Μπορεί ο Edgar Allan Poe να καταξιώθηκε στη λογοτεχνία με ποιήματα όπως το «Κοράκι» και με μακάβριες ιστορίες εγκλημάτων, αλλά το μεγαλύτερο μυστήριο είναι αληθινό και περιβάλλει τις συνθήκες θανάτου του, στις 7 Οκτωβρίου του 1849, σε ηλικία 40 ετών.
Μέχρι σήμερα πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, σύμφωνα με ένα αφιέρωμα του National Geographic, όπως: Πώς βρέθηκε στη Βαλτιμόρη, ενώ ζούσε στη Νέα Υόρκη; Γιατί φορούσε ρούχα που δεν ήταν δικά του; Και, κυρίως, ποιος ή τι τον σκότωσε;
Σκοτάδι καλύπτει τις τελευταίες μέρες της ζωής του. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά και προσωπικά προβλήματα, μετά τη χρεοκοπία του, το 1842, και τον θάνατο της γυναίκας του από φυματίωση, το 1847. Διάφορες πηγές τον παρουσιάζουν να βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στην παράνοια. Ο φίλος του John Sartain θυμόταν ότι όταν τον συνάντησε τον Ιούλιο του 1849 ο Poe φαινόταν «χλωμός και καταβεβλημένος, με μια τρελή έκφραση στα μάτια του». Υπέφερε από παραισθήσεις, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Sartain, από τον οποίο ο συγγραφέας είχε ζητήσει να του ξυρίσει το μουστάκι για να μην τον αναγνωρίσουν εκείνοι που ήταν πεπεισμένος ότι τον αναζητούσαν για να τον σκοτώσουν.
Το φθινόπωρο, ωστόσο, της ίδιας χρονιάς η ζωή του φάνηκε να βελτιώνεται, καθώς έλαβε ένα σημαντικό ποσό χρημάτων, από μια καινούρια συνεργασία του με περιοδικό, και επανασυνδέθηκε με την πρώην σύντροφό του, Elmira Shelton, τότε χήρα με διόλου ευκαταφρόνητη κληρονομιά.
Μέχρι που στις 3 Οκτωβρίου, χωρίς να γνωρίζουμε έως σήμερα το πώς και το γιατί, εμφανίστηκε σε μια ταβέρνα της Βαλτιμόρης, που εκείνη τη βραδιά, των εκλογών, λειτουργούσε και σαν εκλογικό κέντρο. Ήταν κατάμεστη, οπότε δεν έλειψαν οι μάρτυρες του περιστατικού.
Ο φίλος του Poe, Joseph Evans Snodgrass, θα αφηγείτο αργότερα ότι τον ειδοποίησαν να περάσει από την ταβέρνα να παραλάβει τον Αμερικανό συγγραφέα σε κακή κατάσταση. Πράγματι, φτάνοντας εκεί σοκαρίστηκε καθώς τον βρήκε σχεδόν αναίσθητο, ντυμένο με ξένα ρούχα, «να αποπνέει έναν αέρα καθαρής ανοησίας, που με έκανε να ανατριχιάζω». Τελικά τον μετέφερε στο νοσοκομείο, όπου ο Poe είχε τρέμουλο και παραισθήσεις, φωνάζοντας ξανά και ξανά ένα όνομα, που μέχρι σήμερα αγνοούμε σε ποιον αντιστοιχούσε: «Reynolds». Όταν πέθανε νοσηλευόμενος, τρεις μέρες μετά τη διακομιδή του, είχε φτάσει σε σημείο να εκλιπαρεί τον γιατρό του να τον σκοτώσει. Δεν υπάρχει ούτε ιατροδικαστική εξέταση ούτε πιστοποιητικό θανάτου.
