Η Σοφία Μπεκατώρου έφερε, κατά γενική ομολογία, το #MeToo στην Ελλάδα μετά την αποκάλυψή για τη σεξουαλική κακοποίηση που δέχτηκε από παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας πριν από 23 χρόνια, όταν έκανε τα πρώτα της βήματα στον χώρο. Δίνοντας την πρώτη της συνέντευξη στο Marie Claire και την Εβίτα Τσιλοχρήστου, στα μέσα Δεκεμβρίου 2020, προκάλεσε ένα “μπαράζ” εξελίξεων που είχε σαν αποτέλεσμα να κινηθούν νομικές διαδικασίες αλλά και να ανοίξουν πολλά στόματα.
“Η Σοφία Μπεκατώρου έσπασε τη σιωπή – ή μάλλον διέλυσε τη συνωμοσία σιωπής στην οποία εμπλέκονται όσοι γνωρίζουν και δεν μιλούν, όσοι ανακαλύπτουν, δήθεν έκπληκτοι, τα επαίσχυντα μυστικά εκείνων που εκμεταλλεύονται το κύρος τους και καταχρώνται την εξουσία τους σε βάρος των γυναικών που εξαρτώνται απ’ αυτούς επαγγελματικά, κοινωνικά, ακόμη και οικογενειακά. Εύχομαι η γενναία αποκάλυψή της να πνεύσει σαν ορμητικός άνεμος και να σαρώσει κάθε υποκρισία και κάθε απόπειρα συγκάλυψης“, τόνισε η πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου λίγο μετά τη συνάντησή της με την πρωταθλήτρια Ιστιοπλοΐας.
Τη στήριξή του στην Ολυμπιονίκη έχει εκφράσει σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος τις τελευταίες ημέρες, ενώ αμέτρητα ήταν και τα υποστηρικτικά μηνύματα στα social media κάνοντας σύνθημα το #ΜεΤηΣοφια.
Η δύναμη που βρήκε η αθλήτρια να βγει και να μιλήσει για τον εφιάλτη που έζησε έδωσε δύναμη και σε άλλες γυναίκες να μοιραστούν φωναχτά τις δικές τους εμπειρίες. Καθημερινές γυναίκες που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης από ανθρώπους στο περιβάλλον τους και δεν είχαν το θάρρος να μιλήσουν.
Η ερώτηση “γιατί τώρα;” που πολλοί διατύπωσαν δείχνει από μόνη της το πρόβλημα και τον λόγο που όλες αυτές οι γυναίκες ενώ υπέφεραν, δεν βρήκαν το κουράγιο να το πουν νωρίτερα. Ένας λογαριασμός στο instagram με την ονομασία “Why I Didn’t Report” φιλοξενεί μαρτυρίες γυναικών και ανδρών που έπεσαν θύματα και φοβήθηκαν να μιλήσουν.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Τα στόματα όμως, με αφορμή την ιστορία της Σοφίας, άνοιξαν και ελπίζουμε να παραμείνουν ανοιχτά και να ακούγονται πάντα οι φωνές των θυμάτων δυνατότερα από τα στερεοτυπικά σχόλια ή τις δικαιολογίες συγκάλυψης αντίστοιχων περιστατικών. “Ο αθλητισμός είναι γεμάτος με τύπους σαν τον βιαστή μου“, δήλωσε η Ολυμπιονίκης λίγες μέρες μετά την δημοσιοποίηση του ονόματος του ανθρώπου που την κακοποίησε σεξουαλικά. Οι ιστορίες σεξουαλικής κακοποίησης όμως, δυστυχώς, δεν περιορίζονται στον αθλητικό χώρο. Παρακάτω συγκεντρώσαμε μερικές ανώνυμες μαρτυρίες από γυναίκες ή άνδρες που βρήκαν το κουράγιο να πουν την ιστορία τους στα social media ή τις ιστορίες των δικών τους ανθρώπων (για ευνόητους λόγους δεν δημοσιεύουμε τα ονόματά τους).
