Σε μια πρωτοβουλία που έχει προκαλέσει διεθνή κατακραυγή, το ιρανικό κράτος ανακοίνωσε τη δημιουργία της Κλινικής για την “Αποκατάσταση της Αφαίρεσης Χιτζάμπ” στην Τεχεράνη, όπου γυναίκες που επιλέγουν να μη φορούν χιτζάμπ θα λάβουν «ψυχολογική θεραπεία». Το κέντρο, υπό τη διεύθυνση της Μεχρί Ταλέμπι Νταρεστάνι, θα προσφέρει υποστήριξη σε νέες γυναίκες που, σύμφωνα με την ίδια, αναζητούν «κοινωνική και ισλαμική ταυτότητα».
Στόχος του κέντρου είναι η προώθηση «αξιοπρέπειας, σεμνότητας και χιτζάμπ», με την παρουσία των γυναικών να δηλώνεται «προαιρετική».
Ωστόσο, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστές αντιδρούν έντονα, χαρακτηρίζοντας την κίνηση ως προσπάθεια καταπίεσης της αυτονομίας των γυναικών στο Ιράν. Η Ιρανή δημοσιογράφος Σίμα Σαμπέτ, που επιβίωσε από απόπειρα δολοφονίας το 2023, καταδίκασε το μέτρο ως «ντροπιαστικό», υπογραμμίζοντας ότι «η ιδέα μιας κλινικής για τη θεραπεία των αποκαλυπτικών γυναικών είναι τρομακτική». Ο Ιρανός δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Χοσεΐν Ραϊσί, σχολίασε ότι το κέντρο δεν συνάδει ούτε με τους ισλαμικούς νόμους ούτε με το ιρανικό νομικό πλαίσιο.
Iran sets up mental health clinic to ‘treat’ women who refuse to wear hijab https://t.co/OxOV7GkRtJ
— Matthew Levitt (@Levitt_Matt) November 14, 2024
Η κλινική τελεί υπό την εποπτεία της Κυβερνητικής Αρχής για την Εφαρμογή των Θρησκευτικών Κανόνων, γνωστής ως Αρχή για την Ενίσχυση της Ηθικής, η οποία έχει δεχτεί κυρώσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο επικεφαλής της, Μοχάμεντ Σάλεχ Χασέμι Γκολπαγκεγάνι, έχει διοριστεί από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
Η νέα αυτή κίνηση έρχεται ως μέρος της καταστολής των γυναικείων κινημάτων που ξεκίνησαν το 2022 με το σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» μετά το θάνατο της Μαχσά Αμινί, που έχασε τη ζωή της κατά τη διάρκεια κράτησής της από την αστυνομία ηθικής επειδή δεν φορούσε σωστά το χιτζάμπ. Εκτοτε, οι ιρανικές αρχές έχουν εντείνει την επιτήρηση, έχουν αναπτύξει περισσότερη αστυνομία ηθικής και έχουν αποκλείσει τις γυναίκες χωρίς χιτζάμπ από δημόσιους χώρους. Η πρακτική αυτή χαρακτηρίζεται από τον ΟΗΕ ως «έμφυλο απαρτχάιντ», ενώ η Διεθνής Αμνηστία τον Μάρτιο κατήγγειλε βασανιστήρια, βία και καταναγκαστική φαρμακευτική αγωγή στις διαδηλώτριες.
Σύμφωνα με τη Νταϊάνα Ελταχάουι, διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, η ιρανική κυβέρνηση «τρομοκρατεί τις γυναίκες και τα κορίτσια με συνεχή επιτήρηση και αστυνόμευση, προκαλώντας τους τεράστια ψυχική καταπίεση».
