Η Jeanne Sobelson αυτοπροσδιοριζόταν πάντοτε ως ένας “πολύ ντροπαλός” άνθρωπος. Γεννημένη τη δεκαετία του 1920 σε μια από τις πιο συντηρητικές γειτονιές του Queens της Νέας Υόρκης, είχε τέσσερα αδέρφια, μια υπερπροστατευτική μητέρα κι έναν πατέρα που έφυγε από τη ζωή στα ξαφνικά, όταν η ίδια είχε μόλις ξεκινήσει τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο της Alabama. Όπως ήταν αναμενόμενο, η Jeanne παράτησε το κολέγιο και επέστρεψε στη Νέα Υόρκη. Σύντομα παντρεύτηκε τον οδοντίατρο Jules Manford και μαζί έπιασαν ένα σπίτι κοντά στο πατρικό της. Αρκετά σύντομα ήρθε και το πρώτο τους παιδί, ο Charles, ενώ ακολούθησαν δύο ακόμα, η Suzanne και ο Morty. Όταν ο Jules αρρώστησε σοβαρά εξαιτίας καρδιακών προβλημάτων, η Jeanne επέστρεψε στο κολέγιο για να αποκτήσει το πτυχίο της στα παιδαγωγικά, ξεκινώντας αμέσως μετά δουλειά σε ένα δημοτικό σχολείο της ίδιας γειτονιάς. Ήταν η δεκαετία του 1950. Ο πόλεμος είχε τελειώσει, η οικονομία ανέκαμπτε, οι άνθρωποι μπορούσαν να ζήσουν όπως ήθελαν. Θεωρητικά, πάντα.
Κάθε παιδί της οικογένειας είχε τα δικά του χαρίσματα, ο Morty όμως ήταν ο αγαπημένος όλων, ειδικά στο σχολείο και τις παρέες. Ευφυής, εξωστρεφής και πνευματώδης, ο Morty έκρυβε μέσα του μια βασανισμένη ψυχή, βιώνοντας έναν “προσωπικό εμφύλιο πόλεμο“, όπως ανέφερε σε ένα πρόσφατο άρθρο της στον New Yorker η δημοσιογράφος Kathryn Schulz. Ο Morty ήταν ομοφυλόφιλος και ζούσε σε μια κοινωνία της οποίας η πλειοψηφία προσπαθούσε να διατηρήσει το status quo της με κάθε τρόπο, καλλιεργώντας κάθε καθωσπρεπισμό και υποθάλπτοντας κάθε ήδη υπάρχουσα μισαλλοδοξία. Κάποια στιγμή, ο Morty αποφάσισε να ζητήσει μέσω των γονιών του βοήθεια ψυχιάτρου. Οι γονείς του ξαφνιάστηκαν μεν, καθόσον το μυαλό τους δε μπορούσε να σκεφτεί πως ένα τόσο χαρούμενο παιδί υπέφερε μέσα του για χρόνια, ωστόσο δε δίστασαν στιγμή να αναζητήσουν και να βρουν τον κατάλληλο ειδικό ψυχικής υγείας για το εκείνον – κι αυτό όχι επειδή η ομοφυλοφυλία ήταν τότε ακόμα καταχωρημένη ως ψυχική ασθένεια στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας. Η Jeanne αισθανόταν απογοητευμένη που δεν είχε κατορθώσει να βοηθήσει νωρίτερα τον Morty, ο σεξουαλικός προσανατολισμός του, όμως, δεν την ενδιέφερε καθόλου. Το μόνο που την ένοιαζε ήταν να σταματήσει να βασανίζεται, να αποδεχτεί τον εαυτό του και να είναι χαρούμενος.
