Επιμέλεια: Αναστασία Καμβύση, Φωτογραφίες: Γιώργος Κορδάκης
Ο χαμένος παράδεισος δεν είναι απαραίτητα αυτός που έχει χαθεί. Είναι κι αυτός που είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί, που δεν υπάρχει στο χάρτη. Μέχρι πρότινος καλές διακοπές ήταν οι διακοπές μακριά από το αγριεμένο πλήθος. Πλέον όμως καλές διακοπές είναι οι διακοπές όπου μπορείς να γίνεις «η καλύτερη έκδοση του εαυτού σου», απολαμβάνοντας τη φροντίδα των ειδικών, τρώγοντας τις καλύτερες τροφές, εστιάζοντας στην αναπνοή σου. Ο παράδεισος δεν μπορεί να είναι μόνο γεωγραφικός, βουτιά στο γαλάζιο και γιόγκα στην αγκαλιά του πράσινου. Οφείλει να είναι μια ολιστική εμπειρία χαλάρωσης, καλής τροφής για το σώμα και τη σκέψη, ευεξίας. Για να χαρτογραφήσουμε το νέο τοπίο των διακοπών, ζητήσαμε την άποψη των ανθρώπων της πιο δυναμικής βιομηχανίας μιας από τις ωραιότερες χώρες στον κόσμο, της δικής μας.
1. Γιατί το wellness είναι τόσο μεγάλη τάση στον τουρισμό σήμερα
«Ειδικά στη μετά COVID εποχή, αλλά και λόγω του ανελέητου business culture, οι άνθρωποι έχουν τεράστια ανάγκη από pampering ή, για να χρησιμοποιήσω μια φράση που πιστεύω ότι θα κυριαρχήσει και στο τουριστικό τοπίο τα επόμενα χρόνια, “’human touch”. Οι εποχές των “ξύλινων” ξενοδοχειακών υπηρεσιών ακόμη και στον τομέα του wellness ανήκουν στην εποχή των παγετώνων. O σύγχρονος ταξιδιώτης απαιτεί πέντε αστέρων υπηρεσίες ακόμη και στις πιο μικρές λεπτομέρειες και βέβαια στη γαστρονομική κουλτούρα – γιατί η τροφή είναι μέρος του wellness – και φυσικά στην ίδια την ευεξία. Οι ξενοδόχοι που αντιλαμβάνονται την άνοδο αυτής της τάσης έχουν ήδη επενδύσει δυναμικά σε σύγχρονες δομές τόσο σε state-of-the-art εγκαταστάσεις όσο και τελευταίας τεχνολογίας θεραπείες και προϊόντα», μας λέει η Γεωργία Δώδου, Communications Curator. «Το στρες για την υγεία, που ακολούθησε την τριετία του COVID, αλλά και η συνεχής ένταση στην καθημερινότητα συνέβαλαν και αυτά στην πρόσφατη αύξηση της ζήτησης για τέτοιου είδους διακοπές», συμφωνεί μαζί της η Ντέμη Κότσιφα, ιδιοκτήτρια του «Porto Fira Suites» και Services Advisor του «Cavo Tagoo» στη Σαντορίνη. «Ήδη από τις δεκαετίες ’80-’90 ο οικοτουρισμός -στην εμβρυακή μορφή του- και όλες οι υποκατηγορίες του είχαν ως στόχο την εναρμόνιση του ατόμου με τη φύση ως αντίβαρο στο δυτικό τρόπο ζωής».
