Αγάπη για διαφορετικές κουλτούρες και χώρες, γλωσσομάθεια, έφεση στα γράμματα και την Ιστορία, αλλά και κοφτερό επιχειρηματικό μυαλό, ευελιξία, πίστη στη διαφορετικότητα και την προάσπιση της ελευθερίας, αγάπη για την οικογένεια σε κάθε της μορφή, αγάπη για την πατρίδα: αυτά είναι μερικά μόνο από τα δομικά υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένες οι λαμπερές και δυναμικές πρέσβεις που βρίσκονται στην Αθήνα εκπροσωπώντας τις χώρες τους. Συναντήσαμε την Α.Ε. την πρέσβυ της Ιταλίας στην Ελλάδα Patrizia Falcinelli στην κατοικία της στην πρεσβεία και μιλήσαμε μαζί της για τα γυναικεία δικαιώματα όπως διαμορφώνονται στον παγκόσμια χάρτη, τις χαρές και τις προκλήσεις που συνεπάγεται το επάγγελμά της, την αγάπη της για την ελληνική κουλτούρα, αλλά και το πάθος της για την προώθηση της υποψηφιότητας της Ρώμης για την EXPO 2030.
Πώς διαμόρφωσε το χαρακτήρα σας η καταγωγή σας, ο τόπος που γεννηθήκατε;
Στην πραγματικότητα, γεννήθηκα στη Σικελία από Σικελή μητέρα και πατέρα από την Ούμπρια, που βρισκόταν εκεί για επαγγελματικούς λόγους. Έζησα στη Σικελία σχεδόν μέχρι εννέα ετών και κατόπιν μετακομίσαμε στην καταπράσινη καρδιά της Ιταλίας, στην Ούμπρια. Ως εκ τούτου μπορώ να πω ότι οι ρίζες μου βρίσκονται και στις δύο περιοχές όπου πάντοτε επιστρέφω με μεγάλη χαρά. Το να γυρίζω στα μέρη όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα μου προσφέρει ανέκαθεν τόση χαρά αλλά και την αίσθηση πως βρίσκομαι σπίτι μου, πιθανότατα ακριβώς λόγω του τρόπου ζωής που έχω επιλέξει, να μετακινούμαι δηλαδή τακτικά, ανά τέσσερα χρόνια, χωρίς να έχω δηλαδή τη δυνατότητα να δημιουργήσω πραγματικές ρίζες.
Οφείλω να ομολογήσω ότι αναγνωρίζω πολύ τον εαυτό μου και στις δύο περιοχές μου, τόσο στα χαρακτηριστικά των Σικελών όσο και των Ούμβρων. Από τη Σικελία νομίζω πως πήρα τη γενναιοδωρία, τη σπουδαία φιλοξενία, την ευρηματικότητα (δηλαδή την ικανότητα να βρίσκω λύση σε κάθε δύσκολη κατάσταση) και το πνεύμα της προσαρμογής. Από την Ούμπρια ίσως να πήρα τον στοχαστικό μου χαρακτήρα, τον αφιερωμένο περισσότερο στη σιωπή παρά στη φλυαρία, χαρακτηριστικό που συχνά συνδέεται λανθασμένα με το κλείσιμο απέναντι στους άλλους. Άλλα χαρακτηριστικά των Ούμβρων, με τα οποία ταυτίζομαι πολύ, είναι η αποφασιστικότητα και η επιμονή.
Γιατί γίνατε διπλωμάτης;
Η διπλωματική καριέρα υπήρξε όντως μια πραγματική επιλογή ζωής. Από μικρό κορίτσι στράφηκα πολύ προς τις ξένες γλώσσες και το εξωτερικό, προς τον κόσμο γενικότερα, και όλες μου οι σπουδές βασίζονται σε αυτήν την επιθυμία μου.
Μετέπειτα, σε ηλικία 18 ετών, αμέσως μετά το απολυτήριο του Λυκείου, ένα υπέροχο ταξίδι στο Άμπου Ντάμπι, κατά το οποίο είχα έρθει σε επαφή με την Ιταλική Πρεσβεία, μου έδωσε το έναυσμα να γίνω διπλωμάτης και από εκείνην την στιγμή οργάνωσα τις πανεπιστημιακές μου σπουδές με στόχο τον αντίστοιχο διαγωνισμό.
