Το περασμένο φθινόπωρο, η όπερα του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια φιλοξένησε την πρεμιέρα του νέου έργου «El Último Sueño de Frida y Diego», σε ελληνική μετάφραση «To Τελευταίο Όνειρο της Φρίντα και του Ντιέγκο», σε σύνθεση της Gabriela Lena Frank και λιμπρέτο του Nilo Cruz. Όπως προκύπτει και από τον τίτλο, πρόκειται για μία ακόμα όπερα εμπνευσμένη από την κοινή ζωή, και εν προκειμένω και τον θάνατο, της Frida Kahlo και του Diego Rivera. Η υπόθεση διαδραματίζεται το 1957 στην πόλη του Μεξικού, την Ημέρα των Νεκρών και η υπόθεση εστιάζει στην προσπάθεια του Rivera να επικοινωνήσει με την Kahlo, που βρίσκεται στον κόσμο των νεκρών, για να συναντηθούν και να καταλήξουν μαζί στο θάνατο. Στην πραγματικότητα, η Kahlo είχε φύγει από τη ζωή το 1954 και ο σύζυγός της την ακολούθησε τρία χρόνια μετά. Η προσωπική τους σχέση πέρασε από πολλά διαφορετικά στάδια, όπου ο θαυμασμός, το ερωτικό πάθος, η ζήλια και πολλά ακόμα αντικρουόμενα μεταξύ τους συναισθήματα συνυπήρχαν με έναν ιδιότυπο τρόπο, επηρεάζοντας την καθημερινότητα, την τέχνη τους και, φυσικά, την πολιτιστική κληρονομιά που άφησαν πίσω τους. Εκτός όμως από τον Diego Rivera, τη ζωή της Frida Kahlo σημάδεψαν κι άλλες ερωτικές σχέσεις, λιγότερο γνωστές, αρκετά σημαντικές όμως για να κατανοήσουμε τον χαρακτήρα και το έργο της πιο σημαντικής μοντέρνας Μεξικανής καλλιτέχνιδας του 20ού αιώνα, που γεννήθηκε σαν σήμερα 6 Ιουλίου, το 1907.
View this post on Instagram
Ο Nickolas Muray ήταν ένας συναρπαστικός χαρακτήρας, που μπήκε στη ζωή της Kahlo στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Μετανάστευσε από την Ουγγαρία στην Αμερική με σκοπό την προσωπική κι επαγγελματική επιτυχία, και το δεύτερο το κατάφερε σίγουρα, μιας και μέχρι το τέλος της ζωής του είχε φωτογραφίσει κάθε σημαντική προσωπικότητα των ΗΠΑ, ενώ είχε μεγάλη καριέρα και ως φωτογράφος του TIME. Χάλκινος Ολυμπιονίκης στην ξιφασκία, γοητευτικός άνδρας, διανοούμενος με πολλές διασυνδέσεις στους καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής του, ο Muray έμεινε μαζί με την Kahlo για περίπου δέκα χρόνια. Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα το ζευγάρι έκανε πολλά διαλείμματα, αντάλλαξε άφθονη αλληλογραφία κι έζησε έναν έρωτα περιπλανώμενο, ανάμεσα στη Νέα Υόρκη και το Μεξικό. Οι περισσότερες φωτογραφίες που έβγαλε ποτέ ο Muray από ένα πρόσωπο ήταν αυτές της Kahlo. Παρά την ένταση των συναισθημάτων μεταξύ τους, ο Muray είχε καταλάβει πως ο Rivera παρέμενε πολύ σημαντικός για εκείνη, γράφοντάς της σε μια επιστολή πως «από τους τρεις μας, υπήρχατε μόνο οι δυο σας». Ο Rivera το 1940 ξεκίνησε τις διαδικασίες για να πάρει διαζύγιο από την Kahlo, αλλά οι δυο τους παντρεύτηκαν ξανά σχεδόν αμέσως. Ο Muray συνέχισε τη ζωή του, μετά της αρχές του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά η Frida υπήρχε πάντα στην καρδιά του.