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
“Δε με άφηνε να φύγω όσο προσπαθούσα ευγενικά και εγώ να φύγω”
Καταγγελία πρώην φοιτήτριας τους ΑΠΘ προκάλεσε ντόμινο εξομολογήσεων σε κλειστή ομάδα σπουδαστών και αποφοίτων της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ. “Έχω πάει στο γραφείο του να ρωτήσω τον βαθμό μου και δεν μου έλεγε τον βαθμό απλά μου έπιασε την κουβέντα και με ρωτούσε τι βαθμό πιστεύω ότι πήρα. Μου έκανε κομπλιμέντα τύπου ‘τι ωραία μάτια έχεις και τι ωραίο στήθος’ (επί λέξει) και ότι έχω ανασφάλειες, το βλέπει στα μάτια μου. Δε με άφηνε να φύγω όσο προσπαθούσα ευγενικά και εγώ να φύγω (θυμάμαι είχε έρθει ένας μεταπτυχιακός φοιτητής και παρακαλούσα να κάτσει για να μη μου συμβεί κάτι). Όταν εν τέλει σηκώθηκα να φύγω με πίεζε να μου δώσει ένα φιλί. Τα υπόλοιπα απλώς τα διέγραψα από τη μνήμη μου από το σοκ. Δεν ξέρω πώς έφυγα, ευτυχώς δε συνέβη κάτι άλλο. Έφυγα όσο πιο γρήγορα μπορούσα”, περιγράφει η φοιτήτρια εξηγώντας πως ο συγκεκριμένος καθηγητής ήταν ο λόγος που εγκατέλειψε τότε τις σπουδές της.
“Σκέφτηκα πολύ, δεν είπα τίποτε στους δικούς μου”
Χρήστης στο twitter περιγράφει τη δική του ιστορία που βίωσε όταν ήταν περίπου 11 ετών και οι γονείς του τον έστειλαν να πάει να φέρει γάλα. “Στο ζαχαροπλαστείο της γειτονιάς, τόχε ένας κυριούλης, παππούς, όλοι παππούδες ήταν στα μάτια μου οι μεγάλοι. Καλώστον, τι θέλουμε; Δυο γάλατα. Ωραία φόρμα φοράς. Θέλω κι εγώ μια για το ανήψι μου, να τη δω λίγο; Και δε τη βλέπεις; Άρχισε και καλά να τη περιεργάζεται. Μου κάνει έλα λίγο πίσω από το ψυγείο. Κάθεται σ’ ένα καρεκλάκι συνεχίζει να την εξετάζει. Μια αμηχανία με πλάκωσε. Κι έχεις δυνατά πόδια! Και κάνει και κατεβάζει το παντελόνι μου. Ω πολύ δυνατά! Και μ’ ακουμπάει. Και τα δυνατά πόδια μου κόβονται. Κι αισθάνομαι νεκρός, σα να σταμάτησε το αίμα να κυκλοφορεί. Ακίνητος, κερωμένος, νεκρός. Ανήμπορος να συνειδητοποιήσω τι γίνεται, τι μπορεί να θέλει, τι κάνει ένας άνθρωπος του περιβάλλοντος, που τον βλέπεις κάθε μέρα. Που λέει καλημέρα στους δικούς σου. Αυτά τα 5-10 