Τριάντα χρόνια μετά την ένταξη στην διπλωματική σταδιοδρομία και έπειτα από μια δεκαριά μετακομίσεις στο ενεργητικό μου, μπορώ να πω ότι αυτό που ακόμη με τροφοδοτεί με τόσο ενθουσιασμό (και που ίσως προκαλεί μεγάλο άγχος σε πολλούς άλλους) είναι η προοπτική της αλλαγής. Μια αλλαγή ριζική, των συνηθειών ζωής, των φιλιών, αλλά και του είδους της εργασίας.
Τι σας εξέπληξε περισσότερο στην Αθήνα όταν αναλάβατε τα καθήκοντά σας στην ελληνική πρωτεύουσα;
Η άφιξή μου στην Αθήνα έγινε υπό ιδιαίτερες συνθήκες, όταν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, λάμβαναν ακόμη μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας. Αυτό με εμπόδισε, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, να ανακαλύψω όπως θα ήθελα την Αθήνα και την Ελλάδα. Παρόλα αυτά, σύντομα συνειδητοποίησα ότι βρισκόμουν σε μια συναρπαστική ποικιλόμορφη και πολύ διαφορετική πραγματικότητα σε σχέση με την εικόνα της Ελλάδας και την Αθήνας που είχα προσωπικά όπως άλλωστε και πολλοί Ιταλοί: πέρα από την εξαιρετική αρχαιολογική και φυσική κληρονομιά, σύντομα ανακάλυψα ένα πολύ ζωηρό περιβάλλον. Αν και η Αθήνα που γνωρίζουμε σήμερα είναι ουσιαστικά μια σύγχρονη πόλη, η «ιστορική» και σύγχρονη κληρονομιά της βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας. Με την σκέψη μου στο Παλέρμο, τη γενέτειρά μου, στην Αθήνα εκτίμησα ιδιαίτερα την ενέργεια μιας πόλης που, σήμερα όπως και χθες, είναι ένα σταυροδρόμι ροών και πολιτισμών: η θέση της (στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με το Παλέρμο!) την καθιστά ουσιαστικό κόμβο, όχι μόνο για τη Μεσόγειο με την ευρεία έννοια, αλλά και για τα Βαλκάνια, για την κατανόηση και την σύνδεση της βόρειας και την νότιας ακτής, της Δύσης με την Ανατολή.
Δεν ξέρω πόσοι Ιταλοί γνωρίζουν ότι η Αθήνα είναι μια πόλη πέντε εκατομμυρίων κατοίκων, σχεδόν η μισή Ελλάδα! Είναι πάντα εκπληκτικό να πηγαίνεις στην κορυφή του λόφου του Λυκαβηττού και να θαυμάζεις την απεραντοσύνη μιας πόλης που φαίνεται ατελείωτη… και που παρόλα αυτά καταφέρνει να μου δίνει την εντύπωση μιας «οικείας» διάστασης ταυτόχρονα , όπου μπορεί κανείς να εντοπίζει εκείνες τις δυναμικές της γειτονιάς που απαρτίζονται από τις στενές διαπροσωπικές σχέσεις: ένα σημαντικό στοιχείο που αποτελεί και ενισχύει τα θεμέλια και τη σταθερότητα του κοινωνικού ιστού κάθε κοινότητας. Ελπίζω να συνεχίσω να ανακαλύπτω την Αθήνα ολοένα και περισσότερο στον χρόνο που μου απομένει στην Ελλάδα… Ίσως αντλώντας έμπνευση από τα, πάντοτε διαφορετικά, ταξίδια με αυτοκίνητο του Αστυνόμου Χαρίτου, του Πέτρου Μάρκαρη, ο οποίος είναι επίσης πολύ δημοφιλής στην Ιταλία.
