Η Μαρίκα, μια γυναίκα που έζησε στην ελληνική επαρχία από τη δεκαετία του ’30 έως και τις αρχές του 21ου αιώνα, έζησε τον μεγάλο έρωτα στην περίοδο του Εμφυλίου με έναν αντάρτη στα γύρω βουνά. Αναγκάστηκε να παντρευτεί από προξενιό για να ξεπλύνει την «ντροπή».
Με αφετηρία την παραπάνω ιστορία, αυτής της άγνωστης γυναίκας, μια ομάδα δημιουργών πραγματοποίησε έρευνα, διεξήγαγε συνεντεύξεις και κατέγραψε προσωπικές μαρτυρίες γυναικών από διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας και με διαφορετικό κοινωνικό υπόβαθρο. Το υλικό των συνεντεύξεων, με ραχοκοκαλιά τα ηχητικά ντοκουμέντα από την ιστορία της Μαρίκας, έχτισε την παράσταση «Μαρίκες #δενπροκειταιγιαδιασημεςπερσονες». Οι ανώνυμες, αληθινές ηρωίδες, στην πλειoνότητά τους από βίαια, νοσηρά και τοξικά περιβάλλοντα, αποτυπώνουν το ατομικό και συλλογικό γυναικείο βίωμα μέσα από τις αφηγήσεις, το χιούμορ και τις προσωπικές τους ανατάσεις, την ευαισθησία και τον αυτοσαρκασμό τους. Η σκηνική αφήγηση ενισχύεται από την εμβόλιμη χρήση λογοτεχνικών αναφορών, μουσικής και βίντεο.
Οι ανώνυμες, αληθινές ηρωίδες, στην πλειoνότητά τους από βίαια, νοσηρά και τοξικά περιβάλλοντα, αποτυπώνουν το ατομικό και συλλογικό γυναικείο βίωμα μέσα από τις αφηγήσεις, το χιούμορ και τις προσωπικές τους ανατάσεις.
Λίγο πριν από την πρεμιέρα της παράστασης, στις 8 Μαΐου στο Θέατρο ΕΛΕΡ, τέσσερις δημιουργοί της μίλησαν στο Marie Claire για τη διαδρομή που οδήγησε σε αυτό το έργο, για προσωπικές εμπειρίες που συνδέονται μαζί του και για τη σημασία των βιωμάτων κάθε γυναίκας, επώνυμης και ανώνυμης.
Κατερίνα Αδαμάρα – σύλληψη ιδέας, κείμενο, σκηνοθεσία
«Η ιδέα της παράστασης ξεκινάει από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Άκουγα από παιδί με πολύ ενδιαφέρον τους παππούδες μου να μου εξιστορούν ιστορίες πραγματικές από τους αληθινούς ανθρώπους του χωριού, από τους κόπους τους να χτίσουν το σπίτι τους, το πώς εργάζονταν στα χωράφια. Ανάμεσα σε αυτές τις ιστορίες ξεχώριζε εκείνη που έστειλε τον παππού στο δικαστήριο. Η αιτία; Ένα “γραμματούδ’” όπως έλεγε κι ο ίδιος, ένα γραμματάκι που το είχε γράψει η Μαρίκα. Κι από εκεί ξετυλίγεται το νήμα μιας σειράς γεγονότων, μια ιστορία αγάπης και καταπίεσης. Γιατί όμως να μ’ αγγίζει τόσο αυτή η ιστορία; Μεγαλώνοντας κατάλαβα πως στη θέση της Μαρίκας θα μπορούσε να βρίσκεται οποιαδήποτε γυναίκα, επειδή και μόνο έτυχε να γεννηθεί κορίτσι. Θα μπορούσα να είμαι κι εγώ. Έτσι από μικρή άρχισα να αντιλαμβάνομαι τις έμφυλες διακρίσεις. Κι αυτό είναι ένα θέμα που μας αγγίζει όλες. Μεγαλώσαμε (και μεγαλώνουμε) σε μια κοινωνία και σε μια χώρα που θεωρούσε (και θεωρεί) δεδομένες συμπεριφορές που θέτουν την ελεύθερη βούληση των κοριτσιών υπό καθεστώς ανελεύθερο, που προσάπτει σε αυτά ευθύνες και ρόλους καθαρά λόγω του φύλου τους. Οι έμφυλες διακρίσεις, άλλοτε μεγαλύτερες κι άλλοτε μικρότερες, άλλοτε εμφανείς κι άλλοτε αφανείς, είναι η αιτία που φτάνει κάποιος έως το σημείο της γυναικοκτονίας.
