Οι καταστάσεις που βιώνουμε τον τελευταίο καιρό με τις πυρκαγιές που κατακαίουν το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας είναι πρωτόγνωρες, σκληρές και δύσκολες. Δυστυχώς, ένας συνάνθρωπός μας έχασε τη ζωή του, μεγάλο μέρος δασικής έκτασης έχει καταστραφεί, ζώα, δεσποζόμενα και μη, κάηκαν και περουσίες τυλίχτηκαν στις φλόγες.
Η Ελλάδα βίωσε και συνεχίζει να βιώνει μια από τις δυσκολότερες περιόδους των τελευταίων ετών και όσο κι αν μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, το 2018, η οποία στοίχισε τη ζωή 102 ατόμων, διατεινόμασταν πως κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί ξανά, δυστυχώς, συνέβη και σε πολλά μέτωπα σε όλη τη χώρα (διάβασε εδώ τη συγκλονιστική ανάρτηση γυναίκας που το σπίτι της κάηκε στην πρόσφατη πυρκαγιά στην Αττική).
Για μια ακόμη φορά αντιλαμβανόμαστε πως η σωστή προετοιμασία και η ψυχραιμία σώζουν, γι’ αυτό και σας παρουσιάζουμε έναν οδηγό αντιμετώπισης αλλά και πρόληψης μιας κρίσης, όπως η πυρκαγιά.
Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της Πολιτικής Προστασίας, για να αποφύγουμε μια φωτιά, θα πρέπει να ακολουθήσουμε τα παρακάτω βήματα.
Αν βρίσκόμαστε στην ύπαιθρο πρέπει να:
- Μην καίμε σκουπίδια ή ξερά χόρτα και κλαδιά κατά τους θερινούς μήνες.
- Μην ανάβουμε υπαίθριες ψησταριές στα δάση ή σε χώρους που υπάρχουν ξερά χόρτα το καλοκαίρι.
- Αποφεύγουμε εργασίες που ενδέχεται να προκαλέσουν πυρκαγιά (π.χ. ηλεκτροκολλήσεις, χρήση τροχού ή άλλου εργαλείου που δημιουργεί σπινθήρες).
- Μην πετάμε αναμμένα τσιγάρα.
- Μην αφήνουμε τα σκουπίδια στο δάσος. Υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης.
- Σεβόμαστε τα απαγορευτικά πρόσβασης σε περιόδους υψηλού κίνδυνου.
Αν το σπίτι βρίσκεται μέσα ή κοντά σε δάσος
- Δημιουργούμε μια αντιπυρική ζώνη γύρω από το σπίτι καθαρίζοντας σε ακτίνα τουλάχιστον 10 μέτρων τα ξερά χόρτα και φύλλα, τις πευκοβελόνες και τα κλαδιά.
- Κλαδεύουμε τα δένδρα μέχρι το ύψος των 3 μέτρων, ανάλογα με την ηλικία και την κατάστασή τους.
- Απομακρύνουμε τα ξερά κλαδιά από τα δένδρα και τους θάμνους.
- Μην αφήνουμε τα κλαδιά των δένδρων να ακουμπούν στους τοίχους, τη στέγη και τα μπαλκόνια του σπιτιού.
- Τα κλαδεύουμε αφήνοντας απόσταση τουλάχιστον 5 μέτρων από το σπίτι.
- Αραιώνουμε τη δενδρώδη βλάστηση έτσι ώστε τα κλαδιά του ενός δένδρου να απέχουν τουλάχιστον 3 μέτρα από τα κλαδιά του άλλου. Για ακόμη μεγαλύτερη προστασία απομακρύνουμε τη δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση γύρω από το κτίσμα σε απόσταση τουλάχιστον 10 μέτρων εφόσον οι εργασίες καθαρισμού της φυσικής βλάστησης που επιβάλλονται για την προστασία των κτιρίων δεν προσκρούουν σε καμία περίπτωση στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
- Δεν τοποθετούμε πλαστικές υδρορροές ή σωλήνες στους τοίχους του σπιτιού.
- Δεν τοποθετούμε παραθυρόφυλλα από εύφλεκτα υλικά στα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες.
