Η βραβευμένη με Όσκαρ Jennifer Lawrence και η συνεργάτιδά της στην παραγωγή ταινιών, Justine Ciarrocchi, βρέθηκαν στο Φεστιβάλ των Καννών το βράδυ της Κυριακής, 21 Μαΐου, για να προωθήσουν το πρώτο ντοκιμαντέρ της εταιρείας τους, “Bread and Roses” – μια συγκλονιστική και συναισθηματική ματιά στη ζωή των γυναικών στο Αφγανιστάν υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν.
Έπειτα από δύο δεκαετίες αμερικανικής κατοχής, το έθνος έπεσε και πάλι στην επαναστατική ομάδα, η οποία κινήθηκε γρήγορα για να αφαιρέσει από τις γυναίκες βασικά δικαιώματα – απλές ελευθερίες όπως η δυνατότητα να εργάζονται, να εμφανίζονται δημόσια χωρίς ανδρικό συνοδό και να πηγαίνουν στο σχολείο ή το πανεπιστήμιο.
«Όλα κατέρρευσαν μέσα σε λίγες μέρες», είπε η Jennifer Lawrence στο Variety σχετικά. «Το παρακολουθούσα αυτό από την Αμερική, την ίδια περίοδο που εκεί γίνονταν οι συζητήσεις για τη νομοθεσία Roe v. Wade, που επρόκειτο να ανατραπεί. Νιώθαμε αβοήθητοι και απογοητευμένοι. Αναρωτιόμασταν πώς να βγάλουμε αυτές τις ιστορίες από τον κύκλο των ειδήσεων και να τις περάσουμε στην ψυχή των ανθρώπων. Για να τους βοηθήσουμε να κινητοποιηθούν και να ενδιαφερθούν για τη δύσκολη θέση αυτών των γυναικών».
Τον πρώτο καιρό λειτουργίας της εταιρείας παραγωγής τους, Excellent Cadaver, η Lawrence και η Ciarrocchi προσέγγισαν την Αφγανή σκηνοθέτη Sahra Mani (“A Thousand Girls Like Me”), για να τους βοηθήσει να καταγράψουν τις ιστορίες των καταπιεσμένων γυναικών επί τόπου. Η ολοκληρωμένη ταινία, η οποία έγινε δεκτή με δάκρυα στα μάτια στην παγκόσμια πρεμιέρα της στην Κρουαζέτ, αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από βίντεο που τράβηξαν οι πρωταγωνίστριές της. Τα συνεργεία δεν μπορούσαν να εισέλθουν με ασφάλεια στο Αφγανιστάν, ούτε καν η σκηνοθέτιδα, η οποία εργαζόταν στο εξωτερικό όταν οι Ταλιμπάν κατέλαβαν τη χώρα.
«Στη σκηνοθέτιδα δόθηκε υλικό από γυναίκες που χρησιμοποιούσαν τα κινητά τους τηλέφωνα. Υπήρχε ένας έμπιστος κάμεραμαν που χρησιμοποιήθηκε περιστασιακά», δήλωσε η Lawrence. Η Ciarrocchi θυμήθηκε το μεγάλο άγχος της προστασίας της Mani και των κοριτσιών πους συμμετείχαν, οι οποίες ζούσαν με τον φόβο των αντιποίνων.
«Αυτή η ταινία στέλνει ένα μήνυμα. Παρακαλώ γίνετε η φωνή αυτών των γυναικών που δεν μπορούν να ακουστούν λόγω του καθεστώτος», δήλωσε η Mani στην πρεμιέρα, ενώ σε συνέντευξή της για τον ιστότοπο του φεστιβάλ είπε ότι τα γυρίσματα ήταν δύσκολα και η ασφάλεια των συμμετεχόντων αποτελούσε την ύψιστη προτεραιότητα.
Οι παραγωγοί είπαν ότι η χρηματοδότηση βρέθηκε σχεδόν αμέσως, καθώς οι μοναδικές εικόνες από τον αγώνα αυτών των γυναικών τους έδωσαν κίνητρο. Η Jennifer Lawrence, μάλιστα, δήλωσε πως το να βλέπεις τα παιδιά που μεγαλώνουν αυτές οι γυναίκες να δέχονται ηλεκτροσόκ στο δρόμο επειδή διαμαρτύρονται ήταν «καταστροφικό». «Θέλεις απλώς να κάνεις ό,τι μπορείς για να το αλλάξεις».
Here for the premiere of #BreadAndRoses by the Afghan director Sahra Mani supported on stage by Jennifer Lawrence who produced the film pic.twitter.com/AoKZgEhwFT
— Codruța Morari (@CodrutaMorari) May 21, 2023
Η Lawrence και η Ciarrocchi παρατήρησαν επίσης μια ανησυχητική παρενέργεια από τα πλάνα των γυναικών που ζουν σε συνθήκες εγκλεισμού: ψυχολογικά προβλήματα από τους περιορισμούς που αφορούν την έξοδο από το σπίτι.
«Μια από τις πρωταγωνίστριές μας, η Sharifa, έπρεπε να γίνει μάρτυρας της ανίας της ίδιας της της ζωής. Πώς θα αισθανόταν μια γυναίκα που βρίσκεται στον εργασιακό χώρο και απολαμβάνει την ελευθερία της, ξαφνικά να πρέπει να ζήσει ΜΟΝΟ μέσα στο σπίτι της;», αναρωτήθηκε η Ciarrocchi.
Ένας άλλος κεντρικός χαρακτήρας, μια επιτυχημένη οδοντίατρος που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το ιατρείο της υπό τους Ταλιμπάν, έδωσε στη Lawrence μια νέα εκτίμηση για τις δικές της ελευθερίες.
«Με κάνει να σκέφτομαι πως όταν ήμουν μικρή μισούσα να πηγαίνω στο σχολείο. Θεωρούμε δεδομένο ότι η εκπαίδευση αποτελεί διέξοδο για αυτές τις γυναίκες. Οι πρωταγωνίστριές μας τα έχασαν όλα αυτά και δεν μπορούν καν να βγουν από το σπίτι χωρίς συνοδό. Είναι ένα δικαίωμα που πρέπει να έχεις ως άνθρωπος, να έχεις κάτι να κάνεις κάθε μέρα και να είσαι παραγωγικός στην κοινωνία», είπε η ηθοποιός και μητέρα ενός κοριτσιού.
«Δεν μας χωρίζουν πολλά από αυτές τις χώρες», συμπλήρωσε η ηθοποιός. «Η δημοκρατία είναι το μόνο που έχουμε και ολισθαίνει προς τα πίσω. Πρέπει να κρατήσουμε το μάτια μας στον στόχο, που είναι οι ατομικές ελευθερίες».