View this post on Instagram
Στις αρχές των 30s η Kahlo γνωρίστηκε με την Αμερικανίδα ζωγράφο Georgia O’Keeffe, μια γυναίκα που τη γοήτευσε ιδιαίτερα. Το φλερτ ανάμεσά τους δεν ενοχλούσε καθόλου τον Rivera, τουναντίον μάλιστα, αισθανόταν καλά όταν η Frida φλέρταρε ή είχε σχέσεις με γυναίκες – πιθανότατα διότι δεν έμπαινε στη διαδιακασία να συγκριθεί μαζί τους. Η σχέση ανάμεσα στις δυο καλλιτέχνιδες δεν είχε επιβεβαιωθεί ως τα μέσα της δεκαετίας του 1995, όταν το περιοδικό Vanity Fair δημοσίευσε απόσπασμα από επιστολή της Kahlo σε μια φίλη της, όπου η ίδια ανέφερε ότι είχαν και σεξουαλικές σχέσεις, χωρίς ωστόσο αυτό να έχει επιβεβαιωθεί από την πλευρά της O’Keeffe ή εκπροσώπου του Ιδρύματός της. Η μεταξύ τους τρυφερότητα ήταν δεδομένη, καθώς η Kahlo είχε γράψει ένα συγκινητικό γράμμα στην O’Keeffe όταν εκείνη είχε νοσηλευτεί στο νοσοκομείο με την αιτιολογία του νευρικού κλονισμού, ενώ επισκέπτονταν η μία την άλλη σε διάφορες – καλλιτεχνικής φύσης κυρίως – ευκαιρίες. O πίνακας της Kahlo Magnolias είναι ένα δείγμα της επιρροής που άσκησε πάνω της η προσωπική της σχέση με τη ζωγράφο συνάδελφό της.
View this post on Instagram
Ο Αμερικανοϊάπωνας γλύπτης Isamu Noguchi γνωρίστηκε με την Kahlo στα μέσα της δεκαετίας του 1930, όταν βρέθηκε στο Μεξικό για μια δουλειά. Τα συναισθήματά του για εκείνη ήταν πάρα πολύ έντονα και η σχέση τους είχε προχωρήσει σε βαθμό να ψάχνουν μαζί για νέο σπίτι. Η συνέχεια, ωστόσο, ήταν τραγελαφική, διότι ο Rivera ήταν κατά λάθος ο αποδέκτης ενός λογαριασμού για τα έπιπλα του διαμερίσματος και έτσι, καθώς ο ίδιος ζήλευε παράφορα τους εραστές της γυναίκας του, αποφάσισε να κάνει τα πάντα για να διαλύσει τη σχέση, δτάνοντας στο σημείο να απειλήσει τον Noguchi με όπλο, όταν κάποια στιγμή συνειδητοποίησε πως εκείνος βρισκόταν κρυφά στο σπίτι, έχοντας μόλις σηκωθεί από το κρεβάτι της Frida. Σύμφωνα με τον Noguchi, η Kahlo ήταν ένας άνθρωπος αξιαγάπητος, τον οποίο είχε λατρέψει σε όλη τη διάρκεια της σχέσης τους. Ανάμεσα στον Muray και τον Rivera, μήπως ο Noguchi έμοιαζε ως ο ιδανικός τρίτος δρόμος που μπορούσε να πάρει η Kahlo, προκειμένου να λυτρωθεί από τα ήδη υπάρχοντα πάθη της; Μάλλον όχι, όπως προκύπτει από τα χαρακτηριστικά των υπόλοιπων ερωτικών σχέσεών της – τουλάχιστον από όσες είναι μέχρι σήμερα επιβεβαιωμένες. Στο κάτω κάτω, ένα κοινό διαμέρισμα δε λέει τίποτα μπροστά σε έναν εμμονικό έρωτα που κράτησε για δεκαετίες.
