Από τη Μία Κόλλια
Μοντέλο, ηθοποιός, διάσημη μαγείρισσα, δοτική φίλη, προστατευτική μητέρα. Ασυμβίβαστη. Εξωστρεφής. Βαθιά συμπονετική και απόλυτη στις αρχές της. Κομμάτι του μύθου μιας εποχής που είχε περισσότερη λάμψη και δημιουργία και λιγότερη πολιτική ορθότητα και ευαισθησία, η πάντα ακαταμάχητα γοητευτική Δωροθέα Μερκούρη έχει παλέψει πολύ για την ψυχική της ισορροπία και κάθε μέρα προσπαθεί με τις πράξεις της να δείχνει σεβασμό και ευλογία στους ανθρώπους, στα ζώα και τη φύση. Φέτος, μετά από απουσία ετών, επιστρέφει στο θέατρο.
Τι νιώσατε γι’ αυτό το τόσο ιδιαίτερο έργο όταν το διαβάσατε; Ενα έργο για την πάλη του έρωτα σε διαφορετικές ηλικίες, φάσεις και για πάσης φύσεως συναντήσεις των φύλων.
Μου πήρε καιρό να χωνέψω τι συμβαίνει γιατί το έργο μπορείς να το μεταφράσεις με διαφορετικούς τρόπους. Ηξερα όμως ότι θα δουλέψω με ένα σκηνοθέτη με τον οποίο ήθελα πάρα πολύ να συνεργαστώ, γιατί μου αρέσει ιδιαίτερα η οπτική του. Το ότι η παράσταση περιλαμβάνει μουσική και τραγούδι είναι επίσης κάτι πάρα πολύ σημαντικό για εμένα. Ενιωσα ότι θέλω πραγματικά να δείξουμε στο κοινό τι σημαίνει η σημερινή εποχή μέσα απ’ όλη αυτή την αλλαγή την οποία ζούμε. Ενιωσα ότι επιτέλους θα λέγαμε μια αλήθεια. Για μένα, είναι ακτιβιστικό αυτό το έργο.
Τι θεωρείτε ακτιβισμό;
Αν το θέατρο δεν έχει ακτιβιστική πορεία, δεν είναι κάτι που με ενδιαφέρει να δω. Ακτιβισμό θεωρώ την αλήθεια, όποια κι αν είναι αυτή.
Σε όλο αυτό που απεικονίζεται στο έργο βρήκατε κάτι που έχετε δει στη δική σας ζωή;
Εμείς οι ηθοποιοί παίζουμε κάποιες φορές στο θέατρο τη ζωή μας – κι εγώ, με έναν τρόπο, τη ζωή μου παίζω εδώ. Ενας νέος ηθοποιός μπορεί να μην τα έχει ζήσει όλα ακόμη, αν και όλοι έχουμε βιώσει την εγκατάλειψη στον έρωτα – τη ζούμε από τότε που γεννιόμαστε. Το έργο είναι δοσμένο έτσι ώστε ο καθένας μας να αντιπροσωπεύει μια γενιά. Εμένα, ως μεγαλύτερη, μου «μιλάνε» και οι άλλοι χαρακτήρες του, γιατί έχω ζήσει όσα έζησαν, κι ας ανήκω σε διαφορετική γενιά.
Εχω περάσει από αυτή την ηλικία, έχω ζήσει τον παράφορο έρωτα, τον οποίο δεν μπορεί κανείς να διαχειριστεί. Αν έχω βιώσει το να κάνω σεξ και να μην ξέρω πού βαδίζω; Και βέβαια το έχω βιώσει. Να μην ξέρω γιατί το κάνω – μήπως γιατί απλώς χρειάζομαι μια αγάπη; Χρειάζομαι μια αγκαλιά; Να το δοκιμάσω αφού το δοκιμάζουν όλοι; Μήπως βρω τον έρωτα της ζωής μου με έναν άγνωστο; Για να μπορέσω να διαχειριστώ όλο το συναισθηματικό μου κόσμο εκείνη τη στιγμή και να δώσω αυτό το ακτιβιστικό ύφος φέρνω στη μνήμη μου στιγμές που όντως έχω ζήσει.
Υπάρχει έρωτας με χαρούμενο τέλος;
Πιστεύω ότι κανένας έρωτας δεν έχει χαρούμενο τέλος. Οταν τελειώνει κάτι, είναι οδυνηρό. Αλλά αυτό που λέω και στις κόρες μου είναι ότι, αν κάτι φεύγει από τη ζωή μας, είναι γιατί πρέπει να κάνει χώρο για κάτι άλλο – αυτή είναι η απόφαση του σύμπαντος. Δεν πρέπει να στραφούμε ενάντια σε αυτό γιατί δεν ξέρουμε τι θέλει εκείνη τη στιγμή η ζωή από εμάς. Οπότε πιστεύω ότι στο τέλος του πόνου υπάρχει μια χαρά.
