Το μεγαλύτερο όνειρο της Ελένης Ανδρεάδη είναι να αφυπνιστεί ο κόσμος για τα ζητήματα κλιματικής αλλαγής. Να καταφέρουμε να φτάσουμε στη βιώσιμη ανάπτυξη. Γι’ αυτό και μέσα από τη σειρά παιδικών βιβλίων, «Οι πράκτορες του πλανήτη», που υπογράφει η ίδια προσπαθεί να πετύχει τον σκοπό της.
Εξέδωσε το πρώτο βιβλίο, το οποίο απέσπασε το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου στην κατηγορία Βιβλίου Γνώσεων, «Γίνε Πράκτορας του Πλανήτη» το 2014 και έκτοτε έχουν κυκλοφορήσει άλλα τέσσερα. Το πέμπτο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο πριν λίγους μήνες και ήδη έχει γίνει αγαπημένο του παιδικού κοινού και όχι μόνο.
Στο «Πράκτορες του πλανήτη: Η απαγωγή της Δ» η επίλεκτη πρακτορική ομάδα μαζί με το παιδί-αναγνώστη αναλαμβάνουν διπλή αποστολή: Να σώσουν την Διοικητή Δ από τον πανούργο Ιβάν φον Βαμπάουερ και να εμποδίσουν ένα γιγάντιο διαστημικό τέρας να κάνει όλον τον πλανήτη πλαστικό, μέσα σε 24 ώρες.
Με αφορμή αυτή τη νέα περιπέτεια, το marieclaire.gr μίλησε με τη συγγραφέα για τα μελλοντικά της σχέδια και το πώς τα βιβλία της μπορούν να βοηθήσουν παιδιά και γονείς να κατανοήσουν τη σημασία της ορθής συμπεριφοράς προς το περιβάλλον.
Ποιος ήταν ο πιο καθοριστικός παράγοντας που σας έστρεψε στη συγγραφή βιβλίων γνώσεων για παιδιά, με κεντρικό πυρήνα το περιβάλλον;
Όταν βρέθηκα στην Αμερική για το μεταπτυχιακό μου, πήρα ένα μάθημα δημιουργικής γραφής. Όταν γύρισα στην Ελλάδα, σκέφτηκα να παντρέψω την αγάπη μου για την συγγραφή με το αντικείμενο μου, την περιβαλλοντική διαχείριση. Ο μικρός αδερφός μου ήταν τότε ακόμα στο σχολείο και ήθελα να βρω έναν ευφάνταστο τρόπο να ευαισθητοποιήσω τα παιδιά πάνω στο θέμα. Κάπως έτσι γεννήθηκε το πρώτο παιδικό βιβλίο, «Γίνε Πράκτορας του Πλανήτη», που μετά έγινε σειρά βιβλίων που εστιάζει σε διαφορετικά σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα. Μόλις κυκλοφόρησε το πέμπτο βιβλίο αυτής της σειράς, ενώ έχω γράψει και ένα εφηβικό για την κλιματική κρίση, όπως και ένα προσχολικό βιβλίο.
Τι άλλα μηνύματα περνάτε μέσα από τα βιβλία της σειράς «Πράκτορες του Πλανήτη» εκτός από την επιτακτική ανάγκη για τη σωτηρία του Πλανήτη;
Πιστεύω πολύ στην ατομική πρωτοβουλία. Όλα ξεκινούν από εκεί, όλες τις θετικές αλλαγές στον κόσμο, κάποιος, κάποτε τις ονειρεύτηκε. Στο άλλο μου βιβλίο, «Ο Τζάστιν Γκρέι και οι Φύλακες της Γης», ο ήρωας θυμάται τι του είπε η μητέρα του πριν χρόνια όταν αυτός ανακάλυψε πως ο Σούπερμαν δεν υπάρχει στα αλήθεια. Δεν χρειάζεται να είσαι Σούπερμαν για να αλλάξεις τον κόσμο, του είχε πει λίγο πριν φύγει από τη ζωή του για πάντα. «Υπάρχουν πολλοί πραγματικοί άνθρωποι που κάνουν κάθε μέρα εξωπραγματικά, εξαιρετικά πράγματα… Άνθρωποι με καλή καρδιά και θάρρος, όπως εσύ». Στο δρόμο, ο αναγνώστης της σειράς Πράκτορες του Πλανήτη, που είναι και ο πρωταγωνιστής, βρίσκει πολλούς συμμάχους στο έργο του. Μαζί, όσο ακατόρθωτη και αν φαντάζει η αποστολή, μπορούμε να επιτύχουμε.
