Τι πιστεύετε ότι θα συνέβαινε αν τον κόσμο κυβερνούσαν οι γυναίκες; Απάντηση δίνει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, μέσα από έναν κύκλο εκθέσεων, αφιερωμένο σε γυναίκες ή οντότητες που προσδιορίζονται ως γυναίκες.
Από τον Δεκέμβριο του 2023 έως το Νοέμβριο του 2024, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) παρουσιάζει –σε τέσσερα μέρη– έναν κύκλο εκθέσεων αποκλειστικά αφιερωμένων στο καλλιτεχνικό έργο γυναικών ή καλλιτεχνών που αυτοπροσδιορίζονται ως θηλυκότητες, υπό τον ευρύτερο τίτλο-ομπρέλα Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; (What if Women Ruled the World?) εμπνευσμένο από το ομώνυμο έργο σε νέον της Yael Bartana (2017), που παρουσιάζεται στη Βόρεια και τη Νότια πρόσοψη του κτιρίου του ΕΜΣΤ, και είναι εμφανές στην άνοδο και την κάθοδο της Λεωφ. Συγγρού.
Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, στις 8 Μαρτίου, το ΕΜΣΤ, εγκαινιάζει , έξι εκθέσεις πέντε καλλιτέχνιδων, ως δεύτερο μέρος του κύκλου των εκθέσεων. Ο θεματικός αυτός κύκλος, πρωτοβουλία της καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ Κατερίνας Γρέγου, βασίζεται σε ένα συχνά επαναλαμβανόμενο υποθετικό ερώτημα:
Τί θα συνέβαινε αν η διακυβέρνηση του κόσμου είχε θηλυκά χαρακτηριστικά; Θα υπήρχε λιγότερη βία; Θα παρατηρούσαμε περισσότερη δικαιοσύνη στη διακυβέρνηση; Θα σήμαινε αυτό το τέλος των πολέμων και των ένοπλων συγκρούσεων και αδιεξόδων; Θα ήταν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε καλύτερη μοίρα; Θα ήταν η οικονομική πολιτική πιο δίκαιη και με μεγαλύτερη μέριμνα για το περιβάλλον και τον κόσμο πέραν των ανθρώπων; Ή θα υπήρχε η ίδια εμμονή με το κέρδος, ανεξάρτητα από το ανθρώπινο και περιβαλλοντικό κόστος, και ο εγωιστικός ανθρωποκεντρισμός που μας έχει οδηγήσει στα σημερινά αδιέξοδα; Θα βλέπαμε περισσότερες συζητήσεις και συμβιβασμούς; Και, εντέλει, θα βιώναμε περισσότερη στοργή και ενσυναίσθηση στον κόσμο;
Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την πολιτική πόλωση και αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, μοιάζει να είναι η κατάλληλη στιγμή να τεθεί αυτό το ερώτημα αλλά και να αποκατασταθούν ανισότητες μέσα στην ίδια την κυρίαρχη ιστορία της τέχνης, που για χρόνια περιθωριοποίησε ή κατέστησε αόρατες τόσες γυναίκες δημιουργούς, πόσο μάλλον σε μια χώρα όπως την Ελλάδα όπου, έως τώρα, δεν υπήρξε οργανωμένο φεμινιστικό κίνημα στα εικαστικά.
Στα εγκαίνια των εκθέσεων (08.03.2024), Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, στις 19.30 & 20.30 θα πραγματοποιηθεί στο φουαγιέ του Μουσείου η περφόρμανς της Claudia Comte με την ερμηνεύτρια Andrea Tortosa Vidal στα πλαίσια της εγκατάστασης της Comte στο φουαγιέ του Μουσείου. Στις 21.30 θα πραγματοποιηθεί η μουσική περφόρμανς της Jeanna Criscitiello στον εκθεσιακό χώρο του ισογείου.
Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; Μέρος 2ο: Οι δράσεις στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Yael Bartana: Το έργο What if Women Ruled the World και το βίντεο Two Minutes To Midnight
Η Yael Bartana έχει αναπτύξει εδώ και είκοσι χρόνια μια καλλιτεχνική πρακτική που αξιοποιεί κυρίως το βίντεο και την κινούμενη εικόνα με σκοπό να εξετάσει λιγότερο γνωστές πτυχές της ιστορίας καθώς και περιστατικά που έχουν επηρεάσει τη διαμόρφωση συλλογικών ταυτοτήτων και συνειδήσεων. Ιστορικές πολιτικές ομιλίες, διαδηλώσεις, ακτιβιστικές δράσεις και άλλα συμβάντα του παρόντος ή του πρόσφατου παρελθόντος καταγράφονται, επανεκτελούνται ή διασκευάζονται με σκοπό την κριτική επανεξέτασή τους.
Με τον ίδιο στόχο και παράλληλα με την χαρακτηριστική της οπτικοακουστική πρακτική, δημιουργεί εγκαταστάσεις με νέον όπου φράσεις, δηλώσεις, συνθήματα αποκτούν γλυπτική υπόσταση ενώ αποτελούν παράλληλα σύμβολα ενός ακόμα απραγματοποίητου πολιτικού οράματος.
Το έργο σε νέον What if Women Ruled the World [Κι’ αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο] (2016) προσαρμόστηκε ως εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας, σε δύο γλώσσες, Ελληνικά και Αγγλικά, στην βόρεια και νότια πρόσοψη του κτιρίου Φιξ, θέτοντας πλέον το αρχέτυπο ερώτημα στους διερχόμενους της λεωφόρου Συγγρού.
Στο πλαίσιο της ίδιας θεματικής και σε συνάρτηση με τον κύκλο εκθέσεων του ΕΜΣΤ, παρουσιάζεται και το βίντεο Two Minutes To Midnight [Δύο λεπτά πριν τα μεσάνυχτα], 2021, ένα έργο διάρκειας 47 λεπτών βασισμένο στην δίωρη περφόρμανς του 2017 με τίτλο What if Women Ruled the World? Εδώ παρακολουθούμε να εξελίσσεται το σενάριο μιας πιθανής πυρηνικής σύρραξης σε έναν χώρο που αποτελεί αντίγραφο του σκηνικού της ταινίας Dr. Strangelove (1964).
Σε αντίθεση με την ταινία του Στάνλευ Κιούμπρικ, το συμβούλιο της απειλούμενης χώρας αποτελείται μόνο από γυναίκες που έχουν αναγνωριστεί για την ειδίκευσή τους σε πεδία όπως η άμυνα, ο ειρηνικός ακτιβισμός, η φιλανθρωπία και η πολιτική.
Στο έργο βλέπουμε αφενός μια χιουμοριστική αντιμετώπιση σοβαρών ζητημάτων, και αφετέρου την πρακτική αντιμετώπιση μιας παγκόσμιας απειλής με τρόπο εναλλακτικό και ριζικά διαφορετικό από το μοντέλο της κυρίαρχης πατριαρχικής εξουσίας.
Είσοδος Ελεύθερη
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Λεωφ. Καλλιρόης και Αμβροσίου Φραντζή (πρώην εργοστάσιο ΦΙΞ)
