Πώς θα ζούμε το 2022; Τι αλλάζει, τι παραμένει, τι καθιερώνεται; Θα αναβιώσουμε όσα ζήσαμε την προηγούμενη χρονιά ή με αφετηρία όσα μας δίδαξε θα επιβεβαιώσουμε την ικανότητά μας για προσαρμογή, αλλαγή, εξέλιξη; Πόσο ανθεκτικοί είμαστε ή πόσο ανθεκτικοί θα πρέπει να γίνουμε για να διαχειριστούμε τα νέα δεδομένα που καθιστούν τη ζωή μας πιο σύνθετη, πιο περίπλοκη και, εν τέλει, διαφορετική;
Η Marian Salzman, παγκόσμια trendspotter και Senior Vice President Global Communications της Philip Morris International, μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε τις 22 τάσεις του 2022 και να «αναθεωρήσουμε όσα νομίζαμε ότι ξέραμε», όπως αναφέρει στον τίτλο της νέας ετήσιας έκθεσής της.
Η παγκόσμια πρωτοπόρος της κοινωνικής σκέψης που μας σύστησε πρώτη την έννοια της μετροσεξουαλικότητας, εφιστά την προσοχή μας στη δύναμη της γνώσης και μας παρακινεί να μελετήσουμε όσα εξελικτικά καθορίζουν το παρόν και το μέλλον μας. Ως γνήσια πραγματίστρια εστιάζει σε όσα μας αναλογούν και επιβεβαιώνει ότι η προσαρμοστικότητα και η ανθεκτικότητα είναι προαπαιτούμενα για μία επιτυχή είσοδο και παραμονή στη νέα κανονικότητα.
Το άγχος «βασιλεύει»
Το επόμενο διάστημα τα πράγματα περιπλέκονται και η ζωή μας γίνεται πιο μπερδεμένη. Θα πρέπει να επανεξετάσουμε τις προσδοκίες μας και να αποδεχτούμε πως η πολυπλοκότητα είναι ο κανόνας. Λύση είναι να προσπαθήσουμε να βρούμε τρόπους που θα μας οδηγήσουν στην ηρεμία και τη διαύγεια.
Το στρες είναι η νέα πραγματικότητα
Το άγχος δεν πρόκειται να εξαφανιστεί, ούτε καν να μειωθεί. Η γενιά που μεγαλώνει υπό τη σκιά της κλιματικής αλλαγής, του Covid-19 και των αβέβαιων οικονομικών προοπτικών δεν προσβλέπει σε ένα μέλλον με υποσχέσεις για ευημερία, όπως οι παλαιότεροι. Για πολλούς αυτό αφήνει δύο επιλογές: αγώνας για συλλογική αλλαγή ή εναντίωση σε αυτόν τον αγώνα.
Η ψυχική υγεία στο επίκεντρο
Είναι η κατάλληλη στιγμή για να υιοθετήσουμε εργαλεία, προγράμματα και τεχνολογίες με στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων ψυχικής υγείας. Αρκετές εταιρείες έχουν αντιληφθεί πως πρέπει να παρέχουν στους υπαλλήλους τους περιβάλλοντα συμπερίληψης και προγράμματα υποστήριξης.
Επανεξέταση του όρου «εργασία»
Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι θα εργάζονται εξ αποστάσεως. Ηδη, οι «υβριδικές» προσεγγίσεις με ελαστικά ωράρια και εργασία από το σπίτι βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε εταιρείες παγκοσμίως.
Η αξία των δεξιοτήτων
Οι εταιρείες θα αναζητούν τρόπους για να βελτιώσουν γρήγορα και χωρίς μεγάλο κόστος τις ικανότητες του εργατικού δυναμικού τους, χρησιμοποιώντας μία μίξη online πηγών, σεμιναρίων και coaching. Απαραίτητη είναι πλέον η άμεσα εφαρμόσιμη γνώση ενός αντικειμένου και όχι η θεωρητική γνώση για αυτό.
Η Αμερική «πέφτει» από τον θρόνο της
Και παύει να είναι υπέροχη. Η αμερικανική πραγματικότητα αλλάζει και όλο περισσότεροι πολίτες είναι διατεθειμένοι να το αποδεχτούν. Η χώρα συνεχίζει να υποφέρει από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2007-2008 και συνεχίζει να δυσκολεύεται από την πόλωση και την παραπληροφόρηση.
