Είναι γεγονός: «Οι γυναίκες στη μόδα δουλεύουν πιο σκληρά αλλά πληρώνονται λιγότερο». Το δημιουργικό δίκτυο και παγκόσμια πλατφόρμα εκπαίδευσης μόδας, 1 Granary το υπογράμμισε πρόσφατα και με ποστ στη σελίδα του στο Instagram, σημειώνοντας την έλλειψη υποστήριξης που είναι διάχυτη στις δημιουργικές βιομηχανίες: «Μια γυναίκα στη μόδα αντιμετωπίζει μεγαλύτερες προκλήσεις από έναν άνδρα, καθώς όλοι έχουμε δει και υπομείνει αυτές τις προκαταλήψεις στον κλάδο». Ακολούθησε άλλο ένα ποστ που έγραφε: «Βλέπω μητέρες στη μόδα να παραιτούνται όλη την ώρα. Χρειάζονται υποστήριξη», με την ομάδα του 1 Granary να σχολιάζει στην αντίστοιχη λεζάντα που το συνοδεύει: «Η τρέχουσα στάση που επικρατεί στους οίκους μόδας είναι: “Επιλέξατε να κάνετε παιδί, οπότε αν δεν μπορείτε να το χειριστείτε, φύγετε”.
“Θεωρείται πιο εύκολο να απολύσεις την αγαπημένη σχεδιάστρια από το να της επιτρέψεις να εργάζεται με μερική απασχόληση για λιγότερα χρήματα”, μοιράστηκε μαζί μας μία επικεφαλής Τμήματος Σχεδιασμού που εργάζεται σε ένα μεγάλο luxury brand. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας για το 7ο τεύχος, πήραμε συνεντεύξεις από δεκάδες γυναίκες σε υψηλόβαθμες θέσεις σε οίκους πολυτελείας. Το σύστημα μόδας έχει διαμορφωθεί με τρόπο ώστε τα κοινωνικά στερεότυπα που σχετίζονται με τις γυναίκες και τη μητρότητα να λειτουργούν ως απειλή και τελικά να εμποδίζουν την επαγγελματική ανέλιξή τους ανεξάρτητα από τις δεξιότητες και τη συνεισφορά τους».
Μετά από λίγες ημέρες ο «Guardian» δημοσίευσε, με αφορμή τη συγκεκριμένη έρευνα, ένα άρθρο θίγοντας εκτενώς το θέμα της μη υποστήριξης των γυναικών στη βιομηχανία της μόδας γύρω από όλο το φάσμα της γονεϊκότητας. Η Νατάσσα Σταμούλη, digital editor του 1 Granary, δήλωσε στον «Guardian»: «Έχουμε μιλήσει με επικεφαλής σχεδιάστριες που κρύβουν το γεγονός ότι έχουν παιδιά, φοβούμενες ότι δεν είναι… αρκετά αφοσιωμένες, έχουμε ακούσει αρκετές ιστορίες από τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού που απέρριψαν μια ικανή υποψήφια γιατί “η μητρότητά τους μπορεί να τους αποσπάσει την προσοχή”». Και συμπληρώνει : «Στα στούντιο σχεδιασμού των luxury brands το να είσαι ή να θέλεις να γίνεις γονιός, ειδικά μητέρα, θεωρείται ως απειλή για το μόνο αποδεκτό εργασιακό προφίλ: τον ολοκληρωτικά αφοσιωμένο επαγγελματία του οποίου η ζωή είναι η μόδα».
