Πώς μπαίνει κανείς στο μυαλό ενός σπουδαίου συνθέτη; Όταν η Λίντα Καπετανέα και ο Γιόζεφ Φρούτσεκ, χορογράφοι και ιδρυτές των Rootlessroot, κλήθηκαν να χορογραφήσουν τους Ελληνικούς Χορούς, χρησιμοποίησαν τις νέες τεχνολογίες ζωντανής επεξεργασίας του ηχητικού τοπίου που γεννιέται από την αλληλεπίδραση των χορευτών με ένα διαδραστικό σκηνικό περιβάλλον, εμπνευσμένο από τη σκέψη του Νίκου Σκαλκώτα.
Συμμετέχοντας στη σπονδυλωτή παράσταση Δέσπω Ελληνικοί Χοροί, υπογράφουν το Finality και αναλαμβάνουν να αφηγηθούν με το δικό τους τρόπο πως “οι ήρωες μπορεί κάποτε να ηττώνται και να αποκαθηλώνονται, εξίσου συχνά, ωστόσο, ξαναγεννιούνται και ανορθώνονται”. Οι δύο εξαιρετικοί χορευτές και χορογράφοι μίλησαν στο Marie Claire λίγες μέρες πριν από τη μαγνητοσκόπηση της παράστασης που θα ξεκινήσει να προβάλλεται στη GNO TV από τη τη Δευτέρα 17/6 έως το Σάββατο 31/7.
Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη φράση “ελληνικοί χοροί”, μία εικόνα, μία κίνηση;
Αυτό που σκέφτομαι είναι συνήθως ο κύκλος, τα χέρια πιασμένα και ο κοινός ρυθμός. Οι ελληνικοί χοροί είναι η ψυχή του λαού μας, η έκφραση της ψυχικής κατάστασης με ρυθμικές κινήσεις, είναι η μουσική, το τραγούδι και φυσικά η παράδοση. Οι άνθρωποι στρέφονται στη μουσική και το χορό σε κάθε σημαντική στιγμή της ζωής τους και δε χορεύουν για να κάνουν τέχνη, αλλά για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, να δείξουν τον πόνο ή τη χαρά τους. Πρόκειται για συλλογική κίνηση.
Τι ρόλο έχει παίξει στη διάπλασή σας ως χορευτές η παράδοση;
Ό,τι κάνουμε έχει βασιστεί στην παράδοση. Η παράδοση δημιουργεί ένα νήμα ανθρώπινης σκέψης, κίνησης και συμπεριφοράς που διατρέχει το χρόνο. Τίποτα δεν γεννιέται στο κενό, όλα παραδίδονται από τις προηγούμενες γενιές στις επόμενες, κάποιες όμως στιγμές δημιουργούνται τομές και μετά νέες συνδέσεις, νέα νήματα, νέα κλαδιά. Από την άλλη πολλά μπορούν να χαθούν όταν οι τομές είναι βίαιες.
Στο Finality συναντιούνται δύο μεγάλες, ας τις ονομάσω, δυνάμεις: η βαρύτητα, εχθρός και έμπνευση για τους χορευτές και η Ιστορία. Πως οδήγησε τα βήματά σας το βάρος της Ιστορίας;
Η βαρύτητα είναι η αιτία της ύπαρξης της γης, του ήλιου και των άλλων αστρικών σωμάτων, αλλά και ο αιώνιος αντίπαλος της κατασκευής μας.
Είναι κάτι για το οποίο χρειάζεται να παλεύουμε καθημερινά μέχρι να γεράσουμε, χρειάζεται να αντιστεκόμαστε διαρκώς σ’ αυτή την πανίσχυρη ελκτική δύναμη.
Παρόλο που η πτώση στο Ζάλογγο ήταν στοιχείο έμπνευσης για το Finality, στην παράσταση δεν δραματοποιείται η συγκεκριμένη ιστορία. Αυτό που μας απασχόλησε στη διαδικασία ανάπτυξης του κινησιολογικού υλικού είναι η στιγμή που το σώμα αφήνεται να πέσει στο κενό μέχρι κάποιος να το πιάσει, να το συγκρατήσει, να το ‘σώσει’.
Άλλο ένα στοιχείο έμπνευσης αποτέλεσαν τα χρώματα των παραδοσιακών φορεσιών. Χρησιμοποιήσαμε την ίδια χρωματική παλέτα.
