζητάτε. Φροντίστε, όταν βρίσκεστε σε μία συνέντευξη για δουλειά να συζητήσετε για τις προκλήσεις της εργασίας για την οποία υποβάλετε αίτηση, αλλά και για το εργασιακό περιβάλλον.
Επιδίωξη 2: Ανακτήστε τον έλεγχο
Το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση έγκειται στο ότι δεν έχετε κανένα λόγο και έλεγχο στον τρόπο που εργάζεστε. Γενικά, αυτό υποδηλώνει μια άκαμπτη εταιρική κουλτούρα ή έναν ελεγκτικό εργοδότη. Ο στόχος σας είναι να βρείτε ένα νέο σημείο που θα σας επιτρέπει να έχετε περισσότερη ευελιξία, λόγο και έλεγχο πάνω στο αντικείμενο στο οποίο εργάζεστε.
Επιδίξη 3: Μάθετε για το περιβάλλον της νέας εργασίας
Η δυσαρέσκειά σας στον χώρο εργασίας μπορεί, επίσης, να πηγάζει από το ότι σας υποτιμούν ή δεν σας σέβονται. Αυτό αντανακλά σχεδόν πάντα ένα πρόβλημα διαχείρισης και είναι εξαιρετικά συνηθισμένο, σημειώνει ο καθηγητής στο βιβλίο του. Σύμφωνα με το Harvard Business Review, το 54% των Αμερικανών εργαζομένων αναφέρουν ότι δεν λαμβάνουν αρκετό σεβασμό από το αφεντικό τους. Ο τρόπος για να το αποφύγετε αυτό σε επόμενη δουλειά είναι όχι μόνο η αξιολόγηση που θα κάνετε στον πιθανό διευθυντή σας σε μια συνέντευξη και η εντύπωση που θα σας κάνει, αλλά και η συναναστροφή με εργαζόμενους του οργανισμού. Όταν το κάνετε αυτό, φροντίστε να ρωτήσετε συγκεκριμένα για την κουλτούρα που επικρατεί στην εταιρεία – κατά πόσο ο οργανισμός καλλιεργεί την κουλτούρα του σεβασμού και της αναγνώρισης;
Επιδίωξη 4: Κάντε το επόμενο βήμα
Σε αυτή την περίπτωση, η επαγγελματική σας δυσαρέσκεια δεν οφείλεται στον εργοδότη σας- απλώς θέλετε κάτι να αλλάξει, νιώθετε πως βρίσκεστε σε τέλμα. Αυτή η συνειδητοποίηση τείνει να συμβαίνει όταν φτάνετε σε ένα ορόσημο της ζωής σας, όπως, για παράδειγμα τα 50 έτη ή όταν μια μεγάλη αλλαγή συμβαίνει στην οικογένειά σας. Το αποκαλυπτικό σημάδι εδώ είναι η βαρεμάρα που νιώθετε με την υπάρχουσα κατάσταση. Θα χρειαστεί να ακούσετε προσεκτικά το ένστικτό σας, να είστε ειλικρινείς απέναντι στον εαυτό σας και τις ανάγκες σας για να βρείτε επιλογές που θα σας ταιριάζουν και θα σας ευχαριστούν.
Σε κάθε περίπτωση ο καθηγητής στο βιβλίο του τονίζει: «Αναζητήστε τη βελτίωση και όχι την τελειότητα». Όταν αισθάνεστε ότι έχετε κολλήσει στη ζωή σας, είναι εύκολο να θεωρήσετε την αλλαγή εργασίας ως πανάκεια για όλα σας τα προβλήματα. Μια νέα δουλειά δεν θα φτιάξει το γάμο σας ούτε θα σας βοηθήσει αν προσπαθείτε να πετύχετε έναν στόχο ευεξίας. Και, φυσικά, θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι και για πράγματα που δεν θα σας αρέσουν – ίσως η νέα σας δουλειά να είναι πολύ πιο απαιτητική.
