Η Νο. 1 αιτία διαζυγίου και ο συχνότερος λόγος για τον οποίο τα ζευγάρια μαλώνουν είναι τα χρήματα, λέει ο Ντέιβ Ράμσεϊ, ο σταρ οικονομικός κόουτς της Αμερικής.
Ποιος βγάζει λιγότερα, ποιος ξοδεύει περισσότερα, ένας σύζυγος εδώ και χρόνια άνεργος, ένας άλλος που κληρονόμησε μια μακρινή θεία, αυτός που θέλει τα παιδιά σε ιδιωτικό σχολείο, εκείνος που δεν αντέχει άλλο ένα καλοκαίρι στο κάμπινγκ.
Η αλήθεια είναι ότι ακόμα κι αν ένα ζευγάρι καταφέρει να συμβιβάσει τις πιο κραυγαλέες διαφορές του, στα οικονομικά μπορεί να ναυαγήσει.
Εχουν αναπτυχθεί πολλές θεωρίες για να εξηγήσουν την ψυχολογική επίδραση των χρημάτων στον γάμο. Η άποψη της κοινωνικοοικονομικής ανταλλαγής υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το χρήμα ως ένα μέσο ανταμοιβής ή τιμωρίας στις σχέσεις. Το αποτέλεσμα είναι χειραγώγηση, ανταγωνισμοί και αίσθημα ανασφάλειας ή κατωτερότητας. Από την άποψη της Εξελικτικής Ψυχολογίας, τα χρήματα ταυτίζονται με την επιβίωση και την ασφάλεια οπότε η έλλειψή τους προκαλεί άγχος και αρνητικά συναισθήματα.
Μέσα στο ζευγάρι οι δύο σύντροφοι κουβαλούν τα προσωπικά τους βιώματα και τη δική τους σχέση με τα χρήματα. Ενας προγραμματισμός και μια σταθερή συμφωνία πάντα βοηθάνε, απρόβλεπτα γεγονότα όμως, όπως μια απόλυση ή μια αναπάντεχη πηγή πλούτου, ταράζουν τις ισορροπίες και ξεσκεπάζουν συγκρούσεις, δυσαρέσκειες, κόντρες.
“Θεωρήστε τη σχέση σας ως μια διαπραγμάτευση όπου και τα δύο μέρη έχουν σχεδιαστεί για να κερδίζουν – όχι το ένα να κερδίζει και το άλλο να χάνει”.
Η απάντηση για τον Τζέιμς Λάγκαμπιρ, καθηγητή Επιστήμης της Συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, είναι η «οικονομική οικειότητα» ανάμεσα στο ζευγάρι.
«Οι σύντροφοι είναι δύο εταίροι που πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία σχετικά με τις σκέψεις και τις κινήσεις τους, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληροφοριών για τα έσοδα, τα έξοδα, τα χρέη και τις επενδύσεις. Ανάμεσά τους πρέπει να τηρούνται οι όροι της «οικονομικής πίστης», η οποία σημαίνει ό,τι και η συζυγική αλλά αφορά τα πορτοφόλια.
Η “οικονομική θεραπεία” για ζευγάρια που προτείνει ο ειδικός ξεκινά από την αλλαγή της οπτικής γωνίας: “Θεωρήστε τη σχέση σας ως μια διαπραγμάτευση όπου και τα δύο μέρη έχουν σχεδιαστεί για να κερδίζουν – όχι το ένα να κερδίζει και το άλλο να χάνει”. Για να το κάνετε αυτό πρέπει να επικοινωνείτε και να κατανοείτε τις επιθυμίες και τις προτεραιότητες του καθενός».
Πώς, όμως, θα έχουμε «οικονομική νοημοσύνη» στον γάμο αν δεν θεραπεύσουμε τη δική μας προσωπική σχέση με το χρήμα;
Τα οικονομικά τραύματα έρχονται από το παρελθόν, από τότε που δεν μπορούσαμε να αγοράσουμε αυτά που είχαν τα άλλα παιδιά ή τότε που μας έταζαν δώρα για να πάρουμε καλούς βαθμούς.
Καθώς τα χρήματα είναι ένα μέσο εξουσίας, κάθε άνθρωπος μπορεί να προβάλει διάφορα απωθημένα πάνω τους, με αποτέλεσμα να τα μισεί, να τα αγαπά, να τα εξανεμίζει ή να τα κρύβει, να τους φέρεται τέλος πάντων σαν να είναι κάτι παραπάνω από άψυχη ύλη.
Η «οικονομιική ενσυνειδητότητα» μας βοηθά να παρακολουθούμε τις καταναλωτικές μας συνήθειες και την ψυχολογική επίδραση των χρημάτων πάνω μας. Αναγνωρίζοντας αυτόν τον μηχανισμό στον εαυτό μας μπορούμε να καταλαβαίνουμε καλύτερα και τους άλλους.
Εικονογράφηση: Μαριάννα Βήτου
Το άρθρο ανήκει στο αφιέρωμα του Marie Claire Φεβρουαρίου «Για τι πράγμα μιλάμε όταν μιλάμε για αγάπη το 2024;». Διαβάστε όλο το αφιέρωμα εδώ.