View this post on Instagram
Μια σχέση της Kahlo που ξεχωρίζει για πολλούς λόγους είναι αυτή με τον εξόριστο από το καθεστώς του Joseph Stalin, Leon Trotsky, τον οποίο μάλιστα φιλοξένησε στο παιδικό της σπίτι. Ο Trotsky είχε εγκαταλείψει τη Σοβιετική Ένωση μαζί με τη σύζυγό του και τα δυο ζευγάρια έκαναν παρέα εκτός των άλλων και επειδή μοιραζόντουσαν την ίδια πολιτική ιδεολογία. Εκείνη φαίνεται πως γοητεύτηκε αρκετά από την προσωπικότητά του, ωστόσο σύμφωνα με την αλληλογραφία της κάποια στιγμή «βαρέθηκε τον γέρο άνδρα». Το ειδύλλιο ξεκίνησε το 1937 και ίσως η Kahlo να επέμεινε σε αυτό επειδή την ίδια περίοδο ο Rivera είχε συνάψει ερωτική σχέση με τη μικρή της αδερφή. Σε κάθε περίπτωση, η Kahlo δημιούργησε μια αυτοπροσωπογραφία της που αφιέρωσε στον Trotsky «με όλη της την αγάπη», συνεχίζοντας τη ζωή της και τις ερωτικές της σχέσεις με άλλους ανθρώπους, ενώ τρία χρόνια μετά ο θεμελιωτής του δικού του μαρξιστικού ρεύματος έφυγε από τη ζωή, εξαιτίας του τραυματισμού που υπέστη από έναν πράκτορα της ΕΣΣΔ.
View this post on Instagram
Η τέχνη των ανθρώπων που πέρασαν από τη ζωή της Kahlo, οι χαρακτήρες τους, η αστάθεια των διαπροσωπικών τους σχέσεων ήταν μερικά από τα χαρακτηριστικά που η ίδια φαίνεται να αποζητούσε ιδιαίτερα. Ας μην ξεχνάμε πως η ίδια υπέφερε από πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας, εξαιτίας των οποίων έπρεπε συχνά να νοσηλεύεται και να υποβάλλεται σε θεραπείες, ενόσω ο πόνος της επέμενε μέχρι το τέλος της σύντομης σε διάρκεια ζωής της. Η ιστορία της απασχολεί ακόμα την ποπ κουλτούρα, χάρη στο καλλιτεχνικό της έργο, αλλά και τα μυστήρια της ζωής της. Ίσως ποτέ να μη μάθουμε στα σίγουρα αν οι (ομοίως καλλιτέχνιδες) Josephine Baker και Chavela Vargas ήταν πράγματι δύο από τις πολλές σχέσεις της. Δύο πράγματα επιβεβαιώνονται όμως από την ερωτική ζωή της Kahlo. Ότι δεν άφησε ποτέ τα προβλήματα υγείας της να μπουν εμπόδιο στην ερωτική της επιθυμία και ότι στο τέλος, πάντα, επέστρεφε στον Rivera, όπως εξάλλου έκανε και ο ίδιος. Πάντα ακολουθούσαν ο ένας τον άλλο με κάποιο τρόπο, πάντα κατέληγαν μαζί, παρά τις εμμονικές πτυχές της σχέσης τους, έχοντας χτίσει μια συντροφικότητα που συναντιέται σπάνια στον πραγματικό κόσμο. Εξ ου και ένα ακόμα προϊόν μυθοπλασίας, η νέα όπερα για αυτές τις δυο συναρπαστικές προσωπικότητες, εστίασε στη ζωή τους μετά το θάνατο, μέσα από την αφηγηματική τέχνη του μαγικού ρεαλισμού. Ίσως βέβαια και να πρόκειται και για τους ελάχιστους ανθρώπους που περπάτησαν σε αυτή τη γη και, με κάποιο τρόπο, η καθημερινότητά τους ήταν ο δικός τους μαγικός ρεαλισμός.
