Θυμάστε το mansplaining; Τον όρο που περιγράφει το πώς ένα άτομο (συνήθως άντρας) εξηγεί ή διορθώνει ένα άλλο άτομο (συνήθως γυναίκα) πάνω σε ένα θέμα, ακόμα κι αν εκείνο γνωρίζει περισσότερα; Προέρχεται από τις λέξεις man (άντρας) και explaining (εξήγηση) και ουσιαστικά αναφέρεται στην πράξη του να απευθύνεσαι σε κάποιον με τρόπο περιφρονητικό ή κηδεμονικό. Ο συγκεκριμένος όρος έγινε γνωστός το 2008, αν και σαν τακτική υπάρχει και εφαρμόζεται εδώ και εκατοντάδες χρόνια.
Πλέον, το mansplaining, περνά σε άλλο επίπεδο και γίνεται manterruption. Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο δεύτερος όρος είναι συνέχεια του πρώτου, όμως, τις περισσότερες φορές το mansplaining έρχεται μετά το manterruption.
Τι είναι το manterruption
Η λέξη προέρχεται πάλι από τη σύνδεση δύο άλλων, της λέξης man και της λέξης interruption (διακοπή) και ουσιαστικά περιγράφει τη βίαιη διακοπή ενός συνομιλητή (συνήθως γυναίκας) από έναν άλλο (συνήθως άντρα).
Let’s interrupt the gender bias instead of the women who are speaking.
We can all help stop the cycle of manterruption by recognizing it, calling it out, and stopping an interrupter in his (or her) tracks. pic.twitter.com/G9MOIQMWAO
— UN Women 🧡 (@UN_Women) October 8, 2020
Η πρακτική έγινε ευρέως και δημοσίως φανερή στις αμερικάνικες εκλογές του 2016, όταν σε ένα προεκλογικό debate ο υποψήφιος τότε πρόεδρος, Donald Trump, διέκοψε 51 φορές τη συνυποψήφιά του, Hillary Clinton, με εκείνη να παρεμβαίνει στο λόγο του μόλις 9! Δυστυχώς, αυτή η συμπεριφορά δεν είναι σπάνια ούτε ίδιον του ιδιαίτερου χαρακτήρα του πρώην προέδρου των ΗΠΑ.
Άλλο ένα τρανό παράδειγμα manterruption (συνέβη πολύ πριν τις εκλογές των ΗΠΑ το 2016) είναι η στιγμή που προκάλεσε μεγάλη αμηχανία στα VMA Awards του 2009, όταν ο Kanye West όχι απλώς διέκοψε τον ευχαριστήριο λόγο της Taylor Swift, η οποία είχε βραβευτεί για το καλύτερο video clip της χρονιάς, αλλά φώναξε πως το βραβείο άξιζε η Beyonce, φέρνοντας έναν ακόμη άνθρωπο σε πολύ δύσκολη θέση.
Πρόσφατα, άλλη μία γυναίκα πολιτικός έπεσε θύμα του σε δημόσια συζήτηση. Το μέλος του αυστραλιανού κοινοβουλίου, Anne Ruston, ρωτήθηκε από δημοσιογράφο πώς είναι να εργάζεται σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, με τον πρωθυπουργό της χώρας να παρεμβαίνει πριν εκείνη προλάβει να ολοκληρώσει την απάντηση της, να παίρνει τον λόγο και να την διακόπτει, για να θέσει τη δική του άποψη.
Φυσικά, μια ματιά να ρίξει κάποιος και σε τηλεοπτικά προγράμματα της ελληνικής τηλεόρασης ή συζητήσεις, θα κατανοήσει αμέσως πως το manterruption συμβαίνει πολύ συχνά και δεν εξετάζει το αν η γυναίκα έχει περισσότερες γνώσεις πάνω σε ένα θέμα από τον άνδρα που τη διακόπτει. Επιπλέον, αν κάνετε μια μικρή αναδρομή σε συζήτησεις σας με παρέες ή μόνο με άνδρες μπορεί να αντιληφθείτε πως και εσείς οι ίδιες είστε θύματα αυτής της τακτικής.
Τα στοιχεία
Το φαινομενο του manterruption θεωρείται επιζήμιο για τη δημόσια σφαίρα, με τον όρο να χρησιμοποιείται ήδη από το 2017, αν και υπάρχουν στοίχεια και έρευνες ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Μάλιστα, θεωρείται η αιτία πίσω από το σκεπτικό πολλών γυναικών, οι οποίες διστάζουν να εκφράσουν τη γνώμη τους φοβούμενες μήπως τις χαρακτηρίσουν «πολυλογούδες» ή «πεισματάρες και αυταρχικές». Tο στερεότυπο, όμως, που θέλει τις γυναίκες να μιλούν περισσότερο από τους άντρες δεν ευσταθεί ούτε έχει αποδειχθεί μέσω ερευνών με επίσημα στοιχεία.
