Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου: Οι συντάκτριες του Marie Claire θυμούνται την καλύτερη παράσταση που έχουν δει

Θυμάμαι όταν τελείωσε η παράσταση και άνοιξαν τα φώτα, έκρυβα με τα μαλλιά το πρόσωπο μου για να μην φανεί ότι έκλαιγα, αλλά δεν χρειάστηκε πολύ για να συνειδητοποιήσω πως δεν ήμουν η μόνη. Δεν μου έχει ξανατύχει, αλλά όσα χρόνια και αν περάσουν δεν θα ξεχάσω τα συναισθήματα μου όταν παρακολούθησα την Κατερίνα του Αύγουστου Κορτώ σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη με την συγκλονιστική Λένα Παπαληγούρα στο ρόλο. Και όχι επειδή είχα κάποια ανάμνηση ή βίωμα που να ταυτίζομαι, αλλά γιατί όσο κράτησε η αφήγηση αισθάνθηκα την απόγνωση και τον πόνο που βίωνε αυτή η γυναίκα. Ίσως επειδή η καθηλωτική ερμηνεία της Λένας Παπαληγούρα σου έδινε την εντύπωση ότι δεν ήταν ερμηνεία αλλά ότι η ίδια πάλευε με την μανιοκατάθλιψη και τους δαίμονες της προσπαθώντας να μας εξηγήσει τι γινόταν στον δικό της κόσμο και όλο αυτό χωρίς κανένα ίχνος ναρκισσισμού πάνω στη σκηνή. Σε ένα πολύ απλό σκηνικό αλλά με ένα ευφυέστατο εύρημα εκείνο του φακού, ο Γιώργος Νανούρης φώτιζε την πρωταγωνίστριά του που άλλοτε μίκραινε και άλλοτε μεγάλωνε η σκιά της σαν να ήταν το θηρίο πίσω της που θα την κατασπαράξει.  Υπέροχη παράσταση! Εύχομαι να ανοίξουν τα θέατρα σύντομα!

Θυμάμαι, είναι ένα από τα πιο δύσκολα ρήματα που υπάρχουν. Δεν μπορώ να διαλέξω την πιο αγαπημένη μου παράσταση, μου είναι αδύνατον, με τραβάνε από το μανίκι όλες οι παραστάσεις του Σαίξπηρ που έχω δει, ηθοποιοί με τις ερμηνείες τους (ο Αντόνιο Μπαντέρας στο Nine το 2003 στο Μπρόντγουεϊ και ο Τζέιμς ΜακΑβόι στον Συρανό Ντε Μπερζεράκ πέρσι στο Λονδίνο) και σίγουρα το Shopping & Fucking στο Αμόρε το 1997 σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, με τους Γεράσιμο Σκιαδαρέση, Άννα Μάσχα, Αργύρη Ξάφη, Θέμι Πάνου και τον πρόωρα χαμένο Βαγγέλη Χατζηνικολάου. Με τους ηθοποιούς εκείνης της παράστασης έκανα και την πρώτη θεατρική μου συνέντευξη. Πώς να το ξεχάσεις αυτό; Υπάρχει όμως μία παράσταση που με έκανε να ερωτευτώ το θέατρο οριστικά και αμετάκλητα, το καλοκαίρι του 1987 στο Λυκαβηττό. Εκεί είδα το πρώτο ανέβασμα στην Ελλάδα του Κρίμα που είναι Πόρνη του Τζον Φορντ σε σκηνοθεσία του Γιώργου Μιχαηλίδη. Στο έργο, που είναι μία ιστορία αγάπης με τραγικό, αιματοβαμμένο τέλος, παρακολουθούμε την πορεία ενός παθιασμένου, απαγορευμένου και αυτοκαταστροφικού έρωτα με μία αξέχαστη Καρυοφυλλιά Καραμπέτη ως Αναμπέλα που ερωτεύεται τον αδερφό της Τζοβάνι (συγκλονιστικός στο ρόλο ο Μηνάς Χατζησάββας). Το χρυσό δέντρο στο εξώφυλλο του προγράμματος ήταν μέρος του αφαιρετικού, μαγικού σκηνικού του Γιάννη Μεντζικώφ, που υπέγραφε και τα βαριά κοστούμια εποχής της παράστασης που δεν θα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου.