«Ανάμεσα σε αυτές τις ιστορίες ξεχώριζε εκείνη που έστειλε τον παππού στο δικαστήριο. Η αιτία; Ένα “γραμματούδ’” όπως έλεγε κι ο ίδιος, ένα γραμματάκι που το είχε γράψει η Μαρίκα. Κι από εκεί ξετυλίγεται το νήμα μιας σειράς γεγονότων».
»Στο έργο επιλέγουμε να ασχοληθούμε με τις μικρές, τις σχεδόν δυσδιάκριτες εκφάνσεις αυτού του φαινομένου, εντοπίζοντάς τις στις αφηγήσεις γυναικών που και οι ίδιες στην αρχή μπορεί να μη βλέπουν. Συνομιλώντας με γυναίκες της διπλανής πόρτας σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, συλλέξαμε ιστορίες που φαινομενικά “δεν έχουν κάτι σημαντικό” να μοιραστούν, στις οποίες όμως κραυγάζουν οι ανισότητες λόγω φύλου. Έτσι λοιπόν, πολλά βήματα πριν φτάσουμε στο θέμα των γυναικοκτονιών, θίγουμε έμφυλες διακρίσεις τις οποίες θέλουμε και οφείλουμε στον εαυτό μας και στις γυναίκες που έρχονται μετά από εμάς να αρχίσουμε να βλέπουμε και να μιλάμε γι’ αυτές. Να ακούμε η μία την άλλη ακόμη κι αν θεωρεί πως δεν έχει ζήσει και κάτι “φοβερό”, ούτως ώστε οι μελλοντικές γενιές να μην έχουν να ασχοληθούν με αυτά τα ζητήματα και να μπορέσουν να ζήσουν σε μια κοινωνία πιο δίκαιη, πιο ίση.
«Συνομιλώντας με γυναίκες της διπλανής πόρτας σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, συλλέξαμε ιστορίες που φαινομενικά “δεν έχουν κάτι σημαντικό” να μοιραστούν, στις οποίες όμως κραυγάζουν οι ανισότητες λόγω φύλου».
»Γι’ αυτό και η παράστασή μας απευθύνεται και σε νεανικό κοινό, από 16 ετών. Πιστεύω ακράδαντα πως η τέχνη και συγκεκριμένα το θέατρο έχει τη δύναμη να θίγει κοινωνικά θέματα, να ευαισθητοποιεί τους/τις θεατές/-τριες και να μετατοπίζει μερικούς/ες από αυτούς/ες. Μαζί με την τέχνη πάει και η παιδαγωγική, μια παιδαγωγική που δεν σου κουνάει το δάχτυλο αλλά μέσα από το βίωμα σου διδάσκει τις μεγαλύτερες αλήθειες του κόσμου και προτείνει τρόπους αλλαγής. Γι’ αυτό παράλληλα με την παράσταση προσφέρουμε θεατροπαιδαγωγικά εργαστήρια δωρεάν για το κοινό στα οποία ο/η καθένας/μια θα επεξεργαστεί τα θέματα και τις φόρμες της παράστασης εκφράζοντας και τη δική του/της θέση μέσα στο συλλογικό βίωμα».