Ποιες είναι οι αγαπημένες σας ελληνικές λέξεις;
Είναι μια ερώτηση που με προβληματίζει λιγάκι, γιατί τα ελληνικά, ειδικά τα αρχαία ελληνικά, είχαν πολύ βαθιά επιρροή στη γλώσσα μας και πριν από αυτό στον τρόπο σκέψης μας, στην αντίληψη του κόσμου και κατά συνέπεια, στην ανάπτυξη του πολιτισμού μας. Είναι λοιπόν αμέτρητες οι λέξεις που θα μπορούσα να παραθέσω για να σας απαντήσω. Επέλεξα δύο: η πρώτη είναι η «φιλοξενία», μια όμορφη λέξη που δεν βρίσκει ακριβές αντίστοιχο στα ιταλικά, αλλά είναι πολύ παρούσα στην ιταλική κουλτούρα και κοινωνικότητα, ειδικά στη Σικελία. Πρόκειται, όπως γνωρίζετε, για το ιερό καθήκον της φιλοξενίας που διαπότιζε τον αρχαίο ελληνικό κόσμο.
Αλλά θα ήταν περιοριστικό να αναφερθούμε μόνο στο παρελθόν. Από την άφιξή μου, η υποδοχή που μου επιφύλαξαν κατά τη διάρκεια των αποστολών μου σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, έχει ξεπεράσει κατά πολύ αυτήν που συνήθως επιφυλάσσεται σε έναν Πρέσβυ στο πλαίσιο των θεσμικών υποχρεώσεων, γεγονός που με κάνει να νιώθω σαν στο σπίτι μου. Κάθε Ιταλός που έχει έρθει στην Ελλάδα γνωρίζει καλά αυτό το συναίσθημα, που ξεπερνά τη φιλοξενία και αγγίζει την φιλία και την φροντίδα των άλλων. Και παρόλο που αφενός αυτό μπορεί να αποδοθεί στη φυσική αμοιβαία συμπάθεια μεταξύ των λαών μας, από την άλλη θα ήθελα να πω ότι η «φιλοξενία» είναι εγγενής στην Ελλάδα και στους Έλληνες.
Η άλλη λέξη που επέλεξα είναι η «ρητορική» (με την έννοια της «ρητορικής τέχνης»). Μια λέξη που κάποιες φορές σήμερα μπορεί να έχει αρνητική σημασία, αλλά αρχικά – σε έναν κόσμο αρχαίο που χαρακτηρίζονταν από βίαιες συγκρούσεις – σηματοδοτούσε την πολύτιμη και θαυμαστή αξία που αποδίδεται στην ικανότητα της πειθούς μέσω των λέξεων.
Θυμάμαι τον ορισμό του «Έλληνα ήρωα» που είχε δώσει η σπουδαία Ιταλίδα ερευνήτρια της αρχαιότητας, Εύα Κανταρέλα. Ο Έλληνας ήρωας «είναι αυτός που την αξία του καθορίζει το θάρρος και η δύναμη, αλλά και η δύναμη του λόγου, που γνωρίζει πως να επιβληθεί στις συνελεύσεις (…) Η πρώτη ομηρική συνέλευση γίνεται στην Ιθάκη με τους Μνηστήρες. Οι Αχαιοί πολεμιστές αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον με λόγια στις πανελλαδικές συνελεύσεις. Πρόκειται για μια άνθηση λεκτικής αντιπαράθεσης πριν ακόμη από την σωματική». Σε μια ιστορική στιγμή που χαρακτηρίζεται από μεγάλες εντάσεις, βρίσκω μεγάλη παρηγοριά -και ελπίζω να αποτελέσουν και έμπνευση – σε αυτά τα λόγια που μας θυμίζουν την υπεροχή του λόγου έναντι της σύγκρουσης.