«Οι εποχές των “ξύλινων” ξενοδοχειακών υπηρεσιών ακόμη και στον τομέα του wellness ανήκουν στην εποχή των παγετώνων. O σύγχρονος ταξιδιώτης απαιτεί πέντε αστέρων υπηρεσίες ακόμη και στις πιο μικρές λεπτομέρειες και βέβαια στη γαστρονομική κουλτούρα», Γεωργία Δώδου, Communications Curator
H άνοδος του wellness στον τουρισμό «είναι απλώς η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων» για τον Κώστα Παναγάκη της Travelworks. «Όσο περισσότερο μπαίνει η έννοια της ευεξίας στη ζωή μας τόσο επιδιώκουμε ως ταξιδιώτες να ζήσουμε και στους προορισμούς που επισκεπτόμαστε τις εμπειρίες που μας καθορίζουν στην καθημερινότητά μας. Είναι απόλυτα ξεκάθαρο σε όσους σχεδιάζουν ξενοδοχεία και concepts φιλοξενίας ότι οι ταξιδιώτες επιθυμούν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους σε έναν προορισμό να είναι η “καλύτερη δυνατή εκδοχή του εαυτού τους”. Κατά κάποιον τρόπο επιδιώκουμε όσο ταξιδεύουμε να είμαστε όσο πιο κοντά σε αυτό το πρότυπο ανθρώπου που ονειρευόμαστε να γίνουμε. Ακούμε περισσότερη μουσική, γευόμαστε περισσότερο, αφιερώνουμε στον εαυτό μας πιο πολύ χρόνο. Δίνουμε έμφαση σε εμπειρίες και νόρμες “καλής ζωής” περισσότερο απ’ ό,τι θα κάναμε στο σπίτι μας». «Το wellness, με την ευρεία έννοια του όρου, συνδέεται με την κίνηση, την αποτοξίνωση από την τεχνολογία, το αλκοόλ ή το πρόχειρο φαγητό», υποστηρίζει η Ισμήνη Τορνιβούκα, Director of Operations Tor Hotel Group. «Στο “Eagles Resort” κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε κάθε ταξιδιώτης που μας επισκέπτεται με την οικογένειά του να ξεκουραστεί ουσιαστικά, να κολυμπήσει στα δροσερά νερά της Χαλκιδικής και στην απέραντη παραλία μας, να απολαύσει την ησυχία στο ειδικά διαμορφωμένο για διάβασμα τμήμα της παραλίας, όπου όλοι μιλούν ψιθυριστά, να κάνει yoga στο ηλιοβασίλεμα, να διασκεδάσει στο γήπεδο του padel με την οικογένειά του και να ακολουθήσει μια υγιεινή διατροφή με πολλές επιλογές στα επτά εστιατόριά μας. Κι όλα αυτά χωρίς να χρειαστεί να μπει σε αυτοκίνητο!». «Ο κόσμος ενδιαφέρεται να αποκομίσει μοναδικές εμπειρίες μέσα από ταξίδια, να εξελιχθεί και να έρθει πιο κοντά με τους συνανθρώπους του και τον εαυτό του», μας λέει η Νίκη Σμυρνή, CEO-Founder Travelgems. «Wellbeing σημαίνει να αισθάνομαι υγιής αλλά και πλήρης σε σωματικό, ψυχικό και πνευματικό επίπεδο. Βλέπω ανθρώπους που μετά από ένα fitness retreat (με τον κατάλληλο δάσκαλο βέβαια) φεύγουν αισιόδοξοι ότι θα έχουν καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις ή θα πετύχουν τον επόμενο επαγγελματικό τους στόχο».
2. Τι αναζητούν οι ταξιδιώτες που δεν το έκαναν στο παρελθόν