Γιώλικα Πουλοπούλου – κείμενο, σκηνοθεσία
«Πριν από δύο χρόνια, με αφορμή τη βιογραφία της Μαρίκας, μιας όμορφης γυναίκας του χωριού που το κοινωνικό κατεστημένο και ο Εμφύλιος κατέστησαν ανίκανη να ξεφύγει από τη νόρμα, ανοίξαμε κουβέντα για την έμφυλη ανισότητα μέσω ενός θεατροπαιδαγωγικού εργαστηρίου με έφηβους και έφηβες σε διαφορετικά μέρη της Ελλάδας. Η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη μάς μύησε στην αξία της προφορικής ιστορίας και στην καταγραφή συνεντεύξεων. Έτσι, μέσα στα εργαστήρια, μιλήσαμε με γυναίκες του σήμερα για τη δική τους ζωή. Το υλικό, τα κομμάτια της ζωής τους που μοιράστηκαν μαζί μας μέσω συνεντεύξεων, απομαγνητοφωνήθηκε και δημιούργησε ένα παζλ, με φόντο την πρωταρχική Μαρίκα: πολλά τα κοινά αλλά και τα διαφορετικά στοιχεία στη ζωή κάθε μοναδικής Μαρίκας, γνωστά ή συνηθισμένα, που συχνά περνούν απαρατήρητα. Αναρωτηθήκαμε λοιπόν, μαζί με την Κατερίνα και μια ομάδα άξιων γυναικών από τον χώρο του θεάτρου και της παιδαγωγικής, πώς θα μπορούσαμε να τα κάνουμε ορατά.
«Πριν από δύο χρόνια, με αφορμή τη βιογραφία της Μαρίκας, ανοίξαμε κουβέντα για την έμφυλη ανισότητα μέσω ενός θεατροπαιδαγωγικού εργαστηρίου με έφηβους και έφηβες σε διαφορετικά μέρη της Ελλάδας. Η ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη μάς μύησε στην αξία της προφορικής ιστορίας και στην καταγραφή συνεντεύξεων».
»Έτσι φτάσαμε στο σήμερα, στην παράσταση “ΜΑΡΙΚΕΣ #δενπροκειταιγιαδιασημεςπερσονες”.
»Απλά υλικά, προφορικά λόγια, ηχητικά ντοκουμέντα, λογοτεχνία και βίντεο αξιοποιούνται για να ακουστούν, να αναδειχθούν τα καθημερινά βιώματα γυναικών, τα τόσο οικεία για εμάς αλλά και τόσο ασήμαντα για την, κατά γενική ομολογία, πατριαρχική κοινωνία στην οποία ζούμε και μεγαλώσαμε.
«Απλά υλικά, προφορικά λόγια, ηχητικά ντοκουμέντα, λογοτεχνία και βίντεο αξιοποιούνται για να ακουστούν, να αναδειχθούν τα καθημερινά βιώματα γυναικών, τα τόσο οικεία για εμάς αλλά και τόσο ασήμαντα για την, κατά γενική ομολογία, πατριαρχική κοινωνία στην οποία ζούμε και μεγαλώσαμε».
»Καμιά στιγμή στη ζωή δεν είναι ασήμαντη, καμία ζωή δεν είναι ασήμαντη και σίγουρα δυστυχώς έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας μέχρι τη ρεαλιστική αποδοχή της ισότητας από το σύνολο της κοινωνίας. Επομένως νιώθω πως οφείλουμε, ειδικά στους ζοφερούς καιρούς που ζούμε, να μιλάμε και για εκείνες που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα, να είμαστε παρούσες η μία για την άλλη, ειδικά όταν πέφτουμε και χρειάζεται να ξανασηκωθούμε. Σίγουρα η τέχνη δεν θα σώσει τον κόσμο, αλλά μπορεί να τον βοηθήσει να αντιμετωπίζει πιο δίκαια τον άνθρωπο.
»Δυστυχώς τα σχολεία μας, αντί για πυλώνες ανθρωπιάς, μετατρέπονται σε οπισθοδρομικές δομές που στενεύουν αντί να διευρύνουν τον ορίζοντα των παιδιών. Πιστεύω βαθιά όμως στα θεμέλια που βάζουν στις καρδιές των νεότερων ανθρώπων εκπαιδευτικοί, συλλογικότητες και ανεξάρτητες πρωτοβουλίες με στόχο οι αυριανοί πολίτες να δρουν δραστικότερα υπέρ της ισότητας».
Αρετή Μακρολειβαδίτη – επί σκηνής
«Η παράσταση είναι ένα εγχείρημα που όφειλε να γίνει, μια πολύτιμη σύλληψη της Κατερίνας Αδαμάρα ορμώμενη από ένα πραγματικό άτομο και μια ακόμη πολυτιμότερη σύμπραξη γυναικών από διαφορετικά παρόντα και παρελθόντα, για να δημιουργήσουν αυτό ακριβώς που είναι το έργο: αληθινές ιστορίες χωρίς υπερβολή.