«Η Απαγωγή της Δ», το νέο σας βιβλίο είναι το πέμπτο της σειράς «Πράκτορες του Πλανήτη». Αν σας ζητούσαμε έναν συνοπτικό απολογισμό της μέχρι τώρα διαδρομής, τι επιλέγετε να προτάξετε;
Τα βιβλία επικεντρώνονται στα σημαντικότερα παγκόσμια περιβαλλοντικά θέματα. Έχουν προηγηθεί σε άλλα βιβλία της σειράς, η κλιματική κρίση, η εξαφάνιση της βιοποικιλότητας του πλανήτη και οι κίνδυνοι που απειλούν τις θάλασσές μας, ενώ το τελευταίο αφορά στην πλαστική ρύπανση. Παρά το μέγεθος των προβλημάτων, παραμένω αισιόδοξη και αυτό αντικατοπτρίζεται στα βιβλία που εστιάζουν στις λύσεις, οι οποίες υπάρχουν. Ίσως αλλιώς να μην μπορούσα να σηκωθώ το πρωί γνωρίζοντας αυτά που ξέρω στον τομέα μου της αειφορίας ή να αντικρύσω τα παιδιά μου χωρίς να δακρύσω για το κόσμο στον οποίο θα μεγαλώσουν.
Διαβάζουμε με την τρίχρονη κόρη μου παραμύθια για ελέφαντες και μου λέει πως θέλει να γνωρίσει κάποτε έναν. Ξέρω πως τα τελευταία δέκα χρόνια έχει εξαφανιστεί πάνω από το 60% του πληθυσμού τους… Πώς ζεις με αυτό σαν γονέας; Πως βρίσκεις ηρεμία; Για μένα, μόνο μέσω της δράσης και της αισιοδοξίας. Αυτό προσπαθώ να περάσω στα βιβλία μου. Και ότι τα παιδιά μπορούν να κάνουν πολλά. Μας το έδειξε η παρέα της Γκρέτα Τούνμπεργκ και Fridays for Future. Φυσικά δεν αρκεί όμως μόνο αυτά να κάνουν τη διαφορά, ούτε και θα έπρεπε. Πρέπει όλοι οι πολίτες, μικροί και μεγάλοι, εταιρείες και Πολιτεία, να δράσουμε αποφασιστικά.
Ποια είναι τα κυριότερα χαρακτηριστικά που διαθέτουν τα μέλη της επίλεκτης ομάδας των Πρακτόρων του Πλανήτη στα βιβλία σας και γιατί αποφασίσατε να τα επιλέξετε;
Τόλμη, αποφασιστικότητα, ιδεαλισμό, ομαδικότητα… Με άλλα λόγια είναι απλά παιδιά. Δεν είναι υπερήρωες. Αλλά μέσα στις αποστολές τους, υπηρετώντας κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό τους, βρίσκουν ασυνήθιστες ικανότητες, καταπληκτικούς φίλους και πετυχαίνουν το αδύνατο.
Αν μπορούσαν να βγουν από τις σελίδες η Ανίτα, ο Ιάσωνας, ο Μπεν και οι υπόλοιποι ήρωες των βιβλίων σας, τι θα έλεγαν στους μικρούς υποψήφιους αναγνώστες και τι σε γονείς και εκπαιδευτικούς;
Νομίζω πως οι ήρωες δεν θα μπορούσαν παρά να τονίσουν το πόσο λίγο χρόνο έχουμε πλέον. Ίσως η πανδημία μάς αφύπνισε. Μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε πως δεν μπορούμε να ζούμε εμείς ως είδος υγιείς και ευτυχισμένοι σε έναν άρρωστο πλανήτη. Ήδη βλέπω θετικά βήματα διεθνώς. Οι Πράκτορες του Πλανήτη θα έλεγαν σε κάθε ένα από εμάς πως ήρθε η ώρα να αναλάβουμε την αποστολή μας, να γίνουμε πρωταγωνιστές της σωτηρίας του πλανήτη μας.
