Είναι ωραίο πράγμα το φρέσκο ρούχο, το πλυμένο, το μοσχομυριστό, το αφράτο, το καθαρό και η αίσθηση που έχεις όταν ακουμπάει πάνω σου είναι τουλάχιστον αναζωογονητική. Εδώ και λίγα χρόνια, ωστόσο, υπάρχει εκεί έξω μια κατηγορία ανθρώπων που δε συμμερίζεται αυτή την άποψη, για μια σειρά από λόγους που, μάλλον, δεν είναι τόσο εύκολα κατανοητοί στους ανθρώπους που ανήκουν στην κατηγορία που συμπαθεί το νερό.
Πρόσφατα το BBC News δημοσίευσε ένα κείμενο, στο οποίο παρουσίαζε την περίπτωση του Bryan Szabo, ενός άνδρα που δημιούργησε ένα challenge στο πλαίσιο της προσπάθειας «παλαίωσης» ρούχων από τζιν ύφασμα. Ο ίδιος έγινε τυχαία πρωτοπόρος του κινήματος, όταν αποφάσισε να ταξιδέψει από τη Βόρεια Αμερική στην Ευρώπη για αρκετούς μήνες και έτσι είχε μαζί του μόνο ένα ζευγάρι τζιν. Μόνο. Ένα. Κάπως τα έφερε, λοιπόν, η ζωή και ο Szabo συνειδητοποίησε ότι με το να μην πλένεις το τζιν ρούχο σου, δημιουργούνται πάνω του ξεβάμματα ή, κατά περίπτωση, συσσωρεύσεις χρώματος, το παντελόνι παίρνει τη φόρμα του σώματός σου και ό,τι έρχεται σε επαφή με αυτό, επικάθεται, για να δώσει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα στο ρούχο. Κι όχι, δεν εννοούσε το χαρακτήρα της βρωμιάς, αλλά αυτόν της μοναδικότητας, διότι προφανώς δεν πηγαίνουμε όλοι όσοι φοράμε τζιν στα ίδια μέρη, δε λερωνόμαστε με τον ίδιο τρόπο, ενώ κάποιοι έχουμε και μια αδυναμία στο πλυντήριο ρούχων, με αποτέλεσμα να το χρησιμοποιούμε κάπως πιο συχνά από τον φίλο Bryan.
O Bryan δεν είναι, βέβαια, η μοναδική περίπτωση ανθρώπου που αποφασίζει να πλένει σπάνια ή και καθόλου τα ρούχα του. Και το τζιν, ας πούμε, δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα, όσο π.χ. ένα t-shirt. Υπάρχει εκεί έξω μια μερίδα ανθρώπων που θεωρούν ότι είναι πιο βιώσιμο το να μην πλένεις συχνά ή καθόλου ένα ρούχο και να το ξαναφοράς, καθαρίζοντάς το με υλικά όπως το ξύδι και η βότκα. Τώρα, πώς είναι πιο βιώσιμο – και πιο οικονομικό, για όσους επικαλούνται την αύξηση των τιμών ενέργειας – το να ψεκάζεις βότκα στις μασχάλες του πουκαμίσου σου και να μην το πλένεις, είναι κάτι που δε μπορώ να κατανοήσω. Κι αν ο Szabo λέει ότι τα τζιν ρούχα γίνονται «κατά λάθος βιώσιμα», υπάρχουν εκεί έξω εταιρείες που δημιουργούν ρούχα ειδικά σχεδιασμένα για να φοριούνται ως και εκατοντάδες – σωστά διαβάσατε – φορές χωρίς να χρειάζονται πλύσιμο. Σύμφωνα με τη φιλοσοφία αυτών των εταιρειών, που χρησιμοποιούν συνδυασμούς υφασμάτων που αναπνέουν ή που μέσα τους έχουν τοποθετήσει με ειδικό τρόπο αιθέρια έλαια, τα οποία εκλύονται σταδιακά, με τη χρήση των ρούχων, μπορείς να φορέσεις ένα προϊόν τους πάρα πάρα πολλές φορές, χωρίς να κουραστείς με το πλύσιμό του.
Η «ευκολία» που υπόσχονται αυτές οι εταιρείες κομποζάρει τέλεια με τους διάφορους περιβαλλοντικούς λόγους που μπορούν να επικαλεστούν για να παροτρύνουν τον κόσμο να αγοράσουν τέτοια ρούχα. Η ρύπανση του περιβάλλοντος, η fast fashion, οτιδήποτε μπορεί να αυξήσει την κατανάλωση του νερού είναι μερικοί βασικοί λόγοι για τους οποίους οι εταιρείες αυτές προσπαθούν να διαδώσουν τα οφέλη από το μη πλύσιμο των ρούχων, μετατρέποντας τη φιλοσοφία τους σε ένα ακόμα challenge που μοιάζει θελκτικό σε κάποιους καταναλωτές.