Στο μεταξύ, η οικογένεια είχε υποστεί ένα τεράστιο πλήγμα, καθώς ο πρωτότοκος γιος τους είχε αυτοκτονήσει μόλις στα 21 του χρόνια. Η απώλεια τούς συνέτριψε, αλλά οι Manfords δεν το έβαλαν κάτω. Μάλιστα, δυο χρόνια μετά, όταν η Suzanne έμεινε έγκυος στην κόρη της, μετακόμισε μαζί με τους γονείς της για να τη βοηθήσουν να τη μεγαλώσει. Η Jeanne δεν ήταν ο άνθρωπος που θα απέκλειε από τη ζωή της τα παιδιά της – ή τα οποιαδήποτε παιδιά. Όταν ο ψυχίατρος τήν κάλεσε μαζί με τον σύζυγό της στο ιατρείο του για να τους ενημερώσει πως ο μικρός γιος τους ήταν ομοφυλόφιλος, η Jeanne δε σκέφτηκε ούτε για μια στιγμή πως ήταν “προβληματικός” και πως η οικογένειά τους είχε αποτύχει στο σκοπό της. Αντίθετα, το ανακοίνωσε και στο οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον, τονίζοντάς τους ότι εκείνη δεν το θεωρούσε πρόβλημα, παρακινώντας τους όλους να κάνουν το ίδιο.
View this post on Instagram
Η Jeanne, όμως, δε σταμάτησε εκεί, πολύ απλά γιατί δεν έδειχνε μόνο “ανεκτικότητα” απέναντι στο παιδί της. Είχε “αγκαλιάσει” κάθε πτυχή της ζωής του Morty, καταγράφοντας την ακτιβιστική του δράση, κρατώντας αποκόμματα εφημερίδων και, βέβαια, υπερασπίζοντάς τον απέναντι στον αστυνομικό που της τηλεφώνησε ένα πρωί να της πει ότι ο γιος της είχε κρατηθεί στο τμήμα για τη συμμετοχή του σε μια διαμαρτυρία, μην παραλείποντας να τη ρωτήσει “αν γνωρίζει πως είναι ομοφυλόφιλος“. “Ναι, το ξέρω. Γιατί τον ενοχλείτε όμως; Γιατί δεν κυνηγάτε τους εγκληματίες, αλλά παρενοχλείτε τους γκέι;“, ήταν η απάντηση της Manford. Λίγο καιρό μετά, πραγματοποιηθηκε ακόμα ένα τηλεφώνημα στο σπίτι των Manford, αυτή τη φορά από το νοσοκομείο,καθώς ο Morty είχε τραυματιστεί σοβαρά σε μια παράσταση διαμαρτυρίας. Ο φόβος της Jeanne ότι ο Morty θα δεχόταν κάποια στιγμή επίθεση εξαιτίας του ποιος ήταν, είχε γίνει πραγματικότητα. Το γεγονός αυτό ήταν η αφορμή για την πιο οργανωμένη κινητοποίηση της Jeanne υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων. Η ίδια έγραψε μια επιστολή στον αρχισυντάκτη της New York Post, καταδικάζοντας την επίθεση και δηλώνοντας ότι “Είμαι περήφανη για το γιο μου, Morty Manford, και τη σκληρή δουλειά που κάνει παρακινώντας τους ομοφυλόφιλους να αποδεχτούν τα συναισθήματά τους“. Η επιστολή δημοσιεύτηκε, ο Morty συνειδητοποίησε πως η μητέρα του βρισκόταν γνησίως στο πλευρό του και στα μέσα του 1972 ο ίδιος τής ζήτησε να τον συνοδεύσει στην παρέλαση που γινόταν στη Νέα Υόρκη μετά τα γεγονότα του Stonewall και που αποτέλεσε τον πρόδρομο του σημερινού Pride Parade. Ο Morty είχε πλέον καταλάβει πως η – φαινομενικά – συνεσταλμένη μητέρα του, ήταν ένας άνθρωπος γεμάτος εκπλήξεις και θάρρος: η Jeanne τού ζήτησε να κρατάει ένα πορτοκαλί χαρτόνι που έγραφε με κεφαλαία γράμματα: Γονείς γκέι ατόμων, ενωθείτε για την υποστήριξη των παιδιών μας. Η συνέχεια ήταν “καταιγιστικά συνεσταλμένη” – κάπως σαν τον χαρακτήρα της Jeanne. Στη διάρκεια της παρέλασης δεκάδες άνθρωποι πλησίασαν τη γυναίκα για να της δώσουν συγχαρητήρια και να της ζητήσουν να πείσει τους δικούς τους γονείς να τους υποστηρίξουν. Η Manford πήρε την κατάσταση στα χέρια της και άρχισε να οργανώνει το σχέδιό της για την έμπρακτη υποστήριξη των ομοφυλόφιλων και των οικογενειών τους. Σχεδόν ένα χρόνο μετά την παρέλαση πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση της μικρής, τότε, ομάδας πολιτών με τίτλο “Γονείς Γκέι Ατόμων“.