Οι επικρατέστερες θεωρίες
Πέθανε από υπερκατανάλωση αλκοόλ ή υπερβολική δόση ναρκωτικών ουσιών: Είναι γνωστό ότι δεν άντεχε τις μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, που κάποιοι φίλοι και συνεργάτες του πιστεύουν ότι έπαιξε ρόλο στον θάνατό του. Ωστόσο οι σύγχρονοι ιστορικοί θεωρούν ότι αυτό δεν αρκεί για να εξηγήσει τις παραισθήσεις και άλλες παράξενες συμπεριφορές του. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές, επιπλέον, τον τελευταίο καιρό πριν από τον θάνατό του είχε ενταχθεί σε μια κοινότητα αποχής από το αλκοόλ. Από την άλλη, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι έκανε χρήση ναρκωτικών ουσιών που θα δικαιολογούσαν ψυχωσικά συμπτώματα, όπως το όπιο.
Έπεσε θύμα απαγωγής ή ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου: Μια παράξενη πρακτική τότε ήταν οι υποστηρικτές μιας κομματικής παράταξης να απάγουν ψηφοφόρους και να τους αναγκάζουν να ψηφίζουν ξανά και ξανά, χρησιμοποιώντας διαφορετικές ταυτότητες. Ίσως λοιπόν και ο Poe να είχε πέσει θύμα μιας τέτοιας συμμορίας, που τον απήγαγε, τον πότισε με λικέρ, τον έσυρε να ψηφίσει με ξένα ρούχα και μετά τον άφησε να πεθάνει. Μπορεί επίσης να ξυλοκοπήθηκε για άγνωστους λόγους μέχρι θανάτου, κάπου στον δρόμο για την ταβέρνα της Βαλτιμόρης και να υπέστη σοβαρούς εγκεφαλικούς τραυματισμούς που δικαιολογούν την παράξενη συμπεριφορά του λίγο πριν από τον θάνατό του.
Δηλητηριάστηκε: Άλλες θεωρίες λένε ότι έπεσε θύμα δηλητηρίασης, είτε από φάρμακα είτε από μονοξείδιο του άνθρακα είτε από κάποια άλλη τοξική ουσία, ωστόσο δεν υποστηρίζονται από τη σύγχρονη επιστήμη. Στις αρχές των 00s κάποιοι ερευνητές ανέλυσαν τρίχες από τα μαλλιά του και τα αποτελέσματα έδειξαν σχετικά υψηλά επίπεδα αρσενικού, ουρανίου, υδραργύρου και άλλων δυνητικά επικίνδυνων ουσιών, αλλά όχι αρκετά υψηλά για να εξηγούν τον θάνατό του.
Έπεσε θύμα προσχεδιασμένης δολοφονίας: Ο ιστορικός John Evangelist Walsh στο βιβλίο του «Midnight Dreary» ισχυρίζεται ότι ήταν τα αδέρφια της πλούσιας ερωμένης του που αποφάσισαν να τον ξεφορτωθούν, ποτίζοντάς τον με αλκοόλ μέχρι θανάτου.
Είχε αδιάγνωστα προβλήματα υγείας: Μπορεί επίσης να υπέφερε από αδιάγνωστα προβλήματα υγείας όπως μηνιγγίτιδα, λύσσα ή να είχε όγκο στον εγκέφαλο. Πιο πειστικό ωστόσο φαίνεται το σενάριο να πέθανε από φυματίωση, στην οποία άλλωστε είχε εκτεθεί, μέσα από διάφορα αγαπημένα του πρόσωπα, ανάμεσα σε αυτά και η γυναίκα του, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Info
Με αφορμή τα 180 χρόνια από την έκδοση του πιο γνωστού και αντιπροσωπευτικού έργου του Poe, «Το Κοράκι», τo Rabbithole και η Ομάδα Νοσταλγία παρουσιάζουν ένα μεγάλο αφιέρωμα στον σπουδαίο και σκοτεινό λογοτέχνη, με παραστάσεις βασισμένες σε έργα του (νουβέλα, ποίηση, διήγημα), δράσεις και events, στο Θέατρο Rabbithole και το Στούντιο Εικαστικών και Παραστατικών Τεχνών Space Baby. Περισσότερες πληροφορίες: www.rabbitholespace.com