Όταν μαθαίνουν την ιδιότητά σας, σας ρωτούν για την προσωπική σας ζωή; Είναι τα πράγματα πιο δύσκολα για τις γυναίκες στη διπλωματία;
Είναι σίγουρα αλήθεια ότι η δουλειά του διπλωμάτη είναι περίπλοκη από προσωπικής άποψης, εξαιτίας των ταξιδιών που ανά τακτά διαστήματα καλείται να κάνει μεταξύ των διαφόρων γραφείων του εξωτερικού και της Ιταλίας, και μπορούν να καταστήσουν δυσχερή τη διατήρηση της ισορροπίας ανάμεσα στις εργασιακές και τις οικογενειακές υποχρεώσεις: από τους αγαπημένους μας, εκείνους που επιλέγουν να μοιράζονται αυτό το ταξίδι μαζί μας απαιτείται σημαντική ευελιξία και ανοιχτό μυαλό. Αυτό που δύσκολα αποδέχομαι είναι ότι αυτή η ερώτηση εξακολουθεί να τίθεται πιο συχνά στις γυναίκες, σαν να περιμένει κανείς από τις γυναίκες να πρέπει να κάνουν ένα βήμα πίσω. Με παρηγορεί να παρατηρώ πώς οι νέες γενιές δεν καταφεύγουν πλέον σε μεγάλο βαθμό σε αυτά τα νοητικά σχήματα, αλλά έχουν μια πιο υγιή και σύγχρονη αντίληψη των διαπροσωπικών σχέσεων και του γεγονότος ότι ο καθένας πρέπει, ανεξαρτήτως φύλλου, να παίζει τον ρόλο του. Επιπλέον, η ζωή ενός διπλωμάτη και των αγαπημένων του προσώπων δεν είναι απαραίτητο να ιδωθεί μέσα από το πρίσμα των προσωπικών «θυσιών»: η οικογένειά μου και εγώ έχουμε βγει από τις εμπειρίες μας στο εξωτερικό πιο δυνατοί, γεμάτοι από εξαιρετικές γνώσεις και φιλίες, από εμπειρίες ζωής που μας ωθούν να είμαστε πάντα έτοιμοι να ξεκινήσουμε την επόμενη περιπέτεια.
Εκμεταλλεύομαι αυτήν την ευκαιρία για να απευθυνθώ στις αναγνώστριές σας: το να είσαι διπλωμάτης είναι ένα όμορφο επάγγελμα και κατάλληλο για όσους έχουν περιέργεια για όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Γενικά, είτε ο στόχος σας είναι η διπλωματία είτε οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική πρόκληση που σας ελκύει αλλά σας τρομάζει επειδή κάποιος σας είπε ότι είναι «πιο δύσκολο για μια γυναίκα», μην αποθαρρύνεστε. Όπως έχω πει σε πολλές νέες φοιτήτριες, μη φοβάστε να θέσετε σε δοκιμασία τον εαυτό σας και να είστε κύριοι της μοίρας σας.
Πώς οι γυναίκες πρέσβεις αλλάζουν τους ρόλους των φύλων στη διπλωματία;
Η έννοια των «μοντέλων φύλου/των ρόλων των φύλων στη διπλωματία» είναι πολύ ρευστή και συνεχώς εξελισσόμενη. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, ότι οι πρώτες γυναίκες που μπήκαν στην ιταλική διπλωματία το 1967 θεωρήθηκαν ιδιόρρυθμες γυναίκες, χωρίς ιδιωτική ζωή και χωρίς συναισθηματικούς δεσμούς, αφοσιωμένες μόνο στη εργασία. Σήμερα προφανώς η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική. Η διπλωματία είναι ο καθρέφτης μιας χώρας: ακριβώς όπως θα ήταν αδύνατο να στερηθούμε την εξαιρετική συνεισφορά των γυναικών στις κοινωνίες μας, σήμερα θα ήταν αδιανόητο να σκεφτούμε τη διπλωματία χωρίς γυναίκες.
Για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, είναι προφανές ότι στις μέρες μας είναι πολυάριθμες οι προκλήσεις που οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε: τόσο για την προσέλκυση ενός ολοένα αυξανόμενου αριθμού νέων γυναικών συναδέλφων, όσο και για να εξασφαλίσουμε στις γυναίκες μια ικανοποιητική διαδρομή επαγγελματικής ανάπτυξης στην ιταλική διπλωματία. Υπό αυτή την έννοια, είναι αναμφίβολα αξιόλογο το έργο που επιτελεί ο Σύλλογος DID, των Ιταλίδων Διπλωματών και Στελεχών, ο οποίος συμβάλλει σημαντικά στη εξασφάλιση όρων ισότητας και ίσων ευκαιριών εντός του Υπουργείου Εξωτερικών και σε κάθε τομέα των δραστηριοτήτων του. Και αυτό, με την πεποίθηση ότι η ισότητα των φύλων δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά – επιτρέποντας την εδραίωση μιας πιο αντιπροσωπευτικής, διαρθρωμένης και ευέλικτης διπλωματίας – είναι επίσης λειτουργική για την ανάπτυξη της χώρας.