- Φροντίζουμε ώστε τα καλύμματα στις καμινάδες και τους αεραγωγούς του σπιτιού να είναι από άφλεκτο υλικό ώστε να μην διεισδύσουν σπίθες.
- Δεν αποθηκεύουμε εύφλεκτα αντικείμενα κοντά στο σπίτι.
- Τοποθετούμε τα καυσόξυλα σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.
- Δεν κατασκευάζουμε ακάλυπτες δεξαμενές καυσίμου κοντά στο σπίτι.
- Προμηθευόμαστε τους κατάλληλους πυροσβεστήρες και φροντίζουμε για τη συντήρησή τους.
- Εξοπλιστούμε με σωλήνα ποτίσματος με μήκος ανάλογο της περιοχής που θέλετε να προστατεύσετε.
- Εξοπλιστούμε με μια δεξαμενή νερού, μια απλή αντλία που λειτουργεί χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ένα σωλήνα νερού.
Μόλις αντιληφθούμε μια πυρκαγιά
- Τηλεφωνούμε ΑΜΕΣΩΣ στην Πυροσβεστική Υπηρεσία (τηλ.199) και δίνουμε σαφείς πληροφορίες για:
– την τοποθεσία και το ακριβές σημείο μας,
– την τοποθεσία, το ακριβές σημείο και την κατεύθυνση της πυρκαγιάς.
– το είδος της βλάστησης που καίγεται.
Αν αντιληφθούμε πυρκαγιά η οποία πλησιάζει το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε ή το σπίτι μας, τότε:
- Διατηρούμε την ψυχραιμία σας.
- Μεταφέρουμε όλα τα εύφλεκτα υλικά από τον περίγυρο του κτιρίου σε κλειστούς και προφυλαγμένους χώρους.
- Κλείνουμε όλες τις διόδους (καμινάδες, παράθυρα, πόρτες κλπ.) έτσι ώστε να μην διεισδύσουν οι καύτρες στο εσωτερικό του σπιτιού.
- Κλείνουμε τις παροχές φυσικού αερίου και υγρών καυσίμων μέσα και έξω από το σπίτι.
- Μαζεύουμε τις τέντες στα μπαλκόνια και στα παράθυρα.
- Διευκολύνουμε την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων ανοίγοντας την πόρτα του κήπου.
- Τοποθετούμε σκάλα στην εξωτερική πλευρά του σπιτιού, αντίθετα από την κατεύθυνση της πυρκαγιάς ώστε να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στη στέγη.
- Συνδέουμε τους σωλήνες ποτίσματος και τους απλώνουμε ώστε να καλύπτεται η περίμετρος του σπιτιού.
- Αν η ορατότητα είναι μειωμένη, ανάβουμε τα εσωτερικά και τα εξωτερικά φώτα του για να γίνεται ορατό μέσα από τους καπνούς.
Μόλις περάσει η πυρκαγιά:
- Βγαίνουμε από το σπίτι και σβήνουμε αμέσως τις μικροεστίες που απομένουν.
- Ελέγχουμε για τουλάχιστον 48 ώρες, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, την περίμετρο και τους εξωτερικούς χώρους του σπιτιού για το ενδεχόμενο αναζωπυρώσεων.
Αν η πυρκαγιά έχει φτάσει στο σπίτι μας
- Δεν εγκαταλείπουμε το κτίριο εκτός αν η διαφυγή είναι πλήρως εξασφαλισμένη.
- Δεν μπαίνουμε μέσα σε αυτοκίνητο. Η πιθανότητα επιβίωσης σε ένα σπίτι κατασκευασμένο από άφλεκτα υλικά είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη σε ένα αυτοκίνητο που βρίσκεται σε καπνούς και φλόγες.
Αν παραμείνουμε στο σπίτι:
- Κλείνουμε καλά τις πόρτες και τα παράθυρα.
- Φράζουμε τις χαραμάδες με βρεγμένα πανιά για να μην μπει μέσα ο καπνός.
- Απομακρύνουμε τις κουρτίνες από τα παράθυρα.
