Γιατί όταν συζητάμε με κάποιον που έχει διαφορετική άποψη από εμάς, όσο κι αν προσπαθούμε να τον πείσουμε ότι έχουμε δίκιο, με ψυχραιμία, επιχειρήματα, στατιστικές και παραδείγματα, είναι χαμένη υπόθεση; Ένας ερευνητής, ο βιολόγος Devon Bowker, εφιστά την προσοχή μας στο λεγόμενο The Backfire Effect, το φαινόμενο όπου ένας άνθρωπος ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με μια αντίθετη γνώμη όχι απλά δεν την ακούει με προσοχή αλλά προσκολλάται πιο σθεναρά στη δική του. Δεν έχουν περάσει μάλιστα πολλά χρόνια που έχει αναγνωριστεί: μόλις το 2010, σε μια μελέτη των Brendan Nyhan και Jason Reifler.
Αυτό το φαινόμενο, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, δεν έχει να κάνει με την πειστικότητα των επιχειρημάτων που χρησιμοποιεί κάποιος για να υποστηρίξει την άποψή του αλλά με τις διεργασίες στις οποίες μπαίνει ο εγκέφαλος του συνομιλητή του, που έχει την αντίθετη άποψη.
Επίκεντρο της δράσης είναι το σύστημα του εγκεφάλου Reticular Activating System (RAS), που, για να το πούμε απλά, φιλτράρει τις πληροφορίες, αποφασίζοντας ποιες θα κρατήσει και ποιες θα πετάξει. Όταν λοιπόν ερμηνεύει μια πληροφορία ως απειλή για την ταυτότητά μας, ενεργοποιείται η αμυγδαλή, η περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με τον έλεγχο των συναισθημάτων, σημαίνοντας συναγερμό.
Και όπως γνωρίζουμε πολύ καλά, σε μια κατάσταση συναγερμού η διατήρηση της λογικής αποτελεί μια πρόκληση, στην οποία ο εγκέφαλός μας δεν ανταποκρίνεται και πάρα πολύ καλά, μπλοκάροντας ακόμα και πληροφορίες καθ’ όλα βάσιμες, επειδή μόνο και μόνο αμφισβητούν το σύστημα αξιών μας.
Πώς μπορούμε όμως να πείσουμε κάποιον για ένα θέμα που θεωρούμε σημαντικό, ας πούμε την κλιματική αλλαγή ή την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων; Ο μόνος τρόπος να παρακάμψουμε την άμυνά του είναι να χτίσουμε μαζί του μια βαθιά σχέση εμπιστοσύνης, η οποία σύμφωνα με τον ειδικό περιλαμβάνει τρία βασικά βήματα:
1. Τον ακούμε, κάνοντάς του ερωτήσεις που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε την οπτική του.
2. Μοιραζόμαστε μια προσωπική ιστορία ή τον παρακινούμε να φανταστεί μια κατάσταση που θα τον κάνει να αισθανθεί πραγματικά κοντά του το θέμα για το οποίο συζητάμε.
3. Τότε, μόνο, μπορούμε να του παρουσιάσουμε νέες πληροφορίες, πάντα με όσο το δυνατόν λιγότερο απειλητικό τρόπο.
Ακόμα όμως και τα παραπάνω βήματα έχουν προϋποθέσεις για να πετύχουν: Βασικοί όροι, αυτός που έχουμε απέναντί μας να είναι περίεργος και ανοιχτός στο να μάθει κάτι καινούριο, να μπορεί να ταυτιστεί συναισθηματικά με μια ανθρώπινη ιστορία και φυσικά να αισθάνεται ότι ακόμα και αν έχουμε διαφορετική γνώμη, τον σεβόμαστε ως οντότητα και δεν τον πιέζουμε να αλλάξει γνώμη.
Δείτε τη σχετική ανάρτηση:
View this post on Instagram