»Το οφείλουμε, τόσο στις εαυτές μας όσο και σε όλες τις γυναίκες, όχι μόνο σε εκείνες που έχουν αδικηθεί, αλλά και σε αυτές που τώρα μεγαλώνουν, σε αυτές που βρίσκονται πίσω από κλειστές πόρτες, σε αυτές που είναι πια πολύ μεγάλες για να θυμηθούν τα πάντα.
»Το έμφυλο ζήτημα, εδώ και χρόνια, έχει περάσει στο DNA μας. Μεγαλώνουμε με την ανισότητα περασμένη σε πάμπολλες κοινωνικές συμπεριφορές, οι γονείς μας και συνομήλικοί τους την έχουν ως πεπατημένη και πραγματικά πολλές φορές σε συμπεριφορές τους προσπερνούν την κοινωνική μόρφωση που έλαβαν μεταγενέστερα.
«Το έμφυλο ζήτημα, εδώ και χρόνια, έχει περάσει στο DNA μας. Μεγαλώνουμε με την ανισότητα περασμένη σε πάμπολλες κοινωνικές συμπεριφορές, οι γονείς μας και συνομήλικοί τους την έχουν ως πεπατημένη».
»Υπάρχουν τόσα και τόσα περιστατικά έμφυλης βίας που βγαίνουν στο φως καθημερινά, ακόμα και τώρα, στην κοινωνία όπου ζούμε, τη σύγχρονη, της γρήγορης πληροφόρησης – δεν τα προλαβαίνουμε. Είναι προβληματικό και αξιοπερίεργο το γεγονός πως σε αυτό τον ψηφιακό κόσμο η λέξη “έμφυλη”, με αυτό το γένος, δεν υπάρχει καν στο λεξικό του έξυπνου κινητού μας.
»Η κανονικοποίηση της βίας και της ανισότητας δεν έχει ακόμα ξεριζωθεί, ούτε από τα σπίτια, ούτε από τα μυαλά, όχι μόνο ανθρώπων περασμένης ηλικίας, αλλά και νεότερων, πολύ νεότερων.
»Υπάρχει ακόμα το αφήγημα “μα έτσι έχουν τα πράγματα”, “τι, τώρα θα αλλάξω συμπεριφορά;”, “Έλα μωρέ”. Υπάρχει ακόμα το θάψιμο των ευθυνών και η αχρείαστη συγγνώμη.
«Υπάρχει ακόμα το αφήγημα “μα έτσι έχουν τα πράγματα”, “τι, τώρα θα αλλάξω συμπεριφορά;”, “Έλα μωρέ”. Υπάρχει ακόμα το θάψιμο των ευθυνών και η αχρείαστη συγγνώμη».
»Οι αφηγήσεις των γυναικών της παράστασης παρουσιάζουν ακριβώς αυτό, μεταξύ άλλων, τόσο το ότι η καταπίεση υπήρξε άρρηκτα συνδεδεμένη με την ενηλικίωση τους στον κόσμο, όσο και το να φορούν παπούτσια βγαίνοντας στο δρόμο. Το πόσο κανονικό θεωρούταν να υπάρχουν έννοιες όπως το ξύλο και η κατακραυγή και το ότι κανένας δεν μιλούσε για αυτά ανοιχτά.
»Η παράσταση δεν προσπαθεί να βάλει ένα χανζαπλάστ σε πληγές παλαιότερης εποχής, αλλά να μιλήσει ανοιχτά και ψύχραιμα για όλα αυτά που συνέβαιναν σε γυναίκες οι οποίες ακόμα υπάρχουν και ζουν ανάμεσά μας. Το γεγονός ότι πρόκειται για θέατρο ντοκουμέντο, δηλαδή για λόγια τα οποία κάποιοι άνθρωποι όντως είπαν σε εμάς, σε συνεντεύξεις που λήφθηκαν από τις ίδιες τις συντελέστριες της παράστασης, κάνουν την αλήθεια ακόμα πιο ανατριχιαστική και προσβάσιμη. Ένα τέτοιο εγχείρημα προσκαλεί το κάθε αυτί να ανοίξει και το μυαλό να αναρωτηθεί ποιο είναι το πρόσημο της μέχρι τώρα ιστορίας».
