Η ιστορία τού τι πρέπει και τι δεν πρέπει να φορά μια γυναίκα ώστε να τη λάβουν σοβαρά υπόψη ως επαγγελματία αλλά όχι σε βαθμό (σοβαρότητας) που να χάσει την τελείως άσχετη με τη δουλειά θηλυκότητά της, ειδικά στον κόσμο των επιχειρήσεων, είναι μεγάλη και δυστυχώς πιο πολύπλοκη από την ανάγνωση μιας παλιομοδίτικης αισθητικής, που κάποτε θα πεθάνει, θα τη θυμόμαστε και θα γελάμε.
Πριν από τρία χρόνια, το βασανιστήριο του να πρέπει να κάνεις το επαγγελματικό σου 8ωρο ισορροπώντας πάνω σε ψηλοτάκουνα -και συνεπώς διασκεδάζοντας τη σκέψη να κόψεις τα πόδια σου με τον χαρτοκόπτη ή και με τα δόντια- αναδείχθηκε από τη ρεσεψιονίστ Νίκολα Θορπ, στην Αγγλία. Οταν ο εργοδότης της τής είπε πως είναι υποχρεωτικό να φορά τακούνια στη δουλειά, εκείνη του απάντησε ότι αυτό είναι μάλλον άδικο, διότι οι άνδρες συνάδελφοί της δεν υπέβαλλαν στο ανάλογο μαρτύριο τα μετατάρσιά τους. Με το σκεπτικό ότι όλοι έχουμε δικαίωμα να μην παραμορφώνουμε τα άκρα μας, αρνήθηκε να φορέσει τακούνια και ο εργοδότης της την έστειλε στο σπίτι της, διότι προφανώς στο job description της δουλειάς της ρεσεψιονίστ ήταν να ψηλώνει στο χώρο εργασίας. Η Θορπ ξεκίνησε να συγκεντρώνει υπογραφές διαδικτυακά σχετικά με το ζήτημα και εντός 48 ωρών είχαν φτάσει τις 110.000 και η κατακραυγή υποχρέωσε την εταιρεία να αλλάξει την πολιτική της. Επιπλέον, το ζήτημα του εργασιακού ενδυματολογικού κώδικα συζητήθηκε στη Βουλή, όπου κατέληξαν ότι χρειάζεται δουλειά για να ενισχυθεί το σχέδιο νόμου για την ισότητα των φύλων και να μη γίνονται διακρίσεις μεταξύ εργαζομένων – και το να υποφέρουν σωματικά οι μισοί χωρίς κανέναν απολύτως λόγο εκτός από το ότι είναι γυναίκες και οφείλουν να είναι αρεστές, είναι μάλλον διάκριση στο τετράγωνο.
Ανέκαθεν οι γυναίκες κρίνονταν πολύ αυστηρότερα για την εμφάνισή τους απ’ ό,τι οι άνδρες, και ο χώρος της εργασίας δεν αποτελεί εξαίρεση. Ενας άνδρας όσο ασουλούπωτος κι αν είναι, αν έχει θυμηθεί να ξυριστεί και να βάλει κοστούμι -καμιά φορά ούτε κι αυτό-, δεν πρόκειται να απασχολήσει κανέναν στο γραφείο, επειδή, ας πούμε, φοράει τα ίδια ρούχα με την προηγούμενη μέρα. Μια γυναίκα έχει συνήθως πολλά περισσότερα να σκεφτεί όταν κοιτάζεται στον καθρέφτη προτού φύγει από το σπίτι – και τα τακούνια είναι τα πιο επίπονα αξεσουάρ της υπόθεσης, αλλά όχι τα μοναδικά προαπαιτούμενα (κομμωτήριο, μακιγιάζ, μανικιούρ και φυσικά καθημερινή ποικιλία στην γκαρνταρόμπα δεν αποτελούν αντικείμενα ανησυχίας για τους περισσότερους άνδρες, που ως grooming συνήθως αντιλαμβάνονται το να φορέσουν αποσμητικό ή κάλτσες στο ίδιο χρώμα).