Μεταξύ των δραστηριοτήτων του συλλόγου συγκαταλέγεται και η αδιάκοπη ευαισθητοποίηση για την υιοθέτηση ενεργών πολιτικών που να συμφιλιώνουν την προσωπική με την επαγγελματική ζωή και γενικότερα κατάλληλων μοντέλων οργάνωσης και διαχείρισης της εργασίας από την Κεντρική Διοίκηση και από τα Γραφεία του εξωτερικού. Μια διαδικασία ως προς την οποία το ιταλικό Υπουργείο Εξωτερικών κάνει με μεγάλα βήματα με σκοπό να διασφαλίσει την οργανωτική ευημερία των υπαλλήλων του, των διπλωματών, εξασφαλίζοντας περισσότερη ισότητα στην εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους καθώς και πραγματικά αξιοκρατικά κριτήρια στις αξιολογήσεις.
Ποια στερεότυπα θα θέλατε καταρρίψετε στην Ιταλία και στην Ελλάδα;
Θα ήθελα να μπορούσαν να ξεπεραστούν τόσο ορισμένα στερεότυπα διαδεδομένα στις χώρες μας όσο και κάποια που σχετίζονται με τις χώρες μας. Αναφορικά με τα πρώτα, πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να αναφερθούμε στο ρόλο των γυναικών στις κοινωνίες μας. Παρόλο που, όπως σας είπα προηγουμένως, είναι ευτυχώς όλο και πιο συνηθισμένο οι νέες γενιές να έχουν για τον κόσμο ένα όραμα εμπνευσμένο από την πραγματική ισότητα των φύλων, δεν γίνεται να μην παραδεχτούμε πώς τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα εξακολουθεί να υπάρχει μια νοοτροπία που συνδέει τον ρόλο των γυναικών με μια παράδοση πάγια προσδεδεμένη στη φροντίδα της οικογένειας. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς τους γυναικείους ρόλους στην τηλεόραση και τη διαφήμιση: η φαινομενικά καθησυχαστική εικόνα του γυναικείου στερεότυπου καταλήγει να έχει μια «κανονιστική» δύναμη, και γίνεται έτσι η βάση που δικαιολογεί την καταδικαστική στάση απέναντι σε κάθε αποκλίνουσα συμπεριφορά που απομακρύνεται από την εικόνα που προωθεί το στερεότυπο. Πρόκειται για καταστάσεις που έχουν επιπτώσεις ακόμη και στην αγορά εργασίας, αλλά ευτυχώς ολοένα και μεγαλύτερη μερίδα ανδρών τις καταδικάζουν. Για να φέρω ένα παράδειγμα: Ο μεγάλος Έλληνας πρωταθλητής Αντετοκούνμπο, πριν από λίγο καιρό φόρεσε ένα μπλουζάκι με ένα ιδιαίτερα θετικό μήνυμα: “Man of quality don’t fear equality!”. «Ο άνθρωπος με ποιότητα, δεν φοβάται την ισότητα!».
Όσον αφορά τα στερεότυπα για τις χώρες μας, θα περιοριστώ σε δύο σύντομα παραδείγματα: το πρώτο είναι αυτό που περιγράφει με όρους «χαλαρότητας» τις χώρες της νότιας ακτής της Μεσογείου, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα. Η προσωπική μου εμπειρία αλλά και κάποια στοιχεία που δημοσιεύει η Eurostat δείχνουν το αντίθετο.
