Από το 2011 που θεσπίστηκε η Διεθνής Ημέρα Κοριτσιού (11 Οκτωβρίου) από τον ΟΗΕ μέχρι σήμερα παραμένει δυνατή η ανάγκη να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των εφήβων και των νέων γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο. Γιατί είναι ευάλωτες στην άσκηση βίας και καταπίεσης κάθε μορφής και γιατί ταυτόχρονα έχουν τη δύναμη, και πρέπει, να συνδιαμορφώσουν το μέλλον, αρκεί να τους δοθεί η ευκαιρία. Ένα μέλλον, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, «με περισσότερη ισότητα και ευημερία, όπου το μισό της ανθρωπότητας θα είναι ισότιμος συνέταιρος στην επίλυση των προβλημάτων της κλιματικής αλλαγής, της πολιτικής σύγκρουσης, της οικονομικής ανάπτυξης, της πρόληψης ασθενειών και της παγκόσμιας βιωσιμότητας.
»Τα κορίτσια σπάνε τα όρια και τους φραγμούς που επιβάλλουν τα στερεότυπα και ο αποκλεισμός, περιλαμβανομένων αυτών που απευθύνονται σε παιδιά με αναπηρίες και σε όσα ζουν σε περιθωριοποιημένες κοινότητες. Ως επιχειρηματίες, καινοτόμοι και πρωτεργάτες παγκόσμιων κινημάτων, δημιουργούν έναν κόσμο που αφορά τα ίδια και τις γενιές του μέλλοντος.
«Τα κορίτσια σπάνε τα όρια και τους φραγμούς που επιβάλλουν τα στερεότυπα και ο αποκλεισμός, περιλαμβανομένων αυτών που απευθύνονται σε παιδιά με αναπηρίες και σε όσα ζουν σε περιθωριοποιημένες κοινότητες».
»Φέτος, σε μια περίοδο που βλέπουμε διάφορα κινήματα και προσπάθειες να περιοριστούν τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών και να κάνουμε βήματα προς τα πίσω στην ισότητα των φύλων, οι επιπτώσεις που παρατηρούμε στα κορίτσια είναι εξαιρετικά σκληρές. Από τη φροντίδα και των υποστήριξη των έφηβων μαμάδων μέχρι την εκπαίδευση σε δεξιότητες ψηφιακής και φυσικής ζωής, από την ολοκληρωμένη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση μέχρι τις υπηρεσίες υποστήριξης επιζήσασων και τα προγράμματα πρόληψης βίας, υπάρχει άμεση ανάγκη να ενισχύσουμε την προσοχή και τους πόρους που διαθέτουμε σε τομείς που επιτρέπουν στα κορίτσια να ασκήσουν τα δικαιώματά τους και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους».
Ο κόσμος των κοριτσιών σε αριθμούς
-Περίπου ένα στα πέντε παγκοσμίως δεν ολοκληρώνουν το γυμνάσιο, ενώ τέσσερα στα δέκα δεν ολοκληρώνουν το λύκειο.
-Γύρω στο 90% των εφήβων και των νέων γυναικών δεν χρησιμοποιούν το Ίντερνετ σε χώρες χαμηλού εισοδήματος – ενώ οι συνομήλικοί τους άντρες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο.
–160 εκατομμύρια περισσότερες ώρες ξοδεύουν, παγκοσμίως, τα κορίτσια 5-14 ετών σε απλήρωτη εργασία, από τα συνομήλικά τους αγόρια.
–Τρία στα τέσσερα νέα κρούσματα HIV σε εφήβους εντοπίζονται σε κορίτσια.
-Σχεδόν ένα στα τέσσερα κορίτσια 15-19 ετών που είναι παντρεμένα ή σε μακροχρόνια σχέση έχουν υποστεί είτε σωματική είτε σεξουαλική βία από σύντροφο τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
–100 εκατομμύρια κορίτσια κινδυνεύουν από γάμους ανηλίκων, σύμφωνα με προ-πανδημικά στοιχεία, μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.
Σχεδόν ένα στα τέσσερα κορίτσια 15-19 ετών που είναι παντρεμένα ή σε μακροχρόνια σχέση έχουν υποστεί είτε σωματική είτε σεξουαλική βία από σύντροφο τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Τρία παγκόσμια σύμβολα
Οι δύο ξεχώρισαν μέσα από τη ζωή τους, η τρίτη μέσα από τον πρόωρο και απόλυτα άδικο θάνατό της. Όλες εμπνέουν άπειρες γυναίκες, και άντρες, σε ολόκληρο τον κόσμο.
Malala Yousafzai: Μόλις έντεκα ετών άρχισε να γράφει στο προσωπικό της μπλογκ (χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο) για την καταπίεση των γυναικείων δικαιωμάτων στο βορειοδυτικό Πακιστάν, μετά την κατάληψη της περιοχής της από τους Ταλιμπάν. Όταν έγινε γνωστή η ταυτότητά της, άρχισε να δίνει συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους από τη χώρα της και ολόκληρο τον κόσμο, ζητώντας να επιτρέψουν στα κορίτσια να επιστρέψουν στο σχολείο. Μετά τον παρ’ ολίγον μοιραίο πυροβολισμό της στο κεφάλι το 2012, μέσα σε σχολικό λεωφορείο, πυροδοτήθηκε ένα παγκόσμιο κίνημα συμπαράστασης και υποστήριξης. Η αναγνώριση του έργου της κορυφώθηκε το 2014, όταν σε ηλικία μόλις 17 ετών έγινε η νεότερη νικήτρια του Νόμπελ Ειρήνης.