«Απομακρυνόμαστε από κοσμοπολίτικους προορισμούς και πολυτελή καταλύματα. Γεννιέται η ανάγκη για ουσία και απλότητα. Οι νέοι προορισμοί υποστηρίζουν δραστηριότητες οι οποίες στοχεύουν σε εναλλακτικούς τρόπους νοητικής αποσυμπίεσης: ομιλίες ή πρακτικές γιόγκα, διαλογή βοτάνων, μανιταροσυλλογή, παρατήρηση πουλιών, πεζοπορίες σε offroad διαδρομές, διαλογισμό στη φύση με τη βοήθεια των ήχων του νερού, του θροΐσματος των φύλλων, των κυμάτων της θάλασσας», εξηγεί η Κατερίνα Γεωργοπούλου, Υoga Ιnctructor. Την επιστροφή στη φύση πιστεύει πως αναζητούν όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες και η Ισμήνη Τορνιβούκα: «Ουσιαστική ξεκούραση, αυθεντικές εμπειρίες, σύνδεση με την πυρηνική και την ευρύτερη οικογένειά τους και σίγουρα επαφή με τη φύση. Eμείς στο “Eagles Resort” έχουμε επενδύσει τα τελευταία χρόνια σε δύο εμπειρίες, αυτή του νησιού, μεταφέροντας τους πελάτες σε μια ονειρική παραλία που κατοικείται μόνο από κατσίκες και γλάρους, και σε ένα μποστάνι, όπου έχουν την ευκαιρία να μαζέψουν και να γευτούν τα λαχανικά της εποχής κατευθείαν από το χώμα. Και οι δύο έχουν τρομερή επιτυχία στους πελάτες μας, είναι κάτι που τους λείπει στην καθημερινότητα», εξηγεί η ίδια. «Θέλουν να αισθανθούν ότι τους σέβονται και εκτιμούν τις ανάγκες, τα όνειρα, τα θέλω τους. Αναζητούν χώρους όπου οι λέξεις “διακοπές” και “καλοπέραση”, “άνεση” και “ποιότητα” αποκτούν το νόημα που τους αξίζει. Θέλουν τη φύση να πρωταγωνιστεί μαζί με τον άνθρωπο. Θέλουν, εν ολίγοις, να ζουν ευτυχείς». Αυτή τη στιγμή, από τη Γαλλική Ριβιέρα μέχρι τα πιο απομονωμένα νησιά των Κυκλάδων, ξενοδόχοι και επαγγελματίες της φιλοξενίας έχουν πάει την έννοια της ευεξίας στο επόμενο επίπεδο. «Από ξενοδοχεία με ιατρικό προσωπικό που φροντίζει συνολικά τις ανάγκες των επισκεπτών τους για ολοκληρωμένη φροντίδα ευεξίας μέχρι resorts που εξειδικεύονται σε πολύ ιδιαίτερες εκφάνσεις του wellness. Πιο πρόσφατο παράδειγμα -και μάλιστα στη χώρα μας- είναι ξενοδοχείο στην Κρήτη που έχει στηρίξει ολόκληρη την πρόταση ευεξίας του γύρω από την έννοια της ορθής αναπνοής», επισημαίνει ο Κώστας Παναγάκης.
«Από ξενοδοχεία με ιατρικό προσωπικό που φροντίζει συνολικά τις ανάγκες των επισκεπτών τους για ολοκληρωμένη φροντίδα ευεξίας μέχρι resorts που εξειδικεύονται σε πολύ ιδιαίτερες εκφάνσεις του wellness. Πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ξενοδοχείο στην Κρήτη που έχει στηρίξει ολόκληρη την πρόταση ευεξίας του γύρω από την έννοια της ορθής αναπνοής», Κώστας Παναγάκης, Travelworks
«Σύνδεση» και «αυθεντικότητα» είναι οι λέξεις-κλειδιά για τη Νίκη Σμυρνή. «Οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής μας έχουν δημιουργήσει μια αποξένωση. Οι περισσότεροι άνθρωποι τα τελευταία χρόνια αναγκάστηκαν να απομονωθούν, δημιουργώντας έτσι αυτή την αναζήτηση. Πέρα από τη σύνδεση, όμως, οι άνθρωποι αναζητούν και αυθεντικότητα. Με βάση αυτό που έχουμε δει από τους πελάτες μας, οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για αυθεντικές εμπειρίες που δεν θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν σε άλλο μέρος του κόσμου. Π.χ., το να κάνουν ένα cooking class στο Συνεταιρισμό Γυναικών της Κριτσάς είναι μια μοναδική εμπειρία που ίσως θα έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν μόνο μια φορά στη ζωή τους, όχι μόνο γιατί θα φάνε καταπληκτικό κρητικό φαγητό, αλλά επίσης γιατί θα συνδεθούν με τις γυναίκες αυτές, θα κατανοήσουν την ανάγκη τους να ξεκινήσουν αυτόν το συνεταιρισμό, και να μαγειρέψουν μαζί τους».