Οι πόλεις όπως τις γνωρίζαμε αλλάζουν
Ηταν τα lockdowns η αρχή του τέλους για τις πόλεις; Οι κάτοικοι συνειδητοποιούν σιγά σιγά πως το κόστος διαβίωσης είναι μεγαλύτερο των ευκαιριών που τους προσφέρονται. Όμως οι «έξυπνες» πόλεις απέχουν πολύ από την εξαφάνιση και βρίσκουν νέους τρόπους για να γοητεύσουν. Τα αστικά κέντρα γίνονται «πράσινα» και οι σχεδιασμοί προβλέπουν μετακινήσεις που δεν ξεπερνούν τα 15 λεπτά.
Υπερτοπικότητα
Μέχρι πριν τρία χρόνια τα ταξίδια για δουλειά και αναψυχή ήταν η ζωή μας. Η πανδημία, όμως, μετέτρεψε τη βόλτα γύρω από το σπίτι μας σε πολυτέλεια. Αργά ή γρήγορα, η λαχτάρα για τα ταξίδια θα επιστρέψει, αλλά η αύξηση του κόστους των καυσίμων και οι επιπτώσεις της πανδημίας θα συμβάλλουν στο να συνεχίσουμε να αγαπάμε τη γειτονιά μας.
Οι τεχνολογικοί κολοσσοί και τα social media είναι οι νέοι «κακοί»
Ξεκινά μία δημόσια επαναξιολόγηση της πρόσβασης στα προσωπικά δεδομένα, με τον κόσμο να ξανασκέφτεται πόσο πρόθυμος είναι να θυσιάσει την ιδιωτικότητά του και να προσφέρει πληροφορίες που τον αφορούν σε οργανισμούς που δεν θεωρεί πια ότι δρουν με καλή πίστη.
Η αντίθεση με την πανδημία της γρίπης το 1918
Μετά το τέλος της πανδημίας της γρίπης του 1918 άνθισαν οι τεχνολογίες και ο κόσμος αναζητούσε τη διασκέδαση και την κοινωνικοποίηση. Στις ημέρες μας, όμως, τα κίνητρα για παραμονή στο σπίτι είναι περισσότερα και η τεχνολογία μάς επιτρέπει να κοινωνικοποιηθούμε από μακριά και να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που ευνοεί την διαδικτυακή επικοινωνία.
Οι «φορείς της αλλαγής» μετατρέπονται σε «δημιουργούς συνοχής»
Μεγάλη απήχηση είχε, και έχει ακόμα σε έναν βαθμό, ο ρόλος του change agent σε μια εταιρεία. Μετά την πανδημία δημιουργείται ένας νέος ρόλος, εκείνος των «δημιουργών συνοχής» (cohesion cultivators), οι οποίοι ενώνουν τα διάσπαρτα κομμάτια των οργανισμών και φέρνουν εξειδίκευση για τη δημιουργία ενός συμμετοχικού και ισορροπημένου εργασιακού περιβάλλοντος στο νέο υβριδικό μοντέλο εργασίας.
Όλα υβριδικά
Στη διάρκεια, αλλά και μετά το τέλος της πανδημίας, οι εργοδότες θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τις θέσεις τους αναφορικά με τον υβριδικό τρόπο εργασίας και να αναζητήσουν τη βέλτιστη σύνθεση ανάμεσα στην εργασία από το γραφείο και την εργασία από το σπίτι.
Η εκπαίδευση
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το μέλλον της εκπαίδευσης θα είναι υβριδικό. Ήδη αρκετά πανεπιστήμια προσφέρουν τη δυνατότητα της εξ αποστάσεως παρακολούθησης μαθημάτων. Τα σχολεία σε όλο τον κόσμο θα πειραματίζονται για να ανακαλύψουν τι λειτουργεί καλύτερα, με την ανάγκη για κοινωνικοποίηση των νέων να παραμένει υψηλή. Οι προβλέψεις για τις δαπάνες για εκπαίδευση παγκοσμίως φτάνουν τουλάχιστον τα 10 τρισεκατομμύρια μέχρι το 2030 και οι ειδικοί μπορούν να ανακαλύψουν νέα, δυναμικά, πιο αποδοτικά μοντέλα για τη λειτουργία του σχολείου.
Θαυμασμός αλλά και φόβος για την επιστήμη
Η κατάσταση που βιώνουμε το τελευταίο διάστημα με το αντιεμβολιαστικό κίνημα δεν είναι καινούρια. Η πολιτικοποίηση της επιστήμης, όμως, έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που απειλεί την πρόοδό της. Ακόμη πιο διχαστικός θα είναι ο φόβος απέναντι στις τεχνολογίες αιχμής, όπως είναι η γονιδιακή επεξεργασία.
