Κακοποίηση δεν είναι μόνο η σωματική και σεξουαλική βία αλλά πολλές φορές παίρνει πιο συγκαλυμμένες μορφές – ενώ παραμένει βαθιά τραυματική. Αυτό αναδεικνύεται και μέσα από την προσωπική μαρτυρία μιας γυναίκας, της Michelle Horton, συγγραφέα του βιβλίου «Dear Sister: A Memoir of Secrets, Survival, and Unbreakable Bonds» στο Yourtango.com, η οποία εξηγεί πώς κατάλαβε ότι ο γάμος της δεν είχε, απλά, «προβλήματα»: ήταν κακοποιητικός.
Αρχίζει λέγοντας ότι αφού διαπίστωνε, ξανά και ξανά, ότι ο σύζυγός της είχε τραβήξει χρήματα από την τράπεζα χωρίς να της το πει, μετά της ζητούσε «συγγνώμη» και της υποσχόταν να μην ξανασυμβεί.
«Έφτασα σε σημείο το “συγγνώμη” του να με κάνει έξω φρενών. Δεν μπορώ να συνεχίσω να έχω τον ίδιο καβγά. Δεν μπορώ να φωνάζω στον τοίχο. Δεν μπορώ να με αγνοούν, να με πληγώνουν και να μου λένε ψέματα. Δεν μπορώ να συνεχίσω να στριφογυρίζω σε αυτόν τον φαύλο κύκλο».
Ο σύζυγός της είναι εθισμένος στα οπιοειδή, αλλά της πήρε πολλά χρόνια μέχρι να το αναγνωρίσει, μέχρι «να αρχίσω να βλέπω τη ζωή μου από απόσταση. Μπορούσα να αναγνωρίσω τον κύκλο του εθισμού αλλά με μούδιαζαν η ελπίδα και η άρνηση».
Ο εθισμός ενός ανθρώπου είναι «οικογενειακή ασθένεια», σύμφωνα με τον σύμβουλο σχέσεων Christopher Shea, αφού επηρεάζει όλους τους οικείους του. Καθώς εξελίσσεται και αλλάζει τη συμπεριφορά του και τη σχέση του με την υπόλοιπη οικογένεια, και τα άλλα μέλη της αλλάζουν τη δική τους συμπεριφορά και τρόπο σκέψης για να διαχειριστούν το άτομο με τον εθισμό.
Ο εθισμός ενός ανθρώπου είναι «οικογενειακή ασθένεια», σύμφωνα με τον σύμβουλο σχέσεων Christopher Shea, αφού επηρεάζει όλους τους οικείους του.
«Νιώθω σαν τα κορίτσια σε κακοποιητικές σχέσεις, είπα μια μέρα στον ψυχοθεραπευτή μου, με ένα πακέτο χαρτομάντιλα στην αγκαλιά μου.
»Είσαι σε κακοποιητική σχέση, μου απάντησε απλά και γρήγορα, σαν να ήταν ένα αδιαμφισβήτητο, επιστημονικά πιστοποιημένο γεγονός.
»Επανέλαβε τη φράση δύο ακόμα φορές, ίσως για να το χωνέψω, κι εγώ ξαφνιάστηκα από το πώς αντέδρασε το σώμα μου. Ένιωσα ανακούφιση. Είμαι σε κακοποιητική σχέση. Ίσως είχα, απλά, ανάγκη να το ακούσω από μια εξωτερική πηγή για να αναγνωριστούν τα βαθύτερα συναισθήματά μου.
»Το να ζεις με κάποιον εθισμένο σημαίνει σε μεγάλο βαθμό το να σε κάνει να πιστεύεις ότι εσύ έχεις το πρόβλημα, επομένως διαρκώς αμφισβητούσα την κρίση μου. Ίσως χρειαζόμουν αυτή την τελική ώθηση για να δω τα πράγματα καθαρά.
«Το να ζεις με κάποιον εθισμένο σημαίνει σε μεγάλο βαθμό το να σε κάνει να πιστεύεις ότι εσύ έχεις το πρόβλημα, επομένως διαρκώς αμφισβητούσα την κρίση μου. Ίσως χρειαζόμουν αυτή την τελική ώθηση για να δω τα πράγματα καθαρά».
»Η σχέση μου δεν φαίνεται κακοποιητική στο φως της ημέρας. Εκείνος ποτέ δεν με έχει χτυπήσει ούτε έχει συμπεριφερθεί επιθετικά. Ποτέ δεν έχει υψώσει τη φωνή του, ακόμα κι όταν έχω χάσει εγώ την ψυχραιμία μου. Ποτέ δεν μου έχει πει κάτι προσβλητικό – όπως κάνουν κάποιοι άντρες που ξεστομίζουν άσχημες προσβολές, πάνω στον θυμό τους, για να σε πληγώσουν. Όχι, ο άντρας μου δεν είναι ανάμεσα σε αυτούς. Δεν με έχει προσβάλει ποτέ σκόπιμα. Είναι αστείος και γοητευτικός και τρυφερός.
