Ιστορία με χρυσά γράμματα έγραψε το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου στο Παρίσι και στους Παραολυμπιακούς Αγώνες, η Αλεξάνδρα Σταματοπούλου. Η 38χρονη κολυμβήτρια, ανήμερα των γενεθλίων της, έκανε απίστευτη κούρσα στον τελικό των 50μ ύπτιο (S4) και κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο. Με τρομερές δυνάμεις στο δεύτερο μισό της κούρσας, βγήκε μπροστά και δεν μπόρεσε να την ακολουθήσει καμία από τις αντίπαλες της. Τερμάτισε σε 50.12 με την Γερμανίδα Τζίνα Μπότσερ να είναι δεύτερη με 51.40 και την Βραζιλιάνα Λίντια Βιέρα Ντε Κρουζ, τρίτη με 52.00.
Η Αλεξάνδρα Σταματοπούλου έχει το σύνδρομο Stiff Person, που είναι το Σύνδρομο του Δύσκαμπτου Ανθρώπου και η διάγνωση έγινε το 2011, στα 21 της χρόνια. Ωστόσο η αδυναμία στα άκρα υπήρχε από τα παιδικά της χρόνια και άργησε πολύ να πάρει μια ξεκάθαρη απάντηση: «Πολλές φορές οι γιατροί με παρέπεμπαν αποκλειστικά σε ψυχολόγο, από την παιδική μου ηλικία μάλιστα. Κανένα παιδί δεν θέλει να νιώθει μουδιάσματα, καψίματα ή να πέφτει στη μέση του δρόμου χωρίς να κατανοεί γιατί του συμβαίνει αυτό ή ότι οφείλεται σε αυτοάνοσο. Ηταν πολύ σκληρό για μένα το γεγονός ότι δεν μπορούσαν να βρουν το πρόβλημα και να καταλάβουν το μέγεθός του».
Το 2021 η Αλεξάνδρα στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο στα 50μ ύπτιο της κατηγορίας S4. Τερμάτισε σε 49.63, πίσω από τις Κινέζες, Γιου Λιου– που σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ με 44.68- και Γιανφέι Ζου (48.42), και εξασφάλισε μια θέση στο βάθρο. Λίγο μετά έδωσε στο Marie Claire και μία από τις πρώτες εφ’ όλης της ύλης συνεντεύξεις της, αναδεικνύοντας μάλιστα και το bullying που υπέστη.
Και τα παιδικά σου χρόνια ήταν δύσκολα. Υιοθετήθηκες όταν ήσουν 5 ετών.
«Ήταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός για μένα κι ευχαριστώ τη μητέρα μου -την οποία έχασα πριν από πέντε μήνες- γι’ αυτό που είμαι τώρα. Γεννήθηκα στη Ρουμανία και μέχρι τα 5 μου ζούσα σε ίδρυμα. Θυμάμαι πολλά από εκείνη την αέναα επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα. Η διαδικασία της υιοθεσίας ήταν πολύ ευχάριστη για μένα. Επιλέχθηκα ανάμεσα σε πολλά άλλα παιδιά, γεννημένα το 1986 και την εποχή του Τσερνόμπιλ. Μπορεί το ατύχημα να έγινε στην Ουκρανία, αλλά είχαν επηρεαστεί όλες οι γειτονικές χώρες».
Πιστεύεις πως συνδέεται το Τσερνόμπιλ με αυτή τη δύσκολη απόφαση των βιολογικών γονιών σου;
«Υπήρχε μεγάλη φτώχεια. Ακόμη και οι πιο πλούσιοι δεν είχαν στα ράφια τους φαγητό. Οποιος προλάβαινε… Οπότε, ναι, ήταν ένας πολύ σημαντικός παράγοντας. Υιοθετηθήκαμε τρία παιδιά του ιδρύματος από την ίδια οικογένεια. Θυμάμαι όλες τις εικόνες εκείνης της ημέρας, όπως ότι ήμουν πολύ χαρούμενη και ταυτόχρονα φοβισμένη. Έφευγα από ένα μέρος όπου υπήρχε ένα πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα και δεν ήξερα πού πηγαίνω. Επίσης, θυμάμαι έντονα το φόβο να μην κάνω κάτι λάθος και βρεθώ ξανά στο ίδρυμα. Φυσικά οι θετοί γονείς μου προσπαθούσαν να με καθησυχάσουν εξηγώντας μου πως είμαι δικό τους παιδί και πως δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί κάτι τέτοιο».
«Θυμάμαι έντονα το φόβο να μην κάνω κάτι λάθος και βρεθώ ξανά στο ίδρυμα. Φυσικά οι θετοί γονείς μου προσπαθούσαν να με καθησυχάσουν εξηγώντας μου πως είμαι δικό τους παιδί και πως δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί κάτι τέτοιο».
