Aπό τη Βιβή Μωραΐτου
Δεν εμφανίζεται ποτέ ούτε στα φινάλε των shows, ούτε στα πάρτυ. Μόνιμα σε εγρήγορση, δρα σταθερά στο παρασκήνιο κινώντας από εκεί τα νήματα. Κάτι σαν μυστικοσύμβουλος του βασιλιά, ενεργεί πίσω από κλειστές πόρτες, όπου η απόλυτη ακρίβεια δεν είναι εμμονή, αλλά υπέρτατη αρετή και το τέλειο δεν είναι αρκετό. Κανείς δεν ξέρει καλύτερα τι προηγείται των αποκαλυπτηρίων μιας συλλογής, κάθε πρόβας και παράδοσης, και όσα συμβαίνουν στο ατελιέ -και στη ζωή- ενός σχεδιαστή από την πρεμιέρα του.
Η επικεφαλής του εργαστηρίου -η λέξη «ραφείο» είναι λίγη για να περιγράψει το χώρο όπου τα σχέδια έρχονται για να ζωντανέψουν με ψαλίδι, βελόνα και κλωστή- κυριολεκτικά προεδρεύει. Η πρεμιέρα είναι η πιο στενή και πολύτιμη συνεργάτιδα του δημιουργού. Είναι εκείνη που διευθύνει την ορχήστρα ώστε να φτάσει ένα κομμάτι του όπου ονειρεύτηκε: στο κόκκινο χαλί των Καννών, των Οσκαρ, των Emmy, των Grammy, των Χρυσών Σφαιρών, του MET Gala κ.λπ., όπως συμβαίνει πλέον όλο και πιο συχνά με τις δημιουργίες των Celia Kritharioti, Vassilis Zoulias, αλλά και Mi-Ro.
«Μια πολύ γλυκιά ανάμνηση, η αύρα και η ενέργεια της καλύτερης, ίσως, πρεμιέρας που είχε γνωρίσει η ελληνική υψηλή ραπτική: η κυρία Λίλα, ο μεντοράς μου στον μαγικό κόσμο της υψηλής ραπτικής. Θυμάμαι τα ανέκδοτα, τα γνωμικά, τις αυτοσχέδιες παροιμίες και τα αστεία στη διάρκεια της πρόβας: “δίνοντας δεν φτώχυνε κανείς”, “το σίδερο και το σφουγγάρι κάνουν τον ράφτη παλικάρι”, “μακριά κλωστή, τρελός ο ράφτης”, “του τεμπέλη το βελόνι δέκα οργιές κλωστή μπαλώνει”.».
Η Σήλια Κριθαριώτη, η οποία μεγάλωσε μέσα στον ιστορικό -ιδρυθέντα το 1906- οίκο Τσούχλου θυμάται με αγάπη και σεβασμό τη γυναίκα που της μετέδωσε γνώση, τεχνική αλλά και σοφία. Σήμερα, στο νεοκλασικό της οδού Δαιδάλου 8, στην Πλάκα, ένα επιτελείο από μοδίστρες, γαζώτριες, κεντήστρες, πατρονίστ -και όχι μόνο-, που εργάζονται αποκλειστικά στον οίκο, δουλεύουν τα μοναδικά γαλλικά υφάσματα και υλικά που επιλέγει η σχεδιάστρια, ακολουθώντας απαρέγκλιτα τους κανόνες της υψηλής ραπτικής, όπως τέθηκαν στη γενέτειρά της.
Haute couture FW 2018-19
Αυτό κατέταξε το αθηναϊκό maison μεταξύ των καλύτερων εκτός Παρισιού σε αφιέρωμά του το Vanity Fair. Το απολύτως χειροποίητο του πράγματος επεκτείνεται πέραν των πατρόν και των ραφών του μεταξιού και της δαντέλας, τις χάντρες και τα φτερά, και σε ειδικές κατασκευές – από απλικέ λουλούδια και κουμπιά ως υποδήματα, μπιζού και headpieces.
