Το αν θα αποκτήσει ένας άνθρωπος ή όχι παιδιά είναι μια απόφαση που αφορά τον ίδιο και κανέναν άλλο και σίγουρα δεν πρέπει να κρίνεται για αυτή του την επιλογή. Η γονεϊκότητα αλλάζει άρδην τη ζωή μας, ενώ όπως μας είπε και η ψυχαναλύτρια, Μερόπη Μιχαλέλη, δεν είναι έμφυτη σε όλους.
Μία γυναίκα, η οποία επέλεξε να μην αποκτήσει παιδιά, γράφει στον Guardian, για την εμπειρία της ως άτεκνη μέσα σε ένα περιβάλλον με γονείς.
«Ένα απόγευμα κάναμε βόλτα με το ποδήλατο, όταν η φίλη μου ξαφνικά μου είπε πως είναι έγκυος. Σοκαρίστηκα, διότι ήταν η μία από τις ελάχιστες φίλες μου που δεν είχε παιδιά και δεν χρειαζόταν να πηγαίνει σε σχολεία, να ανησυχεί για ιώσεις ή να ακυρώνει εξόδους, επειδή κλαίει το παιδί της. Παράλληλα, ήταν μία από τις φίλες μου που δεν είχε πει ποτέ πως θέλει να κάνει παιδιά, αλλά έμεινε έγκυος.
Αν και τα στοιχεία δείχνουν ότι όλο και περισσότεροι Αμερικανοί επιλέγουν να μην κάνουν παιδιά, αυτή η απόφαση παραμένει κατακριτέα. Τώρα, που βρίσκομαι στα 40, έχω παρακολουθήσει πολλά ζευγάρια που ενώ ισχυρίζονταν πως δεν θέλουν παιδιά, τελικά αλλάζουν απόφαση.
Μια ξαφνική αίσθηση απώλειας με κατέλαβε. Διατήρησα, όσο καλύτερα μπορούσα, τις σχέσεις μου με φίλους που έγιναν γονείς. Αλλά φίλοι που ήταν επίσης άτεκνοι από επιλογή; Αυτοί ήταν σαν χρυσός, σπάνιοι και πολύτιμοι.
Ένιωσα την απομόνωση, που νιώθω και συχνά κρύβω, να εγκαθίσταται βαριά μέσα μου, αλλά δεν έδειξα τίποτα στο πρόσωπό μου και χαμογέλασα ευχάριστα. “Συγχαρητήρια!”, αναφώνησα, πηδώντας από το ποδήλατό μου για να αγκαλιάσω τη φίλη μου.
Εξάλλου, εγώ είμαι αυτή που επέλεξε αυτό το συγκεκριμένο είδος ελευθερίας, που μπορεί να ταξιδεύει σε μακρινά μέρη σε σύντομο χρονικό διάστημα, να πηγαίνει σε μια
συναυλία χωρίς να το έχει προγραμματίσει, να δίνει προτεραιότητα στις δικές του ανάγκες και επιθυμίες.
Ποτέ, όμως, δεν επέλεξα συνειδητά το αντάλλαγμα: αυτό του κατηγορηματικού αποκλεισμού από συζητήσεις, συγκεντρώσεις και ολόκληρους φιλικούς κύκλους. Αλλά και πάλι, έκανα την επιλογή. Υποτίθεται ότι δεν πρέπει να τη θρηνήσω.
Πριν από πέντε χρόνια, καθόμουν στο γραφείο του γυναικολόγου μου και προσπαθούσα να σημειώσω όλα τα σημαντικά που μου έλεγε. Χρειαζόμουν χειρουργική επέμβαση για ενδομητρίωση, μια ασθένεια που έμοιαζε με γκρέμλιν που έσκαβε χαρούμενα τα σωθικά μου με μυστρί. Κουβεντιάζαμε για τη γενική διαδικασία λαπαροσκοπικής αφαίρεσης των ενοχλητικών μικροσκοπικών όγκων, όταν ο γιατρός είπε κάτι που έκανε την καρδιά μου να χτυπήσει κόκκινο.
“Μιας και το συζητάμε και όλο αυτό συνδέεται με τον καρκίνο των ωοθηκών – θέλετε να αφαιρέσω τις σάλπιγγές σας;”.
Γνωρίζω από τις αρχές της δεκαετίας των 20 ότι δεν θέλω παιδιά, και είμαι ειδικός στο να αντιμετωπίζω τις αναπόφευκτες κοινοτοπίες που μου εκτοξεύονται – από το “Θα το κάνεις όταν γνωρίσεις το κατάλληλο άτομο” μέχρι το “Μην ανησυχείς, το ρολόι σου θα αρχίσει να χτυπάει” – με χάρη. Οπότε, γιατί να το παραλείψω; Γιατί βίωσα έναν τέτοιο εντελώς απροσδόκητο, αν και μικρό, δισταγμό;
Πήγα σπίτι και συζήτησα την πρόταση του γιατρού με τον σύζυγό μου. Όχι, σίγουρα δεν ήθελα να γίνω μητέρα. Αλλά υπήρχε κάτι τόσο θεμελιώδες στη γυναικεία ανθρώπινη φύση σχετικά με τη γέννηση παιδιών που έπρεπε να σκεφτώ για ένα λεπτό την ιδέα να αφαιρέσω για πάντα αυτήν την επιλογή από τη ζωή μου».