Έχεις θυμό μέσα σου για εκείνα τα παιδικά χρόνια;
«Ίσως για τα χρόνια προσαρμογής. Είχα ΔΑΔ (Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή), με αποτέλεσμα να έχω και αναπτυξιακή διαταραχή λόγου. Έτσι, άργησα να μιλήσω, δεν έλεγα λέξη μέχρι τα 5 μου. Με την κατάλληλη θεραπεία και υποστήριξη ξεκίνησα να μιλάω, αλλά έχοντας την αγωνία να ανήκω κι εγώ σε ένα κοινωνικό σύνολο εκείνα τα χρόνια ήταν τα πιο δύσκολα της ζωής μου. Ήταν Γολγοθάς για μένα το να προσπαθώ να φτάσω τα παιδιά της ηλικίας μου. Να μπορώ να προσαρμόζομαι και να αφομοιώνομαι από κάθε ομάδα. Νομίζω ότι έκανα τεράστια βήματα για να φτάσω εδώ που είμαι».
Βίωσες και bullying;
«Nαι, βίωσα. Στην αρχή δεν το κατανοούσα, γιατί δεν μιλούσα. Τα πρώτα χρόνια στο σχολείο υπήρχε και συνοδός, που το περιόριζε, κι έτσι άργησα να το καταλάβω. Στο Γυμνάσιο, όπου δεν είχα καμία στήριξη από κανέναν, είδα την ωμή αλήθεια. Μετά τον εκφοβισμό και τη λεκτική επίθεση μεταπηδήσαμε στη σωματική βία. Υπήρχαν σπρωξίματα, κανονικό ξύλο, κι εγώ δεν μπορούσα να εξηγήσω τι ακριβώς συμβαίνει. Η δικαιολογία ήταν ότι ήμουν ανοιχτόχρωμη και φαινόμουν ότι δεν είμαι από την Ελλάδα, ότι δεν έλεγα σωστά όλες τις λέξεις. Υπήρχε κυρίως φυλετικός ρατσισμός. Δεν έβαζα σε κανέναν όρια, απλώς προσπαθούσα να το αποφύγω όλο αυτό. Ισως φαινόμουν περίεργη στα παιδιά, αλλά δεν σημαίνει ότι πρέπει να φερόμαστε βίαια στο διαφορετικό. Τώρα ίσως πηγαίνει να αλλάξει κάτι, να αποδεχτούμε τη διαφορετικότητα, και πολύ το χαίρομαι».
Πολύς λόγος έγινε για την προσπάθεια των αθλητών μας στους Παραολυμπιακούς Αγώνες, σε αντίθεση με τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη χώρα μας για την οποία προσπαθούν. Η Αλεξάνδρα Σταματοπούλου είχε αναφέρει στην ίδια συνέντευξη το 2021.
Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζει ένα άτομο με αναπηρία στην Ελλάδα;
«Παρεμποδίζεται ακόμη και η μετακίνησή μας στο χώρο της προπόνησης. Μπορεί να είναι ό,τι πιο κλασικό ακούει κανείς, αλλά δεν υπάρχουν ράμπες. Αυτή είναι η πραγματικότητά μας. Όποιος κι αν είναι ο προορισμός, από τη στιγμή που θα βγούμε από το σπίτι, δεν έχουμε εύκολη πρόσβαση. Για όλα καταβάλλουμε μεγαλύτερη προσπάθεια. Τα “θέλω” μας είναι μεγαλύτερα από αυτά των αρτιμελών ανθρώπων, γιατί θέλουμε να αποδείξουμε τόσο στον εαυτό μας όσο και στους άλλους ότι τίποτα δεν μας εμποδίζει. Αλλά τελικά μας εμποδίζει. Οτιδήποτε θέλουμε να κάνουμε το σκεφτόμαστε διπλά, κι ας έχουμε θέληση».
Αναδεικνύουν σωστά τα ΜΜΕ τον παραολυμπιακό αθλητισμό και τα προβλήματα που έχουν να λύσουν τα άτομα με αναπηρία;
«Η μέριμνα για την αναπηρία συζητιέται σε συγκεκριμένες στιγμές, όπως όταν έχουμε εκλογές. Η άποψη των ατόμων με αναπηρία πρέπει να ακούγεται διαρκώς. Όλοι μας έχουμε κάποιο ταλέντο, κάποιοι τα καταφέρουν στον αθλητισμό. Τα ΜΜΕ όμως δεν εστιάζουν στο ταλέντο που έχει κανείς, αλλά στο αμαξίδιο, όπου ενδεχομένως κάθεται, και στα προβλήματα που το συνοδεύουν. Δεν βλέπω όμως αλλαγές και αναρωτιέμαι για ποιο λόγο επαναλαμβάνεται κάτι το οποίο δεν αλλάζει. Γι’ αυτό θέλω να δώσω βάση στις ικανότητες και στο τι μπορεί να πετύχει κάποιος. Δεν υπάρχει η κατάλληλη στήριξη, τα ΜΜΕ ποντάρουν κυρίως στα “δεν μπορώ”, στις αδυναμίες των ανθρώπων και όχι στο πώς θα ενισχυθούν τα “μπορώ”».
