Όταν πηγαίνουμε στα γενέθλια ενός παιδιού 5 χρονών και του ευχόμαστε «να τα εκατοστήσει», οι επιστήμονες μάς διαβεβαιώνουν ότι υπάρχουν πολλές πιθανότητες αυτή η ευχή να γίνει πραγματικότητα. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με νέο άρθρο του National Geographic, τα σημερινά 5χρονα είναι πιθανότερο από ποτέ να ζήσουν μέχρι τα εκατό τους.
Η μεγαλύτερη πρόσκληση όμως δεν είναι η παράταση του προσδόκιμου ζωής αλλά της ποιότητας ζωής. «Αυτό που μας ανησυχεί περισσότερο στη μακροζωία είναι τα γηρατειά» λέει ο Andrew Scott, ένας από τους συγγραφείς του βιβλίου «The 100-Year Life». Όπως προσθέτει πάντως, «όσοι ζουν περισσότερο, σε γενικές γραμμές παραμένουν και υγιείς για περισσότερα χρόνια». Αισιόδοξη εμφανίζεται και η καθηγήτρια Ψυχολογίας Laura Carstensen η οποία μας προτείνει να δούμε τη μακροζωία ως παράταση όχι της τρίτης αλλά της μέσης ηλικίας.
Το National Geographic παρουσιάζει ως παράδειγμα ένα κοριτσάκι από τη Βρετανία, την 5χρονη σήμερα Peggy: «Καθώς μεγαλώνει, τη ζωή της θα συνοδεύουν τεχνολογικές εξελίξεις – όπως τρισδιάστατα εκτυπωμένα σιδεράκια για να ισιώσουν τα εφηβικά δόντια της, φορέσιμες συσκευές διάγνωσης και βιοαισθητήρες που θα παρακολουθούν την υγεία της και θα προλαμβάνουν τις ασθένειες, αλλά και ένας βιονικός εξωσκελετός που θα διευκολύνει τη λειτουργία των μυών της καθώς μεγαλώνει. Ωστόσο, για να εκμεταλλευτεί η Peggy και η γενιά της τις ευκαιρίες της μακροζωίας, και να αποφύγει τα προβλήματα υγείας και τη χρεοκοπία, η κοινωνία πρέπει ουσιαστικά να αναθεωρήσει τον τρόπο ζωής σε κάθε ηλικία, κάτι από το οποίο απέχουμε».
«Για να εκμεταλλευτεί η Peggy και η γενιά της τις ευκαιρίες της μακροζωίας, και να αποφύγει τα προβλήματα υγείας και τη χρεοκοπία, η κοινωνία πρέπει ουσιαστικά να αναθεωρήσει τον τρόπο ζωής σε κάθε ηλικία, κάτι από το οποίο απέχουμε»
Ουσιαστικά, σήμερα ακολουθούμε τα ίδια περίπου στάδια με τους γονείς μας: 20 χρόνια σχολείο, 45 χρόνια εργασία και μετά σύνταξη. Αλλά όταν κάποιος βγαίνει στη σύνταξη στα 65 του και προβλέπεται, αν είναι τυχερός, να ζήσει μέχρι τα 100, μοιάζει να αποσύρεται υπερβολικά νωρίς από την ενεργό δράση, ειδικά αν έχει καλή υγεία.
Ήδη, οι σημερινοί νέοι, για οικονομικούς ή άλλους προσωπικούς λόγους, καθυστερούν να εγκαταλείψουν το πατρικό τους, να κάνουν οικογένεια και να μεταβούν στο επόμενο στάδιο «ενήλικης ζωής».
Κάποιες από τις προτάσεις των ειδικών, για να μειωθεί ο χρόνος απόσυρσης της τρίτης ηλικίας και να προσαρμοστεί κάθε ηλικιακό στάδιο στις νέες ανάγκες και επιθυμίες; Να αρχίζει αργότερα η εκπαίδευση και να διαρκεί περισσότερο, ώστε τα μικρά παιδιά να έχουν περισσότερο χρόνο για παιχνίδι και οι έφηβοι την ευκαιρία να προσφέρουν, π.χ., εθελοντική εργασία. Για την ακρίβεια, η εκπαίδευση μπορεί να είναι πραγματικά διά βίου, για όποιον το επιθυμεί.
Ειδικοί προτείνουν να αρχίζει αργότερα η εκπαίδευση και να διαρκεί περισσότερο, ώστε τα μικρά παιδιά να έχουν περισσότερο χρόνο για παιχνίδι και οι έφηβοι την ευκαιρία να προσφέρουν, π.χ., εθελοντική εργασία.
Τα χρόνια εργασίας ίσως είναι αναπόφευκτο να παραταθούν, αλλά μπορεί να λειτουργήσει ένα πιο ευέλικτο μοντέλο, π.χ., με παύσεις καριέρας, part time συνεργασίες και αλλαγή επαγγελματικού προσανατολισμού σε οποιαδήποτε φάση της ζωής μας νιώσουμε ότι τη χρειαζόμαστε. «Αυτό σημαίνει εργάσιμες εβδομάδες τριών ημερών, γονεϊκές άδειες για την ανατροφή των παιδιών και μετά επιστροφή στην εργασία, άδειες επίσης για τη φροντίδα των ηλικιωμένων γονιών ή των εγγονιών» όπως προτείνει η καθηγήτρια Γεροντολογίας Sarah Harper. Ήδη από την πανδημία της COVID-19 έχουμε πάρει μια γεύση από την ευέλικτη αγορά εργασίας του μέλλοντος.
«Ο καλύτερος τρόπος να είσαι ένας επιτυχημένος ηλικιωμένος είναι να είσαι ένας επιτυχημένος μεσήλικας» σχολιάζει μεταξύ αστείου και σοβαρού ο John Rowe, ο οποίος στα 80 χρόνια του συνεχίζει να εργάζεται ως καθηγητής Πολιτικών Υγείας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. «Δουλεύω full time, προσφέρω και σίγουρα το απολαμβάνω» όπως καταλήγει.
