Είναι ένας υπέροχος Αύγουστος και βρίσκεσαι στην Τήνο, με τον σύντροφό σου και δύο από τους κολλητούς σας φίλους. Το σπίτι όπου μένετε είναι πανέμορφο, έχει όλες τις ανέσεις, το φαγητό στο νησί είναι συγκλονιστικό, οι βόλτες ονειρεμένες και το μόνο πρόβλημα είναι, θεωρητικά, τα μελτέμια. Αυτό το ξέρεις, όμως, διότι πας συχνά στην Τήνο, κι επίσης δε σε νοιάζει ιδιαίτερα, γιατί έχεις να κάνεις κι άλλα πράγματα εκτός από το κολύμπι. Έχεις πάρει δυο βδομάδες άδει , δε σε ενοχλεί κανείς από τη δουλειά, δε σε ενοχλεί κανείς γενικώς διότι όλοι λείπουν διακοπές, ξυπνάς ό,τι ώρα θες, κοιμάσαι ό,τι ώρα θες, τρως αυτά που θες, έχεις καλή παρέα. Γιατί, ωστόσο, είσαι γεμάτη άγχος; Και, κυρίως, τι μπορείς να κάνεις για να φύγει αυτό το πράγμα από πάνω σου το συντομότερο δυνατόν;
Σε μια τέτοια περίπτωση, ίσως το άγχος σου να έχει ξεκινήσει από πριν φύγεις για διακοπές. Τα δυσάρεστα και τα ευχάριστα νέα και γεγονότα μπορούν εξίσου να προκαλέσουν στρες στον οργανισμό σου. Ίσως είναι τόση η κούραση, η ανυπομονησία, η λαχτάρα σου να πας διακοπές που πριν κατεβάσεις τη βαλίτσα από το πατάρι να έχεις ήδη αγχωθεί για το αν θα περάσεις καλά, κι αυτό να μη φαίνεται πουθενά, ούτε καν στο περιεχόμενο της βαλίτσας σου, το οποίο δεν είναι ούτε λειψό ούτε υπερβολικό. Είναι λογικό να έχεις μια ελαφριά αναστάτωση – με την καλή έννοια – να αισθάνεσαι ενθουσιασμένη απέναντι στην προοπτική του να μπεις σε καράβι μετά από ένα χρόνο, υπάρχει ωστόσο μια λεπτή γραμμή την οποία μπορείς εύκολα να περάσεις και από την χαλαρή ανυπομονησία να φτάσεις στο έντονο στρες, κι όλο αυτό μέχρι να πεις «λούζα». Αν ανήκεις σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείς να αντιμετωπίσεις το άγχος σου, τόσο πριν, όσο και κατά τη διάρκεια των διακοπών.
Το βασικό πράγμα από όπου μπορείς να ξεκινήσεις είναι η αποδοχή της κατάστασης. Όσο κοιτάς τη βαλίτσα και μετράς τις ημέρες ως την αναχώρηση, τόσο το άγχος σου θα φουντώνει χωρίς να το καταλαβαίνεις. Αν το παίξεις άνετη, ότι φέτος π.χ. θα είναι όλα τέλεια, ενώ στις περσινές διακοπές αισθανόσουν λες και είχαν στείλει σε καταναγκαστικά έργα, το πιθανότερο είναι το άγχος σου να γίνει ακόμα πιο έντονο. Πού είπαμε ότι πας φέτος; Α, Πελοπόννησο, πολύ ωραία. Πριν καν αρχίσεις να μαζεύεις τα περιεχόμενα της βαλίτσας, κάθεσαι δυο λεπτάκια στο κρεβάτι ή τον καναπέ σου και επαναλαμβάνεις από μέσα σου: «Τα ευχάριστα γεγονότα μπορούν να προκαλέσουν άγχος. Θέλω να περάσω καλά στις φετινές διακοπές μου. Θα κάνω ό,τι μπορώ γι’ αυτό. Ξεκινάω με την αποδοχή του ίδιου του άγχους και προχωράω». Αυτό το mantra μπορεί να ακούγεται σαν τον ορισμό του first world problem, ωστόσο είναι πολύ σημαντικό για την ψυχική σου υγεία. Μόλις συνειδητά αποδεχτείς την πιθανότητα του άγχους, ξεκινάς να μαζεύεις τα βασικά περιεχόμενα της βαλίτσας.
Εδώ βρίσκεται μια δεύτερη πιθανή παγίδα. Πολλές φορές δεν ξέρεις αν έχεις πάρει αρκετά ρούχα ή αν είσαι έτοιμη να ντύσεις την Μπιγιονσέ σε περιοδεία. Η αλήθεια κρύβεται στον τύπο των διακοπών που θέλεις να κάνεις. Θα ανεβαίνεις τα βουνά και τα λαγκάδια; Ένα ζευγάρι παπούτσια ορειβασίας το χρειάζεσαι. Θα λιώνεις σαν σορμπέ πάνω στην ξαπλώστρα της παραλίας; Πάρε τρία μαγιό μαζί σου, τουλάχιστον. Πόσες φορές θα βγεις έξω; Υπολόγισε, ξεκαθάρισε εξαρχής με την παρέα σου ποια είναι η φάση σας και σε ποιο μήκος κύματος θα κινηθείτε και τότε μόνο φτιάξε βαλίτσα. Όχι, μην πάρεις μαζί σου 120 σετ πιτζάμες, αλλά εκείνη την καταπραϋντική κρέμα για μετά τον ήλιο το πιθανότερο είναι πως θα τη χρειαστείς. Ναι, και τη ζακέτα για την οποία φωνάζει η μάνα σου. Κάνοντας πρόγραμμα ακόμα και για τα ρούχα, έχεις το κεφάλι σου πολύ πιο ήσυχο για το πώς θα βγουν αυτές οι διακοπές, σε σχέση με το να παίρνεις είτε δυο, είτε τριακόσιες αλλαξιές.