Το δεύτερο παράδειγμα είναι αφιερωμένο στην Ιταλία: είμαστε βέβαια περήφανοι που είμαστε γνωστοί ως η κατεξοχήν χώρα καλού φαγητού, της μόδας και της τέχνης… αλλά η Ιταλία είναι πολύ περισσότερα από αυτά! Πόσοι γνωρίζουν άραγε ότι η Ιταλία είναι μια από τις χώρες που διακρίνονται παγκοσμίως στο τομέα του αυτοματισμού και ότι η πρώτη ιταλική εξαγωγική βιομηχανία είναι η βιομηχανία των μηχανημάτων και μάλιστα είμαστε ότι ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο σε αυτό τον τομέα; Ή ότι η αεροδιαστημική μας βιομηχανία είναι από τις καλύτερες στον κόσμο και ότι οι ιταλικές εταιρείες στον τομέα της κυβερνoασφάλειας έχουν σημειώσει ρυθμό ανάπτυξης 300%; Ή ότι η Ιταλία είναι πρωταθλήτρια της βιωσιμότητας, παράγοντας περισσότερο από το ένα τρίτο της ηλεκτρικής της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και έχει ήδη ξεπεράσει τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ανακύκλωση του 65% των αστικών απορριμμάτων μέχρι το 2025; Αυτές οι πληροφορίες και πολλές άλλες βρίσκονται στο επίκεντρο της εκστρατείας προώθησης του «Made in Italy» και όλων των ιταλικών προϊόντων με τίτλο “beIT”: Italy is simply extraordinary!”!”, την οποία σας προτρέπω να ανακαλύψετε.
Πώς μπορούν οι γυναίκες σε θέσεις ισχύος να ευαισθητοποιήσουν τις γυναίκες για ζητήματα γυναικείας ενδυνάμωσης;
Είναι αδύνατο να μην τονίσουμε τον αντίκτυπο που έχει, ειδικά στη νεότερη γενιά, η έκθεση σε θετικά γυναικεία πρότυπα. Αυτά τα πρότυπα έχουν τρία θεμελιώδη πλεονεκτήματα για τις γυναίκες: αντιπροσωπεύουν και διευρύνουν, με τρόπο απτό, το “πεδίο του δυνατού”, εμπνέουν τις γυναίκες να είναι πιο φιλόδοξες και μπορούν να παρέχουν ένα παράδειγμα της νοοτροπίας και της συμπεριφοράς που πρέπει να υιοθετηθεί για να αναπτυχθούν και να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα και οι φιλοδοξίες τους. Οι γυναίκες σε ηγετικές θέσεις έχουν επομένως τη δυνατότητα (για να μην πω κυριολεκτικά το καθήκον!) να διαδίδουν ασταμάτητα αυτά τα μηνύματα, να προωθήσουν – χάρη στις θέσεις που κατάφεραν να κατακτήσουν – μια αλλαγή στους κανόνες και στις συμπεριφορές που εμποδίζουν την γυναικεία ενδυνάμωση και τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, να μπορούν να προωθήσουν δίκτυα ανάπτυξης και αλληλεγγύης που ανταποκρίνονται στα αιτήματα άλλων γυναικών, να καταπραΰνουν τους φόβους τους, να τις βοηθήσουν με συγκεκριμένο τρόπο όπου υπάρχει ανάγκη. Συνοψίζοντας: πέρα από το να μιλάμε και να διαδίδουμε το μήνυμα, είναι απαραίτητη και η δράση.
Τι κάνει η Ιταλία για να προωθήσει την ισότητα των φύλλων σε διεθνές επίπεδο;
Η προστασία και η προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών, η ισότητα των φύλων και η ενδυνάμωση των γυναικών, καθώς και η καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων και βίας κατά των γυναικών και κοριτσιών, αποτελούν προτεραιότητα της διεθνούς δράσης της Ιταλίας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τόσο σε πολυμερές και σε περιφερειακό επίπεδο, όσο και στις διμερείς σχέσεις με τρίτες χώρες και στο πλαίσιο των ιταλικών προγραμμάτων αναπτυξιακής συνεργασίας. Υπάρχουν αναρίθμητα παραδείγματα που θα μπορούσα να παραθέσω: σκέφτομαι την προτεραιότητα που δώσαμε σε αυτό το θέμα κατά την πρόσφατη θητεία μας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Σε διεθνείς εκστρατείες για την εξάλειψη των επιβλαβών πρακτικών εναντίον των γυναικών και των κοριτσιών. Στην πρώτη Διάσκεψη των G20 για την Ενδυνάμωση των Γυναικών, η οποία έδωσε μια συντονισμένη απάντηση στην παγκόσμια πρόκληση της προώθησης του ρόλου των γυναικών στην κοινωνία και της γυναικείας ενδυνάμωσης, λαμβανομένων υπόψιν των επιπτώσεων της πανδημίας σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο . Η ισότητα των φύλων είναι επίσης ένας από τους θεμελιώδεις στόχους της ιταλικής αναπτυξιακής συνεργασίας, με πρωτοβουλίες που κινούνται από την υγεία της γυναίκας, της μητέρας και του παιδιού, της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής της υγείας, έως και τα σχέδια για την ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Η στήριξή μας αποδεικνύεται έμπρακτα μέσα από πάγια χρηματοδότηση: το 2021 o Οργανισμός Ιταλικής Συνεργασίας διέθεσε 395 εκατομμύρια ευρώ – περισσότερο από το 50% των συνολικών πιστώσεων που εγκρίθηκαν εκείνο το έτος – για έργα που είχαν ως στόχο την προώθηση της ισότητας των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών/κοριτσιών.