Η metaverse πραγματικότητα
Το metaverse δεν υπάρχει στη ζωή μας αρκετά ώστε να μπορέσουμε να εξοικειωθούμε μαζί του και να προβλέψουμε τις επιπτώσεις του. Θα είναι ένα πυροτέχνημα που θα σβήσει σύντομα ή θα γίνει κομμάτι της ζωής μας; Η trendspotter στοιχηματίζει πως θα συμβεί το δεύτερο, καθώς έχει ήδη διεισδύσει στους τομείς της μόδας και της ψυχαγωγίας.
Οι εικονικές αξίες
Καθώς ο κόσμος παλεύει να απελευθερωθεί από τα δεσμά της πανδημίας η ζήτηση και η διακίνηση των φυσικών αγαθών αντιμετωπίζουν προβλήματα, κάνοντας έτσι τα εικονικά και τρισδιάστατα εκτυπωμένα προϊόντα πιο ελκυστικά. Βρισκόμαστε στην αρχή μιας τάσης που είναι βέβαιο πως θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και να μας στρέφει σε νέες κατευθύνσεις.
Η ανισότητα
Επειτα από δεκαετίες αποδοχής της κατάστασης «ως έχει», ο κόσμος ευαισθητοποιείται όλο και περισσότερο απέναντι στις ανισότητες και είναι λιγότερο πρόθυμος να τις ανεχτεί. Αυτή η τάση θα διαμορφώσει τις πολιτικές, κοινωνικές και εργασιακές συνθήκες.
Το μέλλον του νερού και η κλιματική αλλαγή
Εκείνο που θα μας ανησυχήσει περισσότερο αναφορικά με το περιβάλλον είναι πιθανότατα το μέλλον του Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC), του συστήματος ωκεανών που οδηγείται σε κατάρρευση λόγω της κλιματικής αλλαγής. Κινδυνεύει, καθώς ήταν σταθερό για πολλές χιλιετίες, αλλά πλέον εξασθενεί. Αν σταματήσει, το κλίμα στη Βόρεια Αμερική και Ευρώπη αναμένεται να γίνει πολύ πιο ψυχρό.
Οι ήρωες της πρώτης γραμμής
Οι εργαζόμενοι του συστήματος υγείας, οι δάσκαλοι, το ανθρώπινο δυναμικό του λιανεμπορίου, οι οδηγοί και όχι μόνο επανέφεραν στην πανδημία τους ήρωες της πρώτης γραμμής στο προσκήνιο. Οι «άνθρωποι της πρώτης γραμμής» καθιερώνονται στον δημόσιο λόγο και η αξία τους αναγνωρίζεται.
H βελτίωση των υποδομών
Ετοιμαστείτε για βελτιώσεις στις υποδομές.Κατασκευές δρόμων, επιδιορθώσεις σε συστήματα ομβρίων, φράγματα και αντιπλημμυρικά έργα. Παλαιότερα κατασκευάζονταν για να συμβαδίζουν με τις ήπιες κλιματικές συνθήκες, αλλά τώρα για να αντιμετωπίσουν τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Η άνοδος των άκρων
Η πόλωση καλά κρατεί και το κέντρο μοιάζει να έχει χαθεί. Θα συνεχίσουμε και το 2022 να βρίσκουμε λόγους να χωριζόμαστε σε αντίπαλα στρατόπεδα. Από την άλλη για τους πολλούς ο εξτρεμισμός δεν οδηγεί πουθενά. Νέα μεγάλη πρόκληση είναι η αναζήτηση ανθρώπων και ομάδων που θα κάνουν συνειδητά βήματα προς τη συναίνεση και τη συνεργατικότητα.
Oι πόλεμοι των λέξεων
Μην περιμένετε μεγάλες αλλαγές σε αυτό το πεδίο. Πολλοί ταλαντεύονται ανάμεσα στα άκρα και δεν δίνουν μεγάλη προσοχή στις εξελίξεις των θεμάτων κοινωνικής αδικίας ή δεν ανησυχούν για τις κουλτούρες ακύρωσης που αναπτύσσονται. Ο «πόλεμος» που διεξάγεται εδώ κλιμακώθηκε εξαιτίας των πιο δυνατών φωνών, εκείνων που «μιλούν την αλήθεια», όπως ισχυρίζονται. Ωστόσο, αυτή είναι η απειλή: με όλον αυτόν τον θόρυβο και την εχθρότητα ανάμεσα στα άκρα, τι εμποδίζει την πλειοψηφία (που ανήκει στο κέντρο) από το να επιλέξει να μην λάβει μέρος στην ώθηση προς τη θετική αλλαγή.
