Ένα νέο ρεπορτάζ του BBC μάς ταξιδεύει στην κινεζική πόλη Guangzhou. Εκεί, όπου «ο ήχος από τις ραπτομηχανές δεν σταματάει ποτέ», καθώς βασική πηγή της οικονομίας της περιοχής είναι τα εργοστάσια της fast fashion και ειδικά του γίγαντά της, Shein – εξ ού και το προσωνύμιο μιας γειτονιάς της ως «το χωριό του Shein».
Το βρετανικό μέσο επιχείρησε να αναδείξει τα «μυστικά της επιτυχίας» του brand που μοσχοπουλάει φορέματα για 10 ευρώ. Αφού επισκέφτηκε δέκα διαφορετικά εργοστάσια, μίλησε με τέσσερις ιδιοκτήτες τους και πάνω από 20 εργάτες, επιβεβαίωσε όλα όσα -ίσως- υποψιαζόμαστε.
«Όταν ο μήνας έχει 31 ημέρες, θα εργαστώ τις 30» λέει χαρακτηριστικά ένας από τους υπαλλήλους, με τους περισσότερους να επιβεβαιώνουν ότι έχουν μόνο μία μέρα ρεπό τον μήνα και περίπου 75 ώρες δουλειάς την εβδομάδα. Μια άλλη εργαζόμενη, 49 ετών, είπε στο BBC, επίσης ανώνυμα, ότι «συνήθως δουλεύουμε 10-12 ώρες την ημέρα. Τις Κυριακές, περίπου τρεις ώρες λιγότερο».
«Όταν ο μήνας έχει 31 ημέρες, θα εργαστώ τις 30» λέει χαρακτηριστικά ένας από τους υπαλλήλους, με τους περισσότερους να επιβεβαιώνουν ότι έχουν μόνο μία μέρα ρεπό τον μήνα και περίπου 75 ώρες δουλειάς την εβδομάδα.
Μέσα στο 2024 η εταιρεία αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι έχει απασχολήσει και ανηλίκους στα εργοστάσιά της, αν και σε μια πρόσφατη δήλωση στο BBC δεσμεύτηκε για «τη δίκαιη και αξιοπρεπή αντιμετώπιση όλων των εργαζομένων στην αλυσίδα παραγωγής μας».
Οι εγκαταστάσεις της, που επισκέφτηκε το BBC, είναι γεμάτες ραπτομηχανές, τόνους υφασμάτων και σακούλες με ρούχα, καθώς εταιρείες fast fashion όπως αυτή, προκειμένου να κρατούν χαμηλά τις τιμές, ποντάρουν στο ελάχιστο δυνατό κόστος μαζικής παραγωγής. Η εργάσιμη μέρα εδώ αρχίζει γύρω στις οκτώ το πρωί και παρατείνεται μετά τις δέκα το βράδυ. Σε κάποια εργοστάσια, η παραγωγή συνεχίζεται, από κάποιους εργάτες, ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα.
Η εργάσιμη μέρα εδώ αρχίζει γύρω στις οκτώ το πρωί και παρατείνεται μετά τις δέκα το βράδυ. Σε κάποια εργοστάσια, η παραγωγή συνεχίζεται, από κάποιους εργάτες, ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα.
Η παραγωγή προσαρμόζεται ανάλογα με την ανταπόκριση της αγοράς. Όταν, για παράδειγμα, γίνεται ανάρπαστο ένα συγκεκριμένο φόρεμα, τα εργοστάσια του Shein προσλαμβάνουν έξτρα, εποχιακό προσωπικό για να καλύψει τη ζήτηση.
Μια εποχιακή εργάτρια λέει στο BBC ότι ελπίζει να βγάλει αρκετά χρήματα για να μπορεί να ζήσει τα δύο παιδιά της, που αυτή τη στιγμή ζουν με τους παππούδες τους. Για κάθε μπλουζάκι αμείβεται με λιγότερο από ένα δολάριο αλλά διαβεβαιώνει τους δημοσιογράφους ότι «μπορώ να ράψω καμιά δεκαριά μέσα σε μία ώρα». Το αποτέλεσμα του συγκεκριμένου εργασιακού μοντέλου είναι οι εργάτες να αναγκάζονται, ουσιαστικά, να δουλεύουν υπερωρίες, καθώς ο βασικός μισθός χωρίς τις υπερωρίες (γύρω στα 300 ευρώ) δεν αγγίζει ούτε το μισό εισόδημα που, σύμφωνα με εθνικές στατιστικές, χρειάζονται για να βιοποριστούν.
Οι εργάτες αναγκάζονται, ουσιαστικά, να δουλεύουν υπερωρίες, καθώς ο βασικός μισθός χωρίς τις υπερωρίες (γύρω στα 300 ευρώ) δεν αγγίζει ούτε το μισό εισόδημα που, σύμφωνα με εθνικές στατιστικές, χρειάζονται για να βιοποριστούν.
Παρόλο που η κινεζική εργασιακή νομοθεσία προβλέπει οι εργάσιμες ώρες να μην υπερβαίνουν εβδομαδιαίως τις 44 και να υπάρχει τουλάχιστον μία ημέρα ξεκούρασης μέσα στην εβδομάδα, ενδεχομένως οι εργοδότες να εκμεταλλεύονται παραθυράκια όπως αυτό που επιτρέπει τις υπερωρίες «σε ειδικές περιπτώσεις».
Τουλάχιστον, στο εσωτερικό των εργοστασίων που επισκέφτηκε το BBC, οι συνθήκες του περιβάλλοντος όπου αμέτρητοι εργαζόμενοι περνούν το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς τους φαίνονται ικανοποιητικές, όπως περιγράφει το άρθρο: «Υπάρχει αρκετό φως, ενώ βιομηχανικού μεγέθους ανεμιστήρες διατηρούν τον χώρο δροσερό. Μεγάλες αφίσες ωθούν το προσωπικό να αναφέρει τυχόν περιστατικά απασχόλησης ανηλίκων – ίσως σε συνέχεια δύο καταγγελιών της περασμένης χρονιάς για παιδική εργασία».