Φυσικά δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στη συνέντευξη στο ξεκίνημά της, τη σημασία των στόχων και τις μέρες που ο πρωταθλητισμός θα τελείωνε, δηλαδή στο σήμερα.
Τι θα συμβούλευες τις γυναίκες με ανάλογο πρόβλημα υγείας;
«Δεν είμαι ικανή να δώσω συμβουλή γιατί κι εγώ κάθε χρόνο ανακαλύπτω κάτι διαφορετικό. Θα τις προέτρεπα, από τις δικές μου εμπειρίες, όταν μπαίνει κάτι καινούριο στη ζωή τους που μοιάζει αρνητικό -μπορεί να μην είναι απαραίτητα το αμαξίδιο- να μην τα παρατάνε. Να μην ακούν τους άλλους όταν τους λένε ότι δεν μπορούν να κάνουν κάτι. Να δοκιμάζουν. Το “δεν μπορώ” δεν υπάρχει. Υπάρχει το “δεν έχω προσπαθήσει”. Οταν δεν έχουμε δοκιμάσει, δεν ξέρουμε τα όριά μας. Εγώ λέω: “Κανείς δεν βάζει στοπ στα όνειρά μου και τα “θέλω” μου”. Μπορούμε να μεγαλουργήσουμε ακόμα κι αν δεν έχουμε τη φυσική κατάσταση που θα θέλαμε».
Έτσι μπήκε η θεραπευτική κολύμβηση στη ζωή σου κι έφτασες στον πρωταθλητισμό.
«Στην αρχή το πήρα τελείως παιδικά. Ως κάτι που θα με βοηθήσει να βελτιώσω τη φυσική μου κατάσταση. Έπειτα, αφού είδαν ότι μπορώ να φτάσω πιο ψηλά, μου είπαν να συνεχίσω. Και πάλι δεν είχα αντιληφθεί ότι έχω δυνατότητες, ταλέντο. Σκεφτόμουν: “Βάλε ένα μπλε μαγιό και όπου σε βγάλει”, ενώ όλοι με προέτρεπαν να κυνηγήσω τους πρώτους αγώνες. Όταν έγιναν πιο σοβαρά τα πράγματα, τότε με είδα ως αθλήτρια και κατάλαβα ότι είχα μια ευθύνη. Ήθελα να δείξω και στον εαυτό μου ότι μπορώ. Ενώ άκουγα συστηματικά ότι, λόγω ηλικίας, θα μπορούσα να φτάσω μόνο ως το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, να μην πετύχω κάτι παραπάνω, εγώ ήξερα τον εαυτό μου και ότι θα ήταν άδικο να μην το παλέψω».
«Σκεφτόμουν: “Βάλε ένα μπλε μαγιό και όπου σε βγάλει”, ενώ όλοι με προέτρεπαν να κυνηγήσω τους πρώτους αγώνες. Όταν έγιναν πιο σοβαρά τα πράγματα, τότε με είδα ως αθλήτρια και κατάλαβα ότι είχα μια ευθύνη».
Ποια είναι η σημασία των στόχων;
«Είναι πολύ σημαντικό να θέτεις στόχους καθημερινά, με το που ξυπνάς. Οι δικοί μου στόχοι είναι να γίνομαι όλο και καλύτερος άνθρωπος, να βελτιώνομαι εσωτερικά, πνευματικά και σωματικά, ώστε να μπορώ να σημειώνω επιτυχίες για τη χώρα μου».
Αν ξυπνούσες αύριο και δεν υπήρχε κανένας περιορισμός σε τίποτα, τι θα ήταν αυτό που θα έκανες;
«Θα ήθελα να μπορώ να μεγαλουργήσω και σε ένα άλλο κομμάτι πέραν του αθλητισμού. Οι αθλητές, αρτιμελείς και ανάπηροι, μετά το τέλος της καριέρας μας δεν ξέρουμε πού ανήκουμε. Θα ήθελα να μπορώ να ανήκω παντού».
Ποιο είναι το μότο που χαρακτηρίζει την προσωπικότητά σου;
«Κανείς δεν μπορεί να περιορίσει τα “θέλω” μου και τίποτα απ’ όσα κάνω δεν θέλω να περιορίζει τους άλλους».
Η χρυσή Παραολυμπιονίκης μίλησε το 2022 και στο #IamRemarkable week της Google σε συνεργασία με το Marie Claire.
