Η Philippa Perry, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας του βιβλίου «Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου» (εκδ. Διόπτρα), σε μια στήλη συμβουλών στην Guardian απαντά στην επιστολή μιας γυναίκας που υποστηρίζει ότι η μαμά της αγαπάει τα άλλα παιδιά περισσότερο από τα δικά της.
Όπως γράφει συγκεκριμένα: «Είμαι μια παντρεμένη μαμά τριών παιδιών. Αγαπώ τον άντρα και τα παιδιά μου και έχω μια υποστηρικτική οικογένεια, φίλους, και μια καριέρα που με ικανοποιεί. Καλά μέχρι εδώ. Το πρόβλημα είναι η σχέση με τη μαμά μου, 70 ετών σήμερα, που μεγάλωσε εμένα και τα αδέρφια μου ως μονογονέας.
»Η μαμά μου ήταν ανέκαθεν η ψυχή του πάρτι. Είναι ιδιαίτερα κοινωνική και ξεπερνάει τον εαυτό της για να κάνει φίλους και να ασχοληθεί με τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Όμως η σχέση με τα δικά της παιδιά ήταν πάντα απόμακρη. Την επισκέπτομαι συχνά αλλά εκείνη δεν έρχεται ποτέ να μας δει, παρόλο που την προσκαλούμε. Όταν ήμασταν παιδιά, η μαμά συχνά ταξίδευε σε εξωτικούς προορισμούς, αφήνοντάς μας με συγγενείς και φίλους και, όταν μεγαλώσαμε, μόνους στο σπίτι.
«Την επισκέπτομαι συχνά αλλά εκείνη δεν έρχεται ποτέ να μας δει, παρόλο που την προσκαλούμε. Όταν ήμασταν παιδιά, η μαμά συχνά ταξίδευε σε εξωτικούς προορισμούς, αφήνοντάς μας με συγγενείς και φίλους και, όταν μεγαλώσαμε, μόνους στο σπίτι».
»Δεν τη θυμάμαι ποτέ να μας αφιερώνει χρόνο ή να μας αγκαλιάζει. Από μικρή βοηθούσα τα αδέρφια μου να ετοιμαστούν για το σχολείο όπου πηγαινοερχόμασταν μόνοι, ενώ η μαμά έμενε στο κρεβάτι και ίσως να έλειπε την ώρα που επιστρέφαμε. Επίσης εγώ μαγείρευα. Δεν ήταν ποτέ βίαιη ή κακοποιητική μαζί μας, απλά απούσα, συναισθηματικά και συχνά σωματικά. Η αδιαφορία για τα εγγόνια της είναι σαν να ξύνει μια παλιά πληγή που δεν θεραπεύτηκε ποτέ.
»Δεν θυμάται ποτέ τα γενέθλιά μας – παρόλο που αγοράζει δώρα για τα εγγόνια των φίλων της. Αν της θυμίσω κάποια γενέθλια, μου λέει να αγοράσω κάτι εκ μέρους της και να πω ότι είναι από εκείνη. Στο παρελθόν της έχουμε πει ότι μας έχει πληγώσει. Αυτό φάνηκε να τη σοκάρει, άλλαξε για λίγες μέρες αλλά μετά επέστρεψε στον κανονικό εαυτό της. Με κουράζει να της λέω συνεχώς ότι μάς πληγώνει.
«Από μικρή βοηθούσα τα αδέρφια μου να ετοιμαστούν για το σχολείο όπου πηγαινοερχόμασταν μόνοι, ενώ η μαμά έμενε στο κρεβάτι και ίσως να έλειπε την ώρα που επιστρέφαμε. Επίσης εγώ μαγείρευα».
»Στο μεταξύ μού ζητάει να την πηγαίνω σε ιατρικά ραντεβού, όλο και πιο συχνά, και φοβάμαι ότι περιμένει ότι θα τη φροντίσω στα γεράματα».