View this post on Instagram
Στις συναντήσεις, που διοργανώνονταν στην αίθουσα μιας εκκλησίας στο Village, συμμετείχε και ο Jules Manford, ενώ στη διάδοσή τους συνέβαλε και η γκέι κοινότητα. Η Jeanne δεν είχε παρηγορητικό ρόλο σε αυτές τις εκδηλώσεις, όπου συχνά συμμετείχαν γκέι άτομα μαζί με τους γονείς τους. Έδωσε στις συναντήσεις μια πολιτική χροιά, λέγοντας ότι “Θα πολεμήσουμε για τα δικαιώματα των παιδιών μας”, και βάζοντας ψηλά τον πήχη, συμπληρώνοντας ότι μια μέρα θα έφτιαχναν έναν οργανισμό εθνικής εμβέλειας, με αυτό το αντικείμενο ενασχόλησης. Η οικογένεια, μια από τις κεντρικές αξίες και ιδέες της συντηρητικής κοινωνίας, είχε λάβει στα χέρια της Manford διαφορετικές διαστάσεις: είχε ανοίξει για να τους χωράει όλους. Η μικρή τους άτυπη ΜΚΟ μετουσιώθηκε σε μια οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία προωθούσε και υπερασπιζόταν στο πλευρό της LGBTQ κοινότητας, στο όνομα και για λογαριασμό της, χωρίς να την παραγκωνίζει και χωρίς να πάσχει από το “σύνδρομο του Μεσσία”. Το 1979 το μεγάλο όνειρο της Jeanne έγινε πραγματικότητα: η οργάνωση “Γονείς και Φίλοι των Λεσβιών και των Γκέι” απέκτησε παραρτήματα σε διάφορες πολιτείες της Αμερικής. Η οργάνωση με το ακρωνύμιο PFLAG απέκτησε πιο συμπεριληπτικό τίτλο έναν χρόνο μετά το θάνατο της Jeanne, το 2013, προσθέτοντας τη λέξη “Οικογένειες” δίπλα από τη λέξη “Γονείς“. Στο μεταξύ, η Jeanne είχε βραβευτεί από τον Πρόεδρο Obama για την προσφορά της στα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της τα πέρασε μαζί με την κόρη της, έχοντας χάσει τόσο τον σύζυγό της, όσο και τον αγαπημένο της Morty, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 1992, χτυπημένος από την πανδημία του AIDS.
Σήμερα, η PFLAG συνεχίζει το πολύτιμο έργο της στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού. Η δίχως όρους αγάπη μιας μητέρας ήταν η αρχή για να βοηθηθούν χιλιάδες άνθρωποι ώστε να αποδεχτούν τον εαυτό τους και να γίνουν αποδεκτοί από τους γύρω τους. Όπως είχε πει κάποτε στην τηλεόραση η ίδια η Jeanne, “Δεν αγαπάς [σ.σ. το παιδί σου] παρότι συμβαίνει κάτι. Το αγαπάς“. Τελεία. Γι’ αυτή τη ντροπαλή δασκάλα από το Queens τα πράγματα ήταν ανέκαθεν απολύτως ξεκάθαρα. Ιδανικά, έτσι θα θέλαμε να τα βλέπει ο κόσμος και σήμερα.