Μαίρη Λογοθέτη – επί σκηνής
«Η παράσταση ξεκίνησε να γράφεται “από μόνη της” επί της ουσίας, το φθινόπωρο του 2022. Βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία που διαδραματίστηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα κι εμπλουτίστηκε με άλλες, νεότερες. Θα μπορούσαμε βέβαια να πούμε ότι, στην πραγματικότητα, ξεκίνησε να γράφεται χιλιάδες χρόνια πριν…
»Η ιστορία της Μαρίκας, της “αυθεντικής”, που έφτασε σ’ εμάς μέσα από προφορικές αφηγήσεις ηλικιωμένων, έμελλε να πολλαπλασιαστεί και να γίνει αφορμή για να ειπωθούν πολλές ακόμα, από άλλες “Μαρίκες”. Πολλές ιστορίες σε μία και μία σε πολλές… Ιστορίες καθημερινών γυναικών, νεότερων και μεγαλύτερων, λιγότερο ή περισσότερο μορφωμένων, με ή χωρίς παιδιά, που υπέστησαν εμφανώς ή συγκεκαλυμμένα έμφυλη κακοποίηση, αποτέλεσαν για μένα ένα νέο πεδίο αναστοχασμού σε σχέση με την Ιστορία του Γυναικείου Φύλου. Συναισθήματα πολλά και ανάμεικτα, θυμός, φόβος, συγκίνηση, χαρά, σπανιότερα δικαίωση και ενίοτε μια ανεξήγητη περηφάνια για κάθε μικρή ή μεγάλη νίκη των πρωταγωνιστριών μας -σα να μας αφορούσε προσωπικά. Κληθήκαμε όλες να έρθουμε αντιμέτωπες με αλήθειες και πραγματικότητες άλλοτε πιο ξένες άλλοτε πιο οικείες, με ζητήματα που έχουν βασανίσει πολλές και παραμένουν φλέγοντα, όπως η μητρότητα, η άμβλωση, ο γάμος, το δικαίωμα στην επιλογή και οι διάφοροι εξαναγκασμοί που για πάρα πολλές γυναίκες είναι -ακόμα και σήμερα- αυτονόητοι / κανονικοποιημένοι.
«Κληθήκαμε να έρθουμε αντιμέτωπες με ζητήματα που έχουν βασανίσει πολλές και παραμένουν φλέγοντα, όπως η μητρότητα, η άμβλωση, ο γάμος, το δικαίωμα στην επιλογή και οι διάφοροι εξαναγκασμοί που για πάρα πολλές γυναίκες είναι -ακόμα και σήμερα- αυτονόητοι / κανονικοποιημένοι».
»Οι “Μαρίκες” αρχίζουν να ξετυλίγουν τις ιστορίες τους στα τέλη του 2023, κηρύσσοντας την έναρξη των διαδικασιών στο φιλόξενο θέατρο Εφ στη Θεσσαλονίκη, όπου -για δεύτερη φορά μέσα σ’ έναν χρόνο- ξανανταμώσαμε, για να μετουσιώσουμε τις αφηγήσεις που είχαμε συλλέξει σε μια θεατρική παράσταση. Οι προκλήσεις, πολλές: καταρχάς πώς κάνεις πρόβες από επτά διαφορετικά μέρη της Ελλάδας;! Η δημιουργία μιας παράστασης είναι από μόνη της ζόρικη δουλειά, εμείς αποφασίσαμε ν’ ανεβάσουμε κι άλλο τον πήχη δυσκολίας. Έπειτα, πώς διαχειρίζεσαι τέτοιο υλικό – αληθινούς ανθρώπους, ατόφια ζωή; Και πώς το παρουσιάζεις επί σκηνής; Πολλά τα ερωτήματα που έπρεπε ν’ απαντηθούν, πολλές και οι αμφιβολίες, μα δεν μας σταμάτησαν.
«Οι προκλήσεις, πολλές: καταρχάς πώς κάνεις πρόβες από επτά διαφορετικά μέρη της Ελλάδας;! Η δημιουργία μιας παράστασης είναι από μόνη της ζόρικη δουλειά, εμείς αποφασίσαμε ν’ ανεβάσουμε κι άλλο τον πήχη δυσκολίας».