Τι απαντάει η ειδικός;
«Έχω μερικές θεωρίες που εξηγούν γιατί φαίνεται να αγαπάει τα άλλα παιδιά περισσότερο από τα δικά της. Ίσως θεωρεί δεδομένους τους δικούς της απογόνους, γιατί όταν ήταν μικροί δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να εξαρτώνται από εκείνη, ήταν δεμένοι μαζί της, ενώ αυτή μπορεί να ένιωθε την ανάγκη να διεκδικήσει την αναγνώριση και τη φιλία ανθρώπων εκτός της οικογένειάς της, δεσμοί που συνοδεύονται από όρους, σε αντίθεση με τους αδιαπραγμάτευτους οικογενειακούς δεσμούς.
»Ίσως και η δική της μητέρα έμοιαζε εξίσου αδιάφορη με αυτήν, οπότε έμαθε να έρχεται σε επαφή με τα παιδιά της όπως της είχε δείξει εκείνη όταν ήταν παιδί και μετά την ενηλικίωσή της. Για να αντισταθμίσει αυτή την έλλειψη τρυφερότητας και προσοχής μπορεί να έγινε πολύ διασκεδαστική και ελκυστική στους άλλους, δίνοντας προτεραιότητα σε προσκλήσεις και πάρτι και διακοπές στο εξωτερικό, σαν αποδείξεις της αξίας που δεν είχε λάβει ποτέ από τη δική της μητέρας.
»Ή ίσως η μητέρα της ήταν τόσο προσκολλημένη πάνω της που θέλησε να δώσει σε εσάς περισσότερη ελευθερία και να είναι λιγότερο προσκολλημένη.
»Όλα αυτά είναι απλά θεωρίες. Ποιος ξέρει;
»Πιστεύω ότι αν αποφάσιζε να διερευνήσει γιατί συμπεριφέρεται με τέτοια ψυχρότητα στην οικογένειά της θα ήταν επώδυνο για εκείνη. Μπορεί να ένιωθε ότι, αν έριχνε έστω και μια ματιά στις αιτίες, θα κατέρρεε, οπότε επέλεξε να είναι σε άρνηση.
«Πιστεύω ότι αν αποφάσιζε να διερευνήσει γιατί συμπεριφέρεται με τέτοια ψυχρότητα στην οικογένειά της θα ήταν επώδυνο για εκείνη. Μπορεί να ένιωθε ότι, αν έριχνε έστω και μια ματιά στις αιτίες, θα κατέρρεε, οπότε επέλεξε να είναι σε άρνηση».
»Πιστεύω ότι αισθάνεστε ότι έχετε επιλογές για το πώς μπορείτε να συμπεριφερθείτε εσείς στους αγαπημένους σας και ότι έχετε επιλέξει σωστά. Ίσως υποθέτετε ότι η μητέρα σας το γνωρίζει ότι έχει τις ίδιες επιλογές με εσάς, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι αυτό ισχύει.
»Και τώρα περιμένει να την πηγαίνετε σε γιατρούς. Γιατί να το κάνω, αναρωτιέστε εύλογα. Γιατί να μην την πάει μια φίλη της, καθώς είναι ξεκάθαρο ότι την εκτιμάει περισσότερο από εμένα; Ίσως γιατί δεν θεωρεί δεδομένη τη φίλη της, ίσως πιστεύει ότι πρέπει να προσπαθήσει λίγο περισσότερο μαζί της. Ίσως σάς θεωρεί προέκταση του εαυτού της.
»Τι να κάνετε γι’ αυτό; Οι συζητήσεις έχουν αποτέλεσμα για περίπου μία εβδομάδα και μετά επιστρέφει στα ίδια. Την αγαπάτε, γι’ αυτό σάς πονάει τόσο. Ίσως λοιπόν τότε να προσπαθήσετε να την καταλάβετε. Παρόλο που μπορεί να μην ξέρει γιατί συμπεριφέρεται έτσι, μπορείτε να επιχειρήσετε εσείς να το κάνετε. Ίσως μία από τις θεωρίες μου να ισχύει, ίσως να ισχύει κάποια άλλη που δεν έχω σκεφτεί. Δεν είναι όμως πολύ σημαντικό πως ό,τι σας έχει περάσει εσείς δεν το περνάτε στα δικά σας παιδιά; Κάποιες φορές αρκεί μια γενιά για να διορθωθεί ένα λάθος».