- Μεταφέρουμε στο εσωτερικό των δωματίων τα έπιπλα που βρίσκονται κοντά στα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες.
- Κλείνουμε τις ενδιάμεσες πόρτες για να επιβραδύνετε την εξάπλωση της πυρκαγιάς.
- Γεμίζουμε την μπανιέρα, τους νιπτήρες και τους κουβάδες με εφεδρικό νερό.
- Συγκεντρωνόμαστε όλοι μαζί σε ένα δωμάτιο.
- Φροντίζουμε να υπάρχει φακός και εφεδρικές μπαταρίες μαζί μας σε περίπτωση διακοπής ηλεκτρικού ρεύματος.
Αν το σπίτι μας είναι ξύλινο αναζητούμε καταφύγιο σε κτιστό σπίτι.
Αν διαταχθεί οργανωμένη απομάκρυνση από την περιοχή ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες των Αρχών και τις διαδρομές που θα σας δοθούν.
Στο διαδίκτυο κυκλοφόρησαν, επίσης, αρκετές εικόνες με συμβουλές για το τι πρέπει να κάνουμε αν βρεθούμε σε σημείο που έχει ξεσπάσει πυρκαγιά. Ένας ολοκληρωμένος οδηγός επιβίωσης είναι ο παρακάτω, από την Δρ. Ελένη Χαπέσιη, μέλος οικογένειας πυροσβεστών, η οποία σε 15 βήματα εξηγεί τι πρέπει να κάνουμε ακριβώς σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
- Φεύγεις όταν η φωτιά είναι ακόμα μακριά: Πήγαινε έναντι του Ανέμου.
Με τον δυνατό αέρα, την φωτιά την βλέπεις να είναι στα 1000 μέτρα και σε λίγα λεπτά είναι στα πόδια σου. Μην κάτσεις να την κοιτάζεις. Μην σκέφτεσαι το σπίτι σου ή το κτήμα σου. Ειδοποίησε τον κόσμο και φύγετε. Θα φύγεις προς την κατεύθυνση που έρχεται ο άνεμος – δηλαδή να έχεις τον άνεμο να σου κτυπά στο πρόσωπο.
2. Πυρκαγιά στα Πεύκα – να την πάρεις πολύ στα σοβαρά, να βγεις από την περιοχή αμέσως :
Το πεύκο είναι το πιο δύσκολο, είναι ξηρό με ρετσίνι, φλεγόμενα κουκουνάρια που σκάνε και με το έδαφος γεμάτο πευκοβελόνα. Ο πιο φυσικός εύφλεκτος συνδυασμός.
Αν συνδυάσεις και τις εκρήξεις από τα καύσιμα των καμένων αυτοκινήτων μιλάμε για τον πιο δύσκολο συνδυασμό. Πρέπει να βγεις από το δάσος.
Κινήσου προς χαμηλότερο υψόμετρο, καθώς οι ζεστές μάζες αέρος της πυρκαγιάς κινούνται προς τα πάνω.
3. Η φωτιά ακολουθεί τον καπνό:
Όταν βλέπεις την φωτιά στο απέναντι βουνό και ο καπνός έρχεται κατά εσένα είναι βασική αρχή οτι η φωτιά θα ακολουθήσει την ίδια πορεία. Αν έρχεται ο καπνός πάνω σου, τρέξε, φύγε.
Αν δεν καταλαβαίνεις προς τα που πάει ο καπνός: Κοίτα ψηλά στον ουρανό, όπου είναι πιο σωστή η κίνηση του.
4. Αν ο καπνός σε πλησιάζει ήδη: Βρέξε τον εαυτό σου /κάλυψε το στόμα σου.
Βασική αρχή – Δεν χάνεις την ψυχραιμία σου.
Βάζεις σε σένα και σε όποιον δικό σου βρίσκεται μαζί βρεγμένη πετσέτα η μπλούζα στο πρόσωπο και φεύγεις όσο η φωτιά είναι ακόμα μακριά.