Λίγη ώρα μετά κάλεσα για να προγραμματίσω την επέμβαση».
H καθεμιά και ο καθένας μας ψάχνουμε τρόπους για να είμαστε ενεργά μέλη σε μια κοινότητα, σε μια ομάδα – ανεξάρτητα από τα μονοπάτια ζωής που έχουμε επιλέξει.
Η μοναξιά της επιλογής της
»Θυμάμαι ακριβώς τη στιγμή που ένιωσα για πρώτη φορά τη “μοναξιά της άτεκνης”.
Ήμουν στις αρχές της δεκαετίας των 30, καθόμουν στην αυλή μου μια μέρα του Ιουλίου. Το καλοκαίρι στη Μοντάνα, που βρίκσομαι, είναι μια εκπληκτικά φευγαλέα παύση ανάμεσα στο χιόνι και τον καπνό των πυρκαγιών. Είχα τηλεφωνήσει και στείλει μηνύματα σε ανθρώπους, ελπίζοντας να πάω βόλτα στα βουνά με έναν ή δύο καλούς φίλους για ένα ολονύκτιο ταξίδι. Έκανα άλλο ένα τηλεφώνημα, σε έναν παλιό φίλο.
“Ω, έχουμε ήδη κανονίσει να κατασκηνώσουμε με τα παιδιά και τους φίλους τους”, είπε, αναφέροντας μια άλλη οικογένεια που γνωρίζαμε και οι δύο. “Ελπίζω όμως να περάσετε καλά!”.
Καμία πρόσκληση για να τους ακολουθήσουμε δεν ήρθε. Προς υπεράσπισή του, ίσως πίστευε ότι δεν θα ήθελα – παρά το γεγονός ότι έκανα τα baby showers της γυναίκας του και τους προσκαλούσα τακτικά σε δείπνο.
Έβαλα το τηλέφωνο στην αγκαλιά μου και αισθανόμουν το στήθος μου κενό. Σχεδόν όλοι οι φίλοι μου ήταν χωμένοι μέχρι το λαιμό στο μεγάλωμα των παιδιών τους και καταλάβαινα ότι δεν ήταν εύκολο. Παρόλα αυτά, κοίταξα τον σκύλο μου, που είχε γίνει πια ο πιο σταθερός μου σύντροφος. Ήμουν εκείνος και εγώ.
Υπάρχουν ολόκληρες κοινότητες που σχηματίζονται μεταξύ των γονέων και γύρω από αυτούς. Με εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις και ομάδες φίλων που συχνά δεν περιλαμβάνουν καν τα παιδιά τους. Υπάρχει η λέσχη βιβλίου στην οποία κλήθηκε να συμμετάσχει η αδελφή μου, αποτελούμενη από μητέρες των οποίων τα παιδιά παίζουν μαζί. Υπάρχουν τα φιλικά προς τους γονείς γιορτινά πάρτι για τα οποία μαθαίνεις μόνο εκ των υστέρων.
Επειδή είμαι εξωστρεφής και για μένα οι σχέσεις και η ισχυρή κοινότητα αποτελούν θεμελιώδη αξία, το να ζω εκτός μιας τόσο εξέχουσα ομάδας για την οποία η κοινότητα φαίνεται να είναι δεδομένη, με κάνει να νιώθω μόνη.
Ειδικά επειδή δεν θέλω να απομακρυνθώ από αυτούς τους φίλους περισσότερο. Θέλω τα νήπια τους να μου βάφουν τα νύχια, θέλω να ακούω πού σκέφτονται να σπουδάσουν οι έφηβοι τους – μαζί με όλα τα άλλα στη ζωή των φίλων μου, από τις σχέσεις και τη δουλειά μέχρι τη θλίψη και τις γιορτές.
Ξέρω ότι αυτό που νιώθω δεν είναι το πιο δύσκολο συναίσθημα, ούτε συγκρίνεται με άλλα προβλήματα. Η φίλη μου που μεγαλώνει ένα παιδί με μια εξαιρετικά σπάνια γενετική διαταραχή που οδηγεί σε σοβαρές αναπτυξιακές καθυστερήσεις, νιώθει μεγαλύτερη πίεση, μοναξιά και αποκλεισμό. Επίσης, υπάρχουν και εκείνοι οι φίλοι μου που προσπαθούν πάρα πολύ να αποκτήσουν παιδί και δεν τα καταφέρνουν. Ξέρω πως όλο αυτό δεν είναι διαγωνισμός.
Ωστόσο, οι φιλίες και η κοινότητα θέλουν προσπάθεια – όχι μόνο από τη μία πλευρά. Θα μπορούσα με τη σειρά μου να σταματήσω να προσκαλώ τις φίλες μου που πηγαίναμε για σκι όταν από τις 10 φορές που τις καλούσα για εξορμήσεις στα βουνά μού ακύρωναν ή αρνούνταν σχεδόν πάντα. Μια φίλη μου με ευχαρίστησε πολύ γι’ αυτό και μου τόνισε πως δεν την καλούν πλέον πουθενά – εκτός αν η εκδήλωση έχει να κάνει με παιδιά. Την αγκάλιασα και συνειδητοποίησα πως η καθεμιά και ο καθένας μας ψάχνουμε τρόπους για να είμαστε ενεργά μέλη σε μια κοινότητα, σε μια ομάδα – ανεξάρτητα από τα μονοπάτια ζωής που έχουμε επιλέξει».