Με αφορμή την Orange Day, την καμπάνια του ΟΗΕ για την ευαισθητοποίηση του κόσμου και την ανάδειξη θεμάτων που σχετίζονται με την πρόληψη και τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, διοργανώσατε σχετικά πρόσφατα μια εκδήλωση στην οποία προσκαλέσατε όλες τις πρέσβεις στην Ελλάδα και είχατε ως επίτιμη προσκεκλημένη την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ποιες απόψεις ανταλλάχθηκαν εκείνη τη μέρα;
Είμαι ευγνώμων στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κυρία Σακελλαροπούλου που αποδέχτηκε την πρόσκλησή μας να συμμετάσχει σε αυτή την πρωτοβουλία. Ήταν μια απτή χειρονομία που αποδεικνύει την ευαισθησία της, όπως και εκείνη των συναδέλφων μου γυναικών Πρέσβεων στην Ελλάδα, σε αυτά τα θέματα.
Πιστεύω πως ήταν μια πολύ χρήσιμη ευκαιρία για μια άτυπη ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το θέμα αυτό αλλά και για να επικεντρωθούμε στον τρόπο αντιμετώπισής του σε διάφορες χώρες.
Εστιάσαμε ιδιαίτερα στις καλές πρακτικές που τηρούνται σε καθέναν από τους τέσσερις πυλώνες της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (γνωστής και ως «Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης»: πρόληψη, προστασία, ποινική δίωξη και συντονισμένες πολιτικές).
Στο πλαίσιο αυτό, συζητήθηκαν και τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την αντιμετώπιση του φαινομένου, όπως η υποστήριξη και η προώθηση ενός δικτύου υπηρεσιών φροντίδας για τα θύματα βίας, η λήψη μέτρων πρόληψης και η βελτίωση της προστασίας των θυμάτων.
Μπορούν οι γυναίκες πρέσβεις να κάνουν τη διαφορά σε χώρες όπου οι γυναίκες έχουν περιορισμένα δικαιώματα;
Δεν νομίζω ότι η αλλαγή μπορεί να προέλθει από μεμονωμένα άτομα: Οι Πρέσβεις δεν αποτελούν εξαίρεση. Πιστεύω περισσότερο στη δύναμη της συλλογικής δράσης: μόνο μέσω μιας δράσης με αυτή την έννοια – που προωθείται από ανθρώπους, συλλόγους και δίκτυα αλλά και από τη διεθνή κοινότητα – όπως προσπάθησα να σας εξηγήσω με αναφορά στο παράδειγμα της Ιταλίας – μπορούμε να επιτύχουμε σημαντικές και διαρκείς αλλαγές που να έχουν συγκεκριμένο αντίκτυπο στις κοινωνίες και τους κανόνες που τις διέπουν και, κατά συνέπεια, και στη ζωή των γυναικών και των κοριτσιών που, δυστυχώς, ακόμα και σήμερα, συνεχίζουν να βλέπουν να μην αναγνωρίζονται τα δικαιώματά τους σε πολλές χώρες του κόσμου .