“Είναι η αγάπη φονικό που ζωντανό σ’ αφήνει. Είναι η αγάπη ξενιτιά που παίρνει το παιδί σου μα κάθε μέρα καρτερείς μη και γυρίσει πίσω. Είναι η αγάπη όνειρο που θέλεις για να τρέξεις μ’ από τη γη τα πόδια σου δε λεν να ξεκολλήσουν. Είναι η αγάπη χείμαρρος χυμά και σε συντρίβει. Αγάπη είναι ν’ αγαπάς όποια πληγή σου ανοίγει. Αγάπη είναι η  η μοναξιά που πρέπει στον καθένα. Αγάπη είναι να κοιτάς την πόρτα ολοένα. Αγάπη είναι να μιλάς στα φύλλα και στα δέντρα, στις πέτρες, στα τριαντάφυλλα, στους τοίχους, στα ταβάνια”. Kαι μόνο αυτός ο σπαραχτικός μονόλογος της Λυδίας Φωτοπούλου με τους στίχους της Λένας Κιτσοπούλου θα μπορούσε να κάνει την παράσταση αυτή αξέχαστη. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Μοναδικές ερμηνείες από την αγαπημένη γνωστή ομάδα ηθοποιών που ακολουθεί τον Νίκο Καραθάνο, φανταστικά σκηνικά όπως συνηθίζεται στις παραστάσεις του και η μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου που ηχεί στα αυτιά σου για πολλές ημέρες αφού έχεις φύγει από το θέατρο. Η θρυλική ιστορία της Γκόλφως και του Τάσου από το κείμενο του Σπυρίδωνος Περεσιάδη έγινε ένα σύγχρονο ρομαντικό δράμα που θα θυμάμαι για πάντα.

Μια από τις παραστάσεις που έχει μείνει μέσα μου είναι η Ευρυδίκη της Sarah Ruhl με την Κόρα Καρβούνη, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Ένα “μιούζικαλ στον Άδη”», όπως χαρακτηρίστηκε, με την έννοια της παντοτινής αγάπης να κυριαρχεί σε μια ζωή που χωρίζεται από μια πολύ λεπτή γραμμή από το θάνατο. Η Κόρα Καρβούνη ερμηνεύει μοναδικά την Ευρυδίκη, μια εκμοντερνισμένη μορφή του αρχαίου αυτού χαρακτήρα που αφήνει τον έρωτα της για να βρεθεί με τον πατέρα της στον κάτω κόσμο. Η σκηνοθεσία και η μουσική ήταν δυο βασικοί λόγοι που με έκαναν να τη θυμάμαι. Κατά τη διάρκεια της συγκινήθηκα πολύ από τις αντιθέσεις και τις συναισθηματικές εναλλαγές που δημιουργούνται, αλλά στο τέλος η παράσταση μου άφησε ένα μάθημα υπέρ της ζωής.

Μπορεί το online θέατρο να έχει μπει για τα καλά στη ζωή κάποιων, αλλά κατάφερα να δω μόνο μια παράσταση καθώς κατάλαβα πως αδικείται πολύ η προσπάθεια των συντελεστών. Οπότε οι ζωντανές παραστάσεις μοιάζουν με μακρινό όνειρο. Κι αν θυμάμαι ένα κάπως καλύτερα, είναι το Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα. Πέρα από την καταπληκτική ερμηνεία του νεαρού κι ανερχόμενου Γιάννη Νιάρρου είναι η γλυκόπικρη γεύση που μου άφησε στο τέλος, αφού πρόκειται αντίστοιχα για μια γλυκόπικρη ιστορία. Το σίγουρο που σου διδάσκει είναι πως ποτέ δεν πρέπει να υποτιμάς τις δυνάμεις σου και τις απρόσμενες ωραίες καταστάσεις της ζωής που θα σε πάνε παρακάτω.

