Στο επίκεντρο της avant-garde φιλοσοφίας, η Gabrielle Chanel ανήκε σε έναν φιλικό κύκλο μαζί με τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της εποχής της, των οποίων η εργασία και οι καλλιτεχνικοί κλάδοι την τροφοδότησαν δημιουργικά. Ο χορός γνώρισε μια μεγάλη επανάσταση εκείνη την εποχή κι εκεί, η Chanel εμπνεύστηκε από το γεγονός, προσφέροντας στις γυναίκες αυτό που ήθελαν: ένα σώμα απελευθερωμένο, ώστε να κυριαρχούν οι κινήσεις τους, φέρνοντας στο προσκήνιο ένα νέο είδος θηλυκότητας, μια σύχρονη nouvelle époque. Αυτή η μορφή τέχνης αντικατοπτρίζει το όραμά της για τις γυναίκες και τη γυναικεία γοητεία, τοποθετημένη σε ένα αρκετά αυστηρό αστικό πλαίσιο.
Αυτό το νέο κεφάλαιο του Inside CHANEL αποκαλύπτει τις πολλές καλλιτεχνικές συνεργασίες που είχε η Gabrielle Chanel με αυτή τη μεγάλη μορφή τέχνης, προσφέροντας μια αναδρομή στις διασυνδέσεις μεταξύ του σύγχρονου χορού και το διαχρονικό στυλ του γαλλικού οίκου.
Όπως κι ο κινηματογράφος που αναδύθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, ο χορός άνοιξε νέους δρόμους για κίνηση και καλλιτεχνική έκφραση, δείχνοντας την ακαταμάχητη αναζήτηση της ελευθερίας. Η ίδια η Gabrielle Chanel, η οποία εκείνη την εποχή πρότεινε άνετα και κομψά ρούχα με απελευθερωμένα γυναικεία σώματα και μυαλά, παρακολούθησε μαθήματα χορού με τη χορεύτρια, Caryathis. “Πάντα να αφαιρείτε πράγματα, αφαιρέστε τα πάντα. Ποτέ μην προσθέτετε … Δεν υπάρχει άλλη ομορφιά από την ελευθερία του σώματος”, δήλωσε η Gabrielle Chanel. Η χάρη των χορευτών και οι χορογραφίες τους που δεν παρεμποδίζονται από τα κοστούμια τους, ανταποκρίθηκαν τέλεια στις φιλοδοξίες της σχεδιάστριας και η αντίληψή της για μια μοντέρνα εμφάνιση, απαλλαγμένη από κάθε περιορισμό αποτέλεσε την κινητήριο δύναμη της. Μοιράζοντας τη διαίσθηση της σχεδιάστριας, η μητέρα του σύγχρονου χορού, Isadora Duncan προέβλεψε ότι: «Η χορεύτρια του μέλλοντος θα ήταν εκείνη της οποίας το σώμα και η ψυχή θα έχουν μεγαλώσει τόσο αρμονικά μαζί που η φυσική γλώσσα της ψυχής θα γίνει η κίνηση του σώματος.”
Το 1913, η Gabrielle Chanel βίωσε ένα βαθύ αισθητικό και καλλιτεχνικό σοκ που προκλήθηκε από το The Rite of Spring, το οποίο παρουσίασαν οι Ballets Russes με επικεφαλής τον ιμπρεσάριο χορογράφο, Serge Diaghilev. Η παράσταση είχε επενδυθεί μουσικά από τον Igor Stravinsky, παρουσιάζοντας την τελική ρήξη της κλασικής παράδοσης του μπαλέτου, καταλήγοντας σε ένα τεράστιο σκάνδαλο. Η Gabrielle Chanel είχε γνωρίσει τον Diaghilev στη Βενετία ενώ συνόδευε τη φίλη της, Misia Sert. Υποστήριξε ολόψυχα το καινοτόμο όραμα μιας πολύπλευρης μορφής τέχνης που συνδυάζει χορό, μουσική, ζωγραφική, σκηνικά και κοστούμια. Επιπλέον, σηματοδότησε την αρχή μιας μακροχρόνιας φιλίας που κράτησε μέχρι το θάνατο του Diaghilev το 1929 και παρήγαγε πολλές καλλιτεχνικές συνεργασίες, με την επανάληψη του The Rite of Spring να είναι η πρώτη. Ήταν, πράγματι, η Gabrielle Chanel που θα βοηθούσε και πάλι να επαναληφθεί αυτή η μαγευτική παράσταση το 1920, αφήνοντας μια αίσθηση εκλεπτισμένης κληρονομιάς και απαιτώντας, όμως, απόλυτη διακριτική ευχέρεια και ανωνυμία.
