Η Σοφία Μπεκατώρου είναι η γυναίκα που πυροδότησε το κίνημα #Metoo στην Ελλάδα, με τη συνέντευξή της στο Marie Claire τον Δεκέμβριο του 2020, στην οποία αποκάλυψε την κακοποίηση που υπέστη από τον προπονητή της, να στέκεται η αφορμή ώστε να μιλήσει και στην ημερίδα “Start to Talk/Σπάσε τη Σιωπή – Μίλησε, Μην Ανέχεσαι” που είχε διοργανώσει το Υπουργείο Αθλητισμού τον Ιανουάριο του 2021. Πολύ σύντομα ακολούθησε ένα τσουνάμι αποκαλύψεων από πολλές γυναίκες που πήραν το θάρρος και μίλησαν για τις αντίστοιχες δικές τους ιστορίες.
Η πρώτη on camera συνέντευξη της Σοφίας Μπεκατώρου για τη σεξουαλική κακοποίηση που πέστη
Η επίσης πρωταθλήτρια ιστιοπλοΐας Αμαλία, από την πλευρά της, υποστήριξε πως κακοποιούνταν συστηματικά από τον προπονητή της μεταξύ 11 και 13 ετών και ο άνθρωπος που πλησίασε για βοήεθεια ήταν η Σοφία Μπεκατώρου. Τώρα, οι ιστορίες των δύο αθλητριών γίνονται ντοκιμαντέρ.
Το “TACK” της Βάνιας Τέρνερ παρακολουθεί την Ολυμπιονίκη Σοφία Μπεκατώρου και την Αμαλία, νεαρή πρωταθλήτρια της ιστιοπλοΐας, να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή μια κομβικής αλλαγής στην ελληνική κοινωνία. Σε μια δίκη-ορόσημο, την πρώτη δίκη του ελληνικού #MeToo, η Αμαλία υποβάλλεται σε εξουθενωτικές διαδικασίες εντός δικαστηρίου, βιώνει victim blaming, ενώ γίνονται απόπειρες να απαξιωθεί η αξιοπιστία της. Η μία πάντα στο πλευρό της άλλης, βρίσκουν εν μέρει δικαίωση, αλλά ταυτόχρονα συνειδητοποιούν πως ο αγώνας τους για να αλλάξουν οι νοοτροπίες της ελληνικής κοινωνίας μόλις ξεκίνησε.
Τι θα παρακολουθήσουμε στο ντοκιμαντέρ
Όταν η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου αποκαλύπτει δημόσια τον βιασμό της από έναν ισχυρό παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας, πυροδοτεί το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα και δίνει τη δύναμη σε εκατοντάδες γυναίκες να σπάσουν την δική τους σιωπή. Μία από αυτές είναι η Αμαλία.
Η Αμαλία είναι νεαρή πρωταθλήτρια της ιστιοπλοΐας και αποφασίζει να οδηγήσει τον πρώην προπονητή της στα δικαστήρια και να τον καταγγείλει για την συστηματική κακοποίηση που υπέστη από εκείνον ανάμεσα στα 11 και τα 13. Η δίκη κατά του προπονητή είναι η πρώτη του ελληνικού #MeToo. Το “TACK” παρακολουθεί τις δύο γυναίκες επί δύο χρόνια και καταγράφει τη ζωή και τον αγώνα τους.