Θα διαλέξω ως καλύτερη τον Γυάλινο Κόσμο που είδα στο Δημήτρης Χορν, το 2012, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου. Ήταν αυτή που με έκανε να αλλάξω τον τρόπο που βλέπω (το) θέατρο. Εντόπισα πολλές πτυχές της ζωής μου στο κάπως βιογραφικό έργο του Τενεσί Ουίλιαμς και πότε ένιωθα ο Τομ που ονειρευόταν να φύγει μακριά, πότε η Λώρα που έβρισκε καταφύγιο σε έναν δικό της κόσμο και πότε η Αμάντα που έκανε ό,τι θεωρούσε σωστό να κάνει μια μάνα -με τον cool Τζιμ για κάποιο λόγο δεν ταυτίστηκα ποτέ. Είδα την παράσταση τουλάχιστον τρεις φορές στην Αθήνα και άλλη μία όταν την πέτυχα στη Θεσσαλονίκη, με τους ίδιους συντελεστές. Είχα τη χαρά να πάρω και συνέντευξη σε δύο από τους πρωταγωνιστές της, από τη Ναταλία Τσαλίκη και τον Αντίνοο Αλμπάνη, κάτι που ενίσχυσε την εξ αγχιστείας συγγένεια μου με την παράσταση. Θα χρωστάω για πάντα στον Αντίνοο το ότι με έμαθε να μην ντρέπομαι να γελάσω ή να κλάψω στα σημεία της παράστασης που κανένας άλλος δεν γελάει ή κλαίει. Ήταν ένα από αυτά που κράτησα από τις πολύωρες συζητήσεις μας γύρω από το έργο μαζί με ένα βιβλίο με τα γράμματα που έστελνε ο Τενεσί στην οικογένειά του που με λαχτάρα έψαξα να βρω μετά την πρώτη παράσταση που είδα, θέλοντας να μάθω καλύτερα τον ήρωα που υποδύεται ο Αντίνοος. Έκτοτε, βλέπω το έργο σε κάθε του ανέβασμα αλλά πάντα ανατρέχω μέσα μου σε εκείνο το πρώτο, που με έκανε να αποστηθίσω το: “Λώρα σβήσε τα κεριά σου, ο κόσμος αυτός φωτίζεται από αστραπές”.

Οι νέες συνθήκες ζωής δεν μας επιτρέπουν να βρεθούμε σε κάποιο από τα όμορφα θέατρα της Αθήνας και για την ώρα, μένουμε με τις αναμνήσεις και τις υπέροχες θεατρικές παραστάσεις που έχουμε παρακολουθήσει στο παρελθόν, αδημονώντας για την ημέρα που θα βρεθούμε ξανά μπροστά στην σκηνή και θα χειροκροτήσουμε από συγκίνηση και ευτυχία. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, κλήθηκα να θυμηθώ και να γράψω για την πιο αγαπημένη μου παράσταση. Δυσκολεύτηκα κάπως, δεν θα το κρύψω. Έχω δει κάποιες σπουδαίες θεατρικές παραγωγές, με βαρύγδουπα μηνύματα – από αυτά που σε τραντάζουν μέσα σου- και με υπέροχες ερμηνείες, όμως θα προτιμήσω να αναφερθώ σε εκείνη που είδα τελευταία φορά πριν την πανδημία, ως φόρο τιμής. Ήταν τον Ιανουάριο του 2020, στο ιστορικό Ολύμπια – Δημοτικό Μουσικό Θέατρο “Μαρία Κάλλας”, όπου παρουσιαζόταν το πολυβραβευμένο και κορυφαίο αμερικανικό μιούζικαλ, από τον σκοτεινό κόσμο του θεάματος στο Μπρόντγουεϊ, Chicago. Βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο, που έγραψε το 1926 η δημοσιογράφος Maurine Dallas Watkins, η οποία το εμπνεύστηκε από δύο πραγματικές ιστορίες γυναικών που κατηγορήθηκαν για τη δολοφονία του εραστή τους το 1920 και τελικά αθωώθηκαν. Το φαντασμαγορικό θεατρικό έργο καταπιανόταν με τον κυνισμό των media του Σικάγο, την ποτοαπαγόρευση και τη διαφθορά των δικαστικών κυκλωμάτων, όλα μέσα από εντυπωσιακές χορογραφίες και εκτελέσεις επί σκηνής. Θυμάμαι πολλά από εκείνη την ημέρα, αλλά περισσότερο θυμάμαι την ευχάριστη διάθεση που ένιωθα μέσα μου, φεύγοντας από το θέατρο και σκεπτόμενη ήδη την επόμενη φορά. Αυτή η επόμενη άργησε, αλλά θα ξανάρθει, και τα θέατρα θα σφίξουν πάλι από χαμόγελα, επευφημίες και χειροκροτήματα.