Τραγωδίες όπως αυτή στην Άρτα, με τον πατέρα που ξέχασε το μωρό του στο αυτοκίνητο για πέντε ώρες, με αποτέλεσμα εκείνο να πεθάνει, συμβαίνουν πιο συχνά στο εξωτερικό. Τόσο που οι επιστήμονες εξέτασαν το ζήτημα και του έδωσαν όνομα: Σύνδρομο Ξεχασμένου Μωρού (Forgotten Baby Syndrome).
Το φαινόμενο αυτό, όταν δηλαδή ένας γονιός αφήνει το παιδί του στο αυτοκίνητο δίχως επίβλεψη ενήλικα για ώρες, επειδή το ξεχνά, συμβαίνει λόγω βραχυπρόθεσμης υπερφόρτωσης της μνήμης, αλλαγής της συνήθους ρουτίνας του ή υπερβολικής εξάντλησης. Το Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού είναι δύσκολο να κατανοηθεί. Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει, αν και στη χώρα μας τα περιστατικά είναι πολύ σπάνια. Αρκετά συχνά ακούμε για παιδιά που έχασαν τη ζωή τους μέσα στο αυτοκίνητο, καθώς οι γονείς τους τα ξέχασαν εκεί ή κλείδωσαν το αυτοκίνητο με τα κλειδιά μέσα. Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των παιδιών που πεθαίνουν ετησίως με αυτόν τον τρόπο, ενώ και η βιβλιογραφία εστιάζει περισσότερο στο μετά, στην αιτία, δηλαδή, του θανάτου. Όπως και να έχει το ερώτημα που γεννάται σε όλους σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ένα:
Πώς γίνεται οι γονείς να ξεχνούν τα παιδιά τους στο αυτοκίνητο;
Σύμφωνα με τον David Diamond, καθηγητή ψυχολογίας, μοριακής φαρμακολογίας και φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα, το Σύνδρομο του Ξεχασμένου Μωρού όντως υπάρχει και μπορεί να οφείλεται στο ότι το «σύστημα συνήθειας» του εγκεφάλου νικά το «σύστημα της μελλοντικής μνήμης». Με πιο απλά λόγια η συνήθεια νικά το νέο. «Για παράδειγμα, όταν οι γονείς πηγαίνουν για δουλειά και ξεχνούν να αφήσουν τα παιδιά τους στο σχολείο, αυτό συμβαίνει, συνήθως, επειδή αυτή η στάση δεν αποτελεί κομμάτι της συνήθειάς τους, της πρωινής τους ρουτίνας», εξηγεί ο καθηγητής.
«Το να ξεχάσεις το παιδί σου δεν είναι θέμα αμέλειας αλλά πρόβλημα μνήμης. Η πιο συνηθισμένη απάντηση είναι ότι μόνο κακοί ή αμελείς γονείς ξεχνούν τα παιδιά στα αυτοκίνητα. Είναι όμως θέμα συνθηκών. Μπορεί να συμβεί σε όλους», υποστηρίζει ο David Diamond.
Πώς;
- Ο γονέας οδηγός χάνει την επίγνωση της παρουσίας του παιδιού του στο αυτοκίνητο, είτε επειδή αυτό είναι είναι πολύ ήσυχο είτε επειδή κοιμάται.
- Ο οδηγός παρουσιάζει «παροδική» αποτυχία μνήμης.
- Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού διασπάται η προσοχή του γονέα ή/και παράγοντες τον στρεσάρουν και συμβάλλουν στην παρωδική απώλεια μνήμης.
Επιπλέον, μεγάλο ρόλο μπορεί να παίξει η αϋπνία, η κούραση και το άγχος. Υπό τέτοιες συνθήκες οι οδηγοί μπορεί να προβούν στις καθημερινές τους συνήθειες δίχως περισσότερη σκέψη, με τρόπο αυτόματο. «Στο παραπάνω παράδειγμα η διαδρομή προς τον χώρο εργασίας εκτελείται αυτόματα. Είναι σαν να μπαίνει ο εγκέφαλος σε λειτουργία αυτόματου πιλότου», σημειώνει ο ειδικός και τονίζει πως δεν μειώνει τη ζωή του παιδιού, αλλά προσπαθεί με τη θεωρία του να εξηγήσει γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό το φαινόμενο.
Ο David Diamond, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε όλες τις περιπτώσεις που μελετήθηκαν γονείς οι οποίοι ξέχασαν τα παιδιά μέσα στο αυτοκίνητό τους, εμφάνισαν απώλεια της λειτουργικής μνήμης, που αποτελεί το μικρότερο σε είδος μνήμης, καθώς αποθηκεύει πληροφορίες διάρκειας 2 λεπτών (περίπου) και σχετίζεται με την προσοχή και τη συγκέντρωση. Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο προφίλ γονέων που είναι πιο πιθανό να τους συμβεί αυτό, αλλά μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, ανεξάρτητα από το φύλο, τη φυλή, τη μόρφωση ή την προσωπικότητα. Τείνει να συμβαίνει συχνότερα όταν οι γονείς έχουν μια αλλαγή στη ρουτίνα τους ή έχουν πολλά στο μυαλό τους κατά τη διάρκεια της οδήγησης.
Η θεωρία David Diamond βρίσκει πολλούς ανθρώπους σύμφωνους, οι οποίοι κατανοούν τα βάρη, το άγχος και τις σκοτεινές πτυχές που μπορεί να έχει η γονεϊκότητα. Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που θεωρούν ότι πρόκειται απλώς για δικαιολογίες της ανεύθυνης συμπεριφοράς ενός γονέα.
Μάλιστα, ο ίδιος είχε καλεστεί σε δικαστήριο ως μάρτυρας υπεράσπισης μίας μητέρας, η οποία ξέχασε την 5 μηνών κόρη της στο αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα το μωρό να πεθάνει. Στη δίκη αποδείχθηκε ότι η 29χρονη μητέρα επλήγει από το Σύνδρομο Ξεχασμένου Μωρού.