Είπα τη λέξη πρόγραμμα και θυμήθηκα κάτι πολύ βασικό. Δεν είμαστε όλοι οι άνθρωποι ίδιοι και δεν έχουμε τα ίδια ενδιαφέροντα, ούτε τις ίδιες ανάγκες ξεκούρασης. Αν πας διακοπές με παρέα, όποια κι αν είναι αυτή η παρέα, βάλε εξαρχής τα όριά σου, για να βάλει και η παρέα σου τα δικά της. Αν π.χ. συνοδεύεις τις 20χρονες ξαδέλφες σου στην Ίο κι εσύ θέλεις να κοιμάσαι όλη μέρα, πες το εξαρχής να το ξέρετε όλοι, για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις. Αν πηγαίνεις διακοπές σε μέρος όπου έχει πολλά αξιοθέατα κι εσύ θέλεις να λιώσεις ένα ζευγάρι αθλητικά στα μουσεία, ενώ οι υπόλοιποι θέλουν όλη μέρα να πίνουν καφέδες ή να ψωνίζουν, συνεννοηθείτε εξαρχής για το πώς θα κινείστε. Με αυτό τον τρόπο βγαίνει από πάνω σου ένα πολύ μεγάλο βάρος, το οποίο δε χρειάζεται να μετατεθεί ούτε στον συνταξιδιώτη σου.
Ένας παράγοντας που μπορεί να ανεβάσει το άγχος σου σε ιστορικά υψηλά είναι και ο προϋπολογισμός σου. Πόσα χρήματα θέλεις να ξοδέψεις και πόσα μπορείς, στην πραγματικότητα; Βγάλε μολύβι και χαρτί, tablet ή ό,τι είναι αυτό στο οποίο κρατάς τις σημειώσεις σου και φτιάξε το budget σου εξαρχής, αφήνοντας ένα περιθώριο 10% πάνω για τα λεγόμενα στραβά έξοδα. Χώρισε το ποσό ανά ημέρα ή ανά κατηγορία δραστηριοτήτων και αν π.χ. δεν θέλεις να συμμετάσχεις σε κάποια ακριβή δραστηριότητα – η οποία δε σε ξετρελαίνει κιόλας – μην το κάνεις. Πάρε μαζί το βιβλίο σου ή τον υπολογιστή σου με τις σειρές και ταινίες που δεν έχεις δει και όση ώρα οι υπόλοιποι κάνουν το γύρο του νησιού βουτώντας σε 15 παραλίες (οι οποίες είναι και ολόιδιες – μεταξύ μας αυτό) αφιέρωσε χρόνο στον εαυτό σου και ταυτόχρονα κάνε οικονομία για να ξοδέψεις τα χρήματα εκεί όπου θέλεις πραγματικά.
Τέλος, αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να ελέγξεις στη διάρκεια των διακοπών σου είναι το λεγόμενο screen time σου. Αν η δουλειά σου είναι τέτοιας φύσης που αναγκαστικά πρέπει να περνάς έστω και λίγο χρόνο στο τηλέφωνο ή το Internet, κάντο, αλλά ξεκαθάρισε εξαρχής πως θα είσαι διαθέσιμη συγκεκριμένες ώρες. Κι αν η δουλειά σου δεν είναι τέτοιας φύσης, τότε άσε κάτω το κινητό. Άστο, είπαμε. Ή μπες και διάβασε μόνο άρθρα που σε ενδιαφέρουν και, προς θεού, μη μπεις στα email της δουλειάς, ούτε καν για να δεις «τι παίζει γενικά». Δε σε ενδιαφέρει αυτό το θέμα. Δε θα το βάλεις και αυτό στο κεφάλι σου. Σκοπός είναι να αδειάσεις και όχι να κρατήσεις τις συνήθειες της καθημερινότητάς σου, εκτός αν αυτές σε βοηθάνε να έχεις μια ρουτίνα που σου εξασφαλίζει ψυχολογική σταθερότητα (π.χ. το να μην ξυπνάς πολύ αργά). Δοκίμασέ το και δε θα χάσεις. Διακοπές σημαίνει διακόπτω κάτι, ξεφεύγω από τη συνέχεια. Ας είναι φέτος η πρώτη χρονιά μετά από πολλά καλοκαίρια που θα καταφέρεις να πραγματοποιήσεις το νόημα των διακοπών όπως το θέλεις εσύ.
