Εδώ και χρόνια υπήρχε το επιστημονικό σενάριο ότι ο εγκέφαλος μιας γυναίκας υφίσταται αλλαγές στη διάρκεια της κύησης αλλά είναι η πρώτη φορά που αυτές καταγράφηκαν λεπτομερώς, και επιβεβαιώθηκαν, μέσα από μια σειρά νευροαπεικονιστικών εξετάσεων.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές πραγματοποίησαν 26 μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου σε μια 38χρονη που συνέλαβε με τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ξεκινώντας πριν από τη σύλληψη και συνεχίζοντας μέχρι το παιδί της να γίνει δύο ετών. Τι διαπίστωσαν; Μια ευρεία αναδιοργάνωση του εγκεφάλου της όπου κάποιες αλλαγές κράτησαν λίγο ενώ άλλες διατηρήθηκαν σε βάθος χρόνων.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν 26 μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου σε μια 38χρονη που συνέλαβε με τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ξεκινώντας πριν από τη σύλληψη και συνεχίζοντας μέχρι το παιδί της να γίνει δύο ετών.
Αυτή η πρωτοποριακή έρευνα, που ένας ειδικός περιέγραψε ως «πραγματικά ηρωική», ανοίγει το μονοπάτι για την κατανόηση μηχανισμών που ενδεχομένως να συνδέονται με την επιλόχειο κατάθλιψη, τη σχέση προεκλαμψίας και άνοιας, και τους λόγους για τους οποίους μια εγκυμοσύνη μπορεί να μειώσει τις ημικρανίες και τα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Η πιο προφανής από τις αλλαγές που κατέγραψε ήταν η μείωση της φαιάς ουσίας, που βρίσκεται στην εξωτερική στρώση του εγκεφάλου, σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και μια παροδική εκτόξευση του αριθμού των νευρωνικών συνάψεων προς το τέλος του δεύτερου τριμήνου.
«Επιτέλους, καταφέραμε να παρατηρήσουμε αυτή τη διαδικασία σε πραγματικό χρόνο» δήλωσε μια από τους ερευνητές, η καθηγήτρια Emily Jacobs από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα.
Η πιο προφανής από τις αλλαγές που κατέγραψε ήταν η μείωση της φαιάς ουσίας, που βρίσκεται στην εξωτερική στρώση του εγκεφάλου, σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και μια παροδική εκτόξευση του αριθμού των νευρωνικών συνάψεων.
Παράλληλα με τις μαγνητικές τομογραφίες οι ειδικοί διεξήγαγαν μια σειρά από ορμονικές εξετάσεις, για παράδειγμα στα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης, θέλοντας να διερευνήσουν το πώς επηρεάζουν τις αλλαγές στον εγκέφαλό μας, αλλά και τις σωματικές αλλαγές, στο αίμα, τον μεταβολισμό, τα επίπεδα οξυγόνου, το ανοσοποιητικό σύστημα.
Στον εγκέφαλο, συγκεκριμένα, οι περισσότερες αλλαγές εντοπίστηκαν στις περιοχές που συνδέονται με τις κοινωνικές δεξιότητες. Η μείωση της φαιάς ουσίας, πάντως, παρόλο που φαίνεται εκ πρώτης όψης κάτι αρνητικό, πιθανότατα συνδέεται με τις νέες νευρωνικές συνάψεις, όπως εξήγησε η Jacobs.
Η έρευνα ανοίγει το μονοπάτι για την κατανόηση μηχανισμών που ενδεχομένως να συνδέονται με την επιλόχειο κατάθλιψη, τη σχέση προεκλαμψίας και άνοιας, και τους λόγους για τους οποίους μια εγκυμοσύνη μπορεί να μειώσει τις ημικρανίες και τα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Τα πορίσματα της νέας έρευνας, από την άλλη, δεν εξηγούν συμπεριφορές και συναισθήματα που εμφανίζονται συχνά στην εγκυμοσύνη, όπως τα ανεβασμένα επίπεδα στρες και οι διαταραχές ύπνου. «Στην πραγματικότητα, εγείρει περισσότερες ερωτήσεις παρά δίνει απαντήσεις» σύμφωνα με τους ειδικούς.
Τίποτα από όλα αυτά δεν θα ήταν εφικτό αν δεν είχε βρεθεί μια εθελόντρια, η Dr Elizabeth Chrastil, επίσης από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, η οποία δέχτηκε να υποβληθεί σε αυτή τη σειρά των εξετάσεων.
Η νέα έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Maternal Brain Project, μιας διεθνούς προσπάθειας να συγκεντρωθούν δεδομένα από περισσότερες γυναίκες στην εγκυμοσύνη: «Υπάρχουν τόσο πολλά για τη νευροβιολογία στην εγκυμοσύνη που δεν καταλαβαίνουμε ακόμα, κι αυτό δεν έχει να κάνει με το ότι οι γυναίκες είμαστε υπερβολικά περίπλοκες ή ότι πρέπει να λύσουμε έναν Γόρδιο Δεσμό αλλά είναι παράπλευρη συνέπεια του γεγονότος ότι οι βιοϊατρικές επιστήμες έχουν παραγκωνίσει τη γυναικεία υγεία στη διάρκεια της ιστορίας τους» καταλήγει η Jacobs.
