Σε περίπτωση που τις τελευταίες ημέρες διαβάζετε παντού για την περιβόητη μπανάνα που ήταν κολλημένη στον τοίχο και πουλήθηκε για 120 χιλιάδες ευρώ, αξίζει να θυμηθούμε την περίπτωση ενός άλλου art work το οποίο είχαν εκθέσει στην Place Vendome στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 2014 και ήταν ακριβές αντίγραφο ενός sex toy, για να είμαστε ακριβείς μιας πρωκτικής σφήνας. Το έργο είχε ύψος 24 μέτρα και ήταν μια δημιουργία του artist Paul McCarthy.
Aρχικά να εξηγήσουμε τι είναι η πρωκτική σφήνα: πρόκειται για ένα ερωτικό παιχνίδι που διεγείρει σεξουαλικά το άτομο που τη φοράει, βοηθάει στην ελαστικότητα του πρωκτικού σωλήνα, ενώ μπορεί να είναι ταυτόχρονα και διακοσμητική καθώς το μέρος της σφήνας που φαίνεται εξωτερικά του σώματος μπορεί να μοιάζει με κόσμημα και αρκετές φορές είναι φτιαγμένο και από ακριβά υλικά. Ένα παράδειγμα μιας μονόχρωμης πρωκτικής σφήνας είναι αυτή που βρήκαμε στο διαδίκτυο είναι η ακόλουθη:
Η πρωκτική σφήνα που τοποθετήθηκε στην Place Vendome είχε πράσινο χρώμα διότι το όραμα του καλλιτέχνη ήταν να αντικαταστήσει το χριστουγεννιάτικο δέντρο, αυτός είναι ο λόγος άλλωστε που την ονόμασε και “tree”. Το έργο ήταν μέρος της έκθεσης Fiac μιας ετήσιας έκθεσης τέχνης η οποία γίνεται στο Παρίσι και περισσότερο τάχθηκαν εναντίον του τα ακροδεξιά γαλλικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Aπό την πρώτη στιγμή που τοποθετήθηκε στη συγκεκριμένη πλατεία, το έργο του McCarthy αποτέλεσε πρώτη είδηση στα νέα και βάνδαλοι προσπάθησαν να το καταστρέψουν με αρκετούς τρόπους: κάποιοι το ξεφούσκωσαν αφού ήταν ουσιαστικά ένα γιγαντιαίο μπαλόνι γεμάτο με αέρα. Κάποιος άλλος, χαστούκισε τον καλλιτέχνη και το έβαλε στα πόδια!
Βέβαια όλα αυτά ήταν πολύ γνωστά στον καλλιτέχνη, ο οποίος έχει παράδοση στο να κάνει τέχνη που προκαλει σκάνδαλα. Ο McCarthy ήταν τότε 69 ετών και είχε έδρα του το Los Angeles. Σε ολόκληρη τη σταδιοδρομία του έσπαγε ταμπού αγγίζοντας με τα έργα του σκοτεινά υπόγεια της ανθρώπινης ψυχής. Σε κάποια βίντεο από τα 70s τον είδαμε να μη φοβάται καθόλου να πασαλειφθεί με κέτσαπ, μαγιονέζα ή και περιττώματα. Είναι εν πάσει περιπτώσει ένας από τους καλλιτέχνες οι οποίοι πειραματίστηκαν με τα ανθρώπινα υγρά, όπως είχε κάνει και ο Andy Warhol όταν ο ίδιος και οι βοηθοί του έφτιαξαν μια σειρά από πίνακες ουρώντας πάνω σε φύλα χαλκού. Αλλά και το 1961 ο καλλιτέχνης Piero Manzoni έφτιαξε 90 κουτιά που πάνω τους είχαν την ταμπέλα Merda d’Artista που σημαίνει “τα κόπρανα του καλλιτέχνη” και μέσα όπως ισχυρίστηκε ο ίδιος περιείχαν ακριβώς αυτό. Το θέμα ποια είναι τα κίνητρα των καλλιτεχνών για να φτάσουν σε αυτές τις ακρότητες: o Warhol προφανώς ήθελε με την ούρηση πάνω σε πίνακες να σατυρίσει την υπερεκτιμημένη τέχνη. Ο Manzoni που αφόδευσε μέσα στα κονσερβοκούτια του ήθελε να σατυρίσει επίσης την αγορά της τέχνης παγκοσμίως, όσον αφορά στον McCarthy τα κίνητρά του ήταν πάντοτε μπερδεμένα: πολύ απλά για αυτόν δεν υπάρχει τίποτα το απαγορευμένο, δεν υφίσταται στο μυαλό του αυτή η έννοια.
Αυτό ακριβώς προσπάθησε να κάνει και με το δέντρο του. Συνήθως τα έργα του εκτίθενται μέσα σε galleries και είναι προστατευμένα υπό την έννοια ότι κάποιος που θα πάει εκεί είναι προετοιμασμένος γι αυτό που θα δει. Όταν όμως τα έργα του εκτίθενται σε κάποιον δημόσιο χώρο, οι άντιδράσεις είναι πολύ συχνά ανεξέλεγκτες καθώς δεν είναι όλοι έτοιμοι γι αυτό που θα αντικρύσουν. Οπωσδήποτε είναι προκλητικά, αυτό όμως δεν νομιμοποιεί τον βανδαλισμό τους. Σε κάθε περίπτωση την καλύτερη απάντηση για το γιγαντιαίο sex toy που υψώθηκε στην πλατεία την είχε δώσει ο τότε Δήμαρχος του Παρισιού, ο οποίος είχε πει: “H τέχνη έχει θέση σε όλους τους δρόμους της πόλης και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να την διώξει”.