δευτερόλεπτα, πριν αντιδράσεις ή πριν να μην αντιδράσεις είναι ένας θάνατος κρατάν αιώνα. Ανήμπορος. Βλέπω τη κωλόφατσά του να’ χει κοκκινήσει και ιδρωμένη, εκεί ξυπνάω σαν από τον Άδη και μ όση δύναμη είχαν τα παιδικά μου χέρια του σκάω μία στη μάπα. Αιφνιδιάστηκε έπεσε από το καρεκλάκι, τόβαλα στα πόδια. Σκέφτηκα πολύ, δεν είπα τίποτε στους δικούς μου. Όχι (ευτυχώς) ότι τους φοβόμουν – ήξερα ότι ο πατέρας θα πήγαινε φυλακή αν το μάθαινε. Σχεδίαζα εκδίκηση, ψόφησε, σκατά στον τάφο του, 2-3 χρόνια μετά – δεν την πήρα, όπως τού ‘πρεπε. Μούμεινε λάφυρο ο καθρέφτης απ τ αμάξι του, που τον έσπασα και η κατεβασμένη με μια πέτρα τζαμένια πόρτα του ζαχαροπλαστείου, μια Κυριακή. Περισσότερο ότι μόλις μ έβλεπε κρυβόταν μέσα στο μαγαζί, ντρεπόταν(;) φοβόταν(;), σκεφτόταν μην αρχίσω να τον ξεφωνίζω, πάντως κρυβόταν. Αυτά τα 5-10 δευτερόλεπτα, αιώνας, της νεκρικής μου ακαμψίας, ήταν θάνατος. Τσάκισμα σ όποιο τέτοιο σκουλήκι βρίσκετε στο δρόμο σας. Χωρίς μα – μου – ναι μεν αλλά και φιοριτούρες. Τσάκισμα”.
Κάτω από την ανάρτηση, άλλη χρήστης σχολιάζει: “Το έχω ζήσει. Κατάφερα ευτυχώς & ξέφυγα την τελευταία στιγμή. Ετών 9.”
“Φόβος και ντροπή”
“Εκεί στα 15, φίλος του πατέρα μου, με πήρε για υποτιτλισμό στις ξενόγλωσσες ταινίες του διεθνούς φεστιβάλ κινηματογράφου, το τι χούφτωμα έφαγα μες τα σκοτάδια δεν περιγράφεται, φόβος και ντροπή, δε τόλμησα να το πω στους γονείς μου ποτέ μετάνιωσα πολύ γι’ αυτό…”
“Το απέκρυψαν ώστε να μη γίνει οικογενειακό σκάνδαλο”
“Ήμουν 5 όταν ασέλγησε πάνω μου ένας γέρος. Ήμουν 14 όταν προσπάθησε να το κάνει ένας 55αρης στη θάλασσα. Κ το χειρότερο όλων: Ήμουν 16 όταν προσπάθησε να με βιάσει ένας αδερφός του άντρα της θείας μου. Τότε μίλησα. Ήμασταν στο χωριό του. Με την οικογένεια του να κοιμάται. Το είπα στην θεία μου κ αυτή στον άντρα της, τον αδερφό του. Το απέκρυψαν ώστε να μη γίνει οικογενειακό σκάνδαλο. Ακόμα μυρίζω τη μπύρα από το βρωμερό στόμα του. Πέθανε νέος, στα 55 του από καρδιά. Δεν έχω χαρεί περισσότερο στη ζωή μου. Και τολμάτε να μας ρωτάτε γιατί δε μιλάμε; Είστε αισχροί”.
