Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας από τους κορυφαίους Έλληνες συγγραφείς του 20ού αιώνα και ο πιο πολυμεταφρασμένος στο εξωτερικό. Στην εργογραφία του περιλαμβάνονται μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, ποιήματα και φιλοσοφικά δοκίμια ενώ ήταν 9 φορές υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Το εύρος και η δυναμική της γραφής του επιτρέπουν να χαρακτηριστεί ως κλασικός συγγραφέας παγκοσμίου εμβέλειας, τοποθετώντας τον δίπλα σε μεγάλες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Τα έργα του, πολυεπίπεδα και πολυδιάστατα, αναδεικνύουν ποικίλες αντιθέσεις και συνθέσεις ενώ παράλληλα μελετούν διεξοδικά την ανθρώπινη ύπαρξη, διατηρώντας μια πρωτόγνωρη φρεσκάδα και σφρίγος.
Ο Καζαντζάκης γράφει με αγωνία υπαρξιακή, αναλογιζόμενος όλα τα μεγάλα ερωτήματα που δεν αφορούν μόνο την εποχή του άλλα όλες τις εποχές, κι έτσι οι ήρωές του βιώνουν αυτή την αναζήτηση ως διαρκή ανάγκη για νόημα.
Γι’ αυτό και οι εκδόσεις Διόπτρα με ιδιαίτερη χαρά και ενθουσιασμό, καθώς και με βαθύ αίσθημα ευθύνης απέναντι στην πολιτιστική παρακαταθήκη που συνιστά το οικουμενικό έργο του σπουδαίου κρητικού λογοτέχνη Νίκου Καζαντζάκη, προκηρύσσουν τον 1ο Μαραθώνιο Ανάγνωσης «Ο Νίκος Καζαντζάκης στον 21ο αιώνα» για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025. Ο Μαραθώνιος Ανάγνωσης συνδέεται με δύο μαθητικούς διαγωνισμούς, τον ομώνυμο Διαγωνισμό Δημιουργικής Γραφής και τον Διαγωνισμό Κόμικ «Ο Νίκος Καζαντζάκης και η 9η Τέχνη».
Πρόκειται για μια μεγάλη «λογοτεχνική εκστρατεία» που αποσκοπεί στη γνωριμία του νεαρού αναγνωστικού κοινού με το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, προσδοκώντας παιδιά και έφηβοι να εξοικειωθούν μ’ αυτό, να το μελετήσουν και, κυρίως, να το αγαπήσουν, με αρωγούς σε αυτή την προσπάθεια τους/τις εκπαιδευτικούς τους.
Ο Μαραθώνιος Ανάγνωσης τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης και της Σχολής Επιστημών της Αγωγής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τον Φεβρουάριο του 2022, όταν οι εκδόσεις Διόπτρα ανέλαβαν τα πνευματικά δικαιώματα του Νίκου Καζαντζάκη στη χώρα μας, νιώσαμε την ανάγκη να προσφέρουμε στο αναγνωστικό κοινό κάθε ηλικίας, και ιδίως στους νέους, τη δυνατότητα της γνωριμίας και της επαναγνωριμίας με το έργο του, με γνώμονα τη δυνατότητά του να προκαλεί τον αναστοχασμό που έχει ανάγκη η εποχή μας. Έχοντας ως αξίωμα ότι η λογοτεχνία ενός έθνους αποτελεί ένα βαθύ πολιτιστικό αποτύπωμα, την «καρδιά» της ίδιας της κουλτούρας του, το καζαντζακικό έργο συνιστά πολιτιστικό αγαθό που οφείλουμε να μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές, διατηρώντας αναλλοίωτο τον διαχρονικό, αιχμηρό και πάντα επίκαιρο χαρακτήρα του.
Τι θα αποκομίσουν οι μαθητές/μαθήτριες από τη συμμετοχή τους στους Διαγωνισμούς;
Σκοπός της μεγάλης αυτής «λογοτεχνικής εκστρατείας» είναι η γνωριμία του νεαρού αναγνωστικού κοινού με το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, προκειμένου παιδιά και έφηβοι να εξοικειωθούν με αυτό και να το μελετήσουν με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών των Σχολικών Μονάδων τους.
Ο Μαραθώνιος Ανάγνωσης «Ο Νίκος Καζαντζάκης στον 21οαιώνα», ο ομώνυμος Διαγωνισμός Δημιουργικής Γραφής και ο Διαγωνισμός Κόμικ «Ο Νίκος Καζαντζάκης και η 9η Τέχνη», αποτελούν μια εξαιρετική ευκαιρία να γνωρίσουν τα παιδιά και οι έφηβοι το έργο του σπουδαίου συγγραφέα και να το αγαπήσουν!
Προάγουν την ατομική, συνεργατική, βιωματική, διερευνητική προσέγγιση της γνώσης και ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των λογοτεχνικών δεξιοτήτων και την έκφραση των μαθητών/μαθητριών. Ακόμη, έχουν διαθεματικό χαρακτήρα, συνδυάζοντας το λογοτεχνικό με το καλλιτεχνικό στοιχείο, και μπορούν να συνδεθούν με πληθώρα επιστημονικών και γνωστικών πεδίων όπως η ιστορία, η φιλοσοφία, η ρητορική κ.α.
Εντάσσονται στο πλαίσιο των δράσεων και προγραμμάτων φιλαναγνωσίας, καθώς και των καλλιτεχνικών -και διακαλλιτεχνικών- δραστηριοτήτων του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών του ΥΠΑΙΘΑ, και αποσκοπούν στο να αναδείξουν το καζαντζακικό λογοτεχνικό σύμπαν στους μαθητές του 21ου αιώνα, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στον εμπλουτισμό των διδακτικών στόχων και των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων, καθώς τα έργα των διαγωνισμών συνάδουν με τη διδακτέα ύλη ανάλογα με την κάθε σχολική βαθμίδα.
Οι μαθητές/-τριες κάθε τάξης καλούνται να διαβάσουν συγκεκριμένα έργα του Νίκου Καζαντζάκη, ανάλογα με τη σχολική τάξη στην οποία φοιτούν, και στη συνέχεια να εμπνευστούν από αυτά και να δημιουργήσουν τα δικά τους πρωτότυπα έργα.
Ο Μαραθώνιος Ανάγνωσης απευθύνεται σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες των δημοτικών, των γυμνασίων και των λυκείων της Ελλάδας. Ειδικότερα για το δημοτικό, ο Μαραθώνιος απευθύνεται σε μαθητές/-τριες Δ΄, Ε΄και ΣΤ΄ Δημοτικού. Για το δημοτικό, στους διαγωνισμούς γίνονται δεκτές τόσο συλλογικές συμμετοχές σχολικών τμημάτων όσο και μεμονωμένες ατομικές συμμετοχές μαθητών/-τριών. Για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (γυμνάσιο, λύκειο) γίνονται δεκτές μόνο ατομικές συμμετοχές μαθητών/-τριών. Για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση δεν προβλέπεται η επιλογή της συλλογικής συμμετοχής σχολικών τμημάτων.