Αντίθετα, επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει πως οι άντρες μιλούν περισσότερο από τις γυναίκες σε ποσοστό 75%, ενώ διακόπτουν πολύ λιγότερo τους άνδρες συναδέλφους τους σε επαγγελματικά meetings. Μάλιστα, οι ερευνητές των πανεπιστημίων του Brigham Young και του Priceton, που διεξήγαγαν τη συγκεκριμένη έρευνα το 2012, τόνισαν τις ανησυχίες τους σχετικά με το ζήτημα, καθώς οι περισσότερες αποφάσεις φαίνεται να λαμβάνονται χωρίς ισάξια εκπροσώπηση όλων των μελών.
Τα σεξιστικά στερεότυπα φαίνεται πως κάνουν τις γυναίκες να αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους, να νομίζουν πως μιλούν περισσότερο- ακόμα κι αν δεν διακόπτουν τον άλλο-, να θεωρούν πως ο λόγος τους δεν έχει δύναμη και τελικά να κάνουν πίσω, αφήνοντας όλες τις σοβαρές αποφάσεις στους άνδρες.
Τρόποι αντιμετώπισης
Υπάρχει τρόπος για να καταπολεμήσουμε αυτό το φαινόμενο; Σύμφωνα με τη Lisa B. Marshall, σύμβουλο επικοινωνίας και συγγραφέα, μόνο εμείς μπορούμε να αποφασίσουμε πώς θα προσεγγίσουμε το ζήτημα και θα βάλουμε ένα τέλος σε αυτό. Εκείνη προτείνει δύο προσεγγίσεις: την ευγενική, στην οποία με ήρεμο ή και χιουμοριστικό τρόπο δείχνεις στον άλλο πως σε διέκοψε και συνεχίζεις από το σημείο που σταμάτησες και την αυστηρή, κατά την οποία διακόπτεις με τη σειρά σου το άτομο που άρχισε να μιλά πάνω στον δικό σου λόγο και ξεκαθαρίζεις πως αυτό ήταν αγένεια.
Σε μια πιο γενική προσέγγιση, όπως όλα τα κοινωνικά στερεότυπα έτσι και αυτό θέλει χρόνο για να εξαλειφθεί. Σίγουρα, τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όπως ήταν μερικές δεκαετίες πριν και υπάρχουν αρκετοί άνδρες που κατανοούν πως ο λόγος τους δεν μετράει περισσότερο από κάποιου άλλου, ενώ ακολουθούν τους βασικούς κανόνες ενός διαλόγου: δεν διακόπτουμε τον συνομιλητή μας και δεν προσπαθούμε να επιβάλουμε την άποψή μας.
Οι γυναίκες δεν πρέπει να ξεχνούν πως ο λόγος τους έχει βαρύτητα και, όπως προτείνουν ψυχολόγοι και life coaches, αν πέσουν θύματα manterruption να προσπαθήσουν να μη σταματήσουν τη ροή του λόγου τους. Αν το κάνουν, να θυμηθούν σε ποιο σημείο σταμάτησαν να μιλούν και να συνεχίσουν από εκεί, ενώ σε κάθε ευκαιρία να υπερασπίζονται άλλες γυναίκες που βλέπουν πως βιώνουν κι εκείνες κάτι παρόμοιο.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Brigham Young και Priceton, πάντως, ισχυρίζονται ότι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλιστεί ένας δίκαιος συνδυασμός απόψεων είναι να λαμβάνονται αποφάσεις σε ομόφωνη βάση, καθώς το χάσμα μεταξύ των φύλων γεφυρώνεται σε αυτό το σημείο.
Η εφαρμογή που καταγράφει τη συχνότητα του manterruption
Η διαφημιστική εταιρεία BETC Sao Paulo δημιούργησε μία εφαρμογή η οποία καταγράφει το πόσες φορές ένας άντρας διακόπτει μία γυναίκα σε μία συζήτηση. Το Interrupted Women, όπως ονομάζεται, ξεχωρίζει τις αντρικές από τις γυναικείες φωνές και μετατρέπει τα ηχητικά σήματα που λαμβάνει σε στοιχεία (χωρίς να καταγράφει τι λένε οι συνδιαλεγόμενοι). «Με την πρώτη ματιά μπορεί να μοιάζει ασήμαντο, αλλά αντανακλά βαθύτερα θέματα ανισότητας στους χώρους εργασίας και την κοινωνία», είπε η Gal Barradas, ιδρύτρια της BETC Sao Paulo.