3. Οι προορισμοί που αναδύονται μέσα από αυτή τη νέα τάση
Η Νίκη Σμυρνή θεωρεί τον τουρισμό του well being συνυφασμένο με τη βιωσιμότητα. «Είναι εφικτό ένας ταξιδιώτης να έρθει σε ένα well being retreat σε προορισμό που δεν σέβεται το well being του τόπου; Η Αστυπάλαια είναι ήδη παράδειγμα σε όλο τον κόσμο καθώς έγινε 100% βιώσιμη, συμβάλλοντας στο στόχο της ενεργειακής αυτονομίας των νησιών μας, που θεωρώ ότι είναι άμεση προτεραιότητα. Πολύ ωραία παραδείγματα έχει και η Κρήτη, με ξενοδοχειακούς ομίλους που έχουν απόλυτη συνείδηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους, συνεργάζονται αποκλειστικά με τοπικούς προμηθευτές και ενισχύουν την οικονομία της τοπικής κοινότητας». Η ίδια ξεχωρίζει ανάμεσα όχι μόνο νέους προορισμούς, αλλά και νέους τρόπους ταξιδιού. «Διακοπές στην Ελβετία το καλοκαίρι, σε retreat στο Τσέρματ που έχει υπέροχο κλίμα και φύση. Πλουραλισμός χρωμάτων στις Αλπεις. Άλλο παράδειγμα είναι στην Ιταλία, στην Ούμπρια, πάλι μέσα στο δάσος, σε ένα παλιό μοναστήρι πάνω στο βουνό όπου δεν επιτρέπονται κινητά και ακολουθούμε τους ρυθμούς της φύσης στον ύπνο μας. Στην Ελλάδα, στο μυαλό μου έρχεται η Ικαρία που είναι blue zone και αρχίζει και γίνεται γνωστή παγκοσμίως γι’ αυτόν το λόγο. Φαίνεται να αναδεικνύεται ως ένα προορισμός που αξίζει να δούμε με νέα ματιά γιατί οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι, άρα υπάρχει μεγάλη δόση σεροτονίνης στο νησί».
4. Wellness τουρισμός και κοσμοπολίτικα, «θορυβώδη» νησιά: ένα μεγάλο στοίχημα
«Πολλές επιχειρήσεις έχουν ήδη εντάξει νέα συστατικά στο τουριστικό προϊόν που προσφέρουν – vegan κουζίνα, οικολογικά υλικά ιματισμού, εβδομαδιαία πακέτα yoga retreats και προσωπικής ενσυνείδησης, δραστηριότητες στη φύση. Η στροφή αυτή πέρα από το ότι είναι επιχειρηματικά σωστή, αποδεικνύεται όλο και πιο βιώσιμη για τα νησιά μας, καθώς αφήνει το λιγότερο δυνατό αποτύπωμα», μας λέει η Ντέμη Κότσιφα. «Το μεγάλο στοίχημα και η ερώτηση που θα πρέπει να κάνουμε είναι πώς η προσαρμογή στον wellness μπορεί να ενσωματωθεί στην εντοπιότητα του κάθε νησιού». «Ο wellness τουρισμός απαιτεί τετραγωνικά και σίγουρα ικανό προσωπικό και γνώση του αντικειμένου», επισημαίνει η Γεωργία Δώδου υπογραμμίζοντας το αυτονόητο. «Εκ των πραγμάτων, μπορεί να αναπτυχθεί μόνο σε περιοχές απερίσπαστες από θόρυβο. Διαφορετικά, μιλάμε απλώς για beauty therapy και όχι για ένα καταφύγιο όπου σώμα και ψυχή αγαλλιάζουν για λίγες μέρες μακριά από όλους τους “θορύβους” της καθημερινότητας».