Σκίτσα animation ζωντανεύουν τη σκληρή ακροαματική διαδικασία. Η Αμαλία υφίσταται εξαντλητικές καταθέσεις, victim blaming, απόπειρες να αμφισβητηθεί η αξιοπιστία της. Η Σοφία έρχεται αντιμέτωπη με το τραύμα της ξανά, τη σχέση με τον πατέρα της και πιέζει για θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Και οι δύο γυναίκες, συνειδητοποιούν ότι ο αγώνας τους για να αλλάξει η ελληνική κοινωνία, είναι ακόμα στην αρχή. Έτσι, θα χρειαστεί να κάνουν tack, όπως οι ιστιοπλόοι, όταν ελίσσονται ανάμεσα στους αντίθετους ανέμους.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η σκηνοθέτιδα σημειώνει για το ντοκιμαντέρ
«Το “TACK” είναι μια πολύ προσωπική καταγραφή της ζωής και του αγώνα δύο γυναικών για δικαίωση. Oι ζωές της Σοφίας και της Αμαλίας διασταυρώνονται όταν η Αμαλία αποφασίζει να στείλει μήνυμα της Σοφίας, λίγες ημέρες μετά την δημόσια μαρτυρία της για τον βιασμό της από έναν ισχυρό παράγοντα της ιστιοπλοΐας. Από εκείνη την στιγμή και έπειτα ξεκινά ένας δικαστικός αγώνας εναντίον του πρώην προπονητή της Αμαλίας. Η ταινία ακολουθεί και παρατηρεί τις δύο γυναίκες επί δύο χρόνια περίπλοκων και επώδυνων δικαστικών διαδικασιών.
Οι ζωές τους στην ταινία εκτυλίσσονται παράλληλα:
Άρχισα να κινηματογραφώ τη Σοφία ενώ γινόταν εθνικό σύμβολο, χωρίς να γνωρίζω τι θα ακολουθήσει, κι ενώ το κύμα των καταγγελιών είχε μόλις αρχίσει να ξεδιπλώνεται. Λίγο μετά, γνώρισα την Αμαλία και ξεκίνησα να περνάω χρόνο μαζί της και να κινηματογραφώ την ίδια και την οικογένειά της. Αναπτύχθηκε μεγάλη οικειότητα μεταξύ μας καθώς και με τις οικογένειές τους. Ιδιαίτερα στο διάστημα της δίκης, η κάμερά μου έγινε κατά κάποιον τρόπο αποθετήριο των δικών τους σκέψεων και συναισθημάτων. Έτσι μου ανοίχτηκε ένα παράθυρο στον κόσμο του σύνθετου ψυχικού τραύματος και το πώς αυτό επηρεάζει τα θύματα και τους κοντινούς τους ανθρώπους -κανείς δεν μένει αλώβητος όταν γίνεται ένας βιασμός.
Θέλησα όμως να προχωρήσω και πέρα από τη ζωή των πρωταγωνιστριών για να αφηγηθώ την ιστορία ενός σαθρού συστήματος ποινικής δικαιοσύνης και πώς αυτό κατακερματίζει τα θύματα βιασμού. Η Αμαλία εξευτελίστηκε, εξουθενώθηκε ψυχικά, δέχτηκε επιθέσεις και χυδαία σχόλια και χλευάστηκε αρκετές φορές κατά την διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας.
Μέσα από αυτή την οδυνηρή καταγραφή ελπίζω να προβληματίσω για την κατάσταση της παιδικής προστασίας στη χώρας μας, την έλλειψη ειδικής εκπαίδευσης των δικαστών και συνηγόρων σε θέματα έμφυλης βίας και παιδικής κακοποίησης, αλλά και την απουσία ενός γενικού πλαισίου προστασίας των θυμάτων στη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας. Ελπίζω ακόμα να δημιουργήσω ερωτήματα για το πώς οι σεξιστικές αντιλήψεις, η κυρίαρχη κουλτούρα, η τοξικότητα και η νοσηρότητα -στις επαρχιακές πόλεις ειδικά, χωρίς όμως να περιορίζεται εκεί- απομονώνουν, στιγματίζουν και φιμώνουν τα θύματα, ακόμα και όταν αυτά είναι παιδιά».
Οι διακρίσεις του έργου
Η ταινία συμμετείχε στο τμήμα Docs in Progress του 24ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και απέσπασε το βραβείο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, με χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ. Η κριτική επιτροπή ανέφερε: «Η ταινία φέρνει στο προσκήνιο ένα σημαντικό ζήτημα που έχει επιφέρει κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές στη σύγχρονη Ελλάδα. Αλλαγές που θα θέλαμε να δούμε να εξαπλώνονται, οδηγώντας στη λογοδοσία και στον καταλογισμό ευθυνών».
H επίσημη πρεμιέρα του αναμένεται να γίνει στο 26o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