“Στo έργο μας, ο χορός είναι μόνο ένα στοιχείο της παράστασης, και ούτε καν το πιο σημαντικό … η επανάσταση που έχουμε κάνει στο μπαλέτο, ίσως έχει λιγότερη σημασία από ό,τι με τα κοστούμια.” Τα λόγια του Serge Diaghilev χρησιμοποιήθηκαν για το άνοιγμα της εκατονταετούς έκθεσης των Ballet Russes στην Όπερα του Παρισιού το 2009. Άλλωστε η συγκεκριμένη φράση συνοψίζει τέλεια το πνεύμα της παριζιάνικης πρωτοπορίας και αντανακλά επίσης την επιθυμία της Gabrielle Chanel να εμποτίσει την κίνηση και τη ζωή στα ρούχα που δημιούργησε για τις γυναίκες. Η σχεδιαστική της αυθάδεια την οδήγησε συχνά σε συνεργασίες με καλλιτεχνικούς οραματιστές, και ειδικότερα με των Ballet Russes. Το 1924, η Gabrielle Chanel, μαζί με τους Cocteau και Picasso, ζήτησε με θράσος να δουλέψει για το Train Bleu, μια one-act παράσταση μπαλέτου χορογραφημένη από τον Bronislava Nijinska στο 20s.
Τα ρούχα που σχεδίασε για τους κολυμβητές, τον παίκτη του γκολφ και τον πρωταθλητή του τένις εμφανίστηκαν σαν να ήταν έτοιμα να φορεθούν για το πραγματικό άθλημα. Τα ρούχα απεικόνισαν την ακρίβεια του οράματός της για μια μόδα που ελευθερώθηκε από τα δεσμά του καθωσπρεπισμού με σκοπό να έρθει σε επαφή με την πραγματική ζωή. Αυτό το ηχητικό όραμα ενισχύθηκε περαιτέρω από τις απίστευτα εύκαμπτες μεταξωτές τουνίκ της Gabrielle Chanel που σχεδιάστηκαν το 1929 για τη δεύτερη παράσταση του Diollilev, Apollo Musagète. Ακόμα και μετά το θάνατο του κολλητού της φίλου της, η Gabrielle Chanel δεν θα ξεχάσει ποτέ τον κόσμο του χορού. Το 1939, για το “Ballets Russes de Monte-Carlo”, σχεδίασε τα κοστούμια για το μπαλέτο Bacchanale, όπου ο Dali σχεδίασε τα σκηνικά.
Η χάρη και η ελευθερία που ενσαρκώνει ο χορός αποτελούσαν τακτικά πηγή έμπνευσης στις δημιουργίες της μεγάλης Γαλλίδας σχεδιάστριας. Συνδυάζοντας το χορό και τη μόδα, η Gabrielle Chanel συνέθεσε δύο δημιουργικές φόρμες που χαρακτηρίζονται από το παροδικό και το εφήμερο, ξεπερνώντας την έννοια της ένδυσης όσον αφορά την κίνηση, για να ωφελήσει το γυναικείο σώμα που έπρεπε, με βάση τη δική της κοσμοθεωρία, να είναι ελεύθερο από “πρέπει”.
