Ο γάμος στις μέρες μας… Αλήθεια, είναι διαφορετικός; Πρόκειται για τη διατήρηση ενός θεσμού, για ανάγκη συντροφικότητας ή για βιοποριστική ανάγκη; Είναι κάποιες ερωτήσεις που ίσως μένουν αναπάντητες στο μυαλό μας. Τι είναι ο γάμος, γιατί τον κάνουμε (όσες τον κάνουμε), έχει ηλικία; Υπάρχουν μυστικά επιτυχίας; Για αυτά και ακόμη περισσότερα, τις εξηγήσεις δίνει στο marieclaire.gr, η Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Ειρήνη Λιάγκα.
Γιατί παντρεύονται οι άνθρωποι;
Οι άνθρωποι παντρεύονται για λόγους που κάποιοι είναι κοινοί και κάποιοι διαφορετικοί, ανάλογα με την ηλικία που βρίσκονται και την ωριμότητα που έχουν επιτύχει, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους.
Οι πιο νέοι άνθρωποι παντρεύονται για να αποκτήσουν παιδιά, να δημιουργήσουν μια οικογένεια και όσα μέσα, υλικά και άυλα χρειάζεται για την υποστήριξή της. Ο γάμος ως τελετή, θεωρείται το επιστέγασμα μιας σχέσης που ωρίμασε ως εκεί και οδηγεί στην επισημοποίησή της κοινωνικά. Αυτό σημαίνει πια, πως το άτομο αλλάζει την κοινωνική του θέση, γι ‘αυτό και αντιμετωπίζεται διαφορετικά από την κοινωνία και την οργανωμένη πολιτεία π.χ φορολογικά, οικονομικά, νομικά, ηθικά κλπ. Άλλο κίνητρο γάμου είναι η διατήρηση της συναισθηματικής σταθερότητας που βρίσκουν σε μια σχέση και με αυτόν δηλώνεται το τέλος της αναζήτησής τους για σύντροφο και το τέλος της διαθεσιμότητας τους. Ακόμη άλλα κίνητρα είναι η συντροφικότητα, η αποφυγή της μοναξιάς, η ανάγκη πληρώσεως, οι κοινωνικές επιταγές, ο φόβος των γηρατειών κοκ Με λίγα λόγια, υπάρχει μεγάλο εύρος λόγων που κάποιος άνθρωπος θα θελήσει να παντρευτεί, που ποικίλλουν μεταξύ τους και καταδεικνύουν στον κάθε γάμο τον βαθμό ωριμότητας αφενός των δύο μελών του όσο και της σχέσης. Να θυμηθούμε πως υπήρξε πρόσφατα εποχή που οι άνθρωποι προχωρούσαν σε γάμο και ευθαρσώς δήλωναν πως το κάνουν για την λήψη στεγαστικού δανείου. Άλλες φορές ένας γάμος επισπεύδεται εξαιτίας μιας μη προγραμματισμένης εγκυμοσύνης κ.ο.κ.
Πάσχει ο γάμος στην εποχή μας;
Πάσχουν οι σχέσεις των ανθρώπων. Μέσα στις νευρώσεις τους οι άνθρωποι συνειδητά ή ασυνείδητα χρησιμοποιούν ο ένας τον άλλον, κακοποιούν, βλάπτουν πολλές φορές «αγαπώντας».
Ναι και στον γάμο λοιπόν αδιαμφισβήτητα υπάρχουν αυτά τα φαινόμενα αν και όχι σε όλους τους γάμους, φυσικά. Πάσχει γιατί τα άτομα δεν γνωρίζουν πώς να προετοιμαστούν για τον γάμο. Μπορεί για ένα χρόνο πριν, να γίνεται η αναζήτηση ρούχων, παπουτσιών, χώρου για την δεξίωση με την ανάλογη δαπάνη χρόνου, ενέργειας, χρημάτων, αλλά να μην γίνεται καμία προετοιμασία για τις ανάγκες του γάμου επί της ουσίας. Κάτι αντίστοιχο με τους μέλλοντες γονείς. Αρκετά συχνά τα μωρουδιακά, η αγορά κούνιας κοκ, απορροφούν δυσανάλογα πολύ χρόνο εις βάρος της πραγματικής ψυχοσυναισθηματικής τους προετοιμασίας για την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και αργότερα την προετοιμασία τους για την γονεϊκότητα.