»Δεν θα έλεγα το ίδιο και για τις πράξεις του όμως. Με έχει πληγώσει με πραγματικούς, χειροπιαστούς τρόπους, απλά είναι ευκολότερο να κρύψεις έναν τραπεζικό λογαριασμό παρά μια μελανιά. Είναι ευκολότερο να αγνοήσεις ένα στομάχι που ουρλιάζει από την πείνα παρά μια λεκτική επίθεση».
Όπως προσθέτει, παραθέτοντας στοιχεία της επιστημονικής επιθεώρησης European Journal of Psychotherapy and Counselling, ένας εθισμένος άνθρωπος γίνεται χειριστικός. «Κι εγώ υπομένω τη συμπεριφορά του με τη δικαιολογία της “συμπόνοιας” ή του “έτσι κάνει μια καλή σύζυγος”. Αλλά όπως επιβεβαίωσε ο ψυχοθεραπευτής μου, είναι ένα είδος κακοποίησης, επιτέλους μπορώ να το δω καθαρά.
»Με κακοποιεί ένας τρυφερός και ευγενικός άντρας που δεν θέλει να με πληγώσει αλλά το κάνει συνέχεια. Η ζωή μου ελέγχεται και κατατρώγεται από τις εμμονές του. Οι βασικές ανάγκες μου αγνοούνται. Το ξέρω ότι θέλει να γίνει καλύτερος, το ξέρω ότι θέλει να με αγαπάει, αλλά αυτό δεν είναι αγάπη, είναι κακοποίηση».
»Με κακοποιεί ένας τρυφερός και ευγενικός άντρας που δεν θέλει να με πληγώσει αλλά το κάνει συνέχεια. Η ζωή μου ελέγχεται και κατατρώγεται από τις εμμονές του. Οι βασικές ανάγκες μου αγνοούνται».
«Η διαφορά ανάμεσα σε έναν κακοποιητικό γάμο και έναν γάμο με “φυσιολογικά προβλήματα” είναι το δικό σας διακύβευμα. Νιώθετε ότι σας ακούνε; Υπάρχουν “δίκαιες” διαφωνίες; Νιώθετε ότι δίνετε όσα παίρνετε; Είναι δύσκολο να ακούσετε το ένστικτό σας όταν αυτός που αγαπάτε σάς λέει ότι είναι λανθασμένο, αλλά είναι ο μόνος τρόπος να καταλάβετε πώς θα προχωρήσετε» λέει η Kelsey Rodriguez, που δουλεύει με επιζήσασες ενδοοικογενειακής βίας.
«Η Rodriguez προσθέτει ότι πολλές γυναίκες μένουν σε μια κακοποιητική σχέση λόγω της επιθυμίας να μοιράζονται με κάποιον την ανατροφή των παιδιών, να έχουν οικονομική σταθερότητα και να μην απογοητεύσουν την οικογένεια και τους φίλους τους. Ταυτίζομαι με όλους αυτούς τους λόγους» σχολιάζει η συγγραφέας και προσθέτει:
«Πολλές γυναίκες μένουν σε μια κακοποιητική σχέση λόγω της επιθυμίας να μοιράζονται με κάποιον την ανατροφή των παιδιών, να έχουν οικονομική σταθερότητα και να μην απογοητεύσουν την οικογένεια και τους φίλους τους. Ταυτίζομαι με όλους αυτούς τους λόγους».
«Συχνά ρωτάμε πώς μπορούμε να μείνουμε σε μια κακοποιητική σχέση, αλλά ο δικηγόρος διαζυγίων Ronald Bavero πιστεύει ότι πρέπει να αναρωτηθούμε πώς θα φύγουμε: “Η λύση είναι να σπάσουμε τον κύκλο ελέγχου και να απομακρύνουμε όλα τα εμπόδια, ένα ένα. Κόντρα στο μήνυμα που προσπαθεί συχνά να μας περάσει ένας ελεγκτικός σύντροφος, δεν είναι απλά εφικτό αλλά και ζωτικής σημασίας το να βγούμε από μια μη υγιή, μη ικανοποιητική ή κακοποιητική σχέση” .
»Είναι δύσκολο να απελευθερωθώ από αυτόν τον κύκλο -καταλήγει η γυναίκα- και να πενθήσω τον γάμο μου. Μου προκαλεί απόγνωση η ιδέα να χωρίσω από έναν άντρα με τον οποίο είμαι ερωτευμένη, να ζητήσω από τον πατέρα του παιδιού μου να φύγει από το σπίτι, γνωρίζοντας μάλιστα πόσο θα αναστατωθεί ο γιος μας. Είναι σκληρό και τρομακτικό και βαθιά θλιβερό, αλλά και απαραίτητο. Δεν μπορώ πια να είμαι εκείνο το κορίτσι σε κακοποιητική σχέση».