Τα ψηλά τακούνια εν τω μεταξύ ως «υποχρέωση» έχουν γίνει αντικείμενο κριτικής από ορθοπεδικούς και έτερους ειδικούς για τη ζημιά που προκαλούν σε βάθος χρόνου σε μέση, αρθρώσεις και σπονδυλική στήλη, αλλά προφανώς πρόκειται για αμελητέες παράπλευρες απώλειες στο μυαλό του εργοδότη, εκ μέρους μιας επαγγελματία που έχει τις σωστές προτεραιότητες, και ως γνωστόν μπρος στα κάλλη τι είναι η κύφωση; Επιπλέον, μάλλον δεν πρέπει να αγνοηθεί και η ιστορία των ψηλοτάκουνων που έχει αρκετά έντονο το σεξουαλικό στοιχείο. Καλώς ή κακώς, τα ψηλά τακούνια έχουν ένα συμβολικό φορτίο κοινωνικά: διαφήμιση και media μάς βομβαρδίζουν καθημερινά με την εικόνα της μοιραίας σέξι γυναίκας με τα δωδεκάποντα. Ταινίες και τηλεόραση επιμένουν σε πλάνα γυναικείων ποδιών με στιλέτο που προσδίδουν κατά κάποιο μυστήριο τρόπο σεξουαλικότητα και δυναμισμό – ας θυμηθούμε απλά την Κλερ Αντεργουντ στο «House of Cards», ταμένη να φορά στιλέτο ολημερίς, που αν ήταν υπαρκτό πρόσωπο μετά τις 11 το πρωί θα μετακινούνταν στον Λευκό Οίκο με τα γόνατα -όπως στην Τήνο- από τον πόνο. Σύμφωνα με την πρωτεργάτρια του κινήματος κατά των υποχρεωτικών τακουνιών στη δουλειά, Νίκολα Θορπ, το ζήτημα έχει να κάνει με το «αν μια γυναίκα φαίνεται σέξι, όχι αν φαίνεται επαγγελματίας». Και καλό είναι στη δουλειά να μη χρειάζεται να είσαι σέξι αν δεν πληρώνεσαι γι’ αυτό ακριβώς.
Τα καλά νέα είναι ότι, σύμφωνα με την ιστορικό μόδας Deidre Clemente, το αυστηρό γυναικείο εργασιακό dress code χαλαρώνει σιγά-σιγά, εξελισσόμενο μαζί με το στάτους των γυναικών στην κοινωνία, καθώς γίνονται πιο χειραφετημένες – το υποχρεωτικό καλσόν στο γραφείο ακόμα και το καλοκαίρι έπαψε τη δεκαετία του ’90 μετά τη λογική απαίτηση των ενδιαφερομένων. Πιο πρόσφατα, η Virgin Atlantic σταμάτησε να απαιτεί από τις αεροσυνοδούς να είναι μακιγιαρισμένες (αν και τους υπαγορεύει το χρώμα του σουτιέν) και η British Airways τους επιτρέπει να φορούν παντελόνια, ενώ άλλες αεροπορικές εταιρείες -όπου συνήθως ο ενδυματολογικός κώδικας είναι αυστηρός και όχι και ό,τι πιο άνετο- χαμηλώνουν τα τακούνια, προφανώς για να χαμογελούν οι εργαζόμενες χωρίς να κλαίνε από μέσα τους.
Σε άλλα μέρη του κόσμου, η κατάσταση εξελίσσεται πιο αργά έως καθόλου.Ή πηγαίνει και προς τα πίσω. Οπως στη Ρωσία, όπου μια εταιρεία αλουμινίου δίνει μπόνους 100 ρούβλια στις γυναίκες αν φορούν μίνι φούστα και μακιγιάζ (για να «φτιάξουν τη μέρα» των υπολοίπων), ενώ τον Ιούνιο διοργάνωσε και διαγωνισμό ομορφιάς, όπου οι εργαζόμενες πόσταραν φωτογραφίες τους με το επαγγελματικό τους ντύσιμο και ψηφίζονταν γι’ αυτό – όπως και για το ταλέντο τους να φτιάχνουν πίτες. Στην Ιαπωνία, στην αίτηση του κινήματος #KuΤoo (από το kutsu που στα ιαπωνικά σημαίνει παπούτσι, το kutsuu που σημαίνει πόνος και φυσικά το #ΜeToo που πάει με όλα) να απαγορευτεί στις εταιρείες να απαιτούν να φορούν οι εργαζόμενες τακούνια, υπέγραψαν 20.000 γυναίκες. Ο υπουργός Εργασίας απάντησε ότι είναι απαραίτητα – χωρίς να εξηγήσει γιατί, επειδή έτσι, επειδή ο ίδιος δεν θα χρειαστεί ποτέ να δουλέψει για χρόνια κουτσαίνοντας για να αρέσει στο αφεντικό του. Συνθήκη που παραδόξως υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν βρίσκουν πέρα για πέρα εξωφρενική – ανάμεσά τους και μερικές γυναίκες. Ισως μια προσπάθεια αφύπνισης να έπρεπε να ξεκινήσει πρώτα με αυτές.
