Αν έχεις Tik Tok μπορεί τελευταία να συναντάς όλο και περισσότερα βίντεο συνταγών για το πώς να φτιάχνεις μόνος σου κάτι που λέγεται seed bomb, δηλαδή βόμβα σπόρων. Υπάρχουν πολλές εκδοχές, όπως με πηλό, με κομπόστ, χώμα και σπόρους λουλουδιών, τα οποία πλάθεις σαν κεφτεδάκια και μετά βγαίνεις έξω και τα πετάς, συνήθως σε οικόπεδα της πόλης που στέκουν για χρόνια χωρίς καμία αξιοποίηση, συλλέγοντας μπάζα ή άλλα αστικά απόβλητα. Και μετά απλώς περιμένεις να βρέξει, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή στο σημείο της ρίψης σου θα φυτρώσουν λουλούδια. Όμως η ιστορία αυτών των μικρών πράσινων όπλων δεν είναι καινούργια. Για την ακρίβεια, όπως μας εξηγεί ένα εξαιρετικό ολιγόλεπτο ντοκιμαντέρ του Vox, είναι η ιστορία του πώς οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης πήραν τα πράγματα στα χέρια τους και άλλαξαν για πάντα το τοπίο της πόλης τους με ριζοσπαστικές δράσεις κηπουρικής.
Είναι δύσκολο να φανταστούμε πόσο διαφορετική ήταν η Νέα Υόρκη και τα περίχωρά της τη δεκαετία του 1960. Οι λιγότερο προνομιούχες συνοικίες ήταν ένα γκρίζο αστικό τοπίο με έντονο το στοιχείο της εγκατάλειψης. Στη χειρότερη μοίρα ήταν οι φτωχογειτονιές όπως το Μπρούκλιν που εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της μετακόμισης των λευκών σε καλύτερα προάστια, έβλεπαν ολοένα και μικρότερο ενδιαφέρον για επενδύσεις και ανάπτυξη. Ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα έχασκαν εγκαταλελειμένα, με μισογκρεμισμένα πλινθόκτιστα κτίρια να καλύπτουν το έδαφος, ένα κανονικό νεκροταφείο αστικών αποβλήτων. Ακόμη και τα δέντρα, ένα χαρακτηριστικό των δρόμων του Μανχάταν, εκεί δεν ήταν παρά ελάχιστα, καθώς οι μεγαλοϊδιοκτήτες αλλά και οι δημοτικοί άρχοντες δεν είχαν διάθεση να ξοδέψουν για δενδροφύτευση και πάρκα. Αυτό πρόσεξαν οι Hattie Carthan και Liz Christy στις κοινότητες στις οποίες ζούσαν και θέλησαν να αναβαθμίσουν τις γειτονιές τους κάνοντάς τες περισσότερο πράσινες.
Οι πρωτοβουλίες τους μεταμόρφωσαν σταδιακά το τοπίο της Νέας Υόρκης ενώ έγιναν έμπνευση και για άλλες γυναίκες που συνεχίζουν σήμερα το έργο τους δημιουργώντας κινήματα όπως το Green Guerrillas. Πρόκειται για κοινότητες που φροντίζουν άπορους και νέους, προσφέροντας φαγητό (από τα μποστάνια) και νόημα στη ζωή τους.
Hattie Carthan
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η Carthan ζούσε στο Μπρούκλιν και πρόσεξε ότι η γειτονιά της έχανε τα δέντρα της. Στα 64 της χρόνια τότε αλλά ακούραστη, ξεκίνησε μια εκστρατεία μέχρι να πείσει το Τμήμα Πάρκων της περιοχής της να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα δενδροφύτευσης που θα της έδινε έξι δένδρα για κάθε τέσσερα που θα φύτευε με δικά της έξοδα. To 1966 η Carthan ίδρυσε την επιτροπή Bedford-Stuyvesant Beautification. Κατάφερε να φέρει κοντά τουλάχιστον 100 τοπικές οργανώσεις που φύτεψαν περισσότερα από 1.500 δέντρα. Υπό την επίβλεψή της, δημιουργήθηκε το 1971 το The Neighborhood Tree Corps το οποίο εκπαίδευε τους νέους για το πώς να φροντίσουν τα δέντρα και τους πρόσφερε εποχικές δουλειές.
Το 1968, όταν η εξέλιξη της πολεοδομίας απείλησε να καταστρέψει μια 12 μέτρων μανόλια που επιβίωνε μακριά από το φυσικό της περιβάλλον, η Carthan έκανε καμπάνια για να τη σώσει. Χάρη στις προσπάθειές της η μανόλια χαρακτηρίστηκε από την Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων ως ζωντανό μνημείο.
