Από τον Λευτέρη Τρίγκα
Όταν κάποιος αναφέρεται στον οίκο Versace, αυτομάτως σκέφτεται εικόνες γεμάτες με καλλίγραμμα μοντέλα και λαμπερές πασαρέλες, τοποθετημένες στη δεκαετία του ’90, εποχή αποκορύφωσης του μαξιμαλισμού των εκκεντρικών ρούχων του Τζιάνι Βερσάτσε. Ύστερα, τη δημιουργική διευθύντρια της μάρκας, Ντονατέλα Βερσάτσε. Ή, δυστυχώς, κάποιοι θυμόμαστε τα τηλεοπτικά πλάνα έξω από την έπαυλη του Τζιάνι, στο Μαϊάμι, όταν δολοφονήθηκε το 1997 σε ηλικία 50 ετών. Εικοσιπέντε χρόνια μετά από εκείνη την τραγική μέρα, η κληρονομιά του εξακολουθεί να ζει, χάρη στο νήμα που συνέδεε τον οίκο Versace – από την αρχή – με την οικογένεια, την έμπνευση, την τέχνη και τέλος το αμίμητο ταλέντο του Ιταλού μοδίστρου.
Από την εμβληματική στάμπα της Μέδουσας έως τα αποπνικτικά μοτίβα, που αποκλίνουν από το παραδοσιακό γυναικείο σχέδιο, ο Βερσάτσε αποτύπωσε μια εποχή και καθόρισε μια δεκαετία. Στο πλαίσιο του πρόσφατου Athens Fashion Film Festival, παρακολουθήσαμε σε πανελλήνια πρεμιέρα το ντοκιμαντέρ «The Genius of Gianni Versace» του Σαλβατόρε Τζανίνο, με ζωντανές μαρτυρίες που δημιουργούν μια εκ των έσω καταγραφή του χαρακτήρα του αδικοχαμένου σχεδιαστή. Γυρισμένο στη μυθική έπαυλή του στο Μαϊάμι ο θεατής σκιαγραφεί το πορτρέτο ενός αεικίνητου ανθρώπου και φωτίζει μια αθέατη πλευρά του. Ο σκηνοθέτης θέλει να αναδείξει το χαρακτήρα του Βερσάτσε και να υπογραμμίσει το τεράστιο καλλιτεχνικό έργο του. Γεννημένος στη Βαλτιμόρη ο δημιουργός ξεκίνησε να ασχολείται με το μόντελινγκ ως παιδί και να παίζει στον κινηματογράφο και την τηλεόραση αργότερα. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία ήταν το μιούζικαλ «Hairspray» και ακολούθησε το «Riding in Cars with Boys», ενώ έχει εμφανιστεί σε θρυλικές σειρές όπως οι «West Wing» και «Sex and the City». Εδώ, συνομιλούμε αποκλειστικά με τον Τζανίνο για το ντοκιμαντέρ του, αλλά και για την προσωπική του σχέση με τον ίδιο τον Βερσάτσε. «Τον γνώρισα στο Μαιάμι, τη δεκαετία του ’90, όταν ήμουν ακόμα φοιτητής. Ήμασταν γείτονες και μιλούσαμε συχνά στην παραλία, κάπως έτσι χτίσαμε μια φιλική σχέση και μια επαγγελματική συνεργασία. Έκανε συχνά πάρτι στην βίλα του και μας καλούσε όλους. Αργότερα έγινα και μοντέλο για τον οίκο Versace και ήμουν αρκετά χρόνια στο πλάι του».