To Atelier Loukia γιόρτασε το 2016 τέσσερις δημιουργικές δεκαετίες, με τη σχεδιάστρια να έχει τις δύο τελευταίες δίπλα της σταθερά την ίδια πρεμιέρα. Η πιο παλιά συνεργάτιδα του ατελιέ ηγείται μιας ομάδας περίπου δέκα γυναικών ικανών να γνέσουν το άχυρο για να γίνει χρυσός, όπως στο παραμύθι! Γιατί παραμύθι είναι για μια γυναίκα που έρχεται «να ραφτεί» κάθε πρόβα στο ατμοσφαιρικό διαμέρισμα της Κανάρη, στην πλατεία Κολωνακίου.
Δεν είναι μόνο το φόρεμα, αλλά και το ταξίδι που κάνεις μαζί του ώσπου να γίνει ολοκληρωτικά δικό σου. Να γίνει εσύ! Νιώθεις πολύ ξεχωριστή με τόσα μάτια να μελετούν τη σιλουέτα σου και να επεξεργάζονται τη φιγούρα σου, τόσες μεζούρες να μετρούν και την πιο απίθανη περίμετρο στο σώμα σου, τόσα φρύδια να ανασηκώνονται με σπουδή μπρος στην πιέτα που δεν πέφτει όπως πρέπει στη φούστα σου και με τόσα επιδέξια δάκτυλα να μαρκάρουν με ανάλαφρες καρφίτσες το μπούστο, το μανίκι ή τη μέση σου.
Σπουδαστές από το περίφημο Central Saint Martins του Λονδίνου έρχονται στο εμβληματικό Atelier Loukia για να κάνουν την πρακτική τους πλάι στις πιο έμπειρες στο είδους τους και να διδαχθούν δίπλα στην κορυφαία σχεδιάστρια, εκτός από τα μυστικά της τέλειας εφαρμογής, την τεχνική του μουλάζ και της ανεπανάληπτης σύνθεσης από απλικαρισμένες δαντέλες ώστε να μετασχηματίζονται σε κάτι εντελώς νέο.«Φτιάχνω μια μικρή ομάδα για συνεχίσει αυτό που έχω αρχίσει και το έφτασα μέχρι εδώ. Θα ήταν κρίμα να χαθεί αυτό που με τόσο κόπο έφτιαξα όταν θα έχω σταματήσει». Η Λουκία ετοιμάζει τη διάδοχο κατάσταση εκπαιδεύοντας εδώ και τέσσερα χρόνια κάποια κορίτσια που νομίζει ότι το ’χουν ή αρχίζουν να κατακτούν το ύφος και να κατανοούν τη φιλοσοφία του οίκου της με την προσδοκία να εξελίξουν την κληρονομιά του.
Oσο οι μακριές φράντζες από φίνα κρόσσια χόρευαν πάνω στο μπεζ-χρυσό φόρεμα των Mi-Ro, -από εκείνα που «έγραψαν» στο πρόσφατο VertigoA/W 18-19 show τους στο Ωδείο Αθηνών- η σκέψη που κυριαρχούσε στο νου μου δεν αφορούσε την απόκτησή του, αλλά τις ώρες που χρειάστηκαν για περαστούν στωικά ένας προς ένας οι καταρράκτες από μικρές χάντρες που έβαζαν το ρούχο σε κίνηση. Είναι αδύνατον να υπολογίσει κανείς ακριβώς πόσες εργατοώρες επενδύει μια ομάδα σε ένα κομμάτι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου στο χέρι. Αν αυτού του είδους τα logistics επηρέαζαν το αποτέλεσμα της υψηλής ραπτικής, δεν θα ήταν υψηλή.
Στην περίπτωση των Mi-Ro,υπεύθυνη για το haute του αποτελέσματος είναι η αυστηρότητα της κυρίας Σοφίας. Πρεμιέρα παλαιάς κοπής, ξέρει τι πρέπει να κάνει και το κάνει προκειμένου η ομάδα της να εργάζεται συντονισμένα και απερίσπαστη. Αν χρειαστεί -όχι σπάνια- μετατρέπει το εργαστήριο σε άβατο ακόμα και για τους ίδιους τους σχεδιαστές, οι οποίοι ζητούν την άδειά της. Το μοντέρνο, clean ατελιέ της οδού Σπευσίππου δεν είναι το ίδιο όπου ο Δημήτρης Μαστρόκαλος και ο Γιάννης Ράπτης ξεκινούσαν τους Mi-Ro 15 χρόνια πριν και επιτρέπει εξαιρετικά σπάνια την είσοδο κάμερας στους χώρους του.