Σε ένα άρθρο των NT Times για την Carthan, το 1982, σημείωσε: “Το να σωθεί ένα δέντρο δεν έφτανε”. “Και με αυτά τα κτίρια τι θα γινόταν; Είπα στον εαυτό μου ότι θα αποκτήσεις τον βοτανικό κήπο του Bedford-Stuyvesant , ένα φυσικό κέντρο, ακριβώς εδώ”. Η πόλη είχε 3 εγκαταλελειμμένα, οχυρωμένα και παρακμασμένα κτίρια στη Lafayette, οπότε η Carthan απευθύνθηκε για ακόμα μία φορά στο συμβούλιο της πόλης.
“Σκέφτηκαν το ζήτημα και μου είπαν ότι θα μπορούσα να τα αποκτήσω με 25.000 δολάρια”, ανέφερε. “Τους είπα ότι είμαι φτωχή, ζω φτωχικά και πρόκειται να πεθάνω φτωχή. Δεν ζητιανεύω. Αυτά είναι για την κοινότητα. Τους ζήτησα να με βοηθήσουν”.
“Το ξανασκέφτηκαν και μου είπαν ότι μπορώ να τα έχω με 7.000 δολάρια και τους είπα: ‘Μια χαρά. Δεν είχα 25.000 δολάρια και δεν έχω 7.000 δολάρια. Μην μας χτυπάτε’, είπα. Έπειτα μου έκαναν προσφορά για 4.000 δολάρια. Τους είπα: ‘Δεν είχα 25.000 δολάρια, δεν είχα 7.000 δολάρια και δεν έχω 4.000 δολάρια’. Πέρα από αυτό, τους είπα, κάνουμε τη δουλειά χωρίς μισθούς οπότε η πόλη μας χρωστάει κάτι. Ήμουν πολύ αυστηρή”.
Το συμβούλιο τελικά έκανε προσφορά για 1.200 δολάρια. Η Carthan είπε: “Είχαμε μια χορηγία 1.000 δολάρια, οπότε τα αγοράσαμε”. “Και δεν τελειώσαμε ακόμα”, συμπλήρωσε.
Liz Christy
Στις αρχές του 1970, η Liz Christy ίδρυσε το Green Guerillas. Μαζί με μια ομάδα αντισυμβατικών κηπουρών φύτεψαν σπόρους στους φράχτες άδειων κτιρίων. Φύτεψαν ηλιοτρόπια σε κεντρικά σημεία στους πιο πολυσύχναστους δρόμους της Νέας Υόρκης. Έβαλαν κουτιά με λουλούδια στα περβάζια των παραθύρων εγκαταλελειμμένων κτιρίων.
Σύντομα, οι Green Guerillas έστρεψαν την προσοχή τους σε ένα μεγάλο, παρατημένο σημείο στη γωνία Bowery και Houston. Όπου οι άλλοι έβλεπαν ένα ερειπωμένο μέρος, εκείνοι έβλεπαν έναν κοινοτικό κήπο. Δημιούργησαν το Bowery Houston Farm and Garden και άρχισαν να εμπνέουν άλλους ανθρώπους να χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο ως εργαλείο για να δημιουργηθεί ένα καλύτερο αστικό τοπίο και να κάνει τους ανθρώπους να δουλέψουν μαζί.
“Ήταν μια μορφή αντίστασης”, θυμάται ο Amos Taylor, ένα από τα πρώτα μέλη του Green Guerillas. “Λέγαμε με απλά λόγια στην κυβέρνηση, αν δεν το κάνετε εσείς, θα το κάνουμε εμείς”.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Οι Green Guerillas δεν ήταν οι μόνοι. Ήταν μέρος ενός μεγαλύτερου κινήματος. Σε όλη την πόλη, οι άνθρωποι το έπαιρναν απόφαση να κάνουν κάτι για την αστική εγκατάλειψη που έβλεπαν γύρω τους. Μαζί με την Hattie Carthan που προαναφέραμε ήταν και οι Luis Torres και José Ayala που δημιούργησαν αντίστοιχες κοινότητες. Σύντομα δεκάδες κοινοτικοί κήποι ξεπρόβαλαν στη Νέα Υόρκη και δημιούργησαν μικρές οάσεις πρασίνου.
Σήμερα, περισσότεροι από 600 κήποι συμβάλουν στην απόκτηση δεξιοτήτων, στη δημιουργικότητα και την αποφασιστικότητα των κοινοτικών κηπουρών της Νέας Υόρκης. καλλιεργούν φαγητό για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Φέρνουν κοντά τα παιδιά της πόλης με τη γη. Δίνουν δροσερά μέρη πρασίνου για τις καλοκαιρινές μέρες. Επιτρέπουν στους ανθρώπους να δουλέψουν μαζί και να καλλιεργήσουν την πόλη.
Οι Green Guerillas άλλαξαν παράλληλα με το κίνημα. Σήμερα είναι ένας ζωτικής σημασίας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που αγωνίζεται για την σίτιση για την περιβαλλοντική δικαιοσύνη και την ανάπτυξη της νεανικής ηγεσίας.