Στον γάμο συμβαίνει κάτι θαυμάσιο και ενδιαφέρον: οι άνθρωποι καλούνται να διατηρήσουν τα εγώ τους, την αυτονομία, τα ενδιαφέροντα τους, τις πεποιθήσεις τους μα ταυτόχρονα να υπηρετήσουν το «μαζί». Το μαζί αυτό δεν βασίζεται στην απορρόφηση τους ενός από τον άλλον Η σχέση του ζευγαριού χρειάζεται να είναι πάνω από όλα. Να εκπέμπεται και να προσλαμβάνεται το μήνυμα : «Είσαι ανεκτίμητος για μένα», «είσαι ανεκτίμητη για μένα», δηλαδή πάνω από κάθε τι. Μέσα στον γάμο, καλλιεργείται ο έρωτας και δεν ισχύει ότι αυτός ματαιώνεται ή ξεφτίζει μέσα στα χρόνια. Όταν συμβαίνει αυτό (γιατί φυσικά και συμβαίνει), είναι διότι είτε και οι δύο είτε με κύρια ευθύνη του ενός, ο Έρωτας εγκαταλείπεται, δηλαδή εγκαταλείπεται το «μαζί».
Γιατί παντρεύονται οι άνθρωποι πιο ώριμης ηλικίας, δηλαδή μετά τα 50;
Καταρχάς γιατί είναι άνθρωποι κι αυτοί! Γιατί όχι; Έχουν τις ίδιες ανάγκες συντροφικότητας, ασφάλειας, επικοινωνίας, όπως και οι νεώτεροι και ίσως πιο πιεστικές μπρος στο επερχόμενο γήρας. Από μόνο του είναι στερεότυπο να αναρωτιόμαστε γιατί δύο άνθρωποι θέλουν να είναι μαζί και με βάσει τα κοινωνικά τελετουργικά. Συνιστά διάκριση η εξαίρεση για οποιοδήποτε λόγο. Δεν υπάρχει πια μεν η πίεση της αναπαραγωγής, όμως εξακολουθούν να υπάρχουν οι συναισθηματικές ανάγκες διατήρησης και επισημοποίησης κοινωνικά της σχέσης. Για ένα επιπλέον λόγο μάλιστα: κοινωνικά είναι πιο επιτακτική η ανάγκη επισημοποίησης της σχέσης αφού οι σύντροφοι «δεν είναι πια παιδιά, έπρεπε να έχουν κατασταλάξει, τι περιμένουν;» σαν ένας δείκτης της ωριμότητας του ατόμου. Στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι επίσης πιο δύσκολο να προσφωνήσει κάποιος τον σύντροφό του ως ‘σύντροφο’ ή «σχέση» αντί για το : «η γυναίκα μου» ή «ο άντρας μου» χωρίς να προσελκύσει αρνητική προσοχή.
Τι χρειάζεται ένας γάμος για να είναι επιτυχημένος;
Αμοιβαία εκτίμηση. Αμοιβαίο σεβασμό. Αμοιβαία έλξη. Στοιχειώδεις κανόνες πολιτισμού. Χρειάζεται η ισχυρή επιθυμία να είναι ο ένας μαζί με τον άλλο. Το «μαζί», είναι σπουδαία έννοια, είναι ολόκληρη κουλτούρα. Εμπεριέχει κοινή στοχοθεσία, χρόνο ουσιαστικής επικοινωνίας, κοινές αξίες, κοινά όνειρα, κοινές προτιμήσεις, αφοσίωση, προθυμία για συνεργασία, έλξη τόσο διανοητική όσο και σωματική. Προς αποφυγή παρεξηγήσεως όπου αναφέρεται η έννοια «κοινό» δεν σημαίνει απαραίτητα πλήρη ομοιογένεια αλλά την δημιουργία κοινού πεδίου αναφοράς. Επίσης, δεν σημαίνει απορρόφηση, του ενός από τον άλλον, δηλαδή μια εικόνα συχνή που βλέπουμε, να χάνει το άτομο τις απόψεις, τα ενδιαφέροντα, τον ατομικό του χρόνο μέσα σε μια πολυετή σχέση. Δεν σημαίνει επίσης ψυχοσυναισθηματικό παρασιτισμό ή κυριαρχία.
Επίσης στην πολυετή σχέση και στον γάμο, το άτομο χρειάζεται να κατανοήσει πως όταν είναι μόνο του χωρίς την παρουσία του /της συντρόφου του, εκπροσωπεί τόσο τον εαυτό του με την συμπεριφορά του όσο και τη σχέση του, το γάμο του.
Αν δούμε καλά οι πολυετείς σχέσεις που νοσούν, με ή χωρίς την διάλυσή τους, είναι εξαιτίας ενός τουλάχιστον λόγου από τους προαναφερθέντες και πάντα διότι ή δεν επετεύχθη ποτέ το μαζί, είτε γιατί αυτό αποδυναμώθηκε και κατέρρευσε.