Greta Thunberg: Στα 15 της χρόνια άρχισε σχολική απεργία, δηλαδή να απέχει από τα μαθήματά της με αίτημα η κυβέρνηση της χώρας της, της Σουηδίας, να λάβει δραστικά μέτρα κατά της κλιματικής αλλαγής. Ξεκίνησε προσωπική διαμαρτυρία έξω από τη Βουλή, η πρωτοβουλία της εξελίχθηκε σε θεσμό (Fridays for Future) και αμέτρητοι συνομήλικοί της από όλο τον κόσμο άρχισαν να ακολουθούν το παράδειγμά της. Το 2018 μίλησε στο Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών και, την επόμενη χρονιά, στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ, μη διστάζοντας να καταφερθεί κατά των ηγετών του πλανήτη. Σήμερα η Greta -η οποία έχει επίσης μιλήσει ανοιχτά για το σύνδρομο Άσπεργκερ, με το οποίο έχει διαγνωστεί, ενάντια σε στερεότυπα και διακρίσεις- έχει αναδειχθεί σε σύμβολο μιας ολόκληρης γενιάς που αγωνιά για το μέλλον του πλανήτη.
She’s the only friend I’d skip school for. pic.twitter.com/uP0vwF2U3K
— Malala Yousafzai (@Malala) February 25, 2020
Mahsa Amini: Στις 16 Σεπτεμβρίου 2022 η 22χρονη Ιρανή πέθανε σε νοσοκομείο της Τεχεράνης, μετά τη σύλληψή της από την «αστυνομία της ηθικής» επειδή δεν φορούσε «σωστά» τη χιτζάμπ της. Η πληροφορία, από αυτόπτες μάρτυρες, ότι είχε ξυλοκοπηθεί μέχρι θανάτου από τις αστυνομικές αρχές πυροδότησε διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα, και σε ολόκληρο τον κόσμο, από γυναίκες και άντρες που ζητούσαν ισότιμα δικαιώματα των φύλων. Σε αυτή την «επανάσταση», για την οποία μιλούν κάποιοι, εκτελέστηκαν από δυνάμεις ασφαλείας τουλάχιστον 476 άτομα, σύμφωνα με στοιχεία οργανώσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων, αλλά σήμερα τουλάχιστον, όπως γράφει η Guardian σε πρόσφατο ρεπορτάζ της, πολλές γυναίκες τολμούν να κυκλοφορήσουν με εμφάνιση της επιλογής τους αλλά και να συμμετέχουν σε άλλες δραστηριότητες που θεωρούνται από τους Ταλιμπάν «απαγορευμένες» για το φύλο τους.
Πέντε μητέρες και έφηβες κόρες μιλούν μαζί στο Marie Claire
Η Στέλλα Κάσδαγλη, δημοσιογράφος και ιδρύτρια του Women On Top, και η πρωτότοκή της, Στεφανία, για το διαφορετικό τρόπο που μεγαλώνουν οι γενιές. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Η 20χρονη Γκάια Μερκούρη, κόρη της Δωροθέας Μερκούρη, ακολουθεί τα χνάρια της μητέρας της στην τέχνη και το μόντελινγκ. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
H δημοσιογράφος Μαρίλη Ευφραιμίδη και η 14χρονη κόρη της, Τζουλιάνα Γαβουνέλη, μας λένε να παλεύουμε για τους στόχους μας. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Η 15χρονη Έλση Μητσοπούλου, κόρη της Άννας Καβούρη, συμμετέχει σε θεατρικό εργαστήρι με ασυνόδευτα προσφυγόπουλα. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Η μαθήτρια λυκείου Κωνσταντίνα Χαραλαμποπούλου λατρεύει τη φύση και τα ζώα και ονειρεύεται να γίνει κτηνίατρος. Μιλάει μαζί με τη μαμά της, Χριστίνα Ματθαιοπούλου. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Τρία κορίτσια που κάνουν τη διαφορά στην Ελλάδα μιλούν στο Marie Claire
Η 16χρονη Αλεξία Παπαγεωργίου είναι συνιδρύτρια του Teens for Democracy, που αγωνίζεται ώστε οι έφηβοι να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις, ως εκπρόσωπός του οποίου συμμετείχε στο 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο Νεολαίας Teens Athens Democracy Forum. Είναι επίσης δημιουργός του προγράμματος εκπαίδευσης νέων προσφύγων Ray of Hope. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Η 18χρονη Anam Tanveer, που υπήρξε για ένα χρόνο μέλος της ομάδας εφήβων συμβούλων στο Συνήγορο του Παιδιού και πρόσφατα συμμετείχε στο 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο Νεολαίας Teens Athens Democracy Forum, θέλει να γίνει γυναικολόγος για να βοηθήσει μετανάστριες όπως η μητέρα της να επικοινωνούν τα προβλήματά τους στους γιατρούς. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Η 10χρονη Μαρία κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο 1ο Βαλκανικό Πρωτάθλημα Ρυθμικής Νεανίδων – Κορασίδων – Παγκορασίδων. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
Με στοιχεία από ΟΗΕ.
Digital Director: Εβίτα Τσιλοχρήστου
Ιnterviews: Γεωργία Καρκάνη, Σίσσυ Στρέμπα, Ναταλί Σαϊτάκη
Illustration: Μαριάννα Βήτου