«Οι γυναίκες που απευθύνονται σε εμάς διαθέτουν προσωπικότητα και ξέρουν να φιλτράρουν τις πληροφορίες που παίρνουν», σχολιάζει το δίδυμο που πάντα προσέγγιζε «το νεανικό κοινό που επιθυμούσε να έχει την εμπειρία μιας couture δημιουργίας. Το πιο σημαντικό είναι ότι υπάρχουν γυναίκες που μας επιλέγουν σταθερά στο «χτίσιμο» της γκαρνταρόμπας τους, μπερδεύοντας παλαιότερα ρούχα με νέα. Ουσιαστικά αυτές είναι ο πόλος έλξης για τις καινούριες που έρχονται στο ατελιέ μας».
Ο Βασίλης Ζούλιας συνοψίζει την κοινή παραδοχή ότι «ο τύπος της γυναίκας που μπαίνει στο ατελιέ εξακολουθεί να είναι ο ίδιος… Αυτός της γυναίκας που επιθυμεί να είναι και να δείχνει διαφορετική, με δική της υπόσταση». Στα 15 χρόνια που oι συλλογές Vassilis Zoulias νοσταλγούν την παλιά Αθήνα, ο σχεδιαστής παρατηρεί τελευταία τις νεαρές κοπέλες «να ράβονται όλο και πιο συχνά επιθυμώντας να δημιουργήσουν το δικό τους στυλ με ένα δικό μας φόρεμα».
Ο πληθυντικός αφορά στις τέσσερις σταθερές γυναίκες που απασχολούνται στο εργαστήριο και οι οποίες σε εποχές προετοιμασίας -όπως με το φαντασμαγορικό show στο περιστύλιο του Ζαππείου στην πρόσφατη AXDW- γίνονται δώδεκα, αλλά και στους μόνιμους συνεργάτες του, τον Περικλή Κονδυλάτο, που εμπνέεται αποκλειστικά τα κοσμήματαμ και τη mad hatter Κατερίνα Καρούσου.
«Το ράψιμο επί παραγγελία έχει γίνει η νέα πολυτέλεια σε πείσμα και αντίθεση στο εύκολο και φθηνό. Ανάλογα με το ρούχο μπορεί να χρειαστούν από δύο ως δέκα ημέρες για να ολοκληρωθεί και το budget κυμαίνεται μεταξύ 850 και 2.000 ευρώ. Οι νέες γυναίκες προτιμούν να ξοδέψουν περισσότερα και να φορέσουν κάτι μοναδικό», λέει ο σχεδιαστής. Το φωτεινό διαμέρισμα στην αρχή της πολύβουης οδού Ακαδημίας, το οποίο στεγάζει το ατελιέ του, είναι ένα καταφύγιο εκλεπτυσμένης γαλήνης. «Κάθε πρόβα είναι και μια μυσταγωγία με κάθε πελάτισσα… Η couture πουλάει όνειρο και μαγεία… Οφείλουμε όλοι όσοι εργαζόμαστε σε αυτόν τον μαγικό χώρο να δείχνουμε με κάθε γυναίκα που έρχεται σε εμάς τον ίδιο ενθουσιασμό και να την αντιμετωπίζουμε σαν μούσα μας».
Οπως άλλωστε συμπληρώνει η Σήλια Κριθαριώτη, «πάντα θα υπάρχει η επιθυμία για μια μοναδική δημιουργία, για τη μαγεία της couture. Διότι δεν αφορά το να φτιάξεις απλώς ένα τέλειο ρούχο αλλά να κάνεις ένα κορίτσι πραγματικά χαρούμενο».