5. Ακολουθείς πορεία προς στην Θάλασσα: Πας Κατηφορικά
Προχωρείς προς την θάλασσα εάν είναι κοντά. Οσο πιο χαμηλά τόσο πιο λίγη η βλάστηση και τόσο πιο ανθεκτικοί οι θάμνοι στην φωτιά. Πέσε στην θάλασσα αν χρειαστεί.
Εάν δεν υπάρχει θάλασσα κοντά, πάλι προχωρείς κατηφορικά, ποτέ δεν ανεβαίνεις ανήφορο ή βουνό. Μόνο να το κατεβαίνεις.
Η πυρκαγιά συνήθως ανηφορίζει.
Επίσης η φωτιά τρέχει πιο γρήγορα στο ανήφορο. Μόνο μια επιπλέον κλίση 10 μοιρών μπορεί να διπλασιάσει την ταχύτητα της φωτιάς.
6. Εαν βρίσκεσαι σε κατοικημένη περιοχή πας όπου υπάρχει τσιμέντο ή σώμα νερού:
Πυλωτές σπιτιών, πλακόστρωτες πλατείες, γήπεδα μπάσκετ, δρόμους κλπ. Ξάπλωσε στο τσιμεντένιο έδαφος. Η φωτιά θα περάσει από πάνω σου. (Ο δρόμος να είναι η τελευταία επιλογή).
Αλλιώς: βρες πισίνα, δεξαμενή, λίμνη, ποτάμι και ξάπλωσε μέσα .
7. Μπες σε αμπέλι για να σωθείς:
Αν μπείτε σε κτήματα που εχει αμπέλι έχετε πιθανότητες να σωθείτε. Πιάνει πιο δύσκολα φωτιά γιατί έχει υγρασία.
8. Εαν βρίσκεσαι μέσα σε αυτοκίνητο και η φωτιά πλησιάζει εγκατάληψε το:
Το θερμικό που δημιουργείται μπορεί να φτάσει μέχρι και τους 800 (οκτακόσιους) βαθμούς Κελσίου.
Όλα λιώνουν.
Το αυτοκίνητο θα λιώσει, δεν θα σε σώσει, και θα ανατιναχθεί. Βγες έξω, κλείσε την μηχανή, μην μπεις από κάτω, απομακρύσου. Άσε το να καεί.
9. Μην Προσπαθήσεις να παραβγείς στο τρέξιμο την φωτιά. Μην την αφήσεις να σε κυνηγήσει.
Ένα τείχος φωτιάς μπορεί να κινηθεί με ταχύτητα 33 χιλιόμετρα την ώρα ή πιο γρήγορα και να προσπεράσει εύκολα έναν δρομέα. Επιπλέον, τα φλεγόμενα κάρβουνα μπορεί να εκτοξευθούν σε απρόβλεπτες κατευθύνσεις, πολλά μέτρα μακριά αναφλέγοντας νέες εκρήξεις μπροστά σου καθώς εσύ προσπαθείς να ξεπεράσεις σε τρέξιμο την φωτιά. Μάταια προσπάθεια!
10. Όταν σε φτάσει η φωτιά – Σταμάτα να τρέχεις. Τρέξε να Μπεις Μέσα στα Καμένα:
Εάν δεν προλάβεις, και σε φτάσει η φωτιά…και σε πιάσει μέσα σε δασική έκταση ή χωράφι, με χαμηλή βλάστηση κάνεις το για πολλούς αδιανόητο:
Τρέχεις αντίθετα, δηλαδή μπαίνεις μέσα στα καμένα. Μπορεί να κάψεις τα πόδια σου αλλά μπορεί να σωθείς.
Τρέχοντας ψάχνεις πάλι τσιμέντο, δρόμο. Ποτέ δεν τρέχεις να σε κυνηγήσει η φωτιά. Είναι δεδομένο ότι θα σε φτάσει και θα σε κάψει.
11. Σε περίπτωση Αποκλεισμού – Εάν έχεις περικυκλωθεί: Σκάψε Λάκο.
Εαν έχεις τσάπα, ένα εργαλείο η ένα ξύλο…Σκάβεις στο χώμα ένα λάκο και μπαίνεις μέσα με το πρόσωπο προς το χώμα. Αν προλαβαίνεις, κάλυψε το σώμα σου με το χώμα που μόλις έσκαψες. Τα πόδια σου να είναι προς το μέρος της φωτιάς που έρχεται. Πάνω από το κεφάλι σου βάλε ένα ρούχο ή μια πατανία και από πάνω χώμα.