Αρα δεν συμφωνείτε με το ότι, αν και τελειώνει ο έρωτας, μένουμε με ένα άτομο γιατί υπάρχει η αγάπη;
Με τίποτα. Δεν με γουστάρεις, δεν σε γουστάρω, τελείωσε. Δεν έχω βιώσει κάτι διαφορετικό.
Είστε ερωτευμένη τώρα;
Οχι, είμαι πάρα πολύ καλά μόνη μου.
Πιστεύετε ότι είναι πιο δύσκολο το να κάνεις σχέση μεγαλώνοντας;
Ναι, γιατί και η ίδια γίνομαι πιο δύσκολη. Δεν θέλω να κάνω έκπτωση στον εαυτό μου. Πραγματικά, θέλω κάτι μοναδικό, με απόλυτο σεβασμό στις δικές μου αξίες. Πρέπει να υπάρχει συμφιλίωση αξιών. Αυτή είναι για μένα η αγάπη, να έχουμε μια ίδια εικόνα για το πώς θα διαχειριστούμε την κοινωνία, τα ζώα, τον πλανήτη, το φαγητό μας.
Ποια είναι τα θέματα που σας απασχολούν σήμερα;
Το περιβάλλον, ο πλανήτης, η σχέση με τους άλλους στον πλανήτη μας. Πιο πολύ πιστεύω στη σχέση του ανθρώπου με τα ζώα. Βλέπω ότι οι άνθρωποι μεταξύ τους έχουν απογοητευτεί. Εμείς οι άνθρωποι κάνουμε ο ένας τον άλλον να πονάει. Δυστυχώς, το σύνθημα «οι καλοί πάνε στον Παράδεισο και οι κακοί παντού» αποτελεί το σύνθημα της εποχής μας. Για να αλλάξει αυτό θέλει πάρα πολύ καιρό και πάρα πολλή ευγνωμοσύνη. Βλέπεις τους κακούς να επιβραβεύονται και τους ευαίσθητους να τους τιμωρεί η κοινωνία.
Είναι τόσο κακό να είσαι θηλυκό σήμερα; Γιατί ενοχοποιούμε κατά κάποιον τρόπο τη θηλυκότητα;
Η δύναμη της θηλυκότητας βγαίνει από μια πραγματική εσωτερική δύναμη. Δεν είναι το κραγιόν και το ρούχο. Οταν βλέπω μια γυναίκα που στέκεται με τα δυο της πόδια στο έδαφος με μια θηλυκή δύναμη να πηγάζει από μέσα της, είναι επειδή το νιώθει βαθιά. Δεν είναι μόνο η ομορφιά, είναι μια πραγματική δύναμη. Μια τέτοια γυναίκα έχει κάνει δουλειά με τον εαυτό της, πράγμα πολύ σημαντικό. Δεν μπορεί να είμαστε 40 ετών και να μας πονάει το ίδιο τραύμα που μας πόνεσε στα 20, διότι τραύματα έρχονται συνέχεια στη ζωή. Αν δεν έχω επουλώσει το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο που θα έρθουν θα δημιουργήσουν μια πληγή στην αυτοεκτίμησή μου που θα καταλήξει σε τρύπα.
Πρέπει να κάνεις ψυχανάλυση, να δουλεύεις με τον εαυτό σου. Οι γυναίκες των οποίων η αυτοεκτίμηση έχει πραγματικά διαλυθεί είναι εκείνες που δεν ήθελαν να μιλήσουν και είπαν «εγώ είμαι καλά». Είναι πολύ σημαντικό να μιλάμε μεταξύ μας, να έχουμε αυτή την επικοινωνία που είχαν παλιά οι γυναίκες.
Οι γυναίκες στα χωριά μιλούσαν. Οι γυναίκες στα χωριά που πάνε μαζί στη λαϊκή και μαγειρεύουν μέχρι τα 90 τους. Εμένα η γιαγιά μου πέθανε 93 ετών, με κόκκινο νύχι και κραγιόν. Ηταν μια γυναίκα-πρότυπο, ντυμένη στα κόκκινα και στα χρυσά. Θηλυκότητα ίσον δύναμη, ίσον όχι χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πρέπει να δουλεύουμε την αυτοεκτίμησή μας, έτσι λέω και στις κόρες μου. Καλύτερα είναι να περάσεις από τον πόνο, να τον νιώσεις, να κλάψεις, να μπεις μέσα σε αυτή τη μαύρη τρύπα και μετά να βγεις πολύ πιο δυνατή. Στο τέλος αυτής της τρύπας βρίσκεται αυτή η δύναμη, η θηλυκότητα.
Φωτογράφος: Μιχάλης Ανδρουλιδάκης