“Γιατί δεν μου το είπες;” – “Γιατί ντρεπόμουν μαμά”
“Πριν πολλά χρόνια, σε μια κουβέντα με την μαμά μου, μου είπε ότι ένας γείτονας είχε παρενοχλήσει σεξουαλικά κάποια κορίτσια της γειτονιάς . Και αφού μου εξιστόρησε τα όσα είχε μάθει, την κοίταξα στα μάτια, πήρα βαθιά ανάσα και της είπα ότι και εμένα ο συγκεκριμένος όταν ήμουν 12-13 χρόνων και τύχαινε να με βρει μόνη μου στο μαγαζί του παππού, έβγαζε έξω τα γεννητικά του όργανα και τα χάιδευε…. Και όταν προσπαθούσε να έρθει πιο κοντά, του ξέφευγα με ελιγμούς ανάμεσα στα ράφια. Και ότι κάθε φορά που τον έβλεπα και προσπαθούσε να με πλησιάσει γινόμουνα λαγός! Και ότι ζούσα με τον φόβο για μήνες ότι θα έρθει πάλι και ότι εξ’αιτίας του σταμάτησα να πηγαίνω στο μαγαζί και γι’αυτό όταν μου λέγατε ‘γιατί δεν πας να κάνεις παρέα στον παππού και στεναχωριέται’, θύμωνα και πείσμωνα και μετά με λέγατε γκρινιάρα και ανάποδη. Με πήρε αγκαλιά και με ρώτησε ‘γιατί δεν μου το είπες;’ ‘ Γιατί ντρεπόμουν μαμά και γιατί ήταν γείτονας και τον γνώριζα από μωρό και τον συμπαθούσα πριν γίνει αυτό και ήξερα τα παιδιά του και την οικογένειά του…… και μετά πέρασαν τα χρόνια, μεγάλωσα, έλειπα για πολύ καιρό και όταν επέστρεψα, τριαντάρα πια, σκεφτόμουν ότι όταν τον δω, τουλάχιστον θα τον φτύσω. Τον ξαναείδα πολλές φορές μέχρι τον θάνατό του και κάθε φορά αισθανόμουν πάλι το κοριτσάκι των 12 χρόνων, αισθανόμουν φόβο αηδία ντροπή και έναν μεγάλο θυμό! Δεν τον έφτυσα ποτέ, ούτε του είπα κάτι, γιατί ήταν πια γεροντάκι και χτυπημένος άσχημα από την άνοια.’
Δεν θα ξεχάσω ποτέ το πρόσωπο και την έκφραση της μάνας μου. Ο γείτονας είχε ήδη πεθάνει τότε από φυσικά αίτια, αλλιώς δεν ξέρω αν θα τον γλυτώναμε από τα χέρια της!”
“Πιο εύκολο να μην πω τίποτα πια. Να κάνω σαν να μην έγινε”
“Όταν ήμουν 23 χρονών, φοιτήτρια στην Αγγλία, σε μια επίσκεψή μου στην Αθήνα επισκέφτηκα τον γυναικολόγο μου για την ετήσια επίσκεψη και το καθιερωμένο test Pap. Ο γυναικολόγος αυτός ήταν, υπολογίζω, γύρω στα 60 και τον επισκεπτόμουν από έφηβη. Επίσης ήταν ο ίδιος γιατρός που είχε η μάνα μου όταν με είχε γεννήσει. Ήταν δηλαδή, πιθανότατα, ο πρώτος άνθρωπος που με κράτησε στα χέρια του όταν ήρθα σε αυτόν τον κόσμο, ακόμα καλυμμένη με αμνιακά υγρά και τον ομφάλιο λώρο ακόμα στην κοιλιά μου. Τα γράφω αυτά και το μέσα μου ουρλιάζει, η καρδιά μου πάει να σπάσει και τα δάκρυα μετά βίας τα συγκρατώ.
Η φάση ξεκίνησε με γενική κουβέντα. Άρχισε να με ρωτάει για τη σεξουαλική μου ζωή με την, τότε, σχέση μου. Σκέφτηκα ότι κάποιο ιατρικό λόγο θα έχουν οι ερωτήσεις και του απαντούσα. Κάποια στιγμή με ρώτησε και για τη συχνότητα των επαφών, σχολιάζοντας ότι ήταν μικρή και ότι
«δουλειά του άντρα είναι να γ@μ@ει καλά την γυναίκα». Παραξενεύτηκα, αλλά θυμάμαι να σκέφτομαι «προσπαθεί να το παίξει cool ο γέρος» και να μην δίνω σημασία στον εσωτερικό μου συναγερμό, που είχε αρχίσει να χτυπάει. Ένιωθα ασφάλεια στο ιατρείο του. Ήταν εξάλλου ο γυναικολόγος σχεδόν όλων των γυναικών στο σόι μου.
