Ο Άντι Γουόρχολ και ο Ζαν-Μισέλ Μπασκιά γνωρίστηκαν στις 4 Οκτωβρίου του 1982 από τον γκαλερίστα του πρώτου, Μπρούνο Μπισοφμπέργκερ, ο οποίος κανόνιζε συχνά συναντήσεις μεταξύ του διάσημου καλλιτέχνη και νέων ταλέντων που αναλάμβανε κατά καιρούς. Αυτές οι συναντήσεις τελείωναν συνήθως με τον Γουόρχολ να ζωγραφίζει το πορτρέτο του ανθρώπου που είχε μόλις γνωρίσει ή να του παίρνει συνέντευξη για το περιοδικό του, το Interview.
Όμως εκείνη την ημέρα τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά, αφού ο Μπασκιά αρνήθηκε κάπως απότομα να ακολουθήσει την παρέα για γεύμα και έτρεξε κατευθείαν στο στούντιό του. Δύο ώρες αργότερα ο βοηθός του παρέδωσε στον Γουόρχολ, νωπό ακόμα, το διπλό πορτρέτο «Dos Cabezas» όπου εικονίζονται οι δυο τους, ως ίσοι. «Ω, ζηλεύω τόσο πολύ!» αναφώνησε ο σταρ της ποπ αρτ. «Είναι πιο γρήγορος από μένα!».
Η χημεία ήταν αστραπιαία. Στα χρόνια που ακολούθησαν οι δύο καλλιτέχνες δεν μοιράστηκαν μόνο μια δυνατή φιλία και αμοιβαίο θαυμασμό, αλλά και ένα κοινό όραμα που αποτυπώθηκε σε 160 έργα τα οποία φιλοτέχνησαν μαζί, δηλαδή κυριολεκτικά με τέσσερα χέρια.
Η έκθεση «Basquiat x Warhol. Painting Four Hands», που είδαμε στο Fondation Louis Vuitton, φωτίζει αυτή τη μοναδική συνομιλία παρουσιάζοντας 70 από αυτούς τους πίνακες και σχεδόν 450 συνολικά εκθέματα (σχέδια, φωτογραφίες και αρχειακό υλικό) που σχετίζονται με την κοινή πορεία και τις επιρροές των δύο φίλων που υπήρξαν γοητευμένοι ο ένας από τον άλλον.
Ο Μπασκιά, ο νεαρός από το Μπρούκλιν που βγήκε από την αφάνεια χάρη στα αινιγματικά του επιγράμματα σε όλο το Μανχάταν στα τέλη της δεκαετίας του ’70, ένιωθε δέος για τη φιγούρα του Γουόρχολ, του πιο ένδοξου σύγχρονου καλλιτέχνη της εποχής.
Ο Μπασκιά, ο νεαρός από το Μπρούκλιν που βγήκε από την αφάνεια χάρη στα αινιγματικά του επιγράμματα σε όλο το Μανχάταν στα τέλη της δεκαετίας του ’70, ένιωθε δέος για τη φιγούρα του Γουόρχολ, του πιο ένδοξου σύγχρονου καλλιτέχνη της εποχής.
Ο Γουόρχολ είχε μαγευτεί από τον Μπασκιά, το «λαμπερό παιδί» της νεοϋορκέζικης σκηνής που ζωγράφιζε με το στέρεο δυνατά και την τηλεόραση μονίμως ανοιχτή πίνακες με θέμα «τον ηρωισμό και τους δρόμους», τον καθημερινό ρατσισμό και τις φυλετικές διακρίσεις που πλήγωναν την Αμερική των 80s. Δύο γενιές, δύο διαφορετικά ταμπεραμέντα που διασταυρώθηκαν: από τη μία το πάθος και η αγωνία του Μπασκιά να φέρει τη μαύρη φιγούρα στο επίκεντρο της συζήτησης, από την άλλη η αποστασιοποιημένη και διφορούμενη δουλειά του Γουόρχολ. Στα έργα που ζωγράφισαν μαζί, τα μηνύματά τους μπλέκονται: η τραγωδία, η κοινωνική αδικία και η αστυνομική βία συναντούν την τρέλα του καταναλωτισμού και την ποπ κουλτούρα.
«Η θεαματική αυτή έκθεση που παρουσιάζει τη συνεργασία τους από το 1983 έως το 1985 είναι το κληροδότημά τους στις επόμενες γενιές», σχολιάζει ο Μπερνάρ Αρνό, πρόεδρος του Fondation Louis Vuitton, λάτρης της μοντέρνας τέχνης και κινητήρια δύναμη αυτού του φιλόδοξου project. «Σαράντα χρόνια μετά, η έκθεση είναι μια πρόσκληση να ζήσουμε από κοντά ένα από τα πιο έντονα επεισόδια της σύγχρονης ιστορίας της τέχνης».
«Σαράντα χρόνια μετά, η έκθεση είναι μια πρόσκληση να ζήσουμε από κοντά ένα από τα πιο έντονα επεισόδια της σύγχρονης ιστορίας της τέχνης». Μπερνάρ Αρνό, πρόεδρος του Fondation Louis Vuitton
Επεισόδιο που έληξε με το θάνατο του Γουόρχολ και έριξε σε θλίψη τον Μπασκιά, ο οποίος πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης τον 1988 σε ηλικία μόλις 27 ετών. Στα έργα που ζωγράφισαν μαζί όμως αποτυπώνεται μια διάθεση γενναιοδωρίας και χαράς. ‘Οπως το έθεσε ο φίλος τους, Κιθ Χάρινγκ: «Είναι ακριβώς αυτό που ο Γουίλιαμ Μπάροουζ ονομάζει “το τρίτο μυαλό”, δύο εκπληκτικά πνεύματα που ενώνονται και δημιουργούν ένα νέο, εντελώς ξεχωριστό και μοναδικό».
Info
Basquiat x Warhol, Painting Four Hands, Fondation Louis Vuitton. Η έκθεση διαρκεί έως τις 28 Αυγούστου 2023.