Οι πασαρέλες που δημιούργησαν τα σούπερ μοντελ
Ο Τζιοβάνι Μαρία «Τζιάνι» Βερσάτσε γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1946 στο Ρέτζιο ντι Καλάμπρια της Ιταλίας από τον Αντόνιο και τη Φραντσέσκα Βερσάτσε, η τελευταία εκ των οποίων ήταν μοδίστρα και η επιρροή της αποτυπώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο πρώιμο ενδιαφέρον του Βερσάτσε για το σχέδιο και την ραπτική. Ο νεαρός Τζιάνι εργάστηκε για την επιχείρηση της μητέρας του πριν μετακομίσει στο Μιλάνο το 1972, όπου ασχολήθηκε ως ελεύθερος επαγγελματίας για ιταλικές μάρκες όπως οι Callaghan, Complice και Genny. Λίγο αργότερα, απέκτησε έναν ενεργό ρόλο στον οίκο Byblos, μια ιταλική εταιρεία ετοίμων ενδυμάτων υπό τον Genny. Ο Βερσάτσε σημάδεψε τη μόδα της δεκαετίας του 1990 με λεοπάρ μοτίβα και πούλιες, επιδεικτικά χρυσά κοσμήματα και προκλητικούς δερμάτινους κορσέδες, δημιουργώντας μια υπερβολικά θηλυκή εμφάνιση σε επιδείξεις όπου το μεγαλείο ήταν εγγυημένο. Φορεμένα από μοντέλα όπως η Σίντι Κρόφορντ, η Κλόντια Σίφερ και η Κάρλα Μπρούνι, ο ιταλικός οίκος βοήθησε επίσης στην εκτόξευση του φαινομένου «supermodel», που θα άλλαζε το πρόσωπο της βιομηχανίας, μετατρέποντας τη μόδα σε μια λαμπερή και θεατρική performance art. Το ντοκιμαντέρ όμως έχει άρωμα αρσενικό, καθώς μιλούν μόνο άνδρες μοντέλα, όπως και ο ίδιος ο Tζανίνο. Γιατί αποφάσισε άραγε να το κρατήσει τόσο macho; «Η ιδέα μου εξαρχής ήταν να μιλήσουμε από την ανδρική σκοπιά. Πώς ο Τζιάνι ενέπνευσε τους άνδρες μοντέλα, τους καταλόγους της ανδρικής ένδυσης, τους άνδρες πελάτες. Τι επίδραση είχε σε όλους αυτούς. Η βιομηχανία της μόδας σπάνια φωτίζει την ιστορία των ανδρών. Προφανώς, τα σουπερμόντελ υπάρχουν μέσα στην ταινία, δεν θα μπορούσαν να λείπουν, αλλά ποτέ άλλοτε δεν είχαμε άνδρες που έχουν συνεργαστεί με εκείνον, να μιλούν για εκείνον», λέει ο σκηνοθέτης.
Τζέιμς Χάιντ, Στίβεν Λεόν, Έρικ Έτεμπάρι είναι κάποιοι από τους σταρ που μνημονεύουν τον σχεδιαστή και διηγούνται αστεία και απίθανα περιστατικά από επιδείξεις στο Μιλάνο, φωτογραφίσεις με τον Στίβεν Μαιζέλ, πάρτι με την Ντονατέλα, αλλά και την επίδραση που είχε το «χρυσό» άγγιγμα του σχεδιαστή στην καριέρα, αλλά και τη ζωή τους. Ο ίδιος ο Τζανίνο είναι ηθοποιός, παραγωγός και μοντέλο, καθώς και δύο φορές βραβευμένος με Emmy. Μετά από την φωτογράφιση του στην καμπάνια του οίκου Versace, περιοδικά όπως το GQ, η Vogue, το Cosmopolitan και το Men’s Health τον αποθέωσαν, ενώ υπήρξε πρωταγωνιστής σε διεθνείς καμπάνιες για τη L’ Oreal, τη Fuji και τον οίκο Guy La Roche. «Μια πασαρέλα ή ένα κλικ με το logo του οίκου Versace μπορούσε να σου χαρίσει επαγγελματική αθανασία. Δημιουργούσε μόδα, προσωπικότητες και καριέρες. Όλοι οι οίκοι και τα περιοδικά μας ήθελαν και χάρη σε αυτόν έκανα μια τεράστια και επιτυχημένη καριέρα στο μόντελινγκ. Η επόμενη δουλειά μου μετά από εκείνον ήταν η παγκόσμια καμπάνια για τη L’ Oreal πλάι στην Στέφανι Σέιμουρ», εξομολογείται.
Η βιομηχανία της μόδας σπάνια φωτίζει την ιστορία των ανδρών.
Πράγματι σχεδόν ολόκληρο το ντοκιμαντέρ είναι ένα αφήγημα για το χαρακτήρα του, το χαμόγελό του και τη larger than life προσωπικότητά του, η οποία δεν περιοριζόταν μόνο στη δουλειά. «Ήταν φοβερά υποστηρικτικός. Δεν ήμασταν απλά μοντέλα για εκείνον, αλλά άνθρωποι της παρέας του. Όλοι τον θυμούνται χαμογελαστό και πάντα με μια καλή κουβέντα στα χείλη του. Ευγενής, προσηνής, ταλαντούχος και φοβερά γενναιόδωρος. Φανταστείτε πως πλήρωσε ολόκληρη τη δεξίωση του γάμου του Τζέιμς Χάιντ, απλώς γιατί γνώρισε την γυναίκα του, Σουν Λι, σε μια δική του πασαρέλα. Θυμάμαι, επίσης, μια στιγμή που ακόμα με ανατριχιάζει. Στο σπίτι του στο Μαϊάμι είχαμε πάει για να προβάρουμε κάποια ρούχα, δυο μοντέλα, εγώ και ένας Άγγλος. Στο υπόγειο της βίλας, που ήταν και το ατελιέ του, υπήρχε ένα τραπέζι με φαγητό για όλους. Το άλλο μοντέλο πεινούσε πολύ καθώς δεν είχε δουλέψει εκείνη την περίοδο, ήταν πρακτικά άστεγος, τότε έβαλε μέσα στο σακίδιο του δυο πανίνι για να τα φάει αργότερα. Όταν ο Τζιάνι το αντιλήφθηκε αυτό, χωρίς να το ανακοινώσει, ετοίμασε δυο σακούλες με φαγητό για να πάρει φεύγοντας και τον προσέλαβε αμέσως. Ήμουν μάρτυρας της μεγαλοψυχίας του και όλοι αυτοί που μιλούν έχουν να πουν μόνο τα καλύτερα. Στην σειρά του Fx “Η δολοφονία του Τζιάνι Βερσάτσε”, που έκανε ο Ράιαν Μέρφι, δεν είδαμε τον πραγματικό του χαρακτήρα. Αυτό το ντοκιμαντέρ θέλει να αλλάξει αυτήν την αδικία», σχολιάζει συγκινημένος ο Τζανίνο.
