Είναι πάρα πολύ κοινό το παράπονο των γονιών ότι τα παιδιά τους είναι «επιλεκτικά» και «δύσκολα» στο φαγητό, ότι μπορεί να αποφεύγουν ακόμα και ολόκληρες κατηγορίες τροφίμων. Σε πολλές περιπτώσεις είναι ένα στάδιο ανάπτυξης που περνάει, τι γίνεται όμως όταν αυτές οι «δυσκολίες» επιμένουν και είναι μάλιστα αρκετά έντονες, με κίνδυνο να επηρεάσουν ακόμα και την ανάπτυξή τους;
Τότε ίσως πρέπει να διερευνηθεί το ενδεχόμενο μιας διατροφικής διαταραχής που θεωρείται εξίσου κοινή με την ανορεξία αλλά αναγνωρίστηκε πρόσφατα, η Avoidant Restrictive Food Intake Disorder (ARFID) ή Διαταραχή Αποφευκτικής/Περιοριστικής Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΠΤ).
Σε ένα σχετικό ρεπορτάζ του ABC γνωρίζουμε τον 12χρονο Άλεξ και τη μητέρα του, Τζες, η οποία αγωνίστηκε για χρόνια να έχει μια διάγνωση: «Όλοι με διαβεβαίωναν ότι είναι απλά μια φάση και πως θα την ξεπερνούσε» λέει σήμερα εκείνη, με τον γιο της να προσθέτει: «Θυμάμαι σε κάποιες φάσεις να προσπαθούν να με ταΐσουν με το ζόρι. Ένιωθα σαν να προσπαθούν να μου χώσουν μια βελόνα στην καρδιά, απλά δεν ένιωθα καλά. Το μόνο που ήθελα ήταν να γυρίσω σπίτι και να βάλω τα κλάματα».
«Θυμάμαι σε κάποιες φάσεις να προσπαθούν να με ταΐσουν με το ζόρι. Ένιωθα σαν να προσπαθούν να μου χώσουν μια βελόνα στην καρδιά, απλά δεν ένιωθα καλά. Το μόνο που ήθελα ήταν να γυρίσω σπίτι και να βάλω τα κλάματα».
Όσοι πάσχουν από τη διαταραχή τείνουν να αποφεύγουν συγκεκριμένα φαγητά για αισθητηριακούς λόγους, όχι μόνο για τη γεύση και τη μυρωδιά αλλά και για την υφή ή το σχήμα τους. Μπορεί επίσης να φοβούνται ότι αν τα καταναλώσουν θα συμβεί κάτι κακό, για παράδειγμα θα πνιγούν ή θα κάνουν εμετό, ή να μη δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για το φαγητό.
Όπως γράφει στη σελίδα του ο διαιτολόγος-διατροφολόγος Κωνσταντίνος Λεοντίου, MSc, τα κύρια συμπτώματα της ΔΠΠΤ περιλαμβάνουν:
Σημαντική απώλεια βάρους
Δυσκολία στην αύξηση του βάρους
Διακοπή της ανάπτυξης
Υποσιτισμός
Εξάρτηση από συμπληρώματα ή σωλήνες τροφοδοσίας
Δυσκολία στην εκτέλεση δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την καθημερινότητα.
«Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι πάντα προφανή από την αρχή. Υπάρχουν άλλα, λιγότερο σοβαρά σημάδια που πρέπει να προσέξετε», όπως:
Κατανάλωση μόνο συγκεκριμένων τροφίμων
Αποφυγή ολόκληρων ομάδων τροφίμων (για παράδειγμα: φρούτα, λαχανικά ή ψάρι)
Ξαφνική δυσαρέσκεια μετά από κατανάλωση τροφίμων που κάποτε απολάμβαναν
Ειδικές ανάγκες προετοιμασίας τροφίμων
Άγχος όταν δοκιμάζετε νέα τρόφιμα
Αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων που σχετίζονται με τα τρόφιμα
Αίσθημα ναυτίας κατά την ώρα του γεύματος.
«Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε φυσικά συμπτώματα που σχετίζονται με διατροφικές ανεπάρκειες όταν ζείτε με ΔΠΠΤ», όπως:
Κούραση
Αϋπνία
Αίσθημα αδυναμίας ή/και ζάλης
Ξηροδερμία, εύθραυστα νύχια ή/και αραίωση μαλλιών
Κράμπες στο στομάχι
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠΝ)
Απρογραμμάτιστοι περίοδοι κατανάλωσης τροφίμων.
Ο κίνδυνος εμφάνισης της διαταραχής είναι αυξημένος σε περιπτώσεις παιδιών με ΔΕΠΥ ή στο φάσμα του αυτισμού. Η αντιμετώπισή της, όπως σε κάθε διατροφική διαταραχή, γίνεται σε συνεργασία με μια ομάδα επαγγελματιών ψυχικής υγείας, διατροφολόγου και παιδιάτρου ή παθολόγου.
