Η Βασιλική Επισκοπή της Αρχαίας Φιλιππούπολης αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα της παγκόσμιας ιστορίας, εξού και περιλαμβάνεται στον Κατάλογο Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Εγκαινιάστηκε επίσημα για το κοινό στις 18 Απριλίου του 2021, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων Πολιτισμού, ως το πλέον πολυαναμενόμενο πολιτιστικό γεγονός της Βουλγαρίας τα τελευταία χρόνια, έπειτα από πενταετή αναστήλωση του κτηρίου και επταετή αποκατάσταση των μοναδικών ψηφιδωτών της, τα οποία εκτείνονται σε διπλό δάπεδο με μωσαϊκά έκτασης 2.000 τετραγωνικών μέτρων.
Πρόκειται για πρώιμη χριστιανική βασιλική, τη μεγαλύτερη αυτής της εποχής στην Βουλγαρία, κτισμένη στα μέσα του 4ου αιώνα υπό την ηγεμονία του Μεγάλου Κωνσταντίνου, γύρω από την οποία, κατά τον Μεσαίωνα, βρέθηκε νεκρόπολη με περίπου 200 χριστιανικούς τάφους.
Η Βασιλική Επισκοπή, η οποία βρίσκεται πλησίον της κεντρικής πλατείας του Πλόβντιβ, ανακαλύφτηκε τυχαία τη δεκαετία του ’80 κατά τη διάρκεια οδικών έργων, ενώ άρχισε να μελετάται από ειδήμονες το 2014 με χρηματοδότηση του Ιδρύματος «America for Bulgaria». Σύμφωνα με την αρχαιολόγο Ζένη Τάνκοβα το τελευταίο εύρημα στο χώρο είναι μια αρχαία ελληνική επιγραφή που χρονολογείται από τις αρχές του 2ου αιώνα.
Ελληνική η πρώτη παράσταση που ανεβαίνει στον τεράστιας αρχιτεκτονικής σημασίας χώρο
Σε αυτόν τον μαγικό και γεμάτο ιστορία χώρο ανεβαίνει για πρώτη φορά θεατρική παράσταση, η οποία μάλιστα είναι ελληνική. Για την ακρίβεια, η σκηνοθέτις Ιόλη Ανδρεάδη πραγματοποιεί την πρώτη ιστορικά θεατρική παράσταση που ανεβαίνει στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Βασιλικής Επισκοπής στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας, κατόπιν πρόσκλησης του τ. Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Δραματικού Θεάτρου της Φιλιππούπολης και νυν Υπουργού Πολιτισμού της Βουλγαρίας Krastyu Krastev.
Η «Ελένη» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη, διασκευή Ιόλης Ανδρεάδη και Άρη Ασπρούλη, με τη Βασιλική Τρουφάκου να ενσαρκώνει όλους τους ρόλους του έργου έχοντας μαζί της επί σκηνής τον κορυφαίο Έλληνα κρουστό Νίκο Τουλιάτο, πρόκειται να παρουσιαστεί στις 12 Σεπτεμβρίου 2023 στο πλαίσιο του σημαντικότερου διεθνούς φεστιβάλ θεάτρου της Φιλιππούπολης «Crossroads Stage Autumn Theater Festival» που διοργανώνεται ετησίως από το Δραματικό Θέατρο της Φιλιππούπολης.
Λίγα λόγια για την παράσταση της Ιόλης Ανδρεάδη
Μετά τη μεγάλη επιτυχία του «Ίωνα» που παρουσιάστηκε τη διετία 2017-2019 στη Βόρεια Κλιτύ της Ακρόπολης, στο The Tank Theatre της Νέας Υόρκης, στα Αρχαία Θέατρα Φιλίππων και Δωδώνης και στο Μουσείο των Δελφών αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές, η Ιόλη Ανδρεάδη επιστρέφει στο Αρχαίο Δράμα, εστιάζοντας ξανά στον Ευριπίδη και στη σκηνοθετική τελετουργία της ερμηνευτικής δοκιμασίας πολλαπλών χαρακτήρων από έναν μόνο ηθοποιό, παρουσιάζοντας την πρώτη ιστορικά θεατρική παράσταση που πραγματοποιείται στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Βασιλικής Επισκοπής στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας.
Με τη Βασιλική Τρουφάκου να ενσαρκώνει όλους τους ρόλους του έργου, περνώντας εντυπωσιακά από τον έναν ήρωα στον άλλον, έχοντας ως μοναδικά μέσα τη φωνή και το σώμα. Μαζί της επί σκηνής ο κορυφαίος Έλληνας κρουστός περφόρμερ Νίκος Τουλιάτος.
Η ίδια η σκηνοθέτιδα έχει πει για το συγκεκριμένο έργο:
«Η “Ελένη” του Ευριπίδη δεν είναι μια ιλαροτραγωδία. Είναι ένα έργο τρομακτικά επίκαιρο και σπαρακτικό. Ένα έργο τραγικό που μιλά για το ‘εδώ και τώρα’. Ένα έργο για τη γυναίκα. Και ένα έργο για τον πόλεμο. Για τη ριζική αθωότητα της γυναίκας και για τον τρόπο που η μοίρα της τόσο συχνά υφαίνεται αποκλειστικά μέσα από τις αποφάσεις και τη βία των ανδρών. Ένα έργο για την ανώφελη τρέλα του πολέμου και για τα αδειανά πουκάμισα που χαρίζει ως τρόπαια.
Ένα έργο για τον παραλογισμό της μάχης και τις πληγές του έρωτα. Ένα έργο για την ομορφιά ως πηγή δυστυχίας. Επιλέγω αυτό το «γυναικείο έργο» να το ερμηνεύσει ολόκληρο μια γυναίκα ηθοποιός, η Βασιλική Τρουφακου, αντιμετωπίζοντας μέσα σε μια ώρα πολλαπλούς ρόλους της ιστορίας, αντρικούς και γυναικείους, νεότερης και μεγαλύτερης ηλικίας, γιατί θέλω να διερευνήσουμε, κόντρα στα ερμηνευτικά και σκηνοθετικά στερεότυπα, τη γυναικεία ταυτότητα και το γυναικείο σώμα ως πολύμορφο σκηνικό βίωμα και ως πηγή σύνδεσης με τη ρίζα του τραγικού. Συνοδοιπόρος σε αυτή τη σκηνική διαδρομή ως πολύτιμος συνομιλητής είναι ο ρυθμός, μέσα από το τελετουργικό ηχητικό τοπίο των κρουστών του Νίκου Τουλιάτου».
Συντελεστές
- Μετάφραση: Γιάγκος Ανδρεάδης
- Σκηνοθεσία – Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη
- Διασκευή για μία ηθοποιό: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
- Κοστούμια: Ioanna Kourbela
- Διασκευή τραγουδιού: Danai Nielsen
- Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου & Ηλίας Κοτσιρέας
- Οργάνωση Παραγωγής: Δημήτρης Κακαβούλας
- Διεύθυνση Παραγωγής: Ορέστης Τάτσης
- Ελένη, Τεύκρος, Χορός, Μενέλαος, Τροφός, Κάστωρ & Πολυδεύκης: Βασιλική Τρουφάκου
- Ζωντανά επί σκηνής ο μουσικός περφόρμερ Νίκος Τουλιάτος
Η «Ελένη» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη δημιουργήθηκε στο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος του Φεστιβάλ Φιλίππων υπό την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Θοδωρή Γκόνη.