Υπάρχει οξυγόνο από το πορώδες του εδάφους. Κράτησε την μύτη και το στόμα κολλημένα στο χώμα.
Η φλόγα θα περάσει από πάνω και γύρω γύρω. Μόλις περάσει από πάνω σου, σήκω και ανέπνευσε.
Αν δεν μπορείς να σκάψεις, η καλύτερη επιλογή σου είναι να εντοπίσεις μια τάφρο ή βαθύ ρέμα ή λακκούβα ή τρύπα και να πέσεις μέσα.
12. Πάρε Αλουμινόχαρτο μαζί σου:
Εάν έχεις σπίτι αλουμινόχαρτο πάρε το μαζί σου, δεν πιάνει φωτιά. Είναι εύφλεκτο μόνο σε πολύ ψηλές θερμοκρασίες των 660 βαθμών Κελσίου! Τουλάχιστον κάπως θα προστατέψεις το κεφάλι σου. Τυλίξε το ! Επίσης το σκριν ηλιοπροστασίας αυτοκινήτου παρμπρίζ αλουμινίου για τον ήλιο, δημιουργεί και αυτό μια ασπίδα προστάσιας.
13. Τελευταία και πιο ριψοκίνδυνη μέθοδος… Το Αντιπύρ!
Πάντα σε χαμηλή βλάστηση.
Η φωτιά έρχεται… βάζεις φωτιά μπροστά σου στην χαμηλή βλάστηση μόνος σου, και με την φορά του αέρα… Δηλαδή προχωράς πίσω από τον καπνό της φωτιάς που έβαλες, όχι μπροστά του καπνού. Ετσι μένει ένα κενό που δημιουργείς για να μπορέσεις να περάσεις και να επιβιώσεις με την ερχόμενη φωτιά να πέφτει σε καμένο. Η φωτιά στο καμένο έδαφος σταματάει.
14. Εισπνοή καπνού: Επικίνδυνη για λιποθυμία επί του χώρου, αλλά και για αναπνευστικά μετά.
Τα πιο πολλά θύματα πυρκαγιών πρώτα έπεσαν λιπόθυμα από τον πυκνό καπνό και μετά σε αναίσθητη κατάσταση κάηκαν.
Όσοι ανέπνευσαν καπνό στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν, πρέπει άμεσα να επικοινωνήσουν με τον ιατρό τους. Να τους χορηγηθεί οξυγόνο, εισπνεόμενα, αντιβίωση, υγρά.
15: Άλλες μικρές οδηγίες:
-Βγάλε ότιδηποτε μεταλλικό από πάνω σου επειδή θα αρχίσει να καίει και θα πάθεις έγκαυμα.
– Δέσε τα μαλλιά σου.
-Χρησιμοποίησε πατανίες για σβήσιμο της φωτιάς από πάνω σου.
-Μην προσπαθήσεις να σώσεις υλικά αγαθά, σπίτια, αυτοκίνητα κλπ
-Άσε τα ζώα ελεύθερα πριν φύγεις.
-Κλείσε το γκάζι πριν φύγεις από το σπίτι.
-Μόνο αν έχεις χρόνο και αν η φωτιά είναι πολύ μακριά: Ράντισε τη στέγη του σπιτιού και τις κορφές των κοντινών σου δέντρων, όπως και τους κάδους σκυβάλων, και όποια ξηρά χόρτα τριγύρω, με το λάστιχο.
– Στο αυτοκίνητο πάντα να έχεις μια μάλλινη πατανία, σακάκι, αλουμινόχαρτο, νερό.
-Εάν αποφασίσεις να βοηθήσεις στην κατάσβεση: Πάρε μαζί σου μάσκα N95, ή φόρεσε διπλές χειρουργικές μάσκες (τώρα που έχουμε πολλές λόγω της πανδημίας με τον Κορωνοϊό).
-Μην παίξεις τον ήρωα !