Το πλάνο καταστρώθηκε πάραυτα, τα μανίκια σηκώθηκαν και οι Μαρίκες άρχισαν να πηγαινοέρχονται σε εβδομαδιαία βάση ανάμεσα σε Χανιά-Θεσσαλονίκη-Καλαμάτα-Σίφνο-Μήλο-Ξάνθη και Αθήνα, πρόβες του σκοτωμού και πάλι πίσω! Σκέτη τρέλα; Ναι. Εξουθένωση; Ναι. Φτάσαμε στα όριά μας; Όχι, τα ξεπεράσαμε! Και τώρα πια μπορώ να πω πως δεν το μετανιώνω ούτε λεπτό».
Δείτε το teaser της παράστασης:
Info
Από 08/05 έως 02/06, Θέατρο ΕΛΕΡ – Ελένη Ερήμου: Φρυνίχου 10, Αθήνα, 105 58, 211 7353928. Προπώληση: www.more.com. Κατάλληλη άνω των 16 ετών.
Ταυτότητα παράστασης
Σύλληψη ιδέας: Κατερίνα Αδαμάρα. Κείμενο: Κατερίνα Αδαμάρα, Γιώλικα Πουλοπούλου, Κατερίνα Τουκμενίδου, Βάλια Τσιριγώτη. Σκηνοθεσία: Κατερίνα Αδαμάρα, Γιώλικα Πουλοπούλου. Δραματουργία: Κατερίνα Τουκμενίδου. Σκηνικός χώρος & Κοστούμια: Ευγενία Γραμμένου. Σχεδιασμός φωτισμού: Ιωάννα Ζέρβα. Μουσική διδασκαλία & επιμέλεια: Στέλλα Γκρήγκοβιτς. Πρωτότυπη μουσική: Στέλλα Τέμπρελη. Σχεδιασμός video: Ευγενία Γραμμένου. Καλλιτεχνική/Επιστημονική συνεργάτις: Βάλια Τσιριγώτη. Βοηθός σκηνοθεσίας: Ιωάννα Μοσχούρη. Φωτογραφίες & teaser: Μάριος Παραδείσης. Σχεδιασμός αφίσας: Μάκης Γαλανής. Οργάνωση & εκτέλεση παραγωγής: Ηλιάνα Καλαδάμη. Βοηθός παραγωγής: Eιρήνη Γοζαδίνου. Παραγωγή: Tέχνες στο μίξερ – παραστατικές τέχνες. Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble. Επί σκηνής: Ιωάννα Ζέρβα, Μαίρη Λογοθέτη, Αρετή Μακρολειβαδίτη, Άννα Μαργαριτίδου, Μαρία Ελένη Παπατριανταφύλλου
Παράλληλα, θα εξελίσσονται θεατροπαιδαγωγικά εργαστήρια για άτομα άνω των 16 ετών: ΣΤΟΥΝΤΙΟ, Οικονόμου 3, Εξάρχεια, Αθήνα. Η συμμετοχή στα εργαστήρια είναι δωρεάν. Θεατροπαιδαγωγοί: Ειρήνη Γοζαδίνου, Ιωάννα Μοσχούρη. Πληροφορίες / Δηλώσεις συμμετοχής: 698 1852886, 697 6001089.
Ευχαριστούμε θερμά τη Λαμπρινή Καρακώστα για την παραχώρηση του τραγουδιού «Ακούγομαι;» (από τον ομώνυμο δίσκο, 2019) για το teaser.
Υπό την αιγίδα και σε χρηματοδότηση το Υπουργείο Πολιτισμού 2023-2024, για 15 παραστάσεις.
*Η έρευνα και το πρωτογενές υλικό για την παράσταση ΜΑΡΙΚΕΣ #δενπροκειταιγιαδιασημεςπερσονες, προέκυψε από συνεντεύξεις γυναικών σε διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, ως κομμάτι του εφηβικού θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος «Μ.Α.Ρ.Ι.Κ.Α._Μίλα. Άκου. Ρώτα. Ιστόρησε. Κατανόησε. Άλλαξε», που υλοποιήθηκε από την Α.Μ.Κ.Ε. Τέχνες στο μίξερ υπό την αιγίδα και χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού 2022-2023.