Φυσικά, υπάρχουν κάποια είδη ρούχων που δεν είναι καλό να πλένονται κάθε φορά που θα χρησιμοποιηθούν. Αν ήταν να κάναμε αυτή τη δουλειά με τα παλτό μας, π.χ., η πιο προσοδοφόρα δουλειά στον πλανήτη θα ήταν αυτή του ιδιοκτήτη στεγνοκαθαριστηρίου. Από την άλλη, όμως, δε γίνεται να μην πλύνεις το λευκό σου πουκάμισο, το πολύ μετά από δυο χρήσεις. Ακόμα κι αν ανήκεις στην κατηγορία των ανθρώπων που δεν ιδρώνουν, το σώμα εκκρίνει διάφορες ουσίες, οι οποίες αφήνουν το αποτύπωμά τους πάνω στο ύφασμα και πρέπει με κάποιο τρόπο να απομακρυνθούν κάποια στιγμή, αλλιώς σύντομα θα αποκτήσεις το ψευδώνυμο Πεπε Λε Πιού, με αντάλλαγμα να χάσεις κάποιους από τους φίλους σου. Επίσης, μάλλον είναι υπερβολή να πλένεις κάθε μέρα τις πιτζάμες σου ή κάποιο άλλο ρούχο το οποίο φοράς για λίγες ώρες, έχοντας κάνει και το ωραίο σου μπανάκι πριν γλιστρίσεις αναπαυτικά μέσα του. Θα αγόραζες, όμως, ποτέ κάποιο εσώρουχο φτιαγμένο από ειδικό μαλλί που αναπνέει και μπορεί να φορεθεί – σύμφωνα με τις εταιρείες που που το κατασκευάζουν – για πολλές συνεχόμενες ημέρες; Κάπου εκεί είναι που η συζήτηση περί πλυσίματος ή μη φτάνει στο τέλος της ή, έστω, περνάει στο – κάποτε – αντικείμενο ενασχόλησης του Ευγένιου Ιονέσκο, το θέατρο του παραλόγου.
Σε περίπτωση που αναρωτιέστε πώς κρίνουν οι άνθρωποι που ανήκουν στην ομάδα «δεν το πλένω, δεν το πλένω» το πότε πρέπει, με βαριά καρδιά και μισή δόση απορρυπαντικού πλυντηρίου να πετάξουν μέσα στον κάδο τα ρούχα τους και να πατήσουν το κουμπί που ισοδυναμεί με πυρηνική καταστροφή στη δική τους περίπτωση – το Start δηλαδή – υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις. Κάποιοι θα το κάνουν όταν αισθανθούν ότι αυτό που φοράνε μυρίζει (δε θέλω καν να φανταστώ τί ακριβώς), ενώ κάποιοι άλλοι θα πουν ok, ήρθε η ώρα, μάλλον, το έχω βάλει 190 φορές, μέχρι 200 λέει η ετικέτα, ας το πλύνω τώρα να μην το έχω γι’ αργότερα. Το πιο αστείο, βέβαια, είναι πως θεωρούν ότι τα ρούχα τους καθαρίζονται μόνα τους με τους εξής δυο τρόπους: το αέρισμα και κάποια είδη ακτινοβολίας UV. Δηλαδή αν φάω μπάμιες και λερωθώ με τα λάδια, η ακτινοβολία θα καταφέρει να αντικαταστήσει το πλύσιμο στο χέρι. Θα μου πεις, γιατί να φας μπάμιες; Και θα απαντήσω, εδώ οι άλλοι δεν πλένουν τα ρούχα τους, οι μπάμιες μας πείραξαν.
Τέλος πάντων, οι δυο ως άνω τρόποι «καθαρισμού» προκρίνονται από κάποιους διότι οι μικροΐνες των ρούχων καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα και, άρα, τον ρυπαίνουν, συνεπώς το πλύσιμο είναι μια κίνηση που, εντέλει, βλάπτει το περιβάλλον. Έχοντας ξεπεράσει και το θέατρο του παραλόγου και τον γαλλορουμάνο θεμελιωτή του, φτάνουμε στο σημείο να κοιταζόμαστε με το ένα φρύδι σηκωμένο και να συζητάμε το πού μπορεί να καταλήξει ο άνθρωπος όταν δεν έχει μέσα του καμία αίσθηση του μέτρου – ή απλώς προσπαθεί να ανταποκριθεί σε μια πρόκληση για να ξεχωρίσει από τους άλλους ή, ακόμα πιο απλά, βαριέται να κάνει δουλειές. Είπαμε, δε χρειάζεται να πλένουμε κάθε εβδομάδα τις κουρτίνες μας, αλλά πώς είναι δυνατόν να μην πλένουμε τα ρούχα που φοράμε; Στο κάτω κάτω, αυτοί οι άνθρωποι, δε λεκιάζονται όταν π.χ. τρώνε ή έστω και τυχαία, περπατώντας στο δρόμο και ακουμπώντας κάπου;
Ένας καθηγητής πανεπιστημίου από την Αγγλία, που μελετά το ζήτημα των μικροϊνών στα ρούχα και των επιπτώσεών τους στο περιβάλλον, δήλωσε στο BBC Culture ότι πρέπει να βρίσκουμε τη χρυσή τομή και στο πλύσιμο των ρούχων, δηλαδή να μη βάζουμε 15 πλυντήρια την ημέρα, που να περιλαμβάνουν ρούχα που έχουμε φορέσει μια φορά μόνο και δεν έχουν π.χ. λεκέδες, αλλά ούτε να αφήνουμε άπλυτο το περιεχόμενο της ντουλάπας μας, απλά για να μην κάνουμε κακό στο περιβάλλον. Τώρα γιατί έπρεπε να πάρουμε αυτή τη διαβεβαίωση από ολόκληρο καθηγητή πανεπιστημίου και να μην εμπιστευθούμε μόνο τα μάτια μας και την οσμή μας, δε μπορώ να το καταλάβω. Αλλά τι να κάνεις, όταν κάποιοι άνθρωποι πάντα πρέπει βρίσκουν νέες «προκλήσεις» στη ζωή τους, κάποιοι άλλοι θα το εκμεταλλευτούν για να πουλήσουν τα προϊόντα που τους ταιριάζουν. Εξάλλου, τόσες μάσκες μάς έχουν μείνει από την καραντίνα, αυτές τι θα τις κάνουμε τα επόμενα χρόνια;
Με πληροφορίες από το BBC News και το Fast Company