Το καλοκαίρι πλησιάζει και η χρήση πλαστικών συνήθως αυξάνεται τους θερινούς μήνες. Θέλετε να αναθέσετε μια μίνι αποστολή σε παιδιά και γονείς με στόχο την μείωση των πλαστικών μίας χρήσης;
Η μίνι αποστολή μας θα ήταν να μειώσουμε, πραγματικά. Η ανακύκλωση είναι σημαντική, αλλά είναι μονάχα η τρίτη από τις τρεις γνωστές λέξεις-μάντρα των Πρακτόρων του Πλανήτη, μειώνω-επαναχρησιμοποιώ-ανακυκλώνω. Διότι μόνο 9% των πλαστικών που έχει φτιαχτεί τα τελευταία 60 χρόνια έχει ανακυκλωθεί. Είναι ένα αφήγημα που βολεύει τους παραγωγούς, διότι δεν χρειάζεται να αλλάξουν κάτι, και περνούν την ευθύνη στον καταναλωτή, ο οποίος χρειάζεται πτυχίο για να βγάλει άκρη τι ανακυκλώνεται και τι όχι, πώς και πού. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι δύσκολη η διαδικασία της ανακύκλωσης, το πλαστικό μπερδεύεται με άλλα υλικά και κάποια πλαστικά δεν ανακυκλώνονται εξαρχής, όπως το περιτύλιγμα για τα πατατάκια ή τα κρουασάν.
Έχουν μια λογική σειράς οι λέξεις που προανέφερα. Πρώτα ας μειώσουμε, δηλαδή να μην δημιουργηθεί το σκουπίδι ποτέ. Παίρνω το παγούρι μου για νερό, την υφασμάτινη σακούλα, χρησιμοποιώ δοχεία με καπάκι αντί για πλαστική μεμβράνη, διαλέγω στο κατάστημα το προϊόν με το λιγότερο ή μη-πλαστικό περιτύλιγμα κ.α.. Επαναχρησιμοποιώ, δηλαδή φτιάχνω χειροτεχνία με το πλαστικό περιτύλιγμα του προϊόντος που δεν μπορούσα να αποφύγω ή κάνω γλάστρα το κεσεδάκι γιαούρτι, κ.α.. Αν δεν μπορώ να τα κάνω όλα αυτά, τότε πάμε στην τελευταία λέξη, το «ανακυκλώνω». Είναι η τελευταία λύση.
Το σημαντικότερο είναι να σκέφτομαι εξαρχής που θα καταλήξει αυτό που μου προσφέρουν ή αγοράζω και αν το χρειάζομαι πραγματικά ή μπορώ να το αρνηθώ ή να μην το αγοράσω. Να «προ-κυκλώνω», δηλαδή, όπως το ονομάζω στο βιβλίο. Αυτό το καλοκαίρι, ας προσπαθήσουμε να προ-κυκλώσουμε όσο περισσότερο μπορούμε.
Ποιο είναι το πιο μεγάλο σας όνειρο ως συγγραφέας, αλλά και ως ειδικού σε θέματα περιβαλλοντικής διαχείρισης;
Το μεγαλύτερο μου όνειρο είναι να βάλω με τα βιβλία μου ένα λιθαράκι στην αφύπνιση του κόσμου σχετικά με αυτά τα θέματα. Το μεγαλύτερο μου όνειρο και ευχή ως άνθρωπος και μητέρα είναι να καταφέρουμε να περιορίσουμε την κλιματική αλλαγή και να γίνει πραγματικότητα η βιώσιμη ανάπτυξη.
