Η 25χρονη σύμβουλος ψυχικής υγείας Rachel Oppenheimer δίνει το επόμενο ραντεβού με την κλινική επόπτριά της, Heidi Schreiber-Pan, όχι σε κάποιον εσωτερικό χώρο αλλά στη φάρμα μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης. Η Dr Schreiber-Pan θέλει να διδάξει στην Oppenheimer θεραπευτικές πρακτικές που ενσωματώνουν τη φύση σε ό,τι οι New York Times παρουσιάζουν ως μια νέα τάση στην ψυχική υγεία (αν και στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο νέα).
Η Oppenheimer πενθεί για τον θάνατο της αγαπημένης της γιαγιάς οπότε αφού οι δυο τους στήνουν πτυσσόμενα καθίσματα κάτω από τον γαλανό ουρανό, η επόπτρια της ζητάει να μαζέψει αντικείμενα από τη φύση που συμβολίζουν, με κάποιον τρόπο, τα συναισθήματα που πηγάζουν από αυτή την απώλεια.
Η Dr Schreiber-Pan, σύμφωνα με το νέο άρθρο, είναι μόνο μία από τους όλο και περισσότερους θεραπευτές που μεταφέρουν τις συνεδρίες τους στην ύπαιθρο. Πιστεύουν ότι ο συνδυασμός των παραδοσιακών θεραπευτικών μεθόδων με τη φύση και την κίνηση βοηθάει τους ασθενείς να ανοιχτούν, να ανακαλύψουν νέες οπτικές και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, ενώ ταυτόχρονα έρχονται σε επαφή με τον εξωτερικό κόσμο.
«Είναι η αίσθηση ότι ανήκεις σε κάτι μεγαλύτερο – μια πραγματικά δυνατή στιγμή αποκάλυψης, για πολλούς ανθρώπους» σχολιάζει η ειδικός. Μια πρακτική κοντά στη φύση του ανθρώπου, που έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του στην εξοχή και όχι μπροστά σε ψηφιακές οθόνες.
«Είναι η αίσθηση ότι ανήκεις σε κάτι μεγαλύτερο – μια πραγματικά δυνατή στιγμή αποκάλυψης, για πολλούς ανθρώπους» σχολιάζει η ειδικός. Μια πρακτική κοντά στη φύση του ανθρώπου, που έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του στην εξοχή και όχι μπροστά σε ψηφιακές οθόνες.
Στη διάδοση της λεγόμενης υπαίθριας θεραπείας έπαιξε σίγουρα κάποιον ρόλο και η πανδημία όταν πολλοί θεραπευτές μετέφεραν τις συνεδρίες του σε εξωτερικούς χώρους για λόγους υγειονομικής ασφάλειας. Η ιδέα ωστόσο ανάγεται ήδη στη δεκαετία του ΄70 και ειδικότερα στις πρακτικές του ψυχιάτρου Dr. Thaddeus Kostrubala (συγγραφέα του βιβλίου του 1976 «The Joy of Running»), ο οποίος συνήθιζε να βγαίνει με τους ασθενείς του για τζόκιν.
Σήμερα ωστόσο έχει αρχίσει να αποκτάει ένα πλαίσιο – για παράδειγμα η Dr. Schreiber-Pan έχει ιδρύσει από το 2020 το Center for Nature Informed Therapy, που προσφέρει πιστοποιήσεις και εκπαίδευση σε κοινωνικούς λειτουργούς και συμβούλους που παρακολουθούν τα προγράμματα σπουδών του. Μέχρι στιγμής μετράει πάνω από 100 αποφοίτους.
Φυσικά οι υπαίθριες συνεδρίες δεν ταιριάζουν σε όλους. Κάποιοι, για παράδειγμα, δεν ενθουσιάζονται με την ιδέα να περάσουν 45 λεπτά έξω στο χιόνι. Ωστόσο υπάρχει και η εναλλακτική της επαφής με το φυσικό στοιχείο σε εσωτερικούς χώρους – για παράδειγμα, η Dr. Schreiber-Pan και οι συνάδελφοί της επιστρατεύουν αντικείμενα όπως κοχύλια, πέτρα και κλαδάκια.
Υπάρχουν φυσικά και οι επιφυλάξεις, για παράδειγμα από τον «δικό μας» Δρ Πέτρο Λεβούνη, πρόεδρο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, που σχολιάζει πως «υπάρχει μια τυπική διαδικασία στην ψυχοθεραπεία – από παραμέτρους δοκιμασμένες και αυθεντικές. Κάθεστε απέναντι και ακολουθεί μια συνεδρία των 45 λεπτών. Έξω, δεν ξέρουμε τι ακριβώς μπορεί να συμβεί. Αν αρχίσει να βρέχει, τι κάνεις με τον ασθενή;». Ο ίδιος συμβουλεύει τους ψυχιάτρους να εξετάσουν προσεκτικά αυτές τις πρακτικές και να κάνουν ειδική εκπαίδευση «προτού διασχίσουμε το όριο μιας τέτοιας καινοτόμου παρέμβασης».
«Υπάρχει μια τυπική διαδικασία στην ψυχοθεραπεία – από παραμέτρους δοκιμασμένες και αυθεντικές. Κάθεστε απέναντι και ακολουθεί μια συνεδρία των 45 λεπτών. Έξω, δεν ξέρουμε τι ακριβώς μπορεί να συμβεί. Αν αρχίσει να βρέχει, τι κάνεις με τον ασθενή;».
Σε κάθε περίπτωση, οι New York Times παραθέτουν μια σειρά από μελέτες που επιβεβαιώνουν την ευεργετική δράση της φύσης στην ψυχική υγεία. Ενδεικτικά, μια ανάλυση του 2023 στις επιπτώσεις του λεγόμενου «forest bathing» (όπως ονομάζεται η γιαπωνέζικη πρακτική που περιλαμβάνει χαλαρούς περιπάτους στο δάσος) έδειξε ότι μειώνει σημαντικά τα συμπτώματα της κατάθλιψης και του άγχους. Επιπλέον, η σωματική κίνηση συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης. Μια ανασκόπηση σε μελέτες έφτασε μάλιστα σε σημείο να αποφανθεί ότι «η σωματική δραστηριότητα πρέπει να αποτελεί βασική προσέγγιση» στη διαχείριση των ψυχικών δυσκολιών.
