Ως “personal branding” ορίζεται η διαδικασία δημιουργίας μιας ταυτότητας μάρκας για ένα άτομο ή μια εταιρεία. Όπως υποδηλώνει και το όνομα, πρόκειται για ένα εμπορικό σήμα και την εικόνα που στήνεται γύρω από αυτό, για εσάς ή την επιχείρησή σας. Τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την αύξηση της επιρροής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, το χτίσιμο της εικόνας μας προς τα έξω θεωρείται ένα από τα βασικότερα συστατικά για μια επιτυχημένη καριέρα.
Τι χρειάζεται, όμως, για να δημιουργήσουμε ένα θετικό «προσωπικό brand»;
Η Μαρίνα Ψιλούτσικου διδάσκει στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ) Μάρκετινγκ, Στρατηγικής και Ερευνητικής Μεθοδολογίας. Είναι, επίσης, Επιστημονική Υπεύθυνη του προγράμματος Personal Branding του ΟΠΑ. Τα τελευταία 15 χρόνια συνεργάζεται με επιχειρήσεις, οργανισμούς και κορυφαία παραγωγικά υπουργεία κι έχει συμμετάσχει σε επιστημονικές επιτροπές και συμβούλια.
Παρακάτω γράφει για τα λάθη και τις προκλήσεις που πρέπει να αντιμεπίσουν οι γυναίκες, ώστε να χτίσουν δυνατά προσωπικά brand και να σταθούν, δίχως να έχουν αμφιβολίες, ακόμη και στους πιο απαιτητικούς χώρους εργασίας.
Πριν δεκαετίες, για να καταφέρουν να διεισδύσουν σε ανδροκρατούμενους χώρους εργασίας, οι γυναίκες ενδύθηκαν «ανδρικά» χαρακτηριστικά καταπιέζοντας ή κρύβοντας παράλληλα τα «γυναικεία». Αυτό ζητούσε ο χώρος, αυτό θα προσέφεραν. Κι αν έπρεπε να απαρνηθούν ή να αλλάξουν στοιχεία της προσωπικότητάς τους, ήταν διατεθειμένες να το κάνουν. Στη συνέχεια, πέρασαν στο αντίθετο άκρο και ισχυρίστηκαν ότι τα «γυναικεία» χαρακτηριστικά είναι πιο σημαντικά, οδηγούν σε καλύτερα αποτελέσματα και απαίτησαν ισότητα ή και υπεροχή. Τα αποτελέσματα δεν τις δικαίωσαν, τουλάχιστον όχι αρκετά· η γυάλινη οροφή παραμένει στη θέση της, οι ανισότητες το ίδιο.
Αυτό συμβαίνει επειδή συχνά κάνουν ένα στρατηγικό λάθος. Αυτοπροσδιορίζονται όχι αυτόνομα αλλά από μειονεκτική θέση ως προς τους άνδρες. Εξηγούν γιατί οι διαφορές τους από εκείνους δεν θα σταθούν εμπόδιο στην καριέρα τους ή –στην άλλη όψη του ίδιου νομίσματος- γιατί τις κάνουν καθολικά καλύτερες. Όσο το πλαίσιο της συζήτησης είναι μια ανδροκρατούμενη αγορά εργασίας, οι αλλαγές μόνον επιφανειακές μπορούν να είναι.
Οι γυναίκες χρειάζεται να ξεφύγουμε από αυτή την «απολογητική» προσέγγιση και να πιστέψουμε πρώτες στην αξία που έχουμε να προσφέρουμε. Χρειάζεται να διαμορφώσουμε ένα ισχυρό προσωπικό brand στηριζόμενο σε Αξίες και ικανότητες που διαφοροποιούν θετικά καθεμία από μας χωρίς να μειώνουμε την αξία των ανδρών. Δεν έχουμε zero sum game (ο όρος προέρχεται από τη θεωρία παιγνίων και περιγράφει μία συνθήκη απόλυτου ανταγωνισμού μεταξύ των παικτών, όπου το συνολικό όφελος είναι δεδομένο κι επομένως ό,τι κερδίζει ο ένας το χάνει ο άλλος) ανάμεσα στα δύο φύλα. Κερδίζουμε περισσότερα μαζί.
Για να αλλάξουμε τον κόσμο πρέπει να αλλάξουμε το αφήγημα, τη θέση στην οποία τοποθετούμε τον εαυτό μας, τους συνειρμούς που εκπαιδεύουμε τους άλλους να κάνουν για μας, τα οφέλη που υποσχόμαστε και δίνουμε σε κάθε συνεργασία. Αυτό είναι το personal brand και δεν υπαγορεύεται από το φύλο μας. Σχετίζεται ασφαλώς, είναι αναπόσπαστο κομμάτι μας (άρα και του brand μας), αλλά δεν υπαγορεύει το brand μας. Έχουμε όλες και όλοι εξίσου δικαίωμα στην ενσυναίσθηση και στην ανεξαρτησία, στην ευγένεια και στην πειθαρχία, στην κατανόηση και στην υπευθυνότητα.
Η βασική παραδοχή του personal branding είναι ότι δεν υπάρχει μία «σωστή απάντηση», ένα «σωστό brand» ή μία «εικόνα που πουλάει». Η σύγχρονη πρόκληση δεν είναι να μιμηθείς ένα πρότυπο ή να δημιουργήσεις μια ψεύτικη εικόνα. Η πρόκληση είναι να βρεις τρόπο να δώσεις αξία χωρίς να προδώσεις τον εαυτό σου. Οι συνθήκες είναι ευνοϊκότερες από ποτέ. Χρειάζεται απλώς γνώση, πίστη και προσπάθεια.