Ωστόσο, ο βαθμός της ειλικρίνειας με την οποία ένα brand φιλοξενίας προσεγγίζει τον τομέα της ευεξίας μπορεί να κάνει τη διαφορά. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει ο Κώστας Παναγάκης: «Δεν θα έβαζα διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε “κοσμοπολίτικους” ή μη προορισμούς. Έχω δει μοναδικές προσεγγίσεις στο wellness από το πολύβουο Ποζιτάνο, την Κυανή Ακτή και τη Μύκονο μέχρι απομονωμένα ξενοδοχεία στην ιταλική, ελληνική ή ισπανική εξοχή. Η μόνη διαφορά ανάμεσα σε μια επιτυχημένη και μια αποτυχημένη προσέγγιση είναι ο βαθμός ενσυναίσθησης του ιδιοκτήτη ή του management team όταν σχεδιάζει και υλοποιεί την προσέγγισή του. Το να κάνεις τον επισκέπτη να αισθανθεί σιγουριά και ασφάλεια με την πρότασή σου αλλά και το να ξεχωρίσεις ανάμεσα σε χιλιάδες ξενοδοχεία προϋποθέτει ότι αυτή η πρόταση είναι σοβαρή. Δεν αρκεί ένα ωραίο περιτύλιγμα design και αρχιτεκτονικής ή ένα ακριβό brand προσωπικής φροντίδας. Δεν αρκεί να μιλάς απλώς ως hospitality brand για wellness. Πρέπει να είναι ξεκάθαρος ο λόγος που ο συνδυασμός προορισμού – ξενοδοχείου και υπηρεσιών wellness βγάζει νόημα. Στην εποχή του conscious travel κανείς δεν πρόκειται να ταξιδέψει 500 χιλιόμετρα για ένα mega spa ίδιο με αυτό που έχει στην πόλη του».
«Πολλές επιχειρήσεις έχουν ήδη εντάξει νέα συστατικά στο τουριστικό προϊόν που προσφέρουν – vegan κουζίνα, οικολογικά υλικά ιματισμού, εβδομαδιαία πακέτα yoga retreats και προσωπικής ενσυνείδησης, δραστηριότητες στη φύση. Η στροφή αυτή πέρα από το ότι είναι επιχειρηματικά σωστή, αποδεικνύεται όλο και πιο βιώσιμη» Ντέμη Κότσιφα, ιδιοκτήτρια του «Porto Fira Suites» και Services Advisor του «Cavo Tagoo» στη Σαντορίνη
5. Τι είναι το dopamine travel και γιατί το χρειαζόμαστε
Η Κατερίνα Γεωργοπούλου βλέπει το dopamine travel ως μια μορφή θεραπευτικού τουρισμού σε retreats. «Είναι μία εμπειρία η οποία δεν μπορεί να κατανοηθεί με τη μελέτη απλώς ενός βιβλίου και μπορεί να γίνει ζωντανή γνώση μόνο μέσω της πρακτικής και της εμπειρίας. Πολλοί συμμετέχοντες σε retreats, επιστρέφοντας στη βάση τους ξεκινούν πρακτικές γιόγκα, συνεδρίες ψυχοθεραπείας ή life coaching, καθώς αντιλαμβάνονται πως έχουν αφήσει τη ζωή τους να κυλά χωρίς να κινούν οι ίδιοι τα ηνία». «To dopamine travel είναι το ταξίδι που βάζει ως προτεραιότητα την αναζήτηση της χαράς, της ευεξίας που μας προσφέρει η επαφή μας με τη φύση, με τον ήλιο, με τα χρώματα, με το να βρούμε λίγο το εσωτερικό μας παιδί, την ξεγνοιασιά μας», λέει η Ισμήνη Τορνιβούκα. «Η ντοπαμίνη είναι τo συστατικό της ευτυχίας, της ευχαρίστησης. Ενισχύεται όταν το μάτι βλέπει όμορφα χρώματα, ακούει ευχάριστους ήχους, μυρίζει κάτι πραγματικά mouth watering», θυμίζει η Γεωργία Δώδου. «Ζούμε σε μια ευλογημένη χώρα όπου μια ματιά στο απέραντο γαλάζιο μπορεί να πάει τα επίπεδα της ντοπαμίνης sky high». Η Νίκη Σμυρνή, πάλι, δεν χαρίζεται στην εύκολη χαρά της ντοπαμίνης. «Η ντοπαμίνη είναι ξεφεύγω από κάτι, η σεροτονίνη είναι αλλάζω και έχω τα εφόδια για να βελτιώσω τη ζωή μου σημαντικά. Η σεροτονίνη σχετίζεται με τα αισθήματα ευτυχίας, επικέντρωσης και ηρεμίας και φυσικά βελτιώνει μακροπρόθεσμα τη θετική διάθεση και τα συναισθήματα. Τα ταξίδια well being βοηθούν ουσιαστικά στην αύξηση σεροτονίνης. Αρα serotonine travel είναι αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε!».