Δεν ήμασταν απλά μοντέλα για εκείνον, αλλά άνθρωποι της παρέας του. Όλοι τον θυμούνται χαμογελαστό και πάντα με μια καλή κουβέντα στα χείλη του.
Φαμίλια Βερσάτσε και η νέα εποχή
Στην καρδιά της έμπνευσης του Versace ήταν πάντα η ιταλική του κληρονομιά. Λέγεται ότι εμπνεύστηκε από τα ιταλικά ερείπια που παρατηρούσε στην γενέτειρα του. Ο αρχαίος ελληνορωμαϊκός συμβολισμός είναι σημαντικά ενσωματωμένος στα εμβληματικά σχέδιά του όπως η Μέδουσα, ο μαίανδρος, οι σταυροί και η Παναγία. Η καθολική του αγωγή έβαζε την οικογένεια πρώτη. Το 1978, μόλις έξι χρόνια μετά τη μετακόμισή του στο Μιλάνο, με τη βοήθεια των αδερφών του Σάντο και Ντονατέλα, λάνσαρε την πρώτη του γυναικεία συλλογή και πορεύονταν ενωμένοι μέχρι το τέλος της ζωής του. Αλήθεια, η Ντονατέλα σχολίασε το ντοκιμαντέρ; «Πέρυσι ήμουν στην Εβδομάδα Μόδας του Μιλάνου και βρέθηκα σε μια βράβευση με την Ντονατέλα και τη Σάντο. Είχαμε να βρεθούμε 25 χρόνια και αμέσως αγκαλιαστήκαμε και βγάλαμε φωτογραφίες. Τους έδειξα κάποιες φωτογραφίες από τα παλιά, που ποζάραμε όλοι μαζί στο κλαμπ του Μίκι Ρουρκ και η Ντονατέλα μου είπε αστειευόμενη: “Δεν θέλω να βλέπω παλιές φωτογραφίες, ήμουν χάλια”.
»Την ίδια νύχτα, όταν οι δημοσιογράφοι τη ρώτησαν αν είδε το ντοκιμαντέρ, εκείνη με το γνωστό χιούμορ της είπε: “Ναι το έχω δει, είμαι παραγωγός”. Γελάσαμε πολύ εκείνο το βράδυ, ενώ λίγες μέρες μετά ο Σάντο μου έστειλε ένα μήνυμα λέγοντας πως είναι βαθιά συγκινημένος με το ντοκιμαντέρ και τον άγγιξε ιδιαίτερα ο τρόπος που θυμόμαστε όλοι το μεγαλείο του Τζιάνι». Η εποχή προσπαθεί να μας επιβάλλει τα νέα «αστέρια» της πασαρέλας. Αδερφές Χαντίντ, Κένταλ Τζένερ, Γκάια Γκέμπερ. Τι έχει αλλάξει από τα 90s; «Τότε τα μοντέλα είχαν γκελ και προσωπικότητα. Δεν ήταν απλά κρεμάστρες. Έπρεπε να γυμναζόμαστε καθημερινά και να τρεφόμαστε σωστά, χωρίς social media. Είδα πρόσφατα τη Ναόμι Κάμπελ να περπατάει στην πρόσφατη πασαρέλα του οίκου Versace στο Λος Άντζελες και αναφώνησα: “Ουάου, αυτό είναι περπάτημα! Αυτή είναι μια σταρ!”. Ήταν όλοι εκεί. Ο Έλτον Τζον, η Μάιλι Σάιρους, η Lady Gaga και ο Τσέινιγκ Τέιτουμ. Καλλιτέχνες με πραγματικό αντίκτυπο. Αυτό έψαχνε πάντα και ο Τζιάνι: την αυθεντικότητα, τη μοναδικότητα, την πρωτοπορία».
Τότε τα μοντέλα είχαν γκελ και προσωπικότητα. Δεν ήταν απλά κρεμάστρες. Έπρεπε να γυμναζόμαστε καθημερινά και να τρεφόμαστε σωστά, χωρίς social media.