Τρίτο και πολύ σημαντικό στοιχείο ήταν η ιστορία του Σκαλκώτα, το έργο του οποίου αναγνωρίζεται σήμερα, και όχι στην εποχή του, ως ένα απο τα σημαντικότερα της μουσικής δημιουργίας του 20ου αιώνα. Στην εποχή του πολεμήθηκε πολύ και απομονώθηκε από τους κυριάρχους συνθέτες με αποτελέσμα να μην αναγνωριστεί το έργο του.
Η ιδέα, τέλος, για το σκηνικό, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τον Πάρι Μέξη, είναι ένας βωμός αφιερωμένος στον Σκαλκώτα με την κατασκευή να αναπαριστά την αρχιτεκτονική της μουσικής του.
Έχουμε συνδέσει την πτώση με την ήττα. Είναι όντως έτσι;
Η πτώση είναι μία ευκαιρία για να παίξει κανείς με τη βαρύτητα. Η πτώση μπορεί να σημαίνει επίσης και απελευθέρωση ή αυτογνωσία. Το να πέφτεις ξανά και ξανά σε μαθαίνει να μεταμορφώνεσαι, να χρησιμοποιείς τη φόρα, την ορμή, για να γίνεις γρήγορος και ευκίνητος.
Ο χορός, πρωταγωνιστής κάθε μορφής κοινωνικοποίησης των ανθρώπων, πως συνδέεται για εσάς με την επανάσταση;
Όλα είναι χορός γιατί όλα είναι κίνηση και ρυθμός. Σε κάθε κλίμακα. Από τα αόρατα σωματίδια, μέχρι την αναπνοή μας μέχρι ολόκληρο το σύμπαν. Ο χορός για μας τους ανθρώπους είναι μία συμπεριφορά στην οποία πόνταρε δυναμικά η εξέλιξη του είδους μας, μάς βοήθησε να επιβιώσουμε. Το να νιώθουμε τους άλλους και το ρυθμό τους σημαίνει να κατανοούμε τις προθέσεις και τις εντάσεις τους, να μπορούμε προβλέψουμε σε πολύ μεγάλο βαθμό ποια θα είναι η επόμενη κίνησή τους.
Είναι μεγάλο πλεονέκτημα να μπορείς να διαφοροποιείς τις ρυθμικές σου δυνατότητες, για να παρατηρήσεις και να αποκωδικοποιήσεις το ρυθμό της κοινωνίας, να συναισθανθείς τον ‘ύπνο’ της ή την ‘επανάστασή’ της. Μπορείς να αποφασίσεις αν θα συμμετέχεις ή αν θα αποφύγεις αυτή την ‘επανάσταση’. Αν θες μπαίνεις στο χορό και χορεύεις. Πολλές φορές απλά παρασύρεσαι.
Ζούμε σε μία αλλόκοτη εποχή. Νιώθετε πως βρισκόμαστε στα πρόθυρα μίας νέας επανάστασης κάποιου είδους;
Χρειάζεται να θυμίσουμε στους εαυτούς μας ότι οι άνετες ζωές μας μπορούν, και, το πιο πιθανό είναι, πως πρόκειται να διαλυθούν από απρόσμενα γεγονότα.
Η αλλαγή του ρυθμού, ο συντονισμός των κινήσεων μέσα μας αλλά και στην κοινωνία, μπορούν να μας επιτρέψουν να κατανοήσουμε, να κινηθούμε με ευελιξία και να προσαρμοστούμε σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις, έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς.
Finality
Χορογραφία: RootlessRoot – Λίντα Καπετανέα, Γιόζεφ Φρούτσεκ
Σκηνικά: Πάρις Μέξης
Κοστούμια: Ίζαμπελ Λόας
Φωτισμοί: Περικλής Μαθιέλης
Ηχητικός σχεδιασμός: Χρήστος Παραπαγκίδης
Χορεύουν:
Έλενα Κέκκου, Αρετή Νότη, Μάρτα Ριβέρο ντι Μιράντα, Ελπίδα Σκούρου, Ρίνα Σιμάντα, Ζωή Σχοινοπλοκάκη
Γιάννης Γκάντσιος, Μιχάλης Κριεμπάρδης, Άνχελ Μαρτίνεθ Σάντσεθ, Γιάννης Μητράκης, Έλτον Ντιμρότσι, Γιώργος Χατζόπουλος