Σε δική μου επικοινωνία με τη Ν. Σταμούλη σχετικά με τα ευρήματα της έρευνας, σχολίασε: «Αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε σε ένα μεγαλύτερο σύνολο ερευνών που θα διερευνήσουμε τη γονεϊκότητα στους δημιουργικούς τομείς. Πολλές από τις γυναίκες με τις οποίες μιλήσαμε μας εξέφρασαν την απογοήτευσή τους σχετικά με το πώς γίνεται αντιληπτή η μητρότητα στη βιομηχανία της μόδας. Κάποιες εξήγησαν ότι ακόμη και η πρόθεση να θέλουν να κάνουν παιδιά αποτελούσε εμπόδιο στην εξέλιξη της καριέρας τους, ενώ άλλες έδωσαν έμφαση στις προκλήσεις του να γίνεις μητέρα και να ισορροπήσεις την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα με μια δουλειά που απαιτεί πλήρη προσοχή – τόσο πνευματικά όσο και χρονικά».
Η Γαλλίδα PR expert Λίντα Σαϊέμπ, η οποία έχει συνεργαστεί με μερικούς από τους μεγαλύτερους οίκους μόδας, σχολίασε το θέμα σε τηλεφωνική μας επικοινωνία: «Θα έλεγα ότι δεν είναι πολύ εύκολο να διατηρήσεις την ισορροπία μεταξύ καριέρας και οικογένειας στη μόδα, ειδικά όταν έχεις παιδιά. Στη δική μου περίπτωση, ως μητέρα δύο παιδιών με δική μου εταιρεία επικοινωνίας, έχω διαμορφώσει το πρόγραμμά μου λαμβάνοντας υπόψη και το ρόλο μου ως μητέρα, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι αυτό είναι ένα προνόμιο που κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είχα αν δούλευα για κάποιον άλλο». Η Ν. Σταμούλη αναφέρει ότι αυτό δεν παρατηρείται συχνά στις κορυφαίες θέσεις: «Στο styling, στο γράψιμο και στα ανεξάρτητα brands το να είσαι ελεύθερος επαγγελματίας έχει γίνει ο κανόνας, οδηγώντας τους επαγγελματίες της μόδας σε ένα αδιέξοδο αστάθειας και οικονομικής δυσχέρειας. Το να μείνεις έγκυος, να περάσεις ένα ταξίδι γονιμότητας, να πάρεις άδεια μητρότητας απαιτεί ελεύθερο χρόνο, ήρεμη ψυχική κατάσταση και κάποια οικονομική σταθερότητα. Οι περισσότερες δουλειές της μόδας δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτα από αυτά».
Ας μην ξεχνάμε ότι η Φίμπι Φάιλο είναι η πρώτη σχεδιάστρια που πήρε άδεια μητρότητας ως καλλιτεχνική διευθύντρια του ηοίκου Chloé όταν απέκτησε το πρώτο της παιδί. Λίγο αργότερα, άφησε τη δουλειά για να περάσει τέσσερα χρόνια μεγαλώνοντας την οικογένειά της. «Είναι κρίμα», δήλωσε στον «Guardian» η editor του 1 Granary, Αγιά Νοέλ, «γιατί πολλές από τις μητέρες με τις οποίες έχουμε μιλήσει λένε ότι έχουν γίνει καλύτερες υπάλληλοι και πιο δημιουργικές μετά την απόκτηση παιδιών. Διαχειρίζονται το χρόνο πιο αποτελεσματικά, έχουν περισσότερη υπομονή ή ενσυναίσθηση».
Τι πρέπει να γίνει όμως για να υποστηριχθεί ο ρόλος του γονέα; Σύμφωνα με τη Ν. Σταμούλη, «χρειάζεται πρώτα να καταλάβουμε πόσο βαθύ είναι το πρόβλημα με τo να ανταλλάσσουμε αρχικά ιστορίες και εμπειρίες και, στη συνέχεια, να ασχοληθούμε με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην εργασιακή κουλτούρα. Η τοξική νοοτροπία που εξισώνει μια δημιουργική καριέρα με προσωπικές θυσίες, οδηγούμενη από την αντίληψη ότι «ένα εκατομμύριο κορίτσια θα σκότωναν γι’ αυτή τη δουλειά», είναι ξεπερασμένη και πρέπει να αποδομηθεί προκειμένου να οικοδομηθεί μία πιο υγιής και βιώσιμη βιομηχανία».