Στη συνέχεια, ούτε ξέρω πως, άρχισε να σχολιάζει το σώμα μου και συγκεκριμένα τα οπίσθιά μου που τα είχα αφράτα. Μου έλεγε τι ρούχα πρέπει να φοράω για να αναδεικνύουν το σώμα μου, με το σωματότυπο που έχω. Να σημειώσω εδώ ότι ενώ γίνεται αυτή η συζήτηση εγώ είμαι γυμνή στην εξεταστική καρέκλα, χωρίς ρομπάκι. Ποτέ δεν μου είχε δώσει ρομπάκι αυτός ο τύπος εξάλλου.
Στο τέλος της εξέτασης και ενώ είμαι ακόμα γυμνή αλλά εχω ανασηκωθεί στην καρέκλα, προσέχει το tattoo που έχω στο κάτω μισό της πλάτης μου και σχολιάζει πόσο του αρέσει. Στέκεται πίσω μου για να το δει καλύτερα. Και σκύβει και με φιλάει χαμηλά στην πλάτη, λέγοντας «αχ , ας του δώσω ένα φιλάκι».
Έμεινα παγωτό. Δεν ήξερα τι να κάνω. Να γελάσω; Να ουρλιάξω; Να τον βρίσω;
Σηκώθηκα και έφυγα, πολύ ταραγμένη. Ξέρετε, όμως, πιο είναι το πιο εξωφρενικό από όλα? Πίστευα ότι είμαι παράλογη και υπερβολική (τι ωραία που είχα ενσωματώσει τους χαρακτηρισμούς για τις γυναίκες που τολμάνε να εκφράσουν τα συναισθήματα τους, ε;)
Μοιράστηκα το περιστατικό με μια ξαδέλφη μου, καμιά δεκαριά χρόνια μεγαλύτερη, που πήγαινε επίσης στον ίδιο γυναικολόγο. Και μου είπε ‘ναι ρε, τέτοιος είναι ο… Είμαστε ο τύπος του, του αρέσουν οι καμπύλες. Και μένα μου λέει διάφορα, αλλά ντάξει, δεν έγινε και τίποτα’. Οπότε αποφάσισα να το ξεχάσω, μάλλον αντιδρούσα υπερβολικά εξάλλου, και απλά δεν ξαναπήγα σε αυτόν.
Αυτή δεν είναι η μόνη ιστορία που έχω. Έχω και άλλες. Έχω και μια, που η ντροπή μου γύρω από το περιστατικό, με παραλύει. Μόλις χθες κατάφερα να το πω στον σύντροφό μου των 15 χρόνων, 8 χρόνια περίπου μετά από το γεγονός. […]
Πέρασε ο καιρός και κατάλαβα ότι αυτό που έζησα με το γυναικολόγο ήταν σεξουαλική παρενόχληση. Και μετά ήρθε το ασήκωτο αίσθημα ευθύνης, απέναντι στις κοπέλες που πέρασαν το ίδιο (ή και χειρότερα;) στα χέρια του. Γιατί δεν έκανα καταγγελία; Γιατί δεν είπα κάτι; Μάλλον είμαι δειλή. Ντροπή. Τεράστια ντροπή. Και στο τέλος, κερασάκι στην τούρτα, αυτή η αίσθηση ότι απογοήτευσα τον ίδιο μου τον εαυτό, ότι δεν τον πήρα στα σοβαρά (και αν δεν με πήρα εγώ η ίδια στα σοβαρα, ποι@ άλλ@ θα με πάρει;). Κι άλλη ντροπή. Τόση πολλή ντροπή. Λες και αυτό που εγώ δεν είχα κάνει, ήταν πολύ χειρότερο από αυτό που είχε κάνει εκείνος. Πιο εύκολο να μην πω τίποτα πια. Να κάνω σαν να μην έγινε. Για 15 χρόνια.”