Πόσο εύκολο είναι να μάθουμε να συνυπάρχουμε σε έναν ολοένα πιο αβέβαιο,ανηλεή και σύνθετο κόσμο;
Αντιλαμβάνομαι πόσο περίπλοκη ή ανησυχητική μπορεί να φαίνεται η τρέχουσα διεθνής συγκυρία. Οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η διεθνής κοινότητα είναι αμέτρητες. Η Ιταλία πιστεύει σταθερά στην πολυμέρεια, δηλαδή στη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες, οι οποίοι πρέπει να αποτελούν πυξίδα των διεθνών σχέσεων, διότι είναι το μόνο ικανό εργαλείο που έχουμε για να ανταποκριθούμε στις συγκρούσεις, τις ανθρωπιστικές κρίσεις και τις πιο επείγουσες παγκόσμιες προκλήσεις.
Αυτή είναι η πεποίθηση που διαπνέει την υποψηφιότητα της Ρώμης να φιλοξενήσει την Παγκόσμια Έκθεση του 2030. Μια υποψηφιότητα που, όπως αποκαλύπτει ο τίτλος της – “Άνθρωποι και περιοχές: αστική αναγέννηση, ένταξη και καινοτομία” – αναδεικνύει τη βούληση της Ιταλίας να οικοδομήσει μια ΕXPO “κοινωνική”, χωρίς αποκλεισμούς, πραγματικά καθολική, ικανή να προσφέρει ένα καινοτόμο όραμα και να συλλάβει τη βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών, μέσα από μια πορεία φτιαγμένη από συνεργασίες και ανταλλαγή πολιτισμών, παραδόσεων, ιδεών, δεξιοτήτων, εργαλείων και πόρων.
Η Ρώμη, η μητρόπολη με τους περισσότερους χώρους πρασίνου στην Ευρώπη και ο μεγαλύτερος αγροτικός δήμος στην Ευρώπη, σκοπεύει να παρουσιαστεί ως πόλος για να συνεισφέρει – το 2030 που θα συμπέσει με την εκπλήρωση της Αναπτυξιακής Ατζέντας των Ηνωμένων Εθνών – στον προβληματισμό σχετικά με τις προκλήσεις που αφορούν ολόκληρο τον πλανήτη και όλους τους κατοίκους του, την ασφάλεια και την ευημερία τους. Ανάμεσα σε αυτές τις προκλήσεις αναφέρω για παράδειγμα την, γνώριμη τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα, απειλή των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής για τις περιοχές μας, τόσο τις γεωργικές όσο και τις αστικές.
Εκτός από μια μεγάλη ευκαιρία για προβληματισμό αφιερωμένο στις δράσεις που πρέπει να αναληφθούν για την εξεύρεση απαντήσεων στις παγκόσμιες προκλήσεις, η πιθανή ανάθεση της Παγκόσμιας Έκθεσης στη Ρώμη θα αποτελούσε επίσης μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα, δεδομένου ότι – εάν επικρατήσει η ιταλική υποψηφιότητα – η χώρα σας θα μπορούσε να υποδεχτεί ένα σημαντικό μέρος των περίπου 24 εκατομμυρίων τουριστών που αναμένονται στη Ρώμη κατά τους μήνες της EXPO. Είναι αυτονόητο ότι ελπίζουμε να έχουμε την υποστήριξη της Ελλάδας στην υποψηφιότητα μιας χώρας φιλικής και συμμαχικής, που έχει την δυνατότητα να εκφράσει και να προωθήσει ένα όραμα του κόσμου αντίστοιχο με το ελληνικό, και όσον αφορά επίσης στα δικαιώματα των γυναικών.
Θα μας δώσετε το δικό σας ορισμό του Ιταλικού στυλ;
Η απάντηση είναι πολύ απλή: «less is more». Η επιτυχία του ιταλικού στυλ οφείλεται στην απλότητά του και στην απόλυτη ποιότητα των προϊόντων του. Όπως είχα πει, με αφορμή την συμμετοχή μου στο MasterChef Greece, αναφέρομαι στην ποιότητα των υλικών της ιταλικής κουζίνας, αλλά, για να φέρω και ένα άλλο παράδειγμα, και στην απόλυτη ποιότητα των υλικών της ιταλικής βιομηχανίας ντιζάιν, που αποτελεί άλλον έναν τομέα αιχμής της εξαιρετικής παραγωγής της Ιταλίας.
Διαβάστε ολόκληρο το αφιέρωμα του Marie Claire στις γυναίκες πρέσβεις που υπηρετούν τη θητεία τους στην Αθήνα, εδώ.